Τι σημαίνει ο χαμηλός αριθμός των αιμοπεταλίων;
Το αίμα αποτελείται από διάφορους τύπους κυττάρων που κολυμπούν σε ένα υγρό που ονομάζεται πλάσμα.
Οι τύποι των κυττάρων του αίματος είναι οι εξής:
- ερυθρά αιμοσφαίρια
- λευκά αιμοσφαίρια
- αιμοπετάλια ( που ονομάζονται επίσης θρομβοκύτταρα)
Όταν το δέρμα σας τραυματιστεί ή διαρραγεί, τα αιμοπετάλια συσσωρεύονται και σχηματίζουν θρόμβους για να σταματήσουν την αιμορραγία.
Όταν δεν έχετε αρκετά αιμοπετάλια στο αίμα το σώμα σας δεν μπορεί να σχηματίσει θρόμβους.
Ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων ονομάζεται θρομβοπενία.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία της.
Ορισμένα άτομα με θρομβοκυτταροπενία μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα- σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η ανεξέλεγκτη αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
Η θρομβοπενία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως είναι η εγκυμοσύνη, ορισμένες παθήσεις όπως η λευχαιμία ή ορισμένα φάρμακα (όπως τα αντιπηκτικά).
Ως αποτέλεσμα, υπάρχουν πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές για τη θρομβοπενία, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη βασική αιτία της πάθησης.
Ποια είναι τα συμπτώματα των χαμηλών αιμοπεταλίων;
Το αν θα εμφανίσετε ή όχι συμπτώματα θρομβοπενίας μπορεί να εξαρτάται από το πόσο χαμηλός είναι ο αριθμός των αιμοπεταλίων σας.
Εάν έχετε χαμηλά αιμοπετάλια, μπορεί να εμφανίσετε:
- μελανιές κόκκινες, μωβ ή καφέ, που ονομάζονται πορφύρα
- εξάνθημα με μικρές κόκκινες ή μωβ κουκίδες, που ονομάζονται πετέχειες
- ρινορραγία
- αιμορραγία των ούλων
- αιμορραγία από πληγές που διαρκεί για παρατεταμένο χρονικό διάστημα ή δεν σταματά από μόνη της
- βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί εσωτερική αιμορραγία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- αίμα στα κόπρανα
- αίμα στα ούρα σας
- αιματηρός ή πολύ σκούρος εμετός
Εάν παρουσιάσετε ενδείξεις εσωτερικής αιμορραγίας, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, η θρομβοπενία μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία στον εγκέφαλό σας.
Μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας εάν έχετε χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων και εμφανίζετε πονοκεφάλους ή νευρολογικά προβλήματα.
Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν χαμηλά αιμοπετάλια;
Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες χαμηλού αριθμού αιμοπεταλίων, όπως:
Προβλήματα του μυελού των οστών
Ο μυελός των οστών είναι ο σπογγώδης ιστός μέσα στο οστό όπου παράγονται όλα τα συστατικά του αίματος, συμπεριλαμβανομένων των αιμοπεταλίων. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο μυελός των οστών ενός ατόμου μπορεί να μην δημιουργεί αρκετά αιμοπετάλια, όπως:
- απλαστική αναιμία
- ορισμένες ανεπάρκειες βιταμινών, όπως η βιταμίνη Β12, το φυλλικό οξύ και ο σίδηρος
- ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων του HIV, του Epstein-Barr, της παρωτίτιδας, της ερυθράς και της ανεμοβλογιάς
- έκθεση σε χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή τοξικές χημικές ουσίες
- υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- κίρρωση
- ορισμένοι τύποι καρκίνου, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα
- μυελοδυσπλασία
- γενετικές παθήσεις όπως τα σύνδρομα May-Hegglin και Wiskott-Aldrich
Καταστροφή αιμοπεταλίων
Τα αιμοπετάλια ζουν περίπου 7-10 ημέρες σε άτομα χωρίς θρομβοπενία.
Ένας χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων μπορεί να είναι αποτέλεσμα του ότι ο οργανισμός καταστρέφει πάρα πολλά αιμοπετάλια πολύ γρήγορα.
Ορισμένοι λόγοι για τους οποίους ένα σώμα μπορεί να καταστρέψει τα αιμοπετάλιά του είναι οι εξής:
- παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των διουρητικών, ορισμένων αντιβιοτικών, των αντιπηκτικών και των αντιεπιληπτικών φαρμάκων.
