Τι είναι το νοθευμένο αλκοόλ;
Το νοθευμένο αλκοόλ είναι μη ασφαλές αλκοόλ που παράγεται παράνομα για την αύξηση του κέρδους και την ελαχιστοποίηση του κόστους. Μερικά παραδείγματα είναι: αντικατάσταση ενός ποτού υψηλής ποιότητας με ένα ποτό χαμηλής ποιότητας, ανάμειξη φιαλών με νερό ή ανάμειξη ορισμένων χημικών ουσιών σε αλκοολούχα ποτά.
Η μεθανόλη είναι ένα συνηθισμένο πρόσθετο που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στο αλκοόλ. Όμως, η ουσία αυτή χρησιμοποιείται στα αντιψυκτικά και είναι τοξική για τον άνθρωπο. Ποτά που περιέχουν μεθανόλη μπορεί να καταναλωθούν κατά λάθος κατά τη διαμονή σε διάφορα θέρετρα και σε πολύκοσμα μαγαζιά που εκμεταλλεύονται την πολυκοσμία ή τις γιορτές και προσπαθούν με εγκληματικό τρόπο να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους.
Στα ΜΜΕ αναφέρονται κατά καιρούς δηλητηριάσεις από μεθανόλη ως αποτέλεσμα της παράνομης παρασκευής και διανομής μολυσμένων αλκοολούχων ποτών (νοθευμένα ποτά). Τα περιστατικά αυτά δυστυχώς έχουν προκαλέσει σοβαρές συνέπειες που οδηγούν σε βλάβες και απώλειες ζωών. Είναι σε μεγάλο βαθμό αποτρέψιμα με την κατάλληλη επιβολή της νομοθεσίας και την εκπαίδευση των καταναλωτών.
Η μεθανόλη προστίθεται συχνά σκόπιμα στα αλκοολούχα ποτά από αδίστακτες και παράνομες εγκληματικές επιχειρήσεις ως φθηνότερη εναλλακτική λύση για την παραγωγή αιθανόλης. Επίσης, ακατάλληλα υψηλότερα επίπεδα μεθανόλης μπορούν να προκύψουν ακούσια κατά τη ζύμωση ποτών που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πηκτίνη, όπως τα ποτά που παρασκευάζονται με σταφύλια και μούρα. Κατά τη διάρκεια μιας καθαρής διαδικασίας ζύμωσης, η μεθανόλη παράγεται σε ασφαλή, χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο, σε ακάθαρτα δοχεία ζύμωσης, τα βακτήρια προκαλούν την παραγωγή μεθανόλης σε υψηλότερα επίπεδα.
Διαφορά μεταξύ αιθανόλης και μεθανόλης
Η αιθανόλη είναι αλκοόλη που παράγεται από την απόσταξη αμύλου από σπόρους, ρύζι κ.λπ. Η αιθανόλη χρησιμοποιείται ως κύριο συστατικό στα αλκοολούχα ποτά, τα αρώματα και τα στοματικά διαλύματα. Σε ελεγχόμενα επίπεδα, δεν είναι επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι παραδοσιακές μέθοδοι απόσταξης αλκοόλ από σιτηρά δεν προκαλούν δηλητηρίαση. Τα προϊόντα με υψηλή συγκέντρωση μεθανόλης, όπως στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, προέρχονται από την ανάμειξη παραδοσιακού αλκοολούχου ποτού με βιομηχανική αλκοόλη και την εμφιάλωσή του προς πώληση ως νοθευμένο ποτό σε χαμηλή τιμή.
Η μεθανόλη παράγεται από υλικά που περιέχουν κυτταρίνη και χρησιμοποιείται για τη διάλυση ανόργανων ή οργανικών ουσιών για μη πόσιμο ή αντισηπτικό σκοπό. Όταν χρησιμοποιείται καταχρηστικά ως συστατικό σε νοθευμένα αλκοολούχα ποτά, μπορεί να είναι εξαιρετικά τοξική και να προκαλέσει σοβαρή δηλητηρίαση. Η επιτρεπόμενη περιεκτικότητα σε μεθανόλη στα ποτά είναι 0,1%, αλλά το ποσοστό μεθανόλης στα νοθευμένα ποτά είναι συχνά πολύ υψηλότερο.
Λόγω των διαφορών στην ανατομία και τη σωματική υγεία, οι άνθρωποι θα έχουν διαφορετικές αντιδράσεις όταν πίνουν ποτά που περιέχουν μεθανόλη. Ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν φυσιολογική δηλητηρίαση από αλκοόλ και μπορεί να μην παρουσιάσουν συμπτώματα δηλητηρίασης παρά μόνο μία ή δύο ημέρες αργότερα. Η μεθανόλη μεταβολίζεται και αποβάλλεται από τον οργανισμό πολύ αργά, οπότε αν ο ασθενής δεν επηρεαστεί άμεσα, η μεθανόλη μπορεί να είναι επικίνδυνη, καθώς παραμένει σε ανιχνεύσιμα επίπεδα στον οργανισμό έως και οκτώ ημέρες μετά την κατανάλωσή της. Ωστόσο, εάν η μεθανόλη παραμείνει στο σώμα για πολλές ώρες, τότε η τοξίνη θα μετατραπεί σταδιακά σε μυρμηκικό οξύ, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στα μάτια και στον εγκέφαλο.
Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από μεθανόλη δεν εμφανίζονται αμέσως μετά την κατανάλωση αλκοόλ.
Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από μεθανόλη αργούν να εμφανιστούν. Η μεθανόλη που καταναