Λέμφωμα Non Hodgkin (καρκίνος στους λεμφαδένες)

Επισκόπηση

Το λέμφωμα Non Hodgkin είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά από το λεμφικό σύστημα, το οποίο αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος που καταπολεμά τα μικρόβια.

Στο λέμφωμα Non Hodgkin, τα λευκά αιμοσφαίρια που ονομάζονται λεμφοκύτταρα αναπτύσσονται αφύσικα και μπορούν να σχηματίσουν όγκους σε όλο το σώμα.

Ανήκει στις κατηγορίες των παθήσεων που ο κόσμος ονομάζει κοινώς “καρκίνος στους λεμφαδένες”.

Το λέμφωμα Non Hodgkin είναι μια γενική κατηγορία λεμφώματος.

Υπάρχουν πολλοί υπότυποι που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία.

Το διάχυτο λέμφωμα μεγάλων Β-κυττάρων και το οζώδες λέμφωμα συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο κοινών υποτύπων.

Η άλλη γενική κατηγορία λεμφώματος είναι το λέμφωμα Hodgkin.

Οι πρόοδοι στη διάγνωση και τη θεραπεία του non Hodgkin λεμφώματος έχουν συμβάλει στη βελτίωση της πρόγνωσης για τα άτομα με αυτή τη νόσο.

Τύποι

• Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
• Δερματικό λέμφωμα Β-λεμφοκυττάρων
• Δερματικό λέμφωμα Τ-λεμφοκυττάρων
• Οζώδες λέμφωμα
• Μακροσφαιριναιμία Waldenstrom

Συμπτώματα

Τα σημεία και τα συμπτώματα του λεμφώματος non Hodgkin μπορεί να είναι τα ακόλουθα:

• Πρησμένοι λεμφαδένες στο λαιμό, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα
• Κοιλιακό άλγος ή πρήξιμο
• Πόνος στο στήθος, βήχας ή δυσκολία στην αναπνοή
• Διαρκής κόπωση
• Πυρετός
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό

Κλείστε ραντεβού με το γιατρό σας εάν παρουσιάζετε επίμονα σημεία και συμπτώματα που σας ανησυχούν.

Αιτίες

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι γιατροί δεν γνωρίζουν τι προκαλεί το λέμφωμα non Hodgkin.

Εκδηλώνεται όταν το σώμα σας παράγει πάρα πολλά μη φυσιολογικά λεμφοκύτταρα, τα οποία είναι ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων.

Κανονικά, τα λεμφοκύτταρα διανύουν έναν προβλέψιμο κύκλο ζωής.

Τα γηραιά λεμφοκύτταρα πεθαίνουν και το σώμα σας δημιουργεί νέα για να τα αντικαταστήσει.

Στο λέμφωμα non Hodgkin, τα λεμφοκύτταρά σας δεν πεθαίνουν και το σώμα σας συνεχίζει να δημιουργεί νέα.

Αυτή η υπεραφθονία λεμφοκυττάρων συνωστίζεται στους λεμφαδένες σας, με αποτέλεσμα αυτοί να διογκώνονται.

Β κύτταρα και Τ κύτταρα

Το λέμφωμα Non Hodgkin αρχίζει συχνότερα από τα::

• Β κύτταρα. Τα κύτταρα Β είναι ένας τύπος λεμφοκυττάρων που καταπολεμά τις λοιμώξεις παράγοντας αντισώματα για την εξουδετέρωση των ξένων εισβολέων. Τα περισσότερα μη Hodgkin λεμφώματα προέρχονται από τα κύτταρα Β. Οι υποτύποι του μη Hodgkin λεμφώματος που περιλαμβάνουν κύτταρα Β είναι μεταξύ άλλων το διάχυτο λέμφωμα μεγάλων κυττάρων Β, το οζώδες λέμφωμα, το λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα και το λέμφωμα Burkitt.
• Τ κύτταρα. Τα Τ κύτταρα είναι ένας τύπος λεμφοκυττάρου που εμπλέκεται στην άμεση θανάτωση ξένων εισβολέων. Το λέμφωμα Non Hodgkin εμφανίζεται πολύ σπανιότερα στα Τ κύτταρα. Οι υποτύποι του λεμφώματος non Hodgkin που αφορούν τα Τ κύτταρα είναι μεταξύ άλλων το περιφερικό Τ-κυτταρικό λέμφωμα και το δερματικό Τ-κυτταρικό λέμφωμα.

