Μία λοίμωξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες. Λοιμώξεις που συνήθως δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα ή προκαλούν ήπια συμπτώματα σε έναν ενήλικα μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για το αγέννητο μωρό.
Όταν μια τέτοια λοίμωξη δεν οδηγεί σε απώλεια της εγκυμοσύνης ή θνησιγένεια, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό βάρος γέννησης ή δυσλειτουργία πολλαπλών συστημάτων οργάνων του μωρού.
Η έγκαιρη διάγνωση της λοίμωξης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι καθοριστικής σημασίας. Ο έγκαιρος έλεγχος για λοίμωξη μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης ενδομήτριας λοίμωξης και γενετικών ανωμαλιών.
Μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου λοίμωξης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένων του εμβολιασμού και άλλων προληπτικών μέτρων.
Είναι σημαντικό όλες οι γυναίκες που είτε είναι έγκυες είτε σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες να γνωρίζουν τους διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια της εγκυμοσύνης ή σε γενετικές ανωμαλίες.
5 Λοιμώξεις που προκαλούν γενετικές ανωμαλίες
Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό
Η λοίμωξη από τον κυτταρομεγαλοϊό (CMV) είναι η πιο συχνή λοίμωξη κατά τη γέννηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για μια συγγενή λοίμωξη. Η λοίμωξη με CMV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο το μωρό να εμφανίσει συγγενή CMV.
Τα περισσότερα παιδιά που έχουν μολυνθεί από κυτταρομεγαλοϊό κατά τη γέννηση δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ορισμένα νεογέννητα, ωστόσο, αναπτύσσουν συγγενή CMV. Τα σημάδια της συγγενούς λοίμωξης με CMV περιλαμβάνουν τα εξής:
- Εναποθέσεις ανόργανων συστατικών στον εγκέφαλο
- Διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα
- Φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς
- Χαμηλό βάρος γέννησης
- Μικροκεφαλία, η οποία προκαλεί ασυνήθιστα μικρό κεφάλι και ατελή ανάπτυξη του εγκεφάλου
- Εξάνθημα κατά τη γέννηση
- Επιληπτικές κρίσεις
- Κιτρίνισμα του δέρματος, των ματιών και των βλεννογόνων, που ονομάζεται ίκτερος
Τα περισσότερα βρέφη με συμπτώματα λοίμωξης κατά τη γέννηση θα έχουν μακροπρόθεσμα νευρολογικά προβλήματα, όπως απώλεια ακοής, απώλεια όρασης, διαταραχές νοημοσύνης και αναπτυξιακές διαταραχές. Μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να εκδηλωθούν αυτά τα προβλήματα. Η συγγενής λοίμωξη από CMV αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, θυρεοειδοπάθειας και οστεοπόρωσης. Τα βρέφη που μολύνονται με CMV κατά τη γέννηση αλλά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης τέτοιων προβλημάτων.
Είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποια μωρά θα εμφανίσουν σοβαρή συγγενή λοίμωξη από μεγαλοκυτταροϊό. Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για τον CMV. Τα θεραπευτικά σχέδια μπορεί να περιλαμβάνουν φυσικοθεραπεία και κατάλληλη εκπαίδευση. Στα βρέφη με συγγενή λοίμωξη από CMV, η θεραπεία με αντιικά φάρμακα μπορεί να μετριάσει την απώλεια της ακοής αργότερα στη ζωή.
Ο κυτταρομεγαλοϊός είναι πανταχού παρών στο περιβάλλον. Έτσι, μπορεί να είναι δύσκολο να αποφευχθεί. Συνιστάται στις έγκυες γυναίκες να περιορίζουν τις αλληλεπιδράσεις τους με πολύ μικρά παιδιά, τα οποία μπορούν να μεταδώσουν τη λοίμωξη.
Οι συγκεκριμένες οδηγίες αφορούν μεταξύ άλλων το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μετά την επαφή με το σάλιο ή τις πάνες των παιδιών, την αποφυγή φιλιών στο μάγουλο ή στο στόμα σε παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών και την αποφυγή κοινής χρήσης φαγητού και ποτού με μικρά παιδιά. Επιπλέον, οι έγκυες γυναίκες που εργάζονται ως φροντιστές πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με παιδιά ηλικίας κάτω των 30 μηνών.
Μόλυνση από τον ιό της ερυθράς
Η μόλυνση από τον ιό της ερυθράς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδίως κατά το πρώτο τρίμηνο, είναι πολύ σοβαρή. Οι συνήθεις επιπλοκές είναι η αποβολή, ο πρόωρος τοκετός και ο θάνατος του εμβρύου. Στα μωρά που γεννιούνται ζωντανά, μπορεί να προκύψει μια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο συγγενούς ερυθράς.
Το σύνδρομο της συγγενούς ερυθράς οδηγεί σε βλάβες των ματιών, των αυτιών και της καρδιάς, καθώς και σε μικροκεφαλία, ένα ασυνήθιστα μικρό κεφάλι σε συνδυασμό με ατελή ανάπτυξη του εγκεφάλου, αυτισμό και πνευματική και κινητική καθυστέρηση. Τα προβλήματα αυτά είναι μόνιμα. Τα παροδικά ή προσωρινά προβλήματα είναι μεταξύ άλλων η διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα, δερματικά και αιμορραγικά προβλήματα και εγκεφαλική λοίμωξη.
Ο εμβολιασμός είναι το βασικό στοιχείο για την πρόληψη αυτής της λοίμωξης στο μωρό σας. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα μιας μελέτης του 2011 δείχνουν ότι μεταξύ 2001 και 2010, 16.600 περιπτώσεις συνδρόμου συγγενούς ερυθράς αποτράπηκαν με τον εμβολιασμό κατά της ερυθράς. Επιπλέον, 1228 περιπτώσεις διαταραχής του φάσματος του αυτισμού αποτράπηκαν από τον εμβολιασμό κατά της ερυθράς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ο έλεγχος για ανοσία στην ερυθρά αποτελεί μέρος της προγεννητικής φροντίδας ρουτίνας. Οι έγκυες που δεν έχουν ανοσία στον ιό της ερυθράς πρέπει να εμβολιαστούν μετά την εγκυμοσύνη. Όσες έχουν μολυνθεί από τον ιό της ερυθράς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά. Η λοίμωξη κατά τις πρώτες 11 εβδομάδες της εγκυμοσύνης ενέχει περίπου 90% πιθανότητα γέννησης μωρού με σύνδρομο συγγενούς ερυθράς. Μετά το πρώτο τρίμηνο, ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά.
Λοίμωξη από τον ιό του έρπητα
Η λοίμωξη από έρπητα (HVS) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να είναι πολύ σοβαρή για το νεογέννητο. Μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εγκυμοσύνης, προωρότητα και χαμηλό βάρος γέννησης. Η λοίμωξη του νεογνού από τον ιό του έρπητα είναι πιο σοβαρή προς το τέλος της εγκυμοσύνης, κατά τη διάρκεια του τοκετού ή αμέσως μετά τον τοκετό. Η λοίμωξη προς το τέλος της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε μικροκεφαλία, φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς, εξάνθημα και υδροκέφαλο.
Ο υδροκέφαλος είναι μια πάθηση στην οποία το κύριο χαρακτηριστικό είναι η υπερβολική συσσώρευση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) στον εγκέφαλο, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική διαστολή των χώρων του εγκεφάλου που ονομάζονται κοιλίες. Η διόγκωση αυτή δημιουργεί δυνητικά επιβλαβή πίεση στους ιστούς του εγκεφάλου.
Η λοίμωξη με έρπητα κατά τη γέννηση ή λίγο αργότερα μπορεί να οδηγήσει σε παθήσεις των ματιών, του στόματος ή του δέρματος, καθώς και σε εγκεφαλικές και άλλες μορφές λοίμωξης.
Ο κίνδυνος μετάδοσης του έρπητα στο μωρό σας μπορεί να μετριαστεί με τη λήψη ακυκλοβίρης, ενός αντιικού φαρμάκου, κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων της εγκυμοσύνης. Ο κίνδυνος για το μωρό είναι μεγαλύτερος εάν η έγκυος προσβληθεί από HVS για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν δεν υπάρχει κρούσμα έρπητα κατά τη στιγμή του τοκετού, η πιθανότητα να μολυνθεί το μωρό είναι πολύ μικρή. Εάν υπάρχει ενεργή λοίμωξη στον γεννητικό σωλήνα κατά τη στιγμή του τοκετού, τότε το μωρό πιθανότατα θα πρέπει να γεννηθεί με καισαρική τομή.
Λοίμωξη από τοξόπλασμα
Η τοξοπλάσμωση προκαλείται από το πρωτόζωο παράσιτο Toxoplasma gondii, το οποίο μεταδίδεται συνήθως από γάτες που το κολλούν τρώγοντας μολυσμένα τρωκτικά και πτηνά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμάται ότι το 11% του πληθυσμού ηλικίας 6 ετών και άνω έχει εκτεθεί σε αυτό το παράσιτο. Σε διάφορα μέρη σε όλο τον κόσμο, έχει αποδειχθεί ότι έως και το 95% ορισμένων πληθυσμών έχει μολυνθεί με τοξόπλασμα. Η μόλυνση είναι συχνά υψηλότερη σε περιοχές του κόσμου που έχουν θερμό, υγρό κλίμα και χαμηλότερο υψόμετρο.