- διογκωμένη σπλήνα
- αυτοάνοσες διαταραχές όπως η ανοσολογική θρομβοπενία (ITP), ο λύκος ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- εγκυμοσύνη, ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τον τοκετό
- βακτηριακή λοίμωξη στο αίμα
- σπάνιες σοβαρές καταστάσεις όπως η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα, το αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο και η διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη
- Χειρουργική επέμβαση. Τα αιμοπετάλια μπορεί να καταστραφούν όταν περνούν μέσα από μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για χειρουργικές επεμβάσεις παράκαμψης ή μεταγγίσεις αίματος, καθώς και από τεχνητές καρδιακές βαλβίδες.
Πότε να επισκεφθείτε γιατρό
Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να εμφανίζετε συμπτώματα χαμηλών αιμοπεταλίων, μιλήστε σε έναν επαγγελματία υγείας – ειδικά εάν αντιμετωπίζετε σοβαρά συμπτώματα, όπως πληγές ή κοψίματα που δεν σταματούν να αιμορραγούν ή αίμα στα κόπρανα ή στα ούρα σας.
Είναι επίσης σημαντικό να ελέγχεστε τακτικά εάν κινδυνεύετε να αναπτύξετε θρομβοπενία λόγω κάποιας πάθησης, οικογενειακού ιστορικού ή φαρμακευτικής αγωγής.
Πώς διαγιγνώσκεται ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων;
Φυσική εξέταση
Εάν ο γιατρός σας υποπτεύεται ότι ο αριθμός των αιμοπεταλίων είναι χαμηλός, θα κάνει πρώτα μια φυσική εξέταση.
Ο γιατρός σας θα ελέγξει το σώμα σας για ασυνήθιστους μώλωπες ή ίχνη πετέχειων (μικρές κόκκινες και μωβ κουκίδες), που είναι ένδειξη τριχοειδικής αιμορραγίας που συχνά συνοδεύει τα χαμηλά αιμοπετάλια.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να ψηλαφήσει την κοιλιά σας για να ελέγξει αν υπάρχει διογκωμένος σπλήνας ή ήπαρ.
Ιατρικό ιστορικό
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας ρωτήσει για τα εξής:
- εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό αιμορραγικών διαταραχών
- για τα φάρμακα που λαμβάνετε
- για τα φυτικά συμπληρώματα που λαμβάνετε
- για την διατροφή σας
- την κατανάλωση αλκοόλ και τη χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών
- για τις μεθόδους σεξουαλικής προστασίας που εφαρμόζετε
Εάν έχετε διαγνωστεί με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, αυτές οι πληροφορίες μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κατάστασή σας.
Εξετάσεις
Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις αίματος, μυελού των οστών αλλά και εξετάσεις υπερήχων που μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό σας να διαγνώσει τη συγκεκριμένη πάθηση και να προσδιορίσει την υποκείμενη αιτία.
Αιματολογικές εξετάσεις
Για τη διάγνωση του χαμηλού αριθμού αιμοπεταλίων, ο γιατρός σας θα πρέπει να κάνει μια γενική εξέταση αίματος.
Η εξέταση αυτή συχνά πραγματοποιείται με μια απλή αιμοληψία από το χέρι σας.
Η γενική εξέταση αίματος εξετάζει τον αριθμό των αιμοσφαιρίων στο αίμα σας.
Θα πληροφορήσει το γιατρό σας σχετικά με το αν ο αριθμός των αιμοπεταλίων σας είναι χαμηλότερος από ό,τι θα έπρεπε.
Ένας φυσιολογικός αριθμός αιμοπεταλίων κυμαίνεται μεταξύ 150.000 και 450.000 αιμοπεταλίων ανά χιλιοστόλιτρο αίματος.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να επιλέξει να πραγματοποιήσει μια εξέταση επιχρίσματος αίματος, η οποία εξετάζει το αίμα σας στο μικροσκόπιο για να δει πώς φαίνονται τα αιμοπετάλια.
Το αίμα σας μπορεί επίσης να εξεταστεί για αντισώματα αιμοπεταλίων.
Πρόκειται για πρωτεΐνες που καταστρέφουν τα αιμοπετάλια. Τα αντισώματα των αιμοπεταλίων μπορεί να παραχθούν ως παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως η ηπαρίνη, ή για άγνωστους λόγους.
Μπορεί επίσης να ζητηθεί η διενέργεια ελέγχου του πηκτικού μηχανισμού, όπως ο χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης και ο χρόνος προθρομβίνης.
Αυτές οι εξετάσεις απαιτούν δείγμα του αίματός σας.
Ορισμένες χημικές ουσίες προστίθενται στο δείγμα για να προσδιοριστεί πόσος χρόνος χρειάζεται το αίμα σας για να πήξει.
Υπερηχογράφημα
Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι ο σπλήνας σας είναι διογκωμένος, μπορεί να ζητήσει υπερηχογράφημα.
Αυτή η εξέταση χρησιμοποιεί τα ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει μια εικόνα του σπλήνα σας.
Αναρρόφηση και βιοψία μυελού των οστών
Μπορεί επίσης να γίνει εξέταση μυελού των οστών. Υπάρχουν δύο τύποι εξετάσεων μυελού των οστών: βιοψία και αναρρόφηση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, και οι δύο εξετάσεις μπορεί να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα.
Κατά τη διάρκεια μιας αναρρόφησης μυελού των οστών, αφαιρείται μια μικρή ποσότητα μυελού των οστών από ένα από τα οστά σας.
Σε μια βιοψία μυελού των οστών, αφαιρείται δείγμα από τον πυρήνα του μυελού των οστών σας, συνήθως από το ισχίο.
Ποια είναι η θεραπεία για τα χαμηλά αιμοπετάλια;
Οι θεραπευτικές επιλογές για τα χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων μπορεί να ποικίλλουν.
Ο γιατρός σας θα καθορίσει την κατάλληλη θεραπεία με βάση την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα της κατάστασής σας.
Εάν η κατάσταση είναι ήπια, ο γιατρός σας μπορεί να επιλέξει απλώς να σας παρακολουθεί.
Εάν ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων σας είναι πιο σοβαρός, μπορεί να χρειαστείτε ιατρική θεραπεία.
Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μεταγγίσεις αίματος ή αιμοπεταλίων
- αλλαγή των φαρμάκων που προκαλούν χαμηλά αιμοπετάλια
- συνταγογράφηση στεροειδών, ανοσοσφαιρίνης ή άλλων φαρμάκων που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα
- χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του σπλήνα
Διαχείριση
Εάν κινδυνεύετε να παρουσιάσετε χαμηλά αιμοπετάλια, ο προγραμματισμός τακτικών επισκέψεων στον γιατρό θα σας βοηθήσει να δώσετε προσοχή στα πιθανά σημεία και συμπτώματα.
Ενημερώστε το γιατρό σας για τυχόν συμπληρώματα ή φάρμακα που λαμβάνετε.
Επίσης, να γνωρίζετε ότι ορισμένα φάρμακα κατά του πόνου που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη, μπορούν να αραιώσουν το αίμα σας.
Όταν είναι εφικτό, αποφύγετε δραστηριότητες όπως τα αθλήματα επαφής που σας θέτουν σε κίνδυνο για αιμορραγικούς τραυματισμούς ή μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λάβετε.
Εάν έχει αφαιρεθεί ο σπλήνας σας, προσέξτε για πιθανά σημάδια λοίμωξης – καθώς η αφαίρεση του σπλήνα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο – και αναζητήστε ιατρική βοήθεια εάν αρχίσετε να αισθάνεστε άρρωστοι ή έχετε πυρετό.
Έλεγχος και πρόληψη
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο γιατρός σας μπορεί να προβεί σε έλεγχο για χαμηλά αιμοπετάλια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια εξέταση αίματος ρουτίνας μπορεί να δείξει ότι τα επίπεδά σας είναι χαμηλά.
Εάν κινδυνεύετε να εμφανίσετε χαμηλά αιμοπετάλια λόγω κάποιας υποκείμενης πάθησης ή ιατρικού ιστορικού, ο επαγγελματίας υγείας μπορεί να σας συστήσει να λάβετε μέτρα πρόληψης.
Αυτά μπορεί να είναι τα εξής:
Επιπλοκές
Εάν δεν αντιμετωπιστούν, τα χαμηλά αιμοπετάλια μπορεί να αποτελέσουν πολύ σοβαρή κατάσταση, διότι μπορεί να προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία στον εγκέφαλο ή στα σπλάχνα.
Στις χειρότερες περιπτώσεις, κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα εάν πιστεύετε ότι μπορεί να κινδυνεύετε.
Τι να περιμένετε
Παρά το γεγονός ότι ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων μπορεί να ακούγεται τρομακτικός, υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν για την πρόληψη και τη θεραπεία της πάθησης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μόνη συνιστώμενη θεραπεία είναι η απλή παρακολούθηση.
Ωστόσο, ορισμένα άτομα με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων θα χρειαστούν θεραπεία.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων επιλύεται με τη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας.