Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε δίψα μετά την κατανάλωση πικάντικων φαγητών ή μετά από έντονη άσκηση, ειδικά όταν κάνει ζέστη. Ωστόσο, μερικές φορές η δίψα σας είναι πιο έντονη από το συνηθισμένο και συνεχίζεται και αφού πιείτε νερό.
Ενδέχεται ακόμη να παρουσιάσετε θολή όραση και να νιώσετε κόπωση. Αυτά είναι συμπτώματα υπερβολικής δίψας, τα οποία μπορεί να σηματοδοτούν μια σοβαρή υποκείμενη πάθηση.
Αιτίες της υπερβολικής δίψας
Τα αίτια μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
- κατανάλωση αλμυρών ή πικάντικων τροφών
- ασθένεια
- έντονη άσκηση
- διάρροια
- εμετός
- εγκαύματα
- σημαντική απώλεια αίματος
- ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου, των διουρητικών και ορισμένων αντιψυχωσικών
Το λίθιο είναι ευρέως γνωστό ότι μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική παραγωγή ούρων και, επομένως, σε αυξημένη δίψα. Με την πάροδο του χρόνου, το λίθιο μπορεί τελικά να μπλοκάρει τη δραστηριότητα της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH) στα νεφρά. Αυτό είναι που οδηγεί σε υπερβολική ούρηση και δίψα.
Ορισμένα άλλα φάρμακα – αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά, αντισπασμωδικά, αντιχολινεργικά και άλφα αγωνιστές – μπορούν να προκαλέσουν ξηροστομία και, επομένως, να προκαλέσουν δίψα.
Οι αναστολείς SGLT2 (ένα είδος φαρμάκου για τον διαβήτη), καθώς και τα στεροειδή, μπορούν επίσης να σας κάνουν να αισθάνεστε δίψα. Οι αναστολείς SGLT2 μειώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνοντας την απελευθέρωση της γλυκόζης από το αίμα σας στα ούρα. Τα στεροειδή, αντίθετα, συχνά αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου.
Η συχνή υπερβολική δίψα ή η δίψα που δεν μπορεί να σβηστεί μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα σοβαρών παθήσεων, όπως:
Αφυδάτωση: Η αφυδάτωση οφείλεται στην έλλειψη της κατάλληλης ποσότητας υγρών για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού σας. Η σοβαρή αφυδάτωση είναι απειλητική για τη ζωή, ιδίως για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά. Η αφυδάτωση μπορεί να προκληθεί από ασθένειες, έντονη εφίδρωση, υπερβολική παραγωγή ούρων, εμετό ή διάρροια.
Σακχαρώδης διαβήτης: Η υπερβολική δίψα μπορεί να προκληθεί από to υψηλό σάκχαρο στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Είναι συχνά ένα από τα πρώτα αισθητά συμπτώματα αυτού του τύπου διαβήτη.
Καθώς τα πλεονάζοντα μόρια γλυκόζης εισέρχονται στα ούρα σας, η γλυκόζη τραβάει το νερό μαζί της σαν σφουγγάρι. Ως αποτέλεσμα, παράγετε περισσότερα ούρα – και στη συνέχεια κατουράτε περισσότερο. Το σώμα σας αποβάλλει το σάκχαρο από το σώμα σας μέσω των ούρων.
Καθώς χάνουμε αυτά τα περιττά υγρά, τελικά αφυδατωνόμαστε και μπορεί να καταλήξουμε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών.
Άποιος διαβήτης: Αυτή η μορφή διαβήτη παρουσιάζεται όταν ο οργανισμός σας δεν μπορεί να ρυθμίσει σωστά τα υγρά. Αυτό προκαλεί ανισορροπία και απώλεια νερού από το σώμα σας, οδηγώντας σε υπερβολική ούρηση και δίψα.
Ο άποιος διαβήτης είναι μια σπάνια αλλά θεραπεύσιμη πάθηση κατά την οποία το σώμα σας παράγει πάρα πολλά ούρα και δεν είναι σε θέση να συγκρατήσει σωστά το νερό. Ο άποιος διαβήτης μπορεί να είναι χρόνιος (δια βίου) ή προσωρινός και ήπιος ή σοβαρός ανάλογα με την αιτία.
Ο άποιος διαβήτης προκαλείται κυρίως από ένα πρόβλημα με μια ορμόνη που ονομάζεται αντιδιουρητική ορμόνη (ADH ή βαζοπρεσίνη) – είτε το σώμα σας δεν παράγει αρκετή ADH είτε τα νεφρά σας δεν τη χρησιμοποιούν σωστά.
Τα άτομα με άποιο διαβήτη αποβάλλουν μεγάλες ποσότητες ούρων αρκετές φορές την ημέρα και πίνουν μεγάλες ποσότητες νερού επειδή αισθάνονται συνεχώς διψασμένοι. Εάν έχετε άποιο διαβήτη και δεν πίνετε αρκετά υγρά για να αντικαταστήσετε την απώλεια νερού μέσω των ούρων, μπορεί να αφυδατωθείτε, γεγονός που είναι επικίνδυνο για την υγεία σας.
Διψογενής άποιος διαβήτης: Η πάθηση αυτή προκαλείται από μία βλάβη στο μηχανισμό δίψας, με αποτέλεσμα αυξημένη δίψα και πρόσληψη υγρών σε συνδυασμό με συχνή ούρηση.
Καρδιακή, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια
Σήψη: Πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση που προκαλείται από σοβαρή φλεγμονώδη αντίδραση λόγω μόλυνσης από βακτήρια ή άλλους μικροοργανισμούς.
Διάγνωση και θεραπεία της υπερβολικής δίψας
Για να σας βοηθήσει να διαγνώσετε την αιτία της υπερβολικής, ανεπίλυτης δίψας σας, ο γιατρός σας θα ζητήσει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό, συμπεριλαμβανομένων τυχόν προηγούμενων διαγνωσμένων παθήσεων. Να είστε προετοιμασμένοι να απαριθμήσετε όλα τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και συμπληρώματα που λαμβάνετε.
Ορισμένες ερωτήσεις που μπορεί να σας γίνουν είναι οι εξής:
- Πόσο καιρό παρατηρείτε τα συμπτώματά σας;
- Ουρείτε επίσης περισσότερο από το συνηθισμένο;
- Τα συμπτώματά σας άρχισαν σιγά σιγά ή ξαφνικά;
- Αυξάνεται ή μειώνεται η δίψα σας κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων της ημέρας;
- Έχετε προβεί σε αλλαγές στη διατροφή ή σε άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας;
- Έχει επηρεαστεί η όρεξή σας για φαγητό;
- Έχετε πάρει ή χάσει βάρος;
- Είχατε πρόσφατα κάποιο τραυματισμό ή έγκαυμα;
- Παρουσιάζετε αιμορραγία ή πρήξιμο;
- Είχατε πυρετό;
- Ιδρώνετε πολύ τελευταία;
Εκτός από τη φυσική εξέταση, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος και ούρων για να μπορέσει να κάνει διάγνωση. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι οι ακόλουθες:
- εξέταση γλυκόζης αίματος
- γενική αίματος και εξέταση αίματος για τον καθορισμό των διάφορων τύπων των κυττάρων του αίματος
- αναλύσεις ούρων, οσμωτικότητας ούρων και ηλεκτρολυτών ούρων
- εξετάσεις ηλεκτρολυτών ορού και οσμωτικότητας ορού
Ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε ειδικό.
Πόσα υγρά χρειάζεστε συνήθως;
Για να παραμείνετε υγιείς, πρέπει να πίνετε τακτικά υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη νερού καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε νερό, όπως:
- σέλινο
- καρπούζι
- ντομάτες
- πορτοκάλια
- πεπόνια
Ένας καλός τρόπος για να ξέρετε αν λαμβάνετε αρκετά υγρά είναι να ελέγξετε τα ούρα σας. Εάν έχουν ανοιχτό χρώμα, μεγάλο όγκο και δεν έχουν έντονη μυρωδιά, πιθανώς λαμβάνετε αρκετά υγρά.
Κάθε όργανο, ιστός και κύτταρο στο σώμα σας χρειάζεται νερό. Το νερό βοηθά το σώμα σας:
- να διατηρεί μια φυσιολογική θερμοκρασία
- να λιπαίνει και να μαλακώνει τις αρθρώσεις σας
- να προστατεύει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό
- να απαλλάσσει τον οργανισμό σας από τα απόβλητα μέσω της εφίδρωσης, της ούρησης και των κενώσεων
Χρειάζεται να λαμβάνετε επιπλέον υγρά όταν:
- βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους με ζεστό καιρό
- ασχολείστε με μια έντονη δραστηριότητα
- έχετε διάρροια
- κάνετε εμετό
- έχετε πυρετό
Εάν δεν αναπληρώνετε τα υγρά που χάνετε και δεν ανταποκρίνεστε στη δίψα σας πίνοντας υγρά, μπορεί να αφυδατωθείτε.
Κίνδυνοι από την υπερβολική δίψα.
Όταν προσπαθείτε να ξεδιψάσετε την υπερβολική δίψα, είναι πιθανό να πιείτε πάρα πολλά υγρά. Η πρόσληψη περισσότερου νερού από αυτό που αποβάλλετε ονομάζεται υπερενυδάτωση. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν πίνετε πάρα πολλά υγρά για να αντισταθμίσετε την απώλεια υγρών. Μπορεί επίσης να συμβεί αν έχετε διαταραχές στα νεφρά, το συκώτι ή την καρδιά.
Η υπερενυδάτωση μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο νατρίου στο αίμα που μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και επιληπτικές κρίσεις, ειδικά αν εκδηλωθεί γρήγορα.
Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια
Η δίψα είναι ο τρόπος του σώματός σας να σας πει ότι δεν έχει πολλά υγρά. Υπό κανονικές συνθήκες, θα πρέπει να είστε σε θέση να ξεδιψάσετε αρκετά γρήγορα.
Ωστόσο, εάν η ανάγκη σας να πιείτε νερό παραμένει συνεχής ή δεν υποχωρεί αφού πιείτε, αυτό ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη σοβαρού προβλήματος υγείας, ειδικά εάν συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα. Αυτή η συνεχής παρόρμηση για κατανάλωση νερού θα μπορούσε επίσης να αποτελεί ψυχολογικό πρόβλημα.
Θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν:
- η δίψα είναι επίμονη, ανεξάρτητα από το πόσα υγρά πίνετε
- έχετε επίσης θολή όραση, υπερβολική πείνα ή κοψίματα ή πληγές που δεν επουλώνονται
- είστε επίσης κουρασμένοι
- ουρείτε περισσότερο από 2,5 λίτρα την ημέρα