Medbox logo

Πόσο καιρό μπορεί κανείς να αντέξει χωρίς ύπνο;

Ιατρική Ομάδα Medbox 4 Ιανουαρίου, 2023 7 λεπτά ανάγνωσης

Κοινοποίηση

Πόσο καιρό μπορεί κανείς να αντέξει χωρίς ύπνο;

Το 1963, ο 17χρονος τότε Randy Gardner αποφάσισε να δει πόσο καιρό θα μπορούσε να μείνει χωρίς ύπνο στο πλαίσιο μιας επιστημονικής εργασίας.

Όντας υπερβολικά φιλόδοξος, κατέληξε να κάνει παγκόσμιο ρεκόρ – κατάφερε να αντέξει 11 ημέρες και 25 λεπτά χωρίς ύπνο.

Το ρεκόρ του Gardner παρατηρήθηκε από τον William Dement, ο οποίος σημείωσε ότι ο Gardner παρουσίασε πολλές από τις γνωστές παρενέργειες που σχετίζονται με την έλλειψη ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της εξασθένησης των γνωστικών και αισθητηριακών ικανοτήτων του.

Δεν κατανάλωνε διεγερτικά φάρμακα για να κρατηθεί ξύπνιος, αλλά είχε ανθρώπους γύρω του για να του αποσπούν την προσοχή ώστε να μην αποκοιμηθεί.

Όταν τελείωσε το πείραμα, ο Gardner ήταν ξύπνιος για 264 ώρες και 25 λεπτά. Στη συνέχεια κοιμήθηκε επί 14 ώρες προτού ξυπνήσει για να πάει στην τουαλέτα.

Και ο Gardner θα κατέχει για πάντα αυτό το ρεκόρ, επειδή το Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες κατάργησε την κατηγορία αυτή.

Γιατί; Επειδή είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να μένει κανείς χωρίς ύπνο.

Άλλοι, όπως ο Φινλανδός Toimi Soini και οι Βρετανοί Maureen Weston και Tony Wright, ισχυρίστηκαν έκτοτε ότι έχουν ξεπεράσει αυτόν τον χρόνο, αλλά κανένας από αυτούς δεν εξετάστηκε τόσο προσεκτικά όσο ο Gardner. Χωρίς στενή παρακολούθηση είναι δύσκολο να επαληθευτούν αυτοί οι ισχυρισμοί.

Οι επιπτώσεις της στέρησης ύπνου είναι καλά τεκμηριωμένες, με συμπτώματα όπως ο εκνευρισμός, ο μεγαλύτερος χρόνος λήψης αποφάσεων και η γνωστική δυσκαμψία, κατά την οποία τα άτομα μπορούν να σκέφτονται τα πράγματα μόνο με έναν καθορισμένο τρόπο.

Άλλες παρενέργειες είναι η απώλεια κινήτρων, η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η παράνοια, τα προβλήματα μνήμης, οι αλλαγές στη διάθεση, τα οπτικά προβλήματα, οι ψευδαισθήσεις και η δυσκολία στην ομιλία.

Στην περίπτωση των αρουραίων, ωστόσο, η συνεχής στέρηση ύπνου για περίπου δύο εβδομάδες ή περισσότερο προκάλεσε αναπόφευκτα το θάνατο σε πειράματα που διεξήχθησαν στο εργαστήριο ύπνου του Allan Rechtschaffens στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Δύο ζώα ζούσαν σε έναν περιστρεφόμενο δίσκο πάνω σε μια δεξαμενή νερού, που χωριζόταν από έναν σταθερό τοίχο.

Τα εγκεφαλικά κύματα καταγράφονταν συνεχώς σε ένα πρόγραμμα υπολογιστή που αναγνώριζε σχεδόν αμέσως την έναρξη του ύπνου.

Όταν το πειραματόζωο αποκοιμιόταν, ο δίσκος περιστρεφόταν για να το κρατήσει ξύπνιο, προσκρούοντας στον τοίχο και απειλώντας να σπρώξει το ζώο στο νερό.

Οι αρουραίοι της ομάδας ελέγχου μπορούσαν να κοιμηθούν όταν το πειραματόζωο ήταν ξύπνιο, αλλά μετακινούνταν εξίσου κάθε φορά που το πειραματόζωο άρχιζε να κοιμάται. Η αιτία του θανάτου δεν αποδείχθηκε, αλλά συσχετίστηκε με τον υπερμεταβολισμό ολόκληρου του σώματος του ζώου.

Σε ορισμένες σπάνιες ανθρώπινες παθήσεις, το ερώτημα για το πόσο καιρό οι άνθρωποι μπορούν να παραμείνουν ξύπνιοι δημιουργεί άλλες εκπληκτικές απαντήσεις και περισσότερα ερωτήματα.

Η ινιδιακή χορεία του Morvans ή σύνδρομο Morvans χαρακτηρίζεται από μυϊκές συσπάσεις, πόνο, υπερβολική εφίδρωση, απώλεια βάρους, περιοδικές ψευδαισθήσεις και σοβαρή απώλεια ύπνου (“αρυπνία”).

Ο Michel Jouvet και οι συνεργάτες του στη Λυών της Γαλλίας μελέτησαν έναν 27χρονο άνδρα με αυτή τη διαταραχή και διαπίστωσαν ότι δεν είχε ουσιαστικά κοιμηθεί καθόλου για μια περίοδο αρκετών μηνών.

Κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος δεν αισθανόταν υπνηλία ή κούραση και δεν εμφάνιζε διαταραχές της διάθεσης, της μνήμης ή του άγχους. Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν κάθε βράδυ μεταξύ 9:00 και 11:00 μ.μ., παρουσίαζε για 20 έως 60 λεπτά ακουστικές, οπτικές, οσφρητικές και σωματικές (αίσθηση της αφής) ψευδαισθήσεις, καθώς και πόνο και αγγειοσύσπαση στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του.

Σε πρόσφατες έρευνες, το σύνδρομο Morvans έχει αποδοθεί σε αντισώματα του ορού που στρέφονται κατά συγκεκριμένων διαύλων καλίου (Κ+) στις κυτταρικές και νευρικές μεμβράνες.

Μια άλλη σπάνια διαταραχή, η θανατηφόρος οικογενειακή αϋπνία (FFI), είναι μια αυτοσωμική νόσος που είναι πάντα θανατηφόρα μετά από περίπου 6 έως 30 μήνες χωρίς ύπνο.

Η θανατηφόρος οικογενειακή αϋπνία πιθανόν να έχει λανθασμένη ονομασία επειδή ο θάνατος οφείλεται σε ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων και όχι στην έλλειψη ύπνου.

Οι παθολογικές διεργασίες αφορούν εκφυλισμό του θαλάμου και άλλων περιοχών του εγκεφάλου, υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, υπέρταση, πυρετό, τρόμο, ζάλη, απώλεια βάρους και διαταραχή των ενδοκρινικών συστημάτων του οργανισμού.

Η θανατηφόρος οικογενειακή αϋπνία ανήκει σε μια κατηγορία μολυσματικών ασθενειών πρίον (prion diseases), στις οποίες περιλαμβάνεται και η νόσος των τρελών αγελάδων (Mad Cow Disease).

Για να επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα, “Πόσο καιρό μπορεί ο άνθρωπος να μείνει ξύπνιος;”, η τελική απάντηση παραμένει ασαφής.

Παρά τις μελέτες σε αρουραίους στο Σικάγο, δεν γνωρίζουμε καμία αναφορά ότι η στέρηση ύπνου αυτή καθαυτή έχει σκοτώσει άνθρωπο (εξαιρουμένων των ατυχημάτων κ.λπ.). Πράγματι, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έχει προσφέρει ερευνητική χρηματοδότηση για τον στόχο της διατήρησης ενός πλήρως ξύπνιου, πλήρως λειτουργικού στρατιώτη, ναύτη ή αεροπόρου “24 ώρες το 24ωρο”.

Οι μελλοντικοί μαχητές θα αντιμετωπίσουν έντονες μάχες, όλο το εικοσιτετράωρο, επί εβδομάδες στη σειρά.

Θα δημιουργηθούν τελικά μέσω της βιο-μηχανικής γενετικά κλωνοποιημένοι στρατιώτες και απλοί πολίτες με μία παραλλαγή του συνδρόμου Morvans που δεν χρειάζονται ύπνο αλλά παραμένουν αποτελεσματικοί και ευτυχισμένοι; Ας ελπίσουμε πως όχι. Ένας καλός ύπνος είναι μια από τις χαρές της ζωής.

Όπως έγραψε ο Coleridge πριν από χρόνια, “Ω, ύπνος! Είναι ένα ευγενές πράγμα, αγαπημένο από άκρου εις άκρον”, και ο Wilse Webb, ένας εξέχων ερευνητής του ύπνου, αποκάλεσε πιο πρόσφατα τον ύπνο ” ευγενή τύραννο”: Μπορούμε να τον καθυστερήσουμε, αλλά δεν μπορούμε να τον νικήσουμε.

Τι συμβαίνει αν περάσουν 24 ώρες χωρίς ύπνο;

Είναι αρκετά δύσκολο να πορευτείς στη ζωή σου χωρίς να χρειαστεί ποτέ να παραμείνεις ξύπνιος για 24 ώρες συνεχόμενα.

Ίσως να έχετε ξεχάσει εντελώς εκείνη την 10σέλιδη ερευνητική εργασία που πρέπει να παραδώσετε αύριο. Ίσως πρέπει να πραγματοποιήσετε 17 διαφορετικές πτήσεις με ανταπόκριση για να φτάσετε εκεί που πρέπει να πάτε. Ίσως απλά να είστε γεννημένος για πάρτι.

Αλλά είναι σημαντικό να αποφύγετε να γίνουν τα ξενύχτια ο καθιερωμένος τρόπος λειτουργίας σας.

Το να μένετε χωρίς ύπνο για 24 ώρες δεν θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία σας, αλλά έχει πολλές αρνητικές βραχυπρόθεσμες συνέπειες.

24 ώρες χωρίς ύπνο είναι συγκρίσιμο μέγεθος με μία περιεκτικότητα αλκοόλ στο αίμα 0,1%, η οποία είναι πάνω από το νόμιμο όριο για οδήγηση. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι τα είδη των διαταραχών που παρατηρούνται είναι παρόμοια με αυτά της μέθης:

  • Μειωμένος χρόνος αντίδρασης.
  • Θολή ομιλία και σκέψη.
  • Μειωμένη κρίση και λήψη αποφάσεων.
  • Μειωμένη μνήμη και προσοχή.
  • Ευερεθιστότητα.
  • Μειωμένη όραση, ακοή και συντονισμός χεριών-ματιών.
  • Τρόμος και μυϊκή ένταση.

Τι συμβαίνει αν περάσουν 36 ώρες χωρίς ύπνο;

Παρόλο που διαφορετικοί άνθρωποι βιώνουν τη στέρηση ύπνου με διαφορετικό τρόπο, το να περάσουν 36 ώρες χωρίς ύπνο δεν είναι καλό -ή ασφαλές- για κανέναν.

Η έλλειψη ύπνου για 36 ώρες ασκεί σημαντική πίεση στον οργανισμό σας. Από τις ορμονικές διαταραχές μέχρι την επιβράδυνση του μεταβολισμού, τα πάντα πάνε στραβά.

Όλες οι παρενέργειες που έχετε βιώσει μέχρι τώρα θα ενταθούν και θα πρέπει να περιμένετε να αντιμετωπίσετε διακυμάνσεις στη διάθεση, την προσοχή, τη θερμοκρασία του σώματος και την όρεξή σας.

Τι συμβαίνει αν περάσουν 48 ώρες χωρίς ύπνο;

Τη στιγμή που έχετε περάσει 48 ώρες χωρίς ύπνο, είναι πιθανό να βιώνετε το φαινόμενο του μικροΰπνου.

Ο μικροΰπνος είναι ένα προστατευτικό αντανακλαστικό του εγκεφάλου μας, το οποίο σπάνια συνειδητοποιούμε.

Στον μικροΰπνο, ο εγκέφαλός σας σας αναγκάζει να αποκοιμηθείτε, λίγο πολύ, θέτοντας σας “εκτός λειτουργίας” για ένα σύντομο χρονικό διάστημα.

Αυτό το ακούσιο φαινόμενο μπορεί να διαρκέσει έως και 30 δευτερόλεπτα. Όταν τελειώσει, μπορεί να μην έχετε ιδέα ότι συνέβη καν.

Διαφορετικά, μπορεί να ξυπνήσετε νιώθοντας αποπροσανατολισμένος.

Ιατρική Ομάδα Medbox

Ιατρική Ομάδα Medbox

Κάθε χρόνο, βοηθάμε χιλιάδες ανθρώπους να βρουν απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις για την υγεία τους με τα άρθρα μας που έχουν γραφτεί από ειδικούς, ιατρικά αναθεωρημένα σε εκατοντάδες θέματα υγείας.