Τι είναι η διαταραχή άρθρωσης;
Τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να βγάζουν όλους τους ήχους που χρειάζονται για να μιλήσουν μέχρι την ηλικία των 4 ή 5 ετών. Τα παιδιά που δυσκολεύονται να μιλήσουν καθαρά μετά από αυτή την ηλικία μπορεί να έχουν διαταραχή του ήχου της ομιλίας. Ένας τύπος διαταραχής του ήχου της ομιλίας είναι η διαταραχή άρθρωσης, η οποία περιλαμβάνει προβλήματα στην παραγωγή συγκεκριμένων ήχων της ομιλίας.
Η άρθρωση είναι η διαδικασία που ακολουθούν οι άνθρωποι για να παράγουν ήχους, συλλαβές και λέξεις. Ένα παιδί με διαταραχή άρθρωσης μπορεί να μην μπορεί να παράγει ορισμένους ήχους ή να σχηματίζει ορισμένους ήχους λανθασμένα. Αυτό μπορεί να κάνει την ομιλία του παιδιού δυσνόητη και να επηρεάσει την κοινωνικοποίησή του και τη διαδικασία μάθησης.
Η κατάσταση αυτή ονομάζεται μερικές φορές λειτουργική διαταραχή του λόγου ή καθυστέρηση άρθρωσης.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της διαταραχής άρθρωσης και της φωνολογικής διαταραχής;
Η διαταραχή άρθρωσης και η φωνολογική διαταραχή είναι παρόμοιες και συχνά συγχέονται. Αλλά είναι σημαντικό να κάνετε διάκριση μεταξύ των δύο, καθώς οι θεραπείες διαφέρουν.
Τα παιδιά με διαταραχή άρθρωσης έχουν πρόβλημα με τις κινητικές λειτουργίες που απαιτούνται για την παραγωγή ορισμένων ήχων της ομιλίας. Δεν μπορούν να συντονίσουν τα χείλη, τη γλώσσα, τα δόντια, τον ουρανίσκο τους και τους πνεύμονες για να παράγουν ορισμένους ήχους.
Μπορεί να σχηματίζουν παραμορφωμένους ήχους ομιλίας ή να αντικαθιστούν ήχους που δεν μπορούν να βγάλουν. Παραδείγματα διαταραχής άρθρωσης περιλαμβάνουν το να μην σχηματίζουν τον ήχο “σ” και να χρησιμοποιούν πάντα το “θ” αντί αυτού.
Στη φωνολογική διαταραχή, τα παιδιά μπορούν να παράγουν ήχους σωστά, αλλά δυσκολεύονται να συνθέσουν σωστά τους ήχους. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να είναι σε θέση να παράγει τον ήχο “ντ” μόνο του. Αλλά όταν το παιδί σας προσπαθεί να πει μια λέξη που αρχίζει με “ντ”, το αντικαθιστά με ένα “γκ”.
Το παιδί σας μπορεί να έχει και τους δύο τύπους διαταραχής ταυτόχρονα.
Ποιοι μπορεί να εμφανίσουν διαταραχή άρθρωσης;
Η διαταραχή άρθρωσης εμφανίζεται σε παιδιά. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η διαταραχή μπορεί να διαρκέσει μέχρι την ενηλικίωση. Εάν ένας ενήλικας εμφανίσει διαταραχή του ήχου της ομιλίας, αυτό οφείλεται σε άλλη αιτία (τραυματική εγκεφαλική βλάβη ή εγκεφαλικό επεισόδιο).
Οι διαταραχές άρθρωσης είναι πιο συχνές στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια για άγνωστους λόγους. Ένα παιδί έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει διαταραχή του ήχου της ομιλίας αν η μητέρα είχε επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Μια διαταραχή του ήχου της ομιλίας είναι επίσης πιο πιθανή σε ένα παιδί του οποίου η οικογένεια έχει ιστορικό της συγκεκριμένης κατάστασης.
Πόσο συχνές είναι οι διαταραχές του ήχου της ομιλίας;
Οι διαταραχές του ήχου της ομιλίας είναι συχνές και επηρεάζουν το 8% έως 9% των παιδιών.
Συμπτώματα και αιτίες
Τι προκαλεί τη διαταραχή άρθρωσης;
Η διαταραχή άρθρωσης δεν έχει γνωστή αιτία. Δεν σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με τον εγκέφαλο, τα νεύρα, τα χείλη, τη γλώσσα, τα δόντια, τη γνάθο, τους πνεύμονες ή την ακοή του παιδιού σας.
Υπάρχουν και άλλοι τύποι διαταραχών του λόγου, όπως οργανικές, αναπτυξιακές ή επίκτητες. Αυτές οφείλονται σε άλλες καταστάσεις, όπως δομικές ανωμαλίες ή προβλήματα ακοής.
Ποια είναι μερικά σημεία και συμπτώματα της διαταραχής άρθρωσης;
Ένα παιδί με διαταραχή άρθρωσης μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό. Τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τέσσερις τύπους σφαλμάτων άρθρωσης:
- Πρόσθεση: Αντικατάσταση φωνημάτων με άλλα φωνήματα π.χ. /θέλω/ – /σέλω/
- Παραμόρφωση: Αλλοιώσεις φωνημάτων π.χ. αντί /ρ/ το παιδί παράγει έναν ήχο που ακούγεται σαν /γι/
- Παράλειψη: Παράλειψη φωνημάτων ή συλλαβών π.χ. /κότα/ – /κόα/, /καραμέλα/ – /καμέλα/
- Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων π.χ. /στρατός/ – /στατός/, /κρύο/ – /κύο/
Αν το παιδί σας αισθάνεται αμήχανα για τη διαταραχή άρθρωσης, μπορεί να επιδείξει ορισμένες συμπεριφορές:
- Αποφεύγει να διαβάζει δυνατά ή να μιλάει σε άλλους ανθρώπους.
- Γίνεται ήσυχο ή φαίνεται υπερβολικά ντροπαλό.
- Απογοητεύεται όταν μιλάει.
- Σταματά να λέει ορισμένες λέξεις εντελώς.
- Έχει πρόβλημα με την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή του.
Διάγνωση και εξετάσεις
Πώς διαγιγνώσκεται η διαταραχή άρθρωσης;
Εάν το παιδί σας έχει διαταραχή της ομιλίας, ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση και ένα τεστ ακοής. Αυτά τα βήματα βοηθούν στον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.
Εάν κάποιο ιατρικό πρόβλημα δεν προκαλεί τη διαταραχή της ομιλίας, ο γιατρός σας θα σας παραπέμψει σε λογοθεραπευτή. Ο λογοθεραπευτής είναι ειδικός στα προβλήματα ομιλίας, γλώσσας και επικοινωνίας.
Ένας λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει το παιδί σας με διάφορους τρόπους:
- Θα ζητήσει από το παιδί σας να παράγει ορισμένους ήχους και να σχηματίσει συγκεκριμένες λέξεις.
- Θα συνομιλήσει με το παιδί σας για να αξιολογήσει τη συνδεδεμένη ομιλία κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
- Θα πραγματοποιήσει τυποποιημένες διαγνωστικές εξετάσεις.
- Θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό του παιδιού σας, όπως είναι η πρόωρη γέννηση, οι παλαιότερες λοιμώξεις του αυτιού και άλλα.
- Θα συζητήσει μαζί σας τυχόν οικογενειακό ιστορικό διαταραχών του λόγου.
- Θα εξετάσει τη δομή του στόματος για τυχόν προβλήματα που μπορεί να συμβάλλουν στο πρόβλημα (για παράδειγμα, με τα δόντια και τον ουρανίσκο του).
- Θα λάβει υπόψη την προφορά και τη διάλεκτο του παιδιού σας.
- Θα παρακολουθήσει την κίνηση του στόματος του παιδιού σας κατά τη διάρκεια της ομιλίας.
Οι λογοθεραπευτές μπορούν επίσης να βαθμολογήσουν τη σοβαρότητα της διαταραχής άρθρωσης από ήπια έως σοβαρή. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αξιολόγησης της σοβαρότητας:
- Πόση από την ομιλία του παιδιού σας μπορεί να καταλάβει ο λογοθεραπευτής.
- Με αριθμημένη κλίμακα, όπως από το 1 έως το 10.
- Το ποσοστό των συμφώνων που εκφέρονται και ακούγονται σωστά.
Διαχείριση και θεραπεία
Πώς διορθώνεται η διαταραχή άρθρωσης;
Για να αντιμετωπίσετε τη διαταραχή άρθρωσης, ο λογοθεραπευτής του παιδιού σας θα σας συστήσει λογοθεραπεία. Το παιδί σας θα εξασκείται στην ομιλία κατά τη διάρκεια τακτικών ραντεβού και θα του ανατίθενται ασκήσεις και δραστηριότητες για να τις κάνει στο σπίτι.
Κατά τη διάρκεια της λογοθεραπείας, ο λογοθεραπευτής του παιδιού σας χρησιμοποιεί μια σειρά από δραστηριότητες και ασκήσεις για να το βοηθήσει:
- Να αναγνωρίζει τους ήχους που δεν μπορεί να βγάλει.
- Να διορθώσει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργεί τους ήχους.
- Να ξαναμάθει τρόπους να ελέγχει τα κινητικά μέρη της ομιλίας (για παράδειγμα, να κινεί τη γλώσσα του, να διαμορφώνει τα χείλη του).
- Να ενισχύσει τους μύες που εμπλέκονται στην ομιλία.
- Να εξασκείται στο σχηματισμό ήχων στο σπίτι.
Ποια είναι η πρόγνωση για ένα παιδί με διαταραχή άρθρωσης;
Η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της επιδείνωσης των προβλημάτων λόγου ή της επιρροής τους στη μάθηση και την κοινωνικοποίηση του παιδιού.
Ένα παιδί με διαταραχή άρθρωσης μπορεί να μάθει να επικοινωνεί με καθαρότητα. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις συχνά απαιτούν μεγαλύτερης διάρκειας μαθήματα λογοθεραπείας.
Ζώντας με την διαταραχή
Πότε πρέπει να μιλήσω στον παιδίατρό μου για τις διαταραχές ομιλίας;
Εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με την ομιλία του παιδιού σας ή την ικανότητά του να επικοινωνεί, μιλήστε με τον παιδίατρό σας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν το παιδί σας:
- Έχει προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με την ομιλία.
- Δεν σχηματίζει σωστά ορισμένους ήχους μέχρι την ηλικία των 4 ή 5 ετών.
Σταματά να παράγει συγκεκριμένους ήχους ή λέξεις.
