Στο παρακάτω άρθρο θα εξετάσουμε το γιατί έχουμε νύχια στα χέρια και στα πόδια (καθώς σίγουρα δεν εξυπηρετούν μόνο αισθητικούς λόγους) και ποιες πληροφορίες μπορούμε να αντλήσουμε από αυτά για την υγεία μας.
Γιατί έχουμε νύχια στα χέρια;
Σύμφωνα με συγκεκριμένες θεωρίες έχουμε νύχια στα χέρια μας όπως και όλα τα πρωτεύοντα (πίθηκοι, χιμπατζήδες κτλ.) προκειμένου αυτά να προσφέρουν στήριξη στην τελική φάλαγγα, δηλαδή στις άκρες των δακτύλων μας.
Αναλογικά, οι άκρες των δακτύλων στον έχουν εύρος πάνω από το μέσο όρο όλων των υπόλοιπων πρωτευόντων.
Τα νύχια των χεριών διαδραματίζουν διάφορους σημαντικούς ρόλους στο σώμα μας.
Ενίσχυση: Η σκληρή εξωτερική στιβάδα που καλύπτει τις άκρες των δακτύλων μας, κάνει αυτό το σημείο ένα από τα πιο ισχυρά σημεία του άνω άκρου.
Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η δυνατότητα πραγματοποίησης καθημερινών δραστηριοτήτων όπως η λαβή και το πιάσιμο με ασφαλέστερο τρόπο.
Προστασία: H παρουσία των νυχιών παίζει προστατευτικό από ιούς και βακτηρίδια ρόλο στο σημείο αυτό του σώματος.
Η έκθεση ενός σημείου κάτω από τα νύχια και η απευθείας επαφή με το περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του νυχιού.
Πραγματοποίηση λεπτών κινήσεων: Με τη βοήθεια των νυχιών των δακτύλων του χεριού είμαστε σε θέση να ξύσουμε, να διαχωρίσουμε και γενικά να πραγματοποιήσουμε πλήθος λεπτών ή πολύ λεπτών κινήσεων που δε θα ήταν εύκολες (ή θα ήταν αδύνατες) μόνο με τα δάχτυλα.
Αίσθηση: H εντύπωση ότι τα νύχια δεν είναι ευαίσθητα ή ότι δε μπορούμε να νιώσουμε με τα νύχια μας είναι λανθασμένη καθώς κάτω από τα νύχια υπάρχει ένα πολύπλοκο δίκτυο νευρώνων.
Λόγω της πλούσιας νεύρωσης το άκρο του δακτύλου αποτελεί μια λειτουργική μονάδα σημαντική για την αφή ,χάρη στην οποία μπορούμε να λαμβάνουμε πληροφορίες σχετικά με τα αντικείμενα που αγγίζουμε.
Το νύχι ακόμη, λειτουργεί και ως αντίρροπη δύναμη στην άκρη του δακτύλου βοηθώντας στην ακόμα μεγαλύτερη συλλογή αισθητηρίων πληροφοριών, όταν αγγίζουμε ένα αντικείμενο
Η ύπαρξη των νυχιών των χεριών δεν είναι απαραίτητη προκειμένου ο άνθρωπος να μπορέσει να ζήσει, ωστόσο βοηθούν πάρα πολύ σε πλήθος κινήσεων στην καθημερινότητά μας.
Γιατί έχουμε νύχια στα πόδια;
Η βασική λειτουργία των νυχιών το ποδιών είναι προστατευτική καθώς σε αντίθεση με τα νύχια των χεριών, αυτά δε βοηθούν σε λεπτές κινήσεις ή σε λαβές.
Κατά την καθημερινή ζωή και με δεδομένο ότι πολύ πρόσφατα στην ιστορία του ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μαζικά τα υποδήματα (σε πολυπληθείς περιοχές του κόσμου αυτό δεν ισχύει καν), τα νύχια των ποδιών προστατεύουν τις ευάλωτες άκρες των δακτύλων των ποδιών από τραυματισμούς και μολύνσεις.
Πάντως η διαφορά στη λειτουργία που επιτελούν τα νύχια των χεριών και των ποδιών ίσως γίνεται αντιληπτή και από το ρυθμό με τον οποίο μεγαλώνουν.
Σύμφωνα με μελέτες, τα νύχια των χεριών μεγαλώνουν με διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με αυτά των ποδιών.
Στα πόδια δε, το νύχι του μεγάλου δακτύλου μεγαλώνει γρηγορότερα σε σχέση με τα άλλα, ενώ του μικρού δακτύλου, βραδύτερα από όλα τα υπόλοιπα.
Η ταχύτητα ανάπτυξης των νυχιών στα χέρια φθάνει περίπου το 0,1mm την ημέρα, δηλαδή 3mm τον μήνα, ενώ στα νύχια των ποδιών η ταχύτητα αυτή περιορίζεται στο 60% περίπου, δηλαδή φθάνει το 1mm τον μήνα.
Έτσι, η πλήρης ανανέωση των νυχιών των χεριών απαιτεί 4-6 μήνες, ενώ των ποδιών 12-18 μήνες. Αναφέρεται ότι το νύχι στο χέρι χρειάζεται 40 ημέρες μέχρι να φανεί στον μηνίσκο και 120 ημέρες περίπου για να φθάσει από εκεί μέχρι το ελεύθερο άκρο.
Για το νύχι του ποδιού, απαιτούνται 60 ημέρες για να φανεί στον μηνίσκο και 180 με 360 ημέρες από εκέι μέχρι και πάλι το ελεύθερο άκρο.
Η ταχύτητα ανάπτυξης των νυχιών επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Έτσι αυξάνεται:
- Στην ηλικία των 20-30 χρόνων
- Στους άνδρες
- Το καλοκαίρι
- Την ημέρα (από το βράδυ)
- Το πρωί (από το απόγευμα)
- Μετά την αφαίρεσή τους ή σε περιπτώσεις τραυματισμού
- Κατά την εγκυμοσύνη
- Στα μεγαλύτερα δάχτυλα (το μέσο δάχτυλο είναι αυτό με την ταχύτερη ανάπτυξη)
- Σε περιπτώσεις ονυχοφαγίας
- Σε κάποιες δερματικές παθήσεις, όπως είναι η ερυθρά ιόνθιος πιτυρίαση, η ψωρίαση
- Σε συστηματικά νοσήματα, όπως είναι ο υπερθυρεοειδισμός, η υπερλειτουργία της υπόφυσης
- Μετά τη χορήγηση φαρμάκων, όπως είναι η βιοτίνη, το ασβέστιο, τα ρετινοειδή, η κυστείνη, τα αντισυλληπτικά.
Αντίθετα μειώνεται:
- Στους ηλικιωμένους
- Στις γυναίκες
- Στο θηλασμό
- Στους καπνιστές
- Στο ημιπληγικό άκρο
- Σε νευρολογικές διαταραχές
- Σε αγγειακές διαταραχές
- Σε εμπύρετα νοσήματα
- Σε ορισμένα δερματολογικά νοσήματα, όπως είναι οι ονυχομυκητιάσεις, ο ομαλός λειχήνας, το σύνδρομο κίτρινου νυχιού
- Σε συστηματικά νοσήματα όπως είναι ο υποθυρεοειδισμός
- Κατά τη διάρκεια χορήγησης ορισμένων φαρμάκων, όπως είναι η μεθοτρεξάτη, η κυκλοσπορίνη, η αζαθειοπρίνη, ο χρυσός, το λίθιο, η ηπαρίνη, οι σουλφοναμίδες
- Σε περιπτώσεις υποσιτισμού.
Από τι είναι φτιαγμένα τα νύχια;
Τα νύχια είναι κεράτινες πλάκες που καλύπτουν ένα μέρος της τελικής φάλαγγας των δακτύλων των χεριών και των ποδιών.
Τα νύχια αποτελούνται από κερατίνη, θείο, λίπη, άνθρακα, οξυγόνο και νερό σε ποσοστό μέχρι και 18%.
Οι κερατίνες είναι πρωτεΐνες οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην σύνθεση της δομής των νυχιών.
Οι κερατίνες στα νύχια διαχωρίζονται σε αυτές που περιέχουν πρωτεΐνες με λίγο θείο, σε αυτές που περιέχουν πρωτεΐνες με υψηλά επίπεδα θείου και σε αυτές με πρωτεΐνες πλούσιες σε γλυσίνη/τυροσίνη.
Με την χρήση ειδικών αντισωμάτων, έχουν ανιχνευθεί κερατίνη σε μία θέση πάνω από την βασική στιβάδα της μήτρας, ενώ οι κερατίνες αυτές λείπουν από την κοίτη.
Οι κερατίνες αυτές είναι «μαλακές» επιθηλιακές κερατίνες, οι οποίες ανευρίσκονται υπερβασικά στην φυσιολογική επιδερμίδα και είναι χαρακτηριστικές της κερατινοποίησης με την διαφοροποίηση των τελικών κερατινοκυττάρων.
Η «σκληρή» κερατίνη Ha-1 ανευρίσκεται στην μήτρα του νυχιού και μόνον.
Η συνύπαρξη «σκληρών» και «μαλακών» κερατινών, μέσα στα κύτταρα της ανθρώπινης ονυχαίας μήτρας, συνηγορούν στην άποψη ότι αυτά τα κύτταρα συμβάλλουν στην ανάπτυξη στην πλάκα του όνυχος, και των δύο αυτών κερατινών.
Άλλα αντιγόνα, τα οποία ανιχνεύονται ανοσοιστοχημικά στα νύχια, είναι: η Ινβολουκρίνη (Involucrin) πρωτεΐνη απαραίτητη στην δημιουργία του κυτταρικού φακέλου σε κερατινοποιημένα επιθήλια, ενώ είναι ισχυρά θετική στα πάνω δύο/τρίτα της μήτρας του νυχιού και ελάχιστα ανιχνεύσιμη στις υπερβασικές στιβάδες.
Η Πανκορνουλίνη (Pancornulin) και η Σκιελίνη (Sciellin), επίσης ανιχνεύονται στην μήτρα, αλλά όχι η φιλαγκρίνη (Filaggrin), παρότι ανιχνεύεται σε νύχια πιθήκων μαζί με την Τριχουαλίνη (Trichoualin)
Ο τρόπος με τον οποίο τα κύτταρα κερατίνης συνδέονται για να σχηματίσουν το νύχι μπορεί να επηρεάσει τη συνοχή και την αίσθηση των νυχιών.
Για παράδειγμα, τα στρώματα των νυχιών είναι κατασκευασμένα από μαλακή, μέτρια σκληρή και σκληρή κερατίνη. Όλα αυτά ενώνονται για να δημιουργήσουν την προστατευτική ασπίδα την οποία και αποτελούν τα νύχια.
Παρά το γεγονός ότι τα κύτταρα κερατίνης δεν είναι πλέον ζωντανά (γι ‘αυτό και μπορούμε να κόψουμε τα νύχια μας), αντιπροσωπεύουν ωστόσο κύτταρα τα οποία πριν ήταν ζωντανά και χρειάζονταν θρεπτικά συστατικά και πρωτεΐνες για να επιβιώσουν.
Μπορούμε να αντιληφθούμε προβλήματα υγείας από τα νύχια;
Τα νύχια μπορεί να είναι πιθανοί δείκτες υποκείμενων ιατρικών παθήσεων.
Στην πραγματικότητα, οι γιατροί αξιολογούν συχνά τα νύχια για να βοηθήσουν στη διάγνωση διαφόρων προβλημάτων υγείας.
