Βασικά δεδομένα
- Μια νέα παραλλαγή, που ονομάζεται BA.2.86, έχει εμφανιστεί στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες. Υπάρχουν μόνο περίπου είκοσι επιβεβαιωμένα κρούσματα παγκοσμίως.
- Η παραλλαγή φέρει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις – περίπου ο ίδιος αριθμός μεταλλάξεων που διαφοροποιούσε την αρχική Omicron από τη Delta παραλλαγή.
- Οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά την παραλλαγή, αλλά λένε ότι είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουν αν θα είναι πιο μεταδοτική ή αν θα προκαλέσει πιο σοβαρή ασθένεια από άλλες παραλλαγές.
Μια εξαιρετικά μεταλλαγμένη παραλλαγή της COVID-19 κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους επιστήμονες, παρόλο που έχουν αναφερθεί λιγότερα από 30 κρούσματα παγκοσμίως.
Η BA.2.86, μια νέα παραλλαγή με το παρατσούκλι “Pirola”, φέρει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις. Πρόκειται για το μεγαλύτερο άλμα στην εξέλιξη του ιού από την εποχή της Omicron, η οποία προκάλεσε μαζικό κύμα κρουσμάτων όταν πρωτοεμφανίστηκε το 2021.
Σύμφωνα με μια νέα αξιολόγηση κινδύνου από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η BA.2.86 μπορεί να είναι πιο πιθανό να προκαλέσει επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις σε άτομα που είχαν προηγουμένως μολυνθεί ή εμβολιαστεί, σε σχέση με άλλες παραλλαγές που κυκλοφορούν.
Ωστόσο, ο οργανισμός δήλωσε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η νέα παραλλαγή θα προκαλέσει πιο σοβαρή νόσηση από τις προηγούμενες παραλλαγές και ότι οι επικείμενες ενημερωμένες αναμνηστικές δόσεις του εμβολίου για την COVID-19 θα προστατεύουν από την BA.2.86. Είναι επίσης πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν η παραλλαγή εξαπλώνεται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με άλλες.
Το βασικό ερώτημα δεν είναι αν οι νέες παραλλαγές παρουσιάζουν πλεονεκτήματα όσον αφορά τη μετάδοση. Το θέμα είναι αν έχουν την ικανότητα να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια. Είναι πολύ απίθανο οι παραλλαγές να καταλήξουν να μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια στην κλίμακα που μπορούσε κάποτε να προκαλέσει ο ιός, λόγω της ανοσίας που υπάρχει στον πληθυσμό και λόγω φαρμάκων όπως το Paxlovid.
Τι διαφοροποιεί την BA.2.86;
Όπως και οι άλλες τρέχουσες παραλλαγές που βρίσκονται υπό παρακολούθηση, η BA.2.86 είναι μια μορφή της Omicron, αλλά απέχει 34 μεταλλάξεις από τη συγγενή της BA.2.
Ο ίδιος ο αριθμός δείχνει ότι πρόκειται για κάτι που έχει μεταλλαχθεί σε μεγάλο βαθμό – ότι έχει περάσει από μια εξελικτική διαδικασία. Αλλά ο αριθμός δεν μεταφράζεται απαραίτητα πάντα σε μια σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς του ιού.
Το πιθανότερο είναι ότι αυτές οι γενετικές αλλαγές του ιού θα επισκιάσουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αναγνωρίσει την παραλλαγή και να του επιτεθεί, ακόμη και αν κάποιος έχει εμβολιαστεί ή έχει μολυνθεί στο παρελθόν από την Covid-19.
Σε μια συνέντευξη Τύπου, η Maria Van Kerkhove, PhD, τεχνική επικεφαλής του COVID-19 στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, δήλωσε ότι είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να γνωρίζουν ακριβώς πόσο γρήγορα εξαπλώνεται ο ιός BA.2.86, δεδομένης της μείωσης των ιικών δοκιμών και της παρακολούθησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εάν η BA.2.86 αρχίσει να κυκλοφορεί ευρέως, ο ΠΟΥ θα μπορούσε να την κατατάξει ως “ανησυχητική παραλλαγή”, δήλωσε η Van Kerkhove. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός θα της δώσει ένα νέο όνομα με ελληνικά γράμματα για να τη διακρίνει από άλλες παραλλαγές της Omicron.
“Θεωρήσαμε ότι αυτή η παραλλαγή δικαιολογεί στενότερη παρακολούθηση λόγω του μεγάλου αριθμού αλλαγών που έχουμε διαπιστώσει”, δήλωσε η Van Kerkhove.
Κατά πόσο θα ανταπεξέλθουν τα εμβόλια και οι θεραπείες στην νέα παραλλαγή;
Μια ενημερωμένη έκδοση του αναμνηστικού εμβολίου για την COVID-19 θα κυκλοφορήσει σύντομα. Μια ομάδα συμβούλων του CDC θα συνεδριάσει στις 12 Σεπτεμβρίου για να εξετάσει τα δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του νέου εμβολίου και τα εμβόλια θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν αμέσως μετά.
Το εν λόγω εμβόλιο στοχεύει στην παραλλαγή Omicron XBB.1.5, η οποία κυκλοφορούσε ευρέως νωρίτερα αυτό το έτος. Οι νεότερες παραλλαγές που κυριαρχούν τώρα στα κρούσματα στις ΗΠΑ -συμπεριλαμβανομένου του EG.5- απέχουν μόνο μερικές μεταλλάξεις από το XBB.1.5.
Το CDC δήλωσε ότι δοκιμάζει το πόσο καλά το εμβόλιο εξουδετερώνει την BA.2.86 σε εργαστηριακές δοκιμές.
Είναι αναμενόμενο ότι το εμβόλιο δεν θα είναι πολύ αποτελεσματικό στην παρεμπόδιση της λοίμωξης, αλλά δεν είναι αυτή η δουλειά του εμβολίου. Το εμβόλιο δεν αποσκοπεί στην παρεμπόδιση της μόλυνσης. Έχει να κάνει με την παρεμπόδιση της σοβαρής νόσησης, της νοσηλείας και του θανάτου.
Το CDC εκτιμά ότι το 97% των Αμερικανών έχουν αντισώματα από προηγούμενη λοίμωξη ή εμβολιασμό, και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος πιθανόν να παρέχουν μακροπρόθεσμη προστασία μετά την εξασθένιση των αντισωμάτων. Τα εμβόλια θα είναι επίσης πιθανότατα ακόμη σε θέση να στοχεύουν τα τμήματα της πρωτεΐνης spike που έχουν παραμείνει τα ίδια και στην νέα παραλλαγή.
Ακόμη και αν υπάρχουν πολλές μεταλλάξεις, υπάρχουν πολλά σημεία στον ιό που μπορούν να αναγνωριστούν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα, ενώ υπάρχουν και πολλές κοινές μεταλλάξεις. Θα υπάρξει κάποια προστασία από το νέο αναμνηστικό εμβόλιο καθώς και από προηγούμενες λοιμώξεις. υποστηρίζουν πολλοί ειδικοί.
Το αντιιικό φάρμακο Paxlovid έχει σχεδιαστεί για να δρα ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε αλλαγές στην πρωτεΐνη spike του ιού. Ενώ η BA.2.86 φέρει κάποιες μεταλλάξεις που δεν αφορούν την ακίδα, τα μέρη του ιού που αποτελούν το κλειδί για τη δράση του Paxlovid παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα. Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία θα πρέπει να ανταπεξέλθει στη νέα παραλλαγή.
Λόγω της απότομης μείωσης της αλληλούχισης και των εργαστηριακών δοκιμών, οι ομοσπονδιακές υγειονομικές υπηρεσίες έχουν πολύ περιορισμένη εικόνα για το πώς εξελίσσεται και πώς εξαπλώνεται ο ιός. Η έλλειψη κεντρικών δοκιμών εναποθέτει στα άτομα την ευθύνη να παρακολουθούν τα συμπτώματά τους, να εξετάζονται και να αναζητούν ιατρική φροντίδα εάν έχουν μολυνθεί από την COVID-19.
Η λήψη μέτρων όπως η χρήση συσκευών φιλτραρίσματος του αέρα και μασκών προσώπου, η συγκέντρωση με άλλους ανθρώπους σε καλά αεριζόμενους χώρους, η παραμονή στο σπίτι όταν είστε άρρωστοι και η διενέργεια εξετάσεων όταν έχετε εκτεθεί ή εμφανίζετε συμπτώματα μπορούν να ελαχιστοποιήσουν την εξάπλωση της νόσου.
