Το TikTok έχει γίνει μια από τις πιο δημοφιλείς κοινωνικές πλατφόρμες στον κόσμο και τα παιδιά και οι έφηβοι περνούν περισσότερο χρόνο από ποτέ κάνοντας scrolling στην εν λόγω εφαρμογή.
Σύμφωνα με τις πρώτες έρευνες και τα ανεπίσημα στοιχεία, αυτό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των νέων και να τους δυσκολεύει να επικεντρωθούν σε άλλες δραστηριότητες.
Οι γονείς που ελπίζουν να μειώσουν τις δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις της χρήσης του TikTok θα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά με τα παιδιά τους για τους κινδύνους αυτούς και να διασφαλίσουν ότι οι μέρες τους θα είναι γεμάτες με άλλα πράγματα εκτός από την ώρα που περνούν μπροστά στην οθόνη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πλοήγηση στο TikTok έχει γίνει ένα σταθερό κομμάτι της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων -ιδιαίτερα των παιδιών και των εφήβων. Οι σημερινοί νέοι περνούν πολλές από τις ώρες που είναι ξύπνιοι απορροφημένοι από τα σύντομα κλιπ της εφαρμογής, τα οποία είναι εξατομικευμένα ώστε να ταιριάζουν στα συγκεκριμένα ενδιαφέροντα του κάθε χρήστη.
Αν και η έρευνα σχετικά με τη χρήση του TikTok είναι ακόμη σχετικά περιορισμένη, οι ειδικοί σε θέματα υγείας, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς έχουν παρατηρήσει μια ανησυχητική τάση όσον αφορά την ικανότητα των παιδιών να συγκεντρώνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η διάρκεια της προσοχής τους φαίνεται να μειώνεται και οι ειδικοί λένε ότι ο πολύς χρόνος μπροστά στην οθόνη -ιδιαίτερα στο TikTok- ευθύνεται εν μέρει τουλάχιστον.
Αν και δεν έχουμε ακόμη μακροχρόνιες έρευνες, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το TikTok επηρεάζει τον εγκέφαλο, και ο εγκέφαλος των παιδιών εξακολουθεί να αναπτύσσεται μέχρι τις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας των 20 ετών.
Ο προμετωπιαίος φλοιός -το τμήμα του εγκεφάλου όπου ρυθμίζονται η προσοχή, η αναστολή των παρορμήσεων, η μελλοντική μνήμη και η γνωστική ευελιξία- δεν αναπτύσσεται πλήρως μέχρι την ηλικία των 25 ετών περίπου.
Τι είναι το “TikTok Brain”;
Αρκετές υπάρχουσες μελέτες δείχνουν ότι η τεχνολογία γενικά μπορεί να βλάψει και πράγματι βλάπτει τον έλεγχο των παρορμήσεων των νέων και την ικανότητά τους να εκτιμούν την αργοπορημένη ευχαρίστηση ή ικανοποίηση*. Το TikTok επέκτεινε πρόσφατα τη μέγιστη διάρκεια των βίντεο του από 3 σε 10 λεπτά, αλλά τα χαρακτηριστικά του μικρής διάρκειας βίντεο – που μερικές φορές διαρκούν ελάχιστα δευτερόλεπτα – μπορεί να έχουν ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες.
*η ικανότητα αναβολής μιας παρόρμησης για μια άμεση ανταμοιβή για να λάβουμε μια πιο ευνοϊκή ανταμοιβή σε μεταγενέστερο χρόνο είναι ο συνήθης ορισμός της καθυστερημένης ικανοποίησης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ικανότητα καθυστέρησης της ανταμοιβής είναι αισθητή στους ιδιαίτερα επιτυχημένους ανθρώπους.
Τα σύντομα βίντεο, όπως και τα γλυκά, παρέχουν μια έκρηξη ντοπαμίνης, μιας χημικής ουσίας που προκαλεί ευεξία και απελευθερώνεται στο κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου μας. Αυτή η έκρηξη συχνά σας κάνει να επιθυμείτε περισσότερο, όπως τα παιδιά σε ένα ζαχαροπλαστείο.
Αυτό φαίνεται να δυσκολεύει τους νέους να ξεφύγουν από την εφαρμογή και τους δυσκολεύει ιδιαίτερα στο να μεταβούν σε πιο παραγωγικές δραστηριότητες.
Μια μελέτη του 2021 σχετικά με τις συγκεκριμένες νευρολογικές επιδράσεις του TikTok εξέτασε πώς το Douyin, το αντίστοιχο TikTok της Κίνας, επηρεάζει τον εγκέφαλο των Κινέζων φοιτητών.
Διαπίστωσε ότι η παρακολούθηση εξατομικευμένων βίντεο που επιλέγονται από αλγόριθμους ενεργοποιεί τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλο σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από την παρακολούθηση τυχαίων βίντεο που δεν έχουν επιλεγεί ειδικά για τον θεατή.
Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου των φοιτητών που χρησιμοποιούσαν τακτικά την εφαρμογή αποκάλυψαν αντιδράσεις που θυμίζουν εθισμό, και ορισμένα ερευνητικά υποκείμενα δεν είχαν αρκετό αυτοέλεγχο για να σταματήσουν να βλέπουν.