Το αν το λέμφωμά non Hodgkin προέρχεται από τα Β κύτταρα ή τα Τ κύτταρα βοηθά στον καθορισμό των θεραπευτικών σας επιλογών.

Σε ποια μέρη εμφανίζεται το λέμφωμα non Hodgkin

Το λέμφωμα Non Hodgkin αφορά γενικά στην παρουσία καρκινικών λεμφοκυττάρων στους λεμφαδένες σας.

Η νόσος μπορεί όμως να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του λεμφικού σας συστήματος.

Σε αυτά περιλαμβάνονται τα λεμφαγγεία, οι αμυγδαλές, οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις, ο σπλήνας, ο θύμος αδένας και ο μυελός των οστών.

Ενίοτε, το λέμφωμα non Hodgkin εμπλέκει και όργανα εκτός του λεμφικού σας συστήματος.

Παράγοντες κινδύνου

Οι περισσότεροι άνθρωποι που διαγιγνώσκονται με λέμφωμα non Hodgkin δεν έχουν προφανείς παράγοντες κινδύνου.

Και πολλοί άνθρωποι που έχουν παράγοντες κινδύνου για τη νόσο δεν την αναπτύσσουν ποτέ.

Ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λεμφώματος non Hodgkin είναι οι ακόλουθοι:

• Φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Εάν έχετε υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνου και λαμβάνετε φάρμακα που ελέγχουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, ενδέχεται να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο για λέμφωμα non Hodgkin.
  
• Μόλυνση με ορισμένους ιούς και βακτήρια. Ορισμένες ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης λεμφώματος non Hodgkin. Οι ιοί που συνδέονται με αυτόν τον τύπο καρκίνου είναι ο HIV και η λοίμωξη με τον ιό Epstein-Barr. Τα βακτήρια που συνδέονται με το λέμφωμα non Hodgkin είναι μεταξύ άλλων το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που προκαλεί έλκος.
  
• Χημικές ουσίες. Ορισμένες χημικές ουσίες, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για την εξόντωση εντόμων και ζιζανίων, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης λεμφώματος non Hodgkin. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να κατανοηθεί η πιθανή σχέση μεταξύ των φυτοφαρμάκων και της ανάπτυξης λεμφώματος non Hodgkin.
  
• Μεγαλύτερη ηλικία. Το λέμφωμα non Hodgkin μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά ο κίνδυνος αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία. Είναι πιο συχνό σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
  

Διάγνωση

Ο γιατρός σας πιθανόν να σας ρωτήσει για το προσωπικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό σας.

Στη συνέχεια, μπορεί να σας ζητήσει να υποβληθείτε σε εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του λεμφώματος non Hodgkin, όπως:

• Φυσική εξέταση. Ο γιατρός σας διενεργεί έλεγχο για πρησμένους λεμφαδένες, μεταξύ των οποίων στο λαιμό, τη μασχάλη και τη βουβωνική χώρα, καθώς και για πρησμένο σπλήνα ή συκώτι.

• Εξετάσεις αίματος και ούρων. Οι εξετάσεις αίματος και ούρων μπορούν να βοηθήσουν στον αποκλεισμό μιας λοίμωξης ή άλλης νόσου.
• Απεικονιστικές εξετάσεις. Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις για να εντοπίσει τυχόν ίχνη κυττάρων του λεμφώματος σε άλλα σημεία του σώματός σας. Οι εξετάσεις μπορεί να είναι: αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία και τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
• Εξέταση λεμφαδένων. Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία βιοψία λεμφαδένων κατά την οποία θα αφαιρεθεί ολόκληρος ή μέρος ενός λεμφαδένα προκειμένου να υποβληθεί σε εργαστηριακές εξετάσεις. Η ανάλυση του ιστού του λεμφαδένα στο εργαστήριο μπορεί να αποκαλύψει εάν έχετε λέμφωμα μη Hodgkin και, εάν ναι, ποιον τύπο.
• Εξέταση μυελού των οστών. Η βιοψία μυελού των οστών και η διαδικασία αναρρόφησης αφορά στην εισαγωγή μιας βελόνας στο οστό του ισχίου σας για την αφαίρεση δείγματος μυελού των οστών. Το δείγμα αναλύεται για να αναζητηθούν κύτταρα μη Hodgkin λεμφώματος.

• Οσφυονωτιαία παρακέντηση (παρακέντηση σπονδυλικής στήλης). Εάν υπάρχει ανησυχία ότι το λέμφωμα μπορεί να επηρεάσει το υγρό γύρω από τον νωτιαίο μυελό σας, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μια διαδικασία για την αφαίρεση μέρους του υγρού αυτού για εξέταση. Κατά τη διάρκεια μιας σπονδυλικής παρακέντησης, ο γιατρός εισάγει μια μικρή βελόνα στον σπονδυλικό σωλήνα στο κάτω μέρος της πλάτης σας.

Ο γιατρός σας χρησιμοποιεί τις πληροφορίες από αυτές τις εξετάσεις με σκοπό να προσδιορίσει τον υποτύπο του non Hodgkin λεμφώματός και τις θεραπείες που μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές.

Υπάρχουν πολλοί τύποι λεμφώματος non Hodgkin, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων μορφών που κάποιοι γιατροί μπορεί να μην έχουν συναντήσει ποτέ.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η εξέταση των δειγμάτων ιστού από έναν έμπειρο γιατρό μπορεί να οδηγήσει σε ακριβέστερη διάγνωση.

Εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με τη διάγνωσή σας, εξετάστε το ενδεχόμενο να ζητήσετε μια δεύτερη γνώμη.

Θεραπεία

Υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες θεραπείες για το λέμφωμα non Hodgkin.

Το ποια θεραπεία ή συνδυασμός θεραπειών είναι η καλύτερη για εσάς θα εξαρτηθεί από τις ιδιαιτερότητες του λεμφώματός σας, όπως για παράδειγμα από τους τύπους των κυττάρων που εμπλέκονται και από το αν το λέμφωμά είναι επιθετικό.

Ο γιατρός σας λαμβάνει επίσης υπόψη τη συνολική κατάσταση της υγείας σας και τις δικές σας επιθυμίες.

Εάν το λέμφωμά σας φαίνεται να αναπτύσσεται αργά και δεν προκαλεί σημεία και συμπτώματα, μπορεί να μην χρειάζεστε αμέσως θεραπεία.

Αντ’ αυτού, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τακτικές εξετάσεις κάθε λίγους μήνες για να παρακολουθεί την κατάστασή σας και κατά πόσο ο καρκίνος σας εξελίσσεται.

Εάν το λέμφωμά non Hodgkin είναι επιθετικό ή προκαλεί σημεία και συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει θεραπεία.

Οι επιλογές μπορεί να είναι οι εξής:

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία είναι μια φαρμακευτική θεραπεία που σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα ή με ένεση.

Τα φάρμακα χημειοθεραπείας μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα χημειοθεραπείας ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.

Η χημειοθεραπεία είναι μια συνήθης αρχική θεραπεία για το λέμφωμα non Hodgkin.

Μπορεί επίσης να αποτελέσει επιλογή εάν το λέμφωμά σας υποτροπιάσει μετά τις αρχικές θεραπείες σας.

