Έχετε μια πληγή στο πόδι σας που δεν λέει να φύγει – που κοκκινίζει, έχει κάποιο πρήξιμο και μπορεί να βγάζει υγρό; Αν ναι, μπορεί να έχετε φλεβικό έλκος ποδιού (άτονο έλκος). Και δεν πρέπει να το αγνοήσετε, διότι μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά προβλήματα.
Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των συμπτωμάτων της φλεβικής νόσου είναι προσωρινά και αντιμετωπίζονται εύκολα, τα φλεβικά έλκη στα πόδια είναι πιο σοβαρά και, όταν δεν αντιμετωπίζονται, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία σας.
Αυτό που διαφοροποιεί τα φλεβικά έλκη του ποδιού από άλλες ασθένειες είναι ο αυξημένος κίνδυνος μόλυνσης που διατρέχετε μέσω μιας ανοιχτής πληγής.
Εάν έχετε ένα τραύμα που δεν έχει επουλωθεί μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας.
Με τι μοιάζει ένα φλεβικό έλκος στο πόδι και τι το προκαλεί;
Τα φλεβικά έλκη του ποδιού είναι πληγές που αναπτύσσονται μεταξύ του γόνατος και του αστραγάλου σας, αλλά συνήθως σχηματίζονται στο εσωτερικό του ποδιού κοντά ή γύρω από τον αστράγαλο. Είναι μεγάλα, ρηχά έλκη με ανώμαλες άκρες που βγάζουν υγρά ή “δακρύζουν” πολύ.
Πιθανόν να παρατηρήσετε πρήξιμο στο πόδι σας, καθώς και κόκκινο, κνησμώδες δέρμα (δηλαδή που σας φαγουρίζει) γύρω από το τραύμα. Μπορεί επίσης να νιώσετε σφίξιμο στις γάμπες σας, καθώς και πόνο, αίσθημα παλμών ή αίσθημα βάρους στα πόδια σας. Το συσσωρευμένο και παγιδευμένο αίμα συχνά προκαλεί δυσχρωμίες στην περιοχή.
Οι πληγές μερικές φορές επηρεάζουν μόνο το δέρμα ή μπορεί να εισχωρήσουν βαθύτερα στο στρώμα λίπους, στους μυς, στους τένοντες και στα οστά. Τα σοβαρά έλκη είναι πιο πιθανό να μολυνθούν και χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν.
Οι φλέβες σας μεταφέρουν το αίμα πίσω στην καρδιά σας και οι βαλβίδες στις φλέβες εμποδίζουν τη ροή του αίματος προς τα πίσω. Όταν οι φλέβες σας δυσκολεύονται να στείλουν αίμα από τα άκρα σας στην καρδιά, τότε μιλάμε για φλεβική ανεπάρκεια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το αίμα δεν ρέει σωστά πίσω στην καρδιά, προκαλώντας τη συσσώρευση αίματος στις φλέβες των ποδιών σας.
Οι φλέβες μας είναι σαν σωλήνες. Όταν υπάρχει διαρκώς υψηλή αρτηριακή πίεση στις φλέβες των ποδιών (φλεβική υπέρταση) σε συνδυασμό με μια βαλβίδα που δεν λειτουργεί σωστά, προκαλείται βλάβη στο δέρμα, το οποίο τελικά καταστρέφεται και σχηματίζει έλκος.
Άλλες πιθανές αιτίες εμφάνισης φλεβικών ελκών στα πόδια είναι οι εξής:
- Κιρσοί.
- Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (θρόμβοι αίματος).
- Ανεπάρκεια βαλβίδων.
- Μυϊκή αδυναμία στα πόδια, κάκωση των ποδιών ή τραύμα.
- Ακινησία.
- Εγκυμοσύνη.
- Παχυσαρκία.
- Κληρονομικότητα.
- Κάπνισμα.
- Καρκίνος.
- Οίδημα μιας επιφανειακής φλέβας (φλεβίτιδα).
Τα φλεβικά έλκη στα πόδια είναι ο συνηθέστερος τύπος έλκους στα πόδια, αντιπροσωπεύοντας το 80% έως 85% όλων των περιπτώσεων και αφορούν κυρίως ηλικιωμένους ενήλικες. Οι γυναίκες έχουν περίπου διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να τα εμφανίσουν – περίπου 42% έναντι 18%, αντίστοιχα.
Οι ειδικοί λένε ότι ένα φλεβικό έλκος ποδιού είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 49 ετών και σε άνδρες ηλικίας μεταξύ 70 και 79 ετών.
Μολονότι τα περισσότερα επουλώνονται εντός τριών μηνών, ορισμένα έλκη μπορεί να χρειαστούν έως και δύο χρόνια ή και περισσότερο για να βελτιωθούν τελικά. Και ένας μικρός αριθμός – περίπου το 15% – δεν υποχωρεί ποτέ πλήρως.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως ο λόγος της πάθησης και η κατάσταση της υγείας σας και το ιστορικό σας. Άλλοι παράγοντες που θα εξετάσει ο γιατρός σας είναι οι εξής:
- Τα συγκεκριμένα συμπτώματά σας.
