Τι είναι το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA);
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο ή PSA είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τον προστάτη. Όταν υπάρχει πρόβλημα με τον αδένα του προστάτη, αυτός απελευθερώνει περισσότερο PSA. Τα υψηλά επίπεδα PSA μπορεί να αποτελούν ένδειξη καρκίνου του προστάτη.
Τι θεωρείται αυξημένο επίπεδο ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA);
Οι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει σε ένα κοινό φυσιολογικό επίπεδο PSA.
Παλαιότερα, ένα επίπεδο 4,0 ng/ml ή υψηλότερο οδηγούσε σε περισσότερες εξετάσεις, συνήθως σε βιοψία του προστάτη. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας, ένας γιατρός αφαιρεί ένα μικρό δείγμα ιστού του προστάτη για να το ελέγξει για καρκίνο.
Ωστόσο, οι γιατροί εξετάζουν πλέον και άλλα στοιχεία σε συνδυασμό με το επίπεδο του PSA για να αποφασίσουν αν θα πραγματοποιήσουν βιοψία.
Η ηλικία σας, η γενική κατάσταση της υγείας σας, το οικογενειακό ιστορικό και το ιστορικό της υγείας σας υπεισέρχονται στην τελική απόφαση για τη διενέργεια της βιοψίας και άλλων εξετάσεων.
Το επίπεδο του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) καθορίζει αν έχω καρκίνο του προστάτη;
Ο γιατρός σας εξετάζει δύο παράγοντες που σχετίζονται με το PSA σας:
- Το επίπεδο του PSA σας: Υψηλότερο επίπεδο σημαίνει υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.
- Συνεχής αύξηση: Τα επίπεδα PSA που συνεχίζουν να αυξάνονται μετά από δύο ή περισσότερες εξετάσεις μπορεί να σημαίνουν ότι έχετε καρκίνο.
Αλλά το επίπεδο PSA από μόνο του δεν καθορίζει αν έχετε καρκίνο ή όχι. Δύο άνδρες μπορεί ακόμη και να έχουν τα ίδια επίπεδα PSA αλλά διαφορετικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Και ένα υψηλό επίπεδο PSA μπορεί να αντανακλά προβλήματα του προστάτη που δεν είναι καρκίνος.
Ποιοι είναι οι υπόλοιποι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του προστάτη;
Μπορεί να διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη εάν:
- Είστε άνω των 50 ετών.
- Είστε αφροαμερικανικής ή καραϊβικής καταγωγής.
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη.
- Έχετε ορισμένες γενετικές αλλαγές που καθιστούν πιο πιθανή την ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του προστάτη σε άνδρες με αυξημένα επίπεδα PSA;
Οι άνδρες μπορεί να έχουν καρκίνο του προστάτη ακόμη και αν έχουν φυσιολογικό επίπεδο το Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο (ΠΣΑ – PSA).
Όμως ο καρκίνος είναι πιο πιθανός όταν το επίπεδο του PSA είναι αυξημένο. Όταν τα επίπεδα του PSA είναι:
- Κάτω από 4: υπάρχει 15% πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
- Μεταξύ 4 και 10 (το οριακό εύρος τιμών): 25% πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του προστάτη.
- Πάνω από 10: Πάνω από 50% πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Τι προκαλεί αυξημένα επίπεδα PSA;
Ο καρκίνος του προστάτη είναι η κύρια αιτία των αυξημένων επιπέδων PSA.
Ωστόσο, τα επίπεδα PSA αυξάνονται με την ηλικία και μπορεί να αντανακλούν διάφορες παθήσεις του προστάτη.
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν το επίπεδο PSA ενός ατόμου είναι οι εξής:
- Διόγκωση και φλεγμονή του προστάτη (προστατίτιδα).
- Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος.
- Τοποθέτηση ουροκαθετήρα.
Ο γιατρός σας θα εξετάσει επίσης εάν τα φάρμακά σας επηρεάζουν τα επίπεδα του PSA.