Εάν είστε έγκυος και έχετε γάτα, είναι σημαντικό να αποφύγετε να αλλάζετε την άμμο της γάτας. Η τοξοπλάσμωση μεταδίδεται μέσω των κοπράνων. Άλλες οδηγίες προβλέπουν τη διατήρηση των γατών σας σε εσωτερικούς χώρους και τη διατροφή τους με τροφές του εμπορίου.
Άλλες πηγές τοξοπλάσμωσης είναι το άψητο ή μερικώς μαγειρεμένο κρέας, καθώς και το χώμα και το μολυσμένο νερό. Θυμηθείτε να μαγειρεύετε το κρέας σας τελείως και σε αρκετά ζεστή θερμοκρασία. Επίσης, πλύνετε σχολαστικά τα χέρια σας αφού αγγίξετε άψητο κρέας και πλύνετε όλα τα σκεύη και τα πιατικά που χρησιμοποιήθηκαν για την προετοιμασία του κρέατος. Τέλος, αποφύγετε να πίνετε ακάθαρτο νερό και να φοράτε γάντια κατά την κηπουρική.
Οι γυναίκες που έχουν μολυνθεί από τοξοπλάσμωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή ακριβώς πριν από την εγκυμοσύνη μπορούν να μεταδώσουν τη μόλυνση στο μωρό. Οι περισσότερες μολυσμένες μητέρες δεν έχουν συμπτώματα μόλυνσης και τα περισσότερα μωρά που έχουν μολυνθεί είναι συνήθως επίσης χωρίς συμπτώματα. Ωστόσο, η λοίμωξη με τοξόπλασμα μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή θνησιγένεια, καθώς και σε σοβαρές γενετικές ανωμαλίες, όπως υδροκέφαλο, μικροκεφαλία, διανοητική αναπηρία και φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς.
Συνήθως, όσο νωρίτερα στην εγκυμοσύνη το άτομο μολύνεται με τοξόπλασμα, τόσο πιο δύσκολη είναι η επακόλουθη ασθένεια. Ορισμένες από τις πιθανές επιπτώσεις της τοξοπλάσμωσης στο νεογέννητο περιλαμβάνουν τα εξής:
- Αύξηση της πίεσης γύρω από τον εγκέφαλο (που ονομάζεται αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση)
- Υδροκέφαλος
- Χαμηλά σάκχαρα στο αίμα (δηλ. υπογλυκαιμία)
- Έλλειψη οξυγόνου (δηλαδή υποξία)
- Σοβαρά προβλήματα όρασης
Έως και το 70% των νεογνών που λαμβάνουν κατάλληλη και άμεση θεραπεία με τα φάρμακα πυριμεθαμίνη και φολινικό οξύ αναπτύσσονται φυσιολογικά. Η θεραπεία θα πρέπει να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής.
Ο ιός Ζίκα
Ο ιός Ζίκα μεταδίδεται από το κουνούπι Aedes, το οποίο τσιμπάει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί με σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις με έναν προσβεβλημένο σύντροφο. Παρόλο που ο Ζίκα έχει εξαπλωθεί τοπικά τόσο στη Φλόριντα όσο και στο νότιο Τέξας, η υπεροχή του Ζίκα εμφανίζεται στην Κεντρική Αμερική, τη Νότια Αμερική και την Καραϊβική.9
Ο ιός Ζίκα που μεταδίδεται από τη μητέρα στο έμβρυο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές γενετικές ανωμαλίες, όπως μικροκεφαλία και εγκεφαλικές ανωμαλίες. Ο κίνδυνος αυτών των γενετικών ανωμαλιών είναι 20 φορές υψηλότερος στις γυναίκες με τον ιό Ζίκα.
Αν και επί του παρόντος διεξάγονται εργασίες για ένα εμβόλιο κατά του ιού Ζίκα, δεν υπάρχει θεραπεία ή ειδική θεραπεία για τον ιό Ζίκα. Συνιστάται στις εγκύους να χρησιμοποιούν εντομοαπωθητικό, να αποφεύγουν τα ταξίδια σε περιοχές όπου εξαπλώνεται ο ιός Ζίκα και να αποφεύγουν τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις με σύντροφο που μπορεί να έχει μολυνθεί από τον ιό.