- Η ηλικία σας.
- Το πόσο σοβαρή είναι η κατάστασή σας.
Πόσο καλά μπορείτε να ανεχτείτε τη χορήγηση ορισμένων φαρμάκων ή τη διενέργεια κάποιας επέμβασης.
Η πιο συνηθισμένη θεραπεία για τη φλεβική ανεπάρκεια είναι οι συνταγογραφούμενες κάλτσες συμπίεσης. Αυτές οι ειδικές ελαστικές κάλτσες ασκούν πίεση στον αστράγαλο και στο κάτω μέρος του ποδιού. Βοηθούν στη βελτίωση της ροής του αίματος και μπορούν να μειώσουν το πρήξιμο των ποδιών.
Μπορείτε επίσης να βελτιώσετε τη ροή του αίματος κρατώντας τα πόδια σας ανυψωμένα όποτε αυτό είναι δυνατόν, πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρέπει να τα κρατάτε σταυρωμένα όταν κάθεστε και ότι πρέπει να γυμνάζεστε τακτικά.
Εάν χρειάζεστε φαρμακευτική αγωγή, τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι τα εξής:
- Διουρητικά. Αυτά τα φάρμακα απομακρύνουν επιπλέον υγρά από το σώμα σας μέσω των νεφρών σας.
- Αντιπηκτικά. Αυτά τα φάρμακα αραιώνουν το αίμα.
- Πεντοξιφυλλίνη. Αυτό το φάρμακο βοηθά στη βελτίωση της ροής του αίματος.
Πότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση;
Μερικές φορές, οι πιο σοβαρές περιπτώσεις φλεβικής ανεπάρκειας απαιτούν χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει ένα από τα ακόλουθα:
- Χειρουργική αποκατάσταση των φλεβών ή των βαλβίδων.
- Αφαίρεση της φλέβας που έχει υποστεί βλάβη.
- Ελάχιστα επεμβατική ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση (ένας λεπτός σωλήνας με κάμερα πάνω του βοηθά τον χειρουργό να δει και να δέσει τους κιρσούς).
- Φλεβική παράκαμψη (μια υγιής φλέβα μεταμοσχεύεται από κάποιο άλλο σημείο του σώματός σας).
- Χειρουργική επέμβαση με λέιζερ (χρησιμοποιεί λέιζερ για να εξασθενίσει ή να κλείσει τη φλέβα που έχει υποστεί βλάβη με ισχυρά κύματα φωτός σε ένα μικρό, συγκεκριμένο σημείο).
Πώς διαγιγνώσκεται η φλεβική ανεπάρκεια;
Ο γιατρός σας θα χρειαστεί να κάνει μια φυσική εξέταση και να λάβει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό για να διαπιστώσει αν έχετε φλεβική ανεπάρκεια. Ενδέχεται επίσης να ζητήσει κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις για να εντοπίσει την πηγή του προβλήματος.
Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ένα φλεβογράφημα ή ένα υπερηχογράφημα duplex.
Φλεβογράφημα. Ο γιατρός σας θα εισαγάγει ενδοφλέβια (IV) σκιαγραφική χρωστική στις φλέβες σας. Η χρωστική αντίθεσης κάνει τα αιμοφόρα αγγεία να φαίνονται αδιαφανή στην ακτινογραφία, γεγονός που βοηθά τον γιατρό να τα δει στην εικόνα. Αυτή η χρωστική ουσία θα παρέχει στο γιατρό σας μια σαφέστερη ακτινογραφική εικόνα των αιμοφόρων αγγείων σας.
Υπερηχογράφημα Duplex. Ένας τύπος εξέτασης που ονομάζεται υπερηχογράφημα duplex μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο της ταχύτητας και της κατεύθυνσης της ροής του αίματος στις φλέβες. Ένας τεχνικός θα τοποθετήσει τζελ στο δέρμα και στη συνέχεια θα πιέσει μια μικρή φορητή συσκευή (μορφοτροπέας) στο δέρμα σας.
Μπορείτε να αποτρέψετε τη φλεβική ανεπάρκεια;
Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό φλεβικής ανεπάρκειας, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης:
- Μην κάθεστε ή στέκεστε σε μια θέση για μεγάλα χρονικά διαστήματα – να σηκώνεστε και να κινείστε συχνά.
- Μην καπνίζετε και αν καπνίζετε, κάντε ό,τι μπορείτε για να το κόψετε.
- Να γυμνάζεστε τακτικά.
- Διατηρήστε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Λάβετε αυτά τα μέτρα για να αποτρέψετε την ανάπτυξη φλεβικού έλκους στα πόδια, ειδικά αν ανήκετε σε ομάδα αυξημένου κινδύνου.
Επίσης, εάν πράγματι αναπτυχθεί έλκος, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας.
Venous leg ulcer https://www.nhs.uk/conditions/leg-ulcer/
Venous Ulcers https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/venous-ulcers
Leg Ulcers https://www.vascularsociety.org.uk/patients/conditions/4/leg_ulcers