Για παράδειγμα, οι αναστολείς της 5-άλφα αναγωγάσης θεραπεύουν τον διογκωμένο προστάτη και μειώνουν τα επίπεδα του PSA.
Θα προκαλέσει συμπτώματα η αύξηση του PSA;
Τα αυξημένα επίπεδα PSA δεν προκαλούν συμπτώματα, αλλά μπορεί να αποτελούν ένδειξη προβλημάτων του προστάτη, όπως ο καρκίνος.
Εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να θελήσει να κάνει μια εξέταση PSA:
- Δυσκολία στην ούρηση.
- Συχνή ούρηση, ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Αργή ροή ούρων.
- Ακράτεια ούρων (δυσκολία συγκράτησης των ούρων).
Ποια είναι η εξέταση για να διαπιστώσω αν έχω αυξημένο Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο (ΠΣΑ – PSA);
Οι γιατροί χρησιμοποιούν μια εξέταση αίματος για τη μέτρηση των επιπέδων PSA.
Μπορεί να κάνετε μία δακτυλική εξέταση του προστάτη από το ορθό μαζί με την εξέταση PSA για να ελέγξετε αν υπάρχουν σημάδια καρκίνου του προστάτη.
Κατά τη διάρκεια της δακτυλικής εξέτασης του προστάτη από το ορθό, ο γιατρός σας εισάγει ένα δάχτυλο με γάντι στο ορθό για να ελέγξει εάν υπάρχουν εξογκώματα ή άλλες ανωμαλίες στον αδένα.
Ανάλογα με τα αποτελέσματα της αρχικής σας εξέτασης, ο γιατρός σας μπορεί να θελήσει να επαναλάβετε την εξέταση.
Τα επίπεδα του PSA μπορεί να αλλάξουν. Μια δεύτερη εξέταση παρέχει στον γιατρό σας περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την υγεία του προστάτη σας.
Τι συμβαίνει εάν το επίπεδο του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) είναι αυξημένο;
Εάν έχετε υψηλά επίπεδα PSA, θα χρειαστείτε συνεχείς εξετάσεις PSA καθώς και δακτυλοσκόπησης, ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να αναζητήσει τυχόν αλλαγές στην σύσταση, στο μέγεθος και τα όρια του αδένα.
Εάν το επίπεδο του PSA συνεχίσει να αυξάνεται ή εάν ο ιατρός σας διαπιστώσει ένα εξόγκωμα κατά τη διάρκεια μιας δακτυλικής εξέτασης, μπορεί να χρειαστείτε άλλες εξετάσεις, όπως:
- Διαορθικό υπερηχογράφημα και βιοψία προστάτη.
- Μαγνητική τομογραφία προστάτη.
- Iso PSA ή 4Kscore® (περισσότερες εξετάσεις αίματος).
Σε ό,τι αφορά το Iso PSA πρόκειται για μια νέα εργαστηριακή εξέταση, μια νέα μέθοδο που μετρά το PSA στην κυκλοφορία του αίματος των ανδρών που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη με έναν νέο τρόπο.
Όλες οι τρέχουσες αναλύσεις PSA που κυκλοφορούν στην αγορά βασίζονται στη συγκέντρωση, βασίζονται σε μονοκλωνικά αντισώματα.
Και μετρούν την ποσότητα των κύριων μορίων PSA στην κυκλοφορία του αίματος.
Το IsoPSA μετρά τις πρωτεΐνες που σχετίζονται με το PSA και υπάρχουν στο αίμα με τέτοιο τρόπο ώστε να εξετάζεται η χημική δομή τους και όχι η συγκέντρωσή τους.
Το 4Kscore® Test είναι μια εγκεκριμένη από τον FDA εξέταση αίματος παρακολούθησης μετά από μια μη φυσιολογική εξέταση PSA και/ή δακτυλική εξέταση του ορθού για την αξιολόγηση της πιθανότητας ανεύρεσης επιθετικού καρκίνου του προστάτη, εάν πρόκειται να υποβληθείτε σε βιοψία προστάτη.
Το 4Kscore® Test μετρά τέσσερις ειδικούς για τον προστάτη βιοδείκτες (ολικό PSA, ελεύθερο PSA, ακέραιο PSA και ανθρώπινη καλλικρεΐνη 2 [hK2]), μαζί με τις κλινικές σας πληροφορίες (ηλικία ασθενούς, ιστορικό προηγούμενης βιοψίας, αποτέλεσμα δακτυλικής ορθοκολικής εξέτασης [προαιρετικά]), χρησιμοποιώντας έναν πολύπλοκο αλγόριθμο για να εκτιμήσει την πιθανότητα ανεύρεσης επιθετικού καρκίνου του προστάτη, εάν υποβληθείτε σε βιοψία προστάτη.
Μια βιοψία μπορεί να σας αποκαλύψει οριστικά εάν έχετε καρκίνο του προστάτη.
Τα αποτελέσματα της βιοψίας επηρεάζουν επίσης τη θεραπεία σας. Για παράδειγμα, εάν η βιοψία δείχνει πολλά καρκινικά κύτταρα, μπορεί να χρειαστείτε πιο επιθετική θεραπεία.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του προστάτη;
Οι θεραπευτικές επιλογές για τον καρκίνο του προστάτη είναι οι ακόλουθες:
- Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του προστάτη (όπως η ρομποτική προστατεκτομή).
- Ακτινοθεραπεία (εξωτερική ακτινοθεραπεία).
- Βραχυθεραπεία (εσωτερική ακτινοθεραπεία).
- Εστιασμένος υπέρηχος υψηλής έντασης (HIFU).
- Κρυοθεραπεία (χρήση ακραίου ψύχους για την κατάψυξη του καρκινικού ιστού).
- Ορμονική θεραπεία, που ονομάζεται επίσης θεραπεία καταστολής ανδρογόνων.
- Χημειοθεραπεία.
Μπορεί να συνεχίσετε να κάνετε εξετάσεις για το επίπεδο PSA κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη.
Οι εξετάσεις αυτές ελέγχουν εάν η θεραπεία είναι αποτελεσματική.
Τι σημαίνει ένα αυξημένο επίπεδο PSA σε περίπτωση που είχα καρκίνο του προστάτη στο παρελθόν;
Εάν έχετε υποβληθεί ποτέ σε θεραπεία για καρκίνο του προστάτη, θα κάνετε τακτικές εξετάσεις Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο (ΠΣΑ – PSA) για το υπόλοιπο της ζωής σας.
Ένα αυξημένο επίπεδο PSA μπορεί να σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει επιστρέψει.
Η ομάδα που σας παρακολουθεί μπορεί να χρησιμοποιήσει και άλλες εξετάσεις, όπως απεικονιστικές εξετάσεις και βιοψία, για να εξακριβώσει αν υπάρχουν σημάδια καρκίνου.
Εάν ο καρκίνος επιστρέψει, η ομάδα θεραπείας σας θα συζητήσει μαζί σας τις θεραπευτικές σας επιλογές.
Ποιοι πρέπει να κάνουν τακτικές εξετάσεις ελέγχου για υψηλό Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο (ΠΣΑ – PSA);
Η εξέταση PSA αναπτύχθηκε αρχικά για την παρατήρηση των αλλαγών στον προστάτη σε άνδρες που είχαν ιστορικό καρκίνου του προστάτη.
Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στον γενικό πληθυσμό ως ένας τρόπος ανίχνευσης και πρόληψης του καρκίνου του προστάτη πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Όμως ο έλεγχος ρουτίνας μπορεί να εντοπίσει καρκίνους του προστάτη που αναπτύσσονται αργά και δεν χρειάζονται θεραπεία.
Μιλήστε με τον γιατρό σας για να δείτε αν πρέπει να κάνετε τακτικές εξετάσεις PSA.