Σε άτομα με λέμφωμα μη Hodgkin, η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται επίσης ως μέρος της μεταμόσχευσης μυελού των οστών, γνωστή και ως μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων.

Πολύ υψηλές δόσεις χημειοθεραπευτικών φαρμάκων μπορούν να βοηθήσουν στην προετοιμασία του οργανισμού σας για τη μεταμόσχευση.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί δέσμες ενέργειας υψηλής ισχύος, όπως ακτίνες Χ και πρωτόνια, για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα.

Κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, ξαπλώνετε σε ένα τραπέζι και ένα μεγάλο μηχάνημα κινείται γύρω σας, κατευθύνοντας τις δέσμες ενέργειας σε συγκεκριμένα σημεία του σώματός σας.

Για ορισμένους τύπους λεμφώματος non Hodgkin, η ακτινοθεραπεία μπορεί να είναι η μόνη θεραπεία που χρειάζεστε, ιδίως εάν το λέμφωμά σας αναπτύσσεται αργά και εντοπίζεται σε ένα ή δύο μόνο σημεία του σώματός σας.

Συνηθέστερα, η ακτινοβολία χρησιμοποιείται μετά τη χημειοθεραπεία για να σκοτώσει τυχόν κύτταρα λεμφώματος που μπορεί να παραμείνουν. Η ακτινοβολία μπορεί να στοχεύει στους προσβεβλημένους λεμφαδένες και στην κοντινή περιοχή των κόμβων στους οποίους μπορεί να προχωρήσει η νόσος.

Στοχευμένη φαρμακευτική θεραπεία

Οι στοχευμένες φαρμακευτικές θεραπείες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες ανωμαλίες που υπάρχουν μέσα στα καρκινικά κύτταρα.

Μπλοκάροντας αυτές τις ανωμαλίες, οι στοχευμένες φαρμακευτικές θεραπείες μπορούν να προκαλέσουν το θάνατο των καρκινικών κυττάρων.

Για το λέμφωμα non Hodgkin, τα στοχευμένα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους, αλλά συχνά συνδυάζονται με χημειοθεραπεία.

Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αρχική θεραπεία και ως δεύτερη θεραπεία εάν το λέμφωμά σας υποτροπιάσει.

Σχεδίαση ανοσοποιητικών κυττάρων για την καταπολέμηση του λεμφώματος

Μια εξειδικευμένη θεραπεία που ονομάζεται θεραπεία με χιμαιρικούς αντιγονικούς υποδοχείς (CAR)-T κυττάρων χρησιμοποιεί τα Τ κύτταρα του οργανισμού σας που καταπολεμούν τα μικρόβια, τα τροποποιεί ώστε να καταπολεμούν τον καρκίνο και τα εγχέει πίσω στο σώμα σας.

Η θεραπεία με κύτταρα CAR-T μπορεί να αποτελεί επιλογή για ορισμένους τύπους μη Hodgkin λεμφώματος από Β κύτταρα που δεν έχουν ανταποκριθεί σε άλλες θεραπείες.

Μεταμόσχευση μυελού των οστών

Η μεταμόσχευση μυελού των οστών, επίσης γνωστή και ως μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων, προβλέπει τη χρήση υψηλών δόσεων χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας για την καταστολή του μυελού των οστών και του ανοσοποιητικού σας συστήματος.

Στη συνέχεια, υγιή βλαστικά κύτταρα του μυελού των οστών από το σώμα σας ή από έναν δότη εγχέονται στο αίμα σας, όπου ταξιδεύουν στα οστά σας και αναδομούν τον μυελό των οστών σας.

Για τα άτομα με λέμφωμα non Hodgkin, η μεταμόσχευση μυελού των οστών μπορεί να αποτελέσει επιλογή εφόσον οι άλλες θεραπείες δεν έχουν βοηθήσει.

