Η λευχαιμία είναι μια μορφή καρκίνου του αίματος που εμποδίζει τη φυσιολογική παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών.
Στη λευχαιμία, τα ανώμαλα κύτταρα παραγκωνίζουν τα υγιή κύτταρα, επηρεάζοντας την ικανότητά τους να καταπολεμούν τις μολύνσεις.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι της νόσου.
Οι οξείες λευχαιμίες είναι ο πιο κοινός καρκίνος στα παιδιά, αλλά γενικά, η λευχαιμία είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένους.
Ενώ τα ακριβή αιτία της λευχαιμίας είναι άγνωστα, οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τη γενετική προδιάθεση, το κάπνισμα, την ακτινοβολία και την έκθεση στο περιβάλλον.
Τα σημεία και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνές λοιμώξεις, αναιμία, μώλωπες και απώλεια βάρους.
Απαιτούνται εκτεταμένες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της λευχαιμίας.
Η θεραπεία βασίζεται στον τύπο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων και άλλες προσεγγίσεις.
Τα συμπτώματα της λευχαιμίας μπορούν να είναι πολύ ήπια αρχικά, και μεταξύ άλλων να
συμπεριλαμβάνουν κόπωση, πυρετό αγνώστου αιτιολογίας, μελανιές (μώλωπες) στο σώμα πέραν του φυσιολογικού, πονοκεφάλους, υπερβολική αιμορραγία (όπως συχνές ρινορραγίες δηλαδή αιμορραγίες από τη μύτη), απώλεια σωματικού βάρους χωρίς κάποια δίαιτα και συχνές λοιμώξεις.
Αυτά βεβαίως είναι συμπτώματα που δεν είναι δυνατόν εξαρχής να αποδοθούν στη
λευχαιμία και μπορούν να έχουν πολλά και διαφορετικά αίτια.
Εφόσον συσχετιστούν με τη λευχαιμία τα συμπτώματα αυτά μπορούν να προσανατολίσουν τον ασθενή και το γιατρό σχετικά με το υποκείμενο νόσημα, αλλά πολλά από αυτά δεν είναι ειδικά για τη νόσο και αλληλοεπικαλύπτονται.
Δεν είναι εφικτή η διάγνωση της λευχαιμίας αποκλειστικά και μόνο με βάση τα συμπτώματα, αλλά εφόσον ο ασθενής ή ο γιατρός τα έχουν υπόψη και βρίσκονται σε επαγρύπνηση, η παρακολούθησή τους μπορεί να είναι ένας καλός οδηγός για τα περαιτέρω διαγνωστικά βήματα.
Συχνά Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της λευχαιμίας στους ενήλικες και στα παιδία είναι παρόμοια. Τα πιο
συνηθισμένα συμπτώματα μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν:
- Κόπωση
- Συχνές λοιμώξεις
- Διογκωμένους λεμφαδένες
- Πυρετό αγνώστου αιτιολογίας
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
- Μώλωπες και συχνές αιμορραγίες
- Κοιλιακό άλγος
- Πόνο στα οστά και στις αρθρώσεις
- Πονοκεφάλους και άλλα συμπτώματα από το νευρικό σύστημα
- Ακούσια απώλεια σωματικού βάρους
Ακριβώς επειδή πολλά από αυτά τα συμπτώματα είναι αόριστα και μη ειδικά, οι ασθενείς
έχουν την τάση να τα αποδίδουν σε συνηθισμένες καταστάσεις όπως σε ένα κρύωμα ή σε
γενική κακή φυσική και ψυχολογική κατάσταση και ίσως κόπωση.
Συμπτώματα σε μικρά παιδιά
Τα συμπτώματα της λευχαιμίας ενδέχεται να είναι δύσκολο να εντοπιστούν στα μικρότερα
παιδιά που επικοινωνούν μόνο μέσω του κλάματος.
Τα μοναδικά άλλα σημεία μπορούν να αφορούν την έλλειψη όρεξης, την άρνηση της τροφής, την εμφάνιση χωλότητας (το να κουτσαίνουν) λόγω ενός οστικού ή αρθρικού πόνου.
Ορισμένα από τα συμπτώματα είναι πιο εύκολο να γίνουν αντιληπτά λόγω της συσχέτισης τους με την επίδραση που έχει η λευχαιμία σε συγκεκριμένα κύτταρα του αίματος τα οποία παράγονται στο μυελό των οστών, καθώς η συμπτωματολογία εμφανίζεται ανάλογα με τον υπερπληθυσμό ή την έλλειψη αυτών ακριβώς των κυττάρων.
Η λευχαιμία επηρεάζει τα λευκά αιμοσφαίρια αλλά συχνά επηρεάζει και άλλα κύτταρα που
παράγονται στο μυελό των οστών καθώς παρεμβαίνει στο μηχανισμό παραγωγής τους ή
εκτοπίζει των μυελό των οστών.
Τα κύτταρα που παράγονται στο μυελό των οστών είναι τα εξής:
Ερυθρά αιμοσφαίρια: Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν το οξυγόνο στους ιστούς
του σώματος. Ο χαμηλός αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων ονομάζεται αναιμία.
Λευκά αιμοσφαίρια: Τα λευκά αιμοσφαίρια καταπολεμούν τις λοιμώξεις που οφείλονται σε μικροοργανισμούς όπως τα βακτήρια και οι ιοί.
Ο χαμηλός αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων ονομάζεται λευκοπενία. Ένας συγκεκριμένος τύπος λευκών αιμοσφαιρίων, τα ουδετερόφιλα, είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην άμυνα απέναντι στα βακτήρια που προκαλούν λοιμώξεις όπως η πνευμονία.
Ο χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων ονομάζεται ουδετεροπενία.
Αιμοπετάλια: Τα αιμοπετάλια ή αλλιώς θρομβοκύτταρα είναι τα παραγόμενα στο μυελό των οστών κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την πήξη του αίματος.
Ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων ονομάζεται θρομβοκυτταροπενία.
Κόπωση
Η υπερβολική κόπωση είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα της λευχαιμίας.
Αν και υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν κόπωση, η κόπωση που οφείλεται σε καρκίνους είναι συνήθως πιο δραματική και θορυβώδης από την κόπωση που προέρχεται για παράδειγμα από την έλλειψη ύπνου.
Η κόπωση που σχετίζεται με νεοπλασίες συχνά δε βελτιώνεται και δεν αποδράμει μετά από έναν καλό ύπνο και επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα και τις ημερήσιες δραστηριότητες του ασθενή.
Οι τρόποι με τους οποίους ο καρκίνος προκαλεί κόπωση ποικίλουν.
Στην περίπτωση της λευχαιμίας, η αναιμία που προκαλείται από την πάθηση, εξαντλεί τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς του οργανισμού προκαλώντας αδυναμία και κομμένη ανάσα.
Ο καρκίνος μπορεί επίσης να μειώσει την παραγωγή της σεροτονίνης και της τρυπτοφάνης, ουσίες απαραίτητες για τη φυσιολογική πνευματική και σωματική υγεία του ανθρώπου.
Συχνές λοιμώξεις
Τα λευκά αιμοσφαίρια σε μία λευχαιμία, ακόμα και αν βρίσκονται στο αίμα σε φυσιολογικές ή
ακόμα και αυξημένες τιμές, ενδέχεται να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν επαρκώς μία
λοίμωξη.
Επιπρόσθετα, τα καρκινικά κύτταρα, λόγω του υπερπληθυσμού τους μπορούν να εκτοπίσουν άλλους τύπους λευκών αιμοσφαιρίων από το μυελό των οστών εμποδίζοντας έτσι την τροφοδοσία του οργανισμού με επαρκή νούμερα αυτών των κυττάρων.
Αποτέλεσμα είναι, πολλοί ασθενείς με λευχαιμία να έχουν την τάση να εμφανίζουν πιο εύκολα
λοιμώξεις.
Οι πιο συνηθισμένες περιοχές που εμφανίζουν λοιμώξεις είναι το σώμα και ο λαιμός, το δέρμα, οι πνεύμονες, το ουροποιητικό σύστημα και η περιοχή γύρω από τον πρωκτό.
Διογκωμένοι λεμφαδένες
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα καρκινικά κύτταρα συγκεντρώνονται στους λεμφαδένες και
προκαλούν τη διόγκωση και την έντονη ευαισθησία τους (οι λεμφαδένες γίνονται επώδυνοι).
Οι ασθενείς ενδέχεται να αντιληφθούν την παρουσία διογκωμένων λεμφαδένων
(λεμφαδενοπάθεια) στην περιοχή της μασχάλης (μασχαλιαίοι λεμφαδένες), του λαιμού
(αυχενικοί λεμφαδένες) ή στη βουβωνική χώρα.
Συμπτώματα μπορούν να προκληθούν και από λεμφαδένες που δεν είναι ψηλαφητοί.
Για παράδειγμα οι διογκωμένοι λεμφαδένες στο στήθος (όπως οι μεσοθωράκιοι λεμφαδένες)
μπορούν να προκαλέσουν κομμένη ανάσα, δύσπνοια ή και βήχα.
Μώλωπες και υπερβολική αιμορραγία
Όταν τα καρκινικά κύτταρα καταλαμβάνουν τον μυελό των οστών, το αποτέλεσμα μπορεί να
είναι η μειωμένη παραγωγή αιμοπεταλίων που είναι γνωστή ως θρομβοκυτταροπενία.
Τα αιμοπετάλια είναι στην ουσία τμήματα κυττάρων που συσσωματώνονται και συμβάλλουν στην πήξη του αίματος, σταματώντας ή επιβραδύνοντας την αιμορραγία όταν ένα αιμοφόρο αγγείο τραυματίζεται.
Η θρομβοκυτταροπενία που σχετίζεται με τη λευχαιμία μπορεί να γίνει αντιληπτή με πολλούς
τρόπους όπως με την εύκολη εμφάνιση μωλώπων (μελανιών), με την εμφάνιση σημαδιών στο δέρμα (πετέχειες ή πορφύρα), με πολύ βαριές έμμηνες ρύσεις στις γυναίκες, με ρινορραγίες, με αιμορραγία από τα ούλα, με αιματουρία (αίμα στα ούρα) και με αιματοχεσία (παρουσία αίματος στα κόπρανα).
Πυρετός αγνώστου αιτιολογίας
Ο πυρετός που δεν έχει συγκεκριμένη αιτία, όπως για παράδειγμα μία λοίμωξη, μπορεί να
αποτελεί σύμπτωμα οποιουδήποτε καρκίνου, αλλά ιδιαίτερα ενός καρκίνου που σχετίζεται με
το αίμα, όπως της λευχαιμίας.
Ως πυρετός αγνώστου αιτιολογίας ορίζεται ο πυρετός που είναι τουλάχιστον 38,3 ᵒC και ο οποίος διαρκεί για περισσότερο από τρεις εβδομάδες ή εμφανίζεται συχνά δίχως κάποια εξήγηση.
Ο πυρετός που σχετίζεται με τη λευχαιμία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως
με υποκείμενες λοιμώξεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα καρκινικά κύτταρα μπορούν από μόνα τους να οδηγήσουν στην παραγωγή από τον οργανισμό ουσιών που εξωθούν τον εγκέφαλο ώστε να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματος.
Νυχτερινή εφίδρωση
Η νυχτερινή εφίδρωση ενδέχεται να αποτελεί το σύμπτωμα μίας νεοπλασίας, ιδιαίτερα μίας
νεοπλασίας του αίματος όπως η λευχαιμία.
Σε αντίθεση με καταστάσεις όπως η έξαψη ή η εφίδρωση που σχετίζεται με την εμμηνόπαυση, η νυχτερινή εφίδρωση που σχετίζεται με τη λευχαιμία είναι συχνά πολύ έντονη και δίνει θορυβώδη εικόνα.
Συνήθως, ο ασθενής γίνεται «μούσκεμα», μουσκεύοντας τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα.
Παρά το γεγονός ότι κατά κύριο λόγο η εφίδρωση είναι νυχτερινή, ενδέχεται να εμφανίζεται
και κατά τη διάρκεια της ημέρας και ποτέ μα ποτέ δεν θεωρείται φυσιολογική.
Κοιλιακό άλγος
Τα μη φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια μπορούν να συσσωρευτούν στο ήπαρ και στο σπλήνα
προκαλώντας πρήξιμο και ανησυχία στην κοιλιακή χώρα.
Αυτού του είδους το πρήξιμο μπορεί επίσης να μειώσει την όρεξη του ασθενή ή να του προκαλεί πρόωρο αίσθημα κορεσμού όταν τρώει (να νιώθει χορτάτος).
Όταν επηρεάζεται ο σπλήνας, ο πόνος εμφανίζεται στην άνω αριστερά μοίρα της κοιλιακής χώρας ενώ όταν επηρεάζεται το ήπαρ ο πόνος εμφανίζεται άνω δεξιά.
Πόνος στα οστά και στις αρθρώσεις
Ο πόνος στα οστά και στις αρθρώσεις εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε περιοχές που εντοπίζεται μεγαλύτερη ποσότητα μυελού των οστών όπως στην περιοχή της πυέλου, στα ισχία ή στο στέρνο.
Ο πόνος προκαλείται από τη συσσώρευση υπερβολικά μεγάλου αριθμού παθολογικών λευκών αιμοσφαιρίων στο μυελό αυτών των οστών.
Στα παιδιά, οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν μία χωλότητα, δηλαδή μπορεί να δουν το παιδί να κουτσαίνει ή να μη περπατάει φυσιολογικά παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιος εμφανής τραυματισμός που να δικαιολογεί αυτήν την εικόνα.
Πονοκέφαλος και άλλα συμπτώματα από το νευρικό σύστημα
Ο πονοκέφαλος και άλλα συμπτώματα από το νευρικό σύστημα όπως κρίσεις επιληψίας, ζαλάδες, αλλαγές στην ικανότητα όρασης, ναυτίες και έμετοι, μπορούν να λάβουν χώρα όταν τα παθολογικά κύτταρα της λευχαιμίας εισχωρήσουν στο υγρό που περιβάλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Ακούσια απώλεια σωματικού βάρους
Η ακούσια απώλεια σωματικού βάρους είναι ένα κλασικό σημείο όλων των νεοπλασιών και
γενικώς υποδηλώνει προχωρημένο στάδιο κακοήθειας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιμένουσα κόπωση και η ακούσια απώλεια σωματικού βάρους αποτελούν τα οδηγά συμπτώματα που παρακινούν τους ασθενείς να διερευνήσουν την κατάστασή τους.
Ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους ορίζεται η απώλεια του 5% ή παραπάνω του
σωματικού βάρους σε διάστημα έξι έως δώδεκα μηνών.
Το σύμπτωμα αυτό είναι πιο συνηθισμένο σε περιπτώσεις χρόνιων και όχι οξέων λευχαιμιών.
Συμπτώματα ανάλογα με τον τύπο της λευχαιμίας
Παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν μπορεί να είναι κοινά για σχεδόν
κάθε τύπο λευχαιμίας, υπάρχουν ωστόσο και ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται περισσότερο με συγκεκριμένους τύπους λευχαιμίας.
Οι οξείες λευχαιμίες χαρακτηρίζονται από άωρα λευκά αιμοσφαίρια που δε λειτουργούν με
φυσιολογικό τρόπο, κάτι που οδηγεί σε πιο θορυβώδη εικόνα και πιο ευδιάκριτη συμπτωματολογία.
Αντίθετα, στις χρόνιες λευχαιμίες, τα κύτταρα ενδέχεται ως έναν βαθμό να λειτουργούν, επομένως και η εικόνα τους ασθενούς και η συμπτωματολογία να είναι ηπιότερη και πιο αδρή.
Μεταξύ των συμπτωμάτων που σχετίζονται με συγκεκριμένες υποκατηγορίες λευχαιμίας είναι
τα εξής:
Οξεία λεμφοκυτταρική ή λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ)
Τα συμπτώματα της ΟΛΛ συχνά εισβάλλουν ραγδαία, μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες.
Εφόσον η ΟΛΛ επεκταθεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα
όπως πονοκέφαλοι, ζαλάδες, θολή όραση και ορισμένες φορές και κρίσεις επιληψίας.
Όταν η ΟΛΛ επεκταθεί στο θώρακα μπορεί να εμφανιστεί κομμένη ανάσα, δύσπνοια και βήχας.
Στην περίπτωση της Τ λεμφοβλαστικής λευχαιμίας, η διόγκωση του θύμου αδένα που
βρίσκεται πίσω από το στέρνο και μπροστά από την τραχεία, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία
στην αναπνοή.
Η πίεση στην άνω κοίλη φλέβα που επιστρέφει το αίμα του πάνω μέρους του σώματος στην
καρδιά, μπορεί να δημιουργήσει μία συμπτωματολογία που ονομάζεται σύνδρομο άνω κοίλης
φλέβας.
Στην περίπτωση αυτή μπορεί να έχουμε πρήξιμο στο πρόσωπο, στο λαιμό, στα χέρια
και στην άνω μοίρα του θώρακα.
Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ)
Το πρώτο σύμπτωμα της ΧΛΛ είναι συχνά οι διογκωμένοι, ανώδυνοι λεμφαδένες στον τράχηλο, στη μασχάλη και στη βουβωνική χώρα.
Σταδιακά μπορούν να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα τα οποία είναι γνωστά ως «B συμπτώματα» και μεταξύ αυτών συναντούμε τον πυρετό, το ρίγος, τη νυχτερινή εφίδρωση και την απώλεια σωματικού βάρους.
Στο περίπου 5% των ασθενών με XΛΛ, η νόσος θα εκτραπεί σε ένα επιθετικό λέμφωμα που
είναι γνωστό ως σύνδρομο Richter το οποίο χαρακτηρίζεται από διάσπαρτη λεμφαδενοπάθεια
και εμφάνιση όγκων από λευκά αιμοσφαίρια σε διάφορες περιοχές του σώματος.
Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία (ΟΜΛ)
Όπως και στην περίπτωση της Οξείας Λεμφοβλαστικής Λευχαιμίας, η Οξεία Μυελογενής
Λευχαιμία συχνά εισβάλλει απότομα με συμπτώματα τα οποία έχουν αναφερθεί πιο πάνω.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ΟΜΛ είναι ότι τα νεαρά λευκά αιμοσφαίρια (βλάστες) μπορούν να φράξουν τα αιμοφόρα αγγεία, μία κατάσταση που ονομάζεται λευκόσταση.
Τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης μπορεί να μοιάζουν με αυτά ενός εγκεφαλικού με επηρεασμό της όρασης και αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος.
Τα χλωρώματα ή μυελοβλαστώματα είναι συμπαγείς πρασινωπές σε χροιά μάζες που
εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στο δέρμα.