Συνηθισμένες παθήσεις των νυχιών που μπορεί να υποκρύπτουν υποκείμενες παθήσεις είναι οι εξής:
- Πληκτροδακτυλία. Κατά τη δυστροφία αυτή τα νύχια γίνονται μεγαλύτερα, ευρύτερα και περισσότερο κυρτά, παίρνοντας το σχήμα «γυαλιού του ρολογιού».
- Υπάρχει επίσης υπερτροφία των ιστών των μαλακών μορίων των τελικών φαλάγγων με σκληροελαστική σύσταση και συχνά κυανή χροιά.
- Η πληκτροδακτυλία διακρίνεται σε ιδιοπαθή, κληρονομική, επίκτητη.
Τα πνευμονικά νοσήματα είναι η συχνότερη αιτία πληκτροδακτυλίας, και ιδιαίτερα οι πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς κακοήθειες των βρόγχων ή των πνευμόνων, όπως και οι όγκοι του υπεζωκότα, του μεσοπνευμονίου, του θύμου και του θωρακικού τοιχώματος.
Σπανιότερα, έχει περιγραφεί σε ασθενείς με παραμορφώσεις του θώρακα, αορτικό ανεύρυσμα με συμπίεση των πνευμόνων και νευρογενείς όγκους του διαφράγματος.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα έρχονται δεύτερα κατά σειρά συχνότητας ανάμεσα στα αίτια της πληκτροδακτυλίας και της υπερτροφικής οστεοαρθροπάθειας.
1. Κοιλονυχία: Κοιλονυχία ονομάζεται η διαταραχή της ονυχαίας πλάκας κατά την οποία τα πλάγια και το ελεύθερο άκρο της είναι ελαφρά υπερυψωμένο, με συνέπεια να μοιάζει με κουτάλι.
Οφείλεται σε ποικίλα αίτια, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η υπόχρωμος αναιμία, παθήσεις του θυρεοειδούς, γυροειδής αλωπεκία, ομαλός λειχήνας και αποβιταμίνωση C.
2. Νύχια σε σχήμα λαβίδας: Στην περίπτωση αυτή η ονυχαία πλάκα είναι υπερβολικά κυρτή, ιδίως προς το ελεύθερο άκρο της.
Είναι αρκετά συχνή δυστροφία στους ηλικιωμένους, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κληρονομικές.
3. Βοθρία: Η διαταραχή αυτή, της ονυχαίας πλάκας εμφανίζει μικρά εντυπώματα μεγέθους από 0,1-1 mm.
Τα βοθρία είναι δυνατόν να είναι λίγα ή πολλά, διάσπαρτα, ακανόνιστα ή διατεταγμένα σε επιμήκεις ή εγκάρσιους στοίχους, ομοιόμορφα ή όχι.
Προκαλούνται από παθήσεις οι οποίες προσβάλλουν τη μήτρα ή την κεντρική πτυχή του νυχιού. Τα βοθρία μπορεί να απαντώνται σε περιπτώσεις αλωπεκίας ή ψωρίασης.
4. Μελανονυχία: Είναι μια κατάσταση στην οποία ο θρόμβος του αίματος σχηματίζεται κάτω από τη βάση του νυχιού.
Ο θρόμβος προκαλείται από τραύμα στη βάση του νυχιού. Χαρακτηρίζεται από μελάγχρωση του όνυχα, μελανής ή καφεμελανής χροιάς.
Μπορεί να προσβάλλει πολλά ή ένα μόνο νύχι. Όταν η μελανονυχία αφορά ένα νύχι, τίθεται το σοβαρό πρόβλημα του κακοήθους μελανώματος.
Ονυχοατροφία: Ονυχοατροφία είναι η προοδευτική απώλεια της ονυχαίας πλάκας, συχνά ως αποτέλεσμα διαδικασίας ουλοποίησης της μήτρας του νυχιού.
Παρατηρείται στο σύνδρομο Lyell, στην πομφολυγώδη επιδερμόλυση, μετά από χορήγηση ετρετινάτης, στον ομαλό λειχήνα κ.ά.