Αν παρακολουθείτε το TikTok για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ενδέχεται να οδηγηθείτε σε προβλήματα με την προσοχή, τη συγκέντρωση και τη βραχυπρόθεσμη μνήμη σας.
Εκτός από τις συγκεκριμένες επιπτώσεις της παρακολούθησης σύντομων, εξατομικευμένων βίντεο σε συνεχή βάση, το TikTok παρουσιάζει επίσης τα ίδια προβλήματα για τους νέους όπως ακριβώς συμβαίνει και με όλες τις άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Σε αυτά συµπεριλαµβάνονται η µείωση της αλληλεπίδρασης στην πραγµατική ζωή, η οποία µπορεί να οδηγήσει σε καχεκτική συναισθηµατική και κοινωνική ανάπτυξη, καθώς και η πιθανότητα ότι ακόµη και όταν υπάρχει γονικός έλεγχος, τα παιδιά θα εκτίθενται σε δυνητικά ενοχλητικές, επιβλαβείς ή ανακριβείς πληροφορίες. Τα παιδιά διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο να γίνουν στόχος επιτήδειων σε οποιαδήποτε διαδικτυακή πλατφόρμα.
Και ο ίδιος αλγόριθμος που παρουσιάζει βίντεο που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα ενός παιδιού μπορεί επίσης να τα τροφοδοτεί με κλιπ που αντικατοπτρίζουν τους βαθύτερους φόβους και τις ανησυχίες τους.
Εάν το παιδί σας έχει ανησυχίες σχετικά με μια διατροφική διαταραχή, άγχος ή κατάθλιψη, είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί στο feed του περισσότερο περιεχόμενο που σχετίζεται με αυτά τα θέματα – κάτι που θα μπορούσε να προσφέρει υποστήριξη, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να είναι πολύ επιζήμιο.
Πώς ο αλγόριθμος του TikTok “εκμεταλλεύεται την ευαλωτότητα” των παιδιών
Ο αλγόριθμος της εφαρμογής αναγνωρίζει την ευαλωτότητα και, αντί να τη βλέπει ως κάτι που πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα, τη βλέπει ως πιθανό σημείο εθισμού – βοηθώντας στη μεγιστοποίηση του χρόνου παραμονής αυτού του παιδιού στην πλατφόρμα, σερβίροντάς του περιεχόμενο που μπορεί να πυροδοτήσει κάποιο από τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα.
Μια πιο πρόσφατη έρευνα, έδειξε ότι ένα 14χρονο αγόρι στην πλατφόρμα ήταν πιθανό να λάβει περιεχόμενο από τον έντονα μισογύνη Άντριου Τέιτ σε λιγότερο από τρία λεπτά από τη δημιουργία ενός λογαριασμού.
Περισσότερα από 1 εκατομμύριο ανήλικα παιδιά ενδέχεται να έχουν εκτεθεί, με την πλατφόρμα να συλλέγει και να χρησιμοποιεί τα προσωπικά τους δεδομένα.
Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα τους μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθησή τους και τη δημιουργία προφίλ τους, παρέχοντας δυνητικά επιβλαβές, ακατάλληλο περιεχόμενο στο επόμενο scroll τους.
Το TikTok δεν είναι σε καμία περίπτωση η μόνη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που κάνει πολύ λίγα πράγματα για να ελέγξει το επιβλαβές περιεχόμενο που κοινοποιείται, αλλά παρατηρείται μια κούρσα εξοπλισμών μεταξύ και άλλων εταιρειών προκειμένου να επινοήσουν ολοένα και πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να κρατήσουν την προσοχή των χρηστών, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα τους θέσουν σε κίνδυνο.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Αν και η απόλυτη απαγόρευση της χρήσης της εφαρμογής από τα παιδιά δεν είναι απαραίτητα ρεαλιστική ή παραγωγική επιλογή, οι γονείς που ενδεχομένως επιθυμούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από το “TikTok Brain” θα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά με τα παιδιά τους για τις πιθανές επιπτώσεις και να τα ενθαρρύνουν να γεμίζουν το χρόνο τους με μια σειρά διαφορετικών δραστηριοτήτων.
Οι γονείς μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα παιδιά τους να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο διαχείρισης χρόνου οθόνης του TikTok, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να επιλέξουν ένα χρονικό όριο που μπορεί να κλειδωθεί πίσω από έναν τετραψήφιο κωδικό πρόσβασης.
Μιλήστε για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και βεβαιωθείτε ότι ο χρόνος που περνούν τα παιδιά σας σε αυτά είναι περιορισμένος, ώστε να μην είναι το μόνο για το οποίο μιλούν ή το μόνο που κάνουν.
Βεβαιωθείτε ότι έχουν ποικίλες δραστηριότητες και ότι ασχολούνται με τον αθλητισμό και τη σωματική άσκηση και ότι κάνουν πράγματα στη φύση για να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει μια ισορροπημένη ζωή και έχει πολύ χρόνο με την οικογένειά του να κάνει και άλλα πράγματα.
How TikTok’s algorithm ‘exploits the vulnerability’ of children https://www.theguardian.com/technology/2023/apr/04/how-tiktoks-algorithm-exploits-the-vulnerability-of-children