Είναι επίσης πιθανή η εμφάνιση του συνδρόμου Sweet ή αλλιώς της οξείας εμπύρετης ουδετεροφιλικής δερμάτωσης το οποίο χαρακτηρίζεται από αιφνίδιο πυρετό, λευκοκυττάρωση και ευαίσθητες, επηρμένες, ερυθηματώδεις και καλώς περιγεγραμμένες βλατίδες και πλάκες, ιστολογικά αποτελούμενες από ουδετεροφιλικές διηθήσεις.
Οξεία Προμυελοκυτταρική Λευχαιμία
Η Οξεία Προμυελοκυτταρική Λευχαιμία αποτελεί το 10% των περιπτώσεων Οξείας
Μυελογενούς Λευχαιμίας και το χαρακτηριστικό της είναι ότι στην περίπτωσή της εμφανίζονται
ταυτόχρονα έντονες αιμορραγίες αλλά και υπερβολική πήξη του αίματος.
Τα συμπτώματα της ΟΠΛ ενδέχεται να συμπεριλαμβάνουν ρινορραγίες, πολύ βαριές έμμηνες
ρύσεις και μώλωπες, όπως επίσης και πόνο στα πόδια και στις γάμπες καθώς και οιδήματα
(λόγω της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ή φλεβοθρόμβωσης).
Επιπλέον παρατηρείται αιφνίδια εισβολή θωρακικού πόνου και κομμένη ανάσα που μπορεί να συνοδεύει μία πνευμονική εμβολή λόγω θρόμβων που φτάνουν με την κυκλοφορία του αίματος στους πνεύμονες.
Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ)
Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) μπορεί να γίνει αντιληπτή πριν ακόμα από την
εμφάνιση οποιουδήποτε συμπτώματος, με μία εξέταση αίματος στην οποία τα αποτελέσματα
του πληθυσμού των κυττάρων του αίματος είναι μη φυσιολογικά.
Ακόμα και μετά τη διάγνωση, οι ασθενείς με ΧΜΛ μπορεί να έχουν ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα για μήνες ή και χρόνια πριν τα λευχαιμικά κύτταρα αρχίσουν να αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό και να προκαλούν συμπτωματολογία.
Χρόνια μυελομονοκυτταρική λευχαιμία (CMML)
Η Χρόνια μυελομονοκυτταρική λευχαιμία (CMML) συχνά επηρεάζει και πολλά άλλα μέρη του
σώματος πέρα από τον μυελό των οστών.
Συλλογές μονοκυττάρων στο σπλήνα μπορούν να οδηγήσουν σε διόγκωση του οργάνου (σπληνομεγαλία) η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο στην άνω αριστερή μοίρα της κοιλιακής χώρας και αίσθημα πληρότητας κατά τα γεύματα.
Συλλογές μονοκυττάρων μπορούν να προκαλέσουν και ηπατομεγαλία (διόγκωση του ήπατος) με αντίστοιχο πόνο στην άνω δεξιά μοίρα της κοιλιακής χώρας.
Επιπλοκές
Υπάρχουν διάφορες πιθανές επιπλοκές της λευχαιμίας, πολλές από τις οποίες σχετίζονται με
την ανεπάρκεια και το μικρό αριθμό των διαφόρων τύπων των λευκών αιμοσφαιρίων.
Μεταξύ των επιπλοκών αυτών συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
Σοβαρές λοιμώξεις
Ο μικρότερος πληθυσμός των λευκών αιμοσφαιρίων μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να αμυνθεί απέναντι σε λοιμώξεις, και ακόμα και σχετικά ήσσονες λοιμώξεις μπορεί να αποδειχθούν απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς.
Λοιμώξεις όπως αυτές του ουροποιητικού, η πνευμονία και δερματικές μολύνσεις μπορούν
πολύ γρήγορα να εξελιχθούν σε σήψη και σηπτικό σοκ (μία διάχυτη λοίμωξη που συχνά
συνοδεύεται από πτώση της αρτηριακής πίεσης και χαμηλό επίπεδο συνείδησης).
Κατά τη θεραπεία της λευχαιμίας, η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς
ενδέχεται να επιτρέψει σε συγκεκριμένους μικροοργανισμούς να αναπτυχθούν και να γίνουν επικίνδυνοι για τη ζωή.
Τέτοιοι μικροοργανισμοί είναι ο ιός της ανεμοβλογιάς, ο κυτταρομεγαλοϊός και ο ασπέργιλλος που είναι μύκητας.
Σοβαρή αιμορραγία
Παρά το γεγονός ότι η αιμορραγία είναι συνηθισμένο σύμπτωμα όταν ο αριθμός των
αιμοπεταλίων είναι μειωμένος, ωστόσο η αιμορραγία σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος
μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη ζωή όπως συμβαίνει στις παρακάτω περιπτώσεις:
Ενδοκρανιακή αιμορραγία: Η αιμορραγία στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε
ραγδαία εγκατάσταση σύγχυσης και απώλειας της συνείδησης στον ασθενή.
Πνευμονική αιμορραγία: Η αιμορραγία στους πνεύμονες μπορεί να οδηγήσει σε πολύ
σοβαρή κομμένη ανάσα και αίμα με το βήχα.
Αιμορραγία στο γαστρεντερικό: Η αιμορραγία στο στομάχι και/ ή στο έντερο μπορεί
να οδηγήσει στην έμεση μεγάλων ποσοτήτων αίματος με αποτέλεσμα τη ραγδαία
πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Πότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο γιατρό
Είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να επισκεφθεί το γιατρό αν παρουσιάζει κάποιο από αυτά τα
συμπτώματα.
Δεδομένου ότι πολλά από τα συμπτώματα της λευχαιμίας δεν είναι ειδικά, μπορεί να υποκρύπτουν άλλες σοβαρές υποκείμενες παθήσεις.
Ορισμένα συμπτώματα όπως ο πρωτοεμφανιζόμενος σοβαρός πονοκέφαλος, άλλα
συμπτώματα από το νευρολογικός ή η πολύ έντονη εφίδρωση τη νύχτα πρέπει να εξεταστούν
ενδελεχώς άμεσα.
Άλλα συμπτώματα όπως οι διογκωμένοι λεμφαδένες στον τράχηλο πρέπει να αξιολογηθούν
εφόσον επιμένουν, ακόμα κι αν ο ασθενής θεωρεί ότι η παρουσία τους έχει κάποια λογική
εξήγηση.
Με δεδομένο ότι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία συχνά δε δίνει συμπτώματα στα
πρώτα στάδια, η επίσκεψη στο γιατρό για ένα καθιερωμένο τσεκάπ και οι συνοδές εξετάσεις
αίματος είναι επίσης σημαντικές κινήσεις.
Συνήθεις ερωτήσεις
Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα τις λευχαιμίας;
Η λευχαιμία συχνά διαγιγνώσκεται δύσκολα στα πρώτα στάδια καθώς τα συμπτώματά της
είναι γενικής φύσεως και μη ειδικά, όπως πυρετός, λήθαργος και αιμορραγία.
Συμπτώματα όπως οι διογκωμένοι λεμφαδένες, ο πόνος στα οστά (ιδιαίτερα στα μακρά οστά και στη σπονδυλική στήλη), η κομμένη ανάσα, η πέραν του φυσιολογικού παρουσία μωλώπων και μελανιών, η νυχτερινή εφίδρωση, η βαριά έμμηνος ρύση και ο πόνος στην άνω δεξιά μοίρα της κοιλιακής χώρας είναι πιο χαρακτηριστικά και αποκαλυπτικά της νόσου.
Τι προκαλεί τη λευχαιμία;
Κανείς δεν είναι απολύτως σίγουρος.
Θεωρείται από πολλούς ότι συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις στα κύτταρα του αίματος μπορούν να μπλοκάρουν τη διαδικασία της απόπτωσης, η οποία αποτελεί τη φυσική διεργασία καταστροφής του κυττάρου το οποίο αντικαθίσταται από ένα νέο υγιές.
