Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αναπτύσσεται στον θυρεοειδή αδένα, έναν μικρό αδένα σε σχήμα πεταλούδας στη βάση του λαιμού σας.
Αυτός ο αδένας παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό σας ( τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας χρησιμοποιεί την ενέργεια).
Οι θυρεοειδικές ορμόνες βοηθούν επίσης στον έλεγχο της θερμοκρασίας του σώματός σας, της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού σας ρυθμού.
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς, ένας τύπος ενδοκρινικού καρκίνου, είναι γενικά σε μεγάλο βαθμό θεραπεύσιμος με εξαιρετικό ποσοστό ίασης.
Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους πολλούς αδένες που αποτελούν το ενδοκρινικό σας σύστημα.
Οι ενδοκρινείς αδένες απελευθερώνουν ορμόνες που ελέγχουν διάφορες σωματικές λειτουργίες.
Η υπόφυση στον εγκέφαλό σας ελέγχει τον θυρεοειδή αδένα σας και άλλους ενδοκρινείς αδένες.
Απελευθερώνει τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH). Όπως υποδηλώνει το όνομα, η TSH διεγείρει τον θυρεοειδή αδένα σας ώστε να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες.
Ο θυρεοειδής σας χρειάζεται ιώδιο, ένα μέταλλο, προκειμένου να παράγει αυτές τις ορμόνες.
Οι τροφές που είναι πλούσιες σε ιώδιο είναι μεταξύ άλλων ο μπακαλιάρος, ο τόνος, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το ψωμί ολικής άλεσης και το ιωδιούχο αλάτι.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του θυρεοειδούς;
Σχεδόν 53.000 Αμερικανοί διαγνώσκονται με καρκίνο του θυρεοειδούς κάθε χρόνο.
Οι θεραπείες για τους περισσότερους καρκίνους του θυρεοειδούς είναι πολύ επιτυχείς.
Παρόλα αυτά, περίπου 2.000 άνθρωποι πεθαίνουν από την ασθένεια στην Αμερική κάθε χρόνο.
Στην Ελλάδα η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς για το 2020 ήταν 8,5 ανά 100,000 άτομα.
Για την ίδια χρονιά, ο καρκίνος του θυρεοειδούς ήταν ο πέμπτος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες, ενώ οι γυναίκες είναι 3 φορές πιο πιθανόν να διαγνωσθούν με καρκίνο του θυρεοειδούς από ότι οι άνδρες.
Ποιοι κινδυνεύουν από καρκίνο του θυρεοειδούς;
Οι γυναίκες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του θυρεοειδούς σε σχέση με τους άνδρες.
Η νόσος διαγιγνώσκεται συνήθως σε γυναίκες που βρίσκονται στη δεκαετία των 40 και των 50 ετών και σε άνδρες που βρίσκονται στη δεκαετία των 60 και των 70 ετών.
Ακόμη και τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν τη νόσο.
Στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται:
- Ο διογκωμένος θυρεοειδής (βρογχοκήλη).
- Το οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπάθειας ή καρκίνου του θυρεοειδούς.
- Θυρεοειδίτιδα (φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα).
- Γονιδιακές μεταλλάξεις (αλλαγές) που προκαλούν ενδοκρινικά νοσήματα, όπως το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2A (MEN2A) ή το σύνδρομο τύπου 2B (MEN2B).
- Χαμηλή πρόσληψη ιωδίου.
- Παχυσαρκία (υψηλός δείκτης μάζας σώματος).
- Ακτινοθεραπεία για καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, ιδίως κατά την παιδική ηλικία.
- Έκθεση σε ραδιενεργό νέφος από πυρηνικά όπλα ή ατύχημα σε εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής.
Ποιοι είναι οι τύποι του καρκίνου του θυρεοειδούς;
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς ταξινομείται με βάση τον τύπο των κυττάρων από τα οποία αναπτύσσεται ο καρκίνος.
Οι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς είναι οι εξής:
- Θηλώδης: Έως και το 80% όλων των καρκίνων του θυρεοειδούς είναι θηλώδεις. Αυτός ο τύπος καρκίνου αναπτύσσεται αργά. Αν και ο θηλώδης καρκίνος του θυρεοειδούς συχνά εξαπλώνεται στους λεμφαδένες του λαιμού, η νόσος ανταποκρίνεται πολύ καλά στη θεραπεία. Ο θηλώδης καρκίνος του θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά ιάσιμος και σπάνια θανατηφόρος.