Ανοσοθεραπεία

Η ανοσοθεραπεία χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα για την καταπολέμηση του καρκίνου.

Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός σας που καταπολεμά την ασθένεια μπορεί να μην επιτεθεί στον καρκίνο επειδή τα καρκινικά κύτταρα παράγουν πρωτεΐνες που τα βοηθούν να κρυφτούν από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η ανοσοθεραπεία λειτουργεί παρεμβαίνοντας σε αυτή τη διαδικασία.

Τα ανοσοθεραπευτικά φάρμακα μπορεί να αποτελούν επιλογή για ορισμένους τύπους λεμφώματος μη Hodgkin, εάν άλλες θεραπείες δεν έχουν βοηθήσει.

Αντιμετώπιση και υποστήριξη των ασθενών

Η διάγνωση του λεμφώματος non Hodgkin μπορεί να είναι δυσβάσταχτη για τον ασθενή.

Οι παρακάτω στρατηγικές και τρόποι μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τον καρκίνο:

• Ενημερωθείτε για το λέμφωμα non Hodgkin. Ενημερωθείτε επαρκώς για τον καρκίνο σας ώστε να αισθάνεστε άνετα στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία και τη φροντίδα σας. Εκτός από τη συζήτηση με το γιατρό σας, αναζητήστε πληροφορίες στην τοπική σας βιβλιοθήκη και στο διαδίκτυο.
  
• Διατηρήστε ένα ισχυρό σύστημα υποστήριξης. Το να διατηρείτε ισχυρές τις στενές σας σχέσεις θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το λέμφωμα non Hodgkin. Οι φίλοι και η οικογένεια μπορούν να σας παρέχουν την πρακτική υποστήριξη που θα χρειαστείτε, όπως να σας βοηθήσουν να φροντίσετε το σπίτι σας εάν βρίσκεστε στο νοσοκομείο. Και μπορούν να σας προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη όταν νιώθετε ότι σας καταβάλλει ο καρκίνος.
  
• Παρόλο που οι φίλοι και η οικογένεια μπορούν να είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί σας, μερικές φορές μπορεί να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την ασθένειά σας. Σε αυτή την περίπτωση, το ενδιαφέρον και η κατανόηση από μια επίσημη ομάδα υποστήριξης ή από άλλους ασθενείς που αντιμετωπίζουν τον καρκίνο μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμα.
  
• Θέστε εύλογους στόχους. Το να έχετε στόχους σας βοηθά να αισθάνεστε ότι έχετε τον έλεγχο της κατάστασης και μπορεί να σας προσφέρει μια αίσθηση σκοπού. Αλλά αποφύγετε να θέτετε στόχους που δεν μπορείτε να επιτύχετε. Ενδεχομένως να μην μπορείτε να εργάζεστε 40 ώρες την εβδομάδα, για παράδειγμα, αλλά μπορεί να είστε σε θέση να εργάζεστε τουλάχιστον με μερική απασχόληση. Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η συνέχιση της εργασίας είναι πολύ χρήσιμη.
  
• Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας. Το να τρώτε καλά, να χαλαρώνετε και να ξεκουράζεστε αρκετά μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του στρες και της κούρασης που προκαλεί ο καρκίνος. Επίσης, προγραμματίστε τις ώρες που χρειάζεται να ξεκουραστείτε περισσότερο ή να περιορίσετε τις δραστηριότητές σας.
  

Μείνετε δραστήριοι. Το ότι διαγνωσθήκατε με καρκίνο δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσετε να κάνετε τα πράγματα που σας ευχαριστούν ή που κάνετε συνήθως.

Ως επί το πλείστον, αν αισθάνεστε αρκετά καλά για να κάνετε κάτι, προχωρήστε και κάντε το.

Είναι σημαντικό να παραμείνετε ενεργός και να συμμετέχετε όσο περισσότερο μπορείτε στα τεκταινόμενα.