Αυτό επιτρέπει τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κακοήθων κυττάρων τα οποία εκτοπίζουν τα υγιή και καταλαμβάνουν αυτά τον μυελό των οστών προκαλώντας τα συμπτώματα της λευχαιμίας.
Ποιοι είναι η παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της λευχαιμίας;
Έξι από τους πλέον συνηθισμένους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση λευχαιμίας είναι οι εξής:
- Οικογενειακό ιστορικό λευχαιμίας
- Συγκεκριμένες γενετικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Down και η αναιμία
Fanconi - Προηγηθείσα ακτινοθεραπεία
- Προηγηθείσα χημειοθεραπεία, ιδιαίτερα με αλκυλιούντες παράγονες και
αναστολείς της τοποϊσομεράσης Ι - ‘Εκθεση σε βιομηχανικές χημικές ουσίες όπως βενζόλιο
- Κάπνισμα, που αποτελεί πρωτεύοντα παράγοντα κινδύνου ιδιαίτερα για την
οξεία μυελογενή λευχαιμία
Πώς διαγιγνώσκεται η λευχαιμία;
Μία πλήρης εξέταση αίματος θα αποκαλύψει τα μη φυσιολογικά επίπεδα των ερυθρών, των
λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων.
Μία κλινική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει συμπτώματα όπως η αναιμία, οι διογκωμένοι λεμφαδένες και έναν διογκωμένο σπλήνα ή ήπαρ.
Τελικώς όμως απαιτείται μία βιοψία μυελού των οστών προκειμένου ο ιστός να εξετασθεί κάτω από το μικροσκόπιο για να καταλήξει ο ειδικός γιατρός σε τελική διάγνωση.
Μπορεί να θεραπευτεί η λευχαιμία;
Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για τη λευχαιμία, αλλά υπάρχουν όλο και περισσότερες
θεραπείες οι οποίες διατηρούν τη νόσο σε ύφεση και την εμποδίζουν να επανακάμψει.
Μεταξύ αυτών των θεραπειών μπορούμε να αναφέρουμε τις πρόσφατες ανοσοθεραπείες και την ανοσοθεραπεία με CAR T-λεμφοκύτταρα η οποία περιλαμβάνει τη συλλογή κυττάρων από τον ίδιο τον ασθενή και τη γενετική τροποποίησή τους στο εργαστήριο με στόχο την προσθήκη ενός χιμαιρικού αντιγονικού υποδοχέα, που ονομάζεται CAR (Chimeric Antigen Receptor), ο οποίος επιτρέπει στα T-λεμφοκύτταρα να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται σε κύτταρα του λεμφώματος ή της λευχαιμίας. Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, σχεδόν το 90% των ενηλίκων με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία επιτυγχάνουν μακροπρόθεσμη ύφεση της νόσου.
Ακόμα κι έτσι όμως, μεταξύ του 20 και του 40% των ασθενών, κάποια στιγμή θα αντιμετωπίσουν την επανάκαμψη της νόσου και θα απαιτήσουν περαιτέρω θεραπεία.
Μπορεί να εμποδιστεί η λευχαιμία;
Δεν υπάρχει τρόπος να εμποδίσουμε τη λευχαιμία αλλά η αποφυγή του καπνίσματος και η
αποφυγή έκθεσης (ή η προστασία) σε βενζόλιο, μπορεί να βοηθήσει.
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι αυτό που έχει σημασία είναι να έχει κανείς υπόψη συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου, όπως το οικογενειακό ιστορικό και η προηγούμενη έκθεση σε ακτινοβολία και χημειοθεραπεία, ώστε να είναι άμεση η αντίδρασή του όταν πρωτοσυναντήσει τα πρώιμα σημεία και συμπτώματα της νόσου.