- Θυλακιώδης: Ο θυλακιώδης καρκίνος του θυρεοειδούς αντιπροσωπεύει έως και το 15% των διαγνώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς. Αυτός ο καρκίνος είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί στα οστά και σε όργανα, όπως οι πνεύμονες. Ο μεταστατικός καρκίνος (καρκίνος που εξαπλώνεται) μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
- Μυελοειδής: Περίπου το 2% των καρκίνων του θυρεοειδούς είναι μυελοειδείς. Το ένα τέταρτο των ατόμων με μυελοειδή καρκίνο του θυρεοειδούς έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Ενδέχεται να ευθύνεται ένα ελαττωματικό γονίδιο (γενετική μετάλλαξη).
- Αναπλαστικός: Αυτός ο επιθετικός καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ο πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμος τύπος. Μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα και συχνά εξαπλώνεται στους γύρω ιστούς και σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτός ο σπάνιος τύπος καρκίνου αντιπροσωπεύει περίπου το 2% των διαγνώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς.
- Καρκίνος θυρεοειδούς εκ των κυττάρων Hürthle
Μεταστατικό θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς (καρκίνος) που εμπλέκει και λεμφαδένα. Σημειώνεται επίσης ένα σώμα ψαμμώματος (κόκκος από ομόκεντρες εναποθέσεις ασβεστίου) στο πάνω αριστερό μέρος.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του θυρεοειδούς;
Εσείς ή ο γιατρός σας μπορεί να αισθανθείτε ένα εξόγκωμα ή έναν όγκο στο λαιμό σας που ονομάζεται όζος του θυρεοειδούς.
Μην πανικοβάλλεστε αν έχετε έναν όζο του θυρεοειδούς. Οι περισσότεροι όζοι είναι καλοήθεις ( δεν πρόκειται για καρκίνο). Μόνο περίπου 3 στους 20 όζους του θυρεοειδούς αποδεικνύονται καρκινικοί (κακοήθεις).
Άλλα σημάδια καρκίνου του θυρεοειδούς είναι τα ακόλουθα:
- Δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση.
- Απώλεια της φωνής (βραχνάδα).
- Πρησμένοι λεμφαδένες στο λαιμό.
Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του θυρεοειδούς;
Εάν έχετε έναν διογκωμένο όζο στον θυρεοειδή ή άλλα σημάδια καρκίνου του θυρεοειδούς, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις:
- Αιματολογικές εξετάσεις: Μια εξέταση αίματος για τον θυρεοειδή ελέγχει τα επίπεδα ορμονών και αξιολογεί αν ο θυρεοειδής σας λειτουργεί σωστά.
- Βιοψία: Κατά τη διάρκεια μιας βιοψίας αναρρόφησης με λεπτή βελόνα, ο γιατρός σας αφαιρεί κύτταρα από τον θυρεοειδή σας για να τα εξετάσει για καρκινικά κύτταρα. Μια βιοψία φρουρού λεμφαδένα μπορεί να καθορίσει εάν τα καρκινικά κύτταρα έχουν εξαπλωθεί στους λεμφαδένες. Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει υπερήχους για να καθοδηγήσει αυτές τις διαδικασίες βιοψίας.
- Σπινθηρογράφημα με ραδιενεργό ιώδιο: Αυτή η εξέταση μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του θυρεοειδούς και να καθορίσει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Καταπίνετε ένα χάπι που περιέχει μια ασφαλή ποσότητα ραδιενεργού ιωδίου (ραδιοϊώδιο). Σε διάστημα λίγων ωρών, ο θυρεοειδής αδένας απορροφά το ιώδιο. Ο γιατρός σας χρησιμοποιεί μια ειδική συσκευή για να μετρήσει την ποσότητα της ακτινοβολίας στον αδένα. Οι περιοχές με λιγότερη ραδιενέργεια χρειάζονται περισσότερες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί η παρουσία καρκίνου.
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Οι μαγνητική τομογραφία (MRI), η αξονική τομογραφία (CT) και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκίνο του θυρεοειδούς και την διασπορά του καρκίνου.
Πώς αντιμετωπίζεται και πώς θεραπεύεται ο καρκίνος του θυρεοειδούς;
Οι θεραπείες για τον καρκίνο του θυρεοειδούς εξαρτώνται από το μέγεθος του όγκου και από το αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Οι θεραπείες αφορούν:
- Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση είναι η πιο κοινή θεραπεία για τον καρκίνο του θυρεοειδούς. Ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του όγκου, ο χειρουργός σας μπορεί να αφαιρέσει μέρος του θυρεοειδούς αδένα (λοβεκτομή) ή ολόκληρο τον αδένα (θυρεοειδεκτομή). Ο χειρουργός σας αφαιρεί επίσης τυχόν κοντινούς λεμφαδένες στους οποίους έχουν εξαπλωθεί τα καρκινικά κύτταρα.
- Θεραπεία με ραδιοϊώδιο: Στην περίπτωση της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο, καταπίνετε ένα χάπι ή ένα υγρό που περιέχει υψηλότερη δόση ραδιενεργού ιωδίου από αυτή που χρησιμοποιείται στη διαγνωστική εξέταση με ραδιενεργό ιώδιο. Το ραδιενεργό ιώδιο συρρικνώνει και καταστρέφει τον άρρωστο θυρεοειδή αδένα μαζί με τα καρκινικά κύτταρα. Μην ανησυχείτε – η θεραπεία αυτή είναι πολύ ασφαλής. Ο θυρεοειδής αδένας σας απορροφά σχεδόν όλο το ραδιοϊώδιο. Το υπόλοιπο σώμα σας εκτίθεται σε ελάχιστη ακτινοβολία.
- Ακτινοθεραπεία: Η ακτινοβολία σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζει την ανάπτυξή τους. Κατά την εξωτερική ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται ένα μηχάνημα για την απευθείας εκπομπή ισχυρών ακτίνων ενέργειας στο σημείο του όγκου. Η εσωτερική ακτινοθεραπεία (βραχυθεραπεία) περιλαμβάνει την τοποθέτηση ραδιενεργών πυρήνων μέσα ή γύρω από τον όγκο.
- Χημειοθεραπεία: Τα ενδοφλέβια ή από το στόμα χορηγούμενα χημειοθεραπευτικά φάρμακα σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα και σταματούν την ανάπτυξη του καρκίνου. Πολύ λίγοι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του θυρεοειδούς θα χρειαστούν κάποια χημειοθεραπεία.
- Ορμονοθεραπεία: Αυτή η θεραπεία εμποδίζει την απελευθέρωση ορμονών που μπορεί να προκαλέσουν εξάπλωση ή επανεμφάνιση του καρκίνου.
ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ
Ποιες είναι οι επιπλοκές του καρκίνου του θυρεοειδούς;
Οι περισσότεροι καρκίνοι του θυρεοειδούς ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία και δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση ή τις θεραπείες για τον θυρεοειδή, το σώμα σας εξακολουθεί να χρειάζεται θυρεοειδικές ορμόνες για να λειτουργήσει.
Θα χρειαστείτε ορμονοθεραπεία υποκατάστασης του θυρεοειδούς για όλη σας τη ζωή.
Οι συνθετικές θυρεοειδικές ορμόνες, όπως η λεβοθυροξίνη (Synthroid®), αντικαθιστούν τις θυρεοειδικές ορμόνες που δεν παράγει πλέον ο οργανισμός σας με φυσικό τρόπο.
Ποια είναι η πρόγνωση για τα άτομα που έχουν καρκίνο του θυρεοειδούς;
8 στους 10 ανθρώπους που έχουν καρκίνο του θυρεοειδούς αναπτύσσουν θηλώδη τύπο.
Ο θηλώδης καρκίνος του θυρεοειδούς έχει πενταετή επιβίωση σχεδόν 100% όταν ο καρκίνος βρίσκεται στον αδένα (εντοπισμένος). Ακόμη και όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται ( μεταστατικός), το ποσοστό επιβίωσης είναι κοντά στο 80%.
Το ποσοστό αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, έχετε περίπου 80% περισσότερες πιθανότητες να ζήσετε τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση από κάποιον που δεν έχει μεταστατικό θηλώδη καρκίνο του θυρεοειδούς.
Τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης για άλλους τύπους καρκίνου του θυρεοειδούς είναι τα εξής:
Θυλακιώδης: Σχεδόν 100% για τον εντοπισμένο, περίπου 63% για τον μεταστατικό.
Μυελώδης: Σχεδόν 100% για τον εντοπισμένο, περίπου 40% για τον μεταστατικό.
Αναπλαστικός: Σχεδόν 31% για τον εντοπισμένο, 4% για τον μεταστατικό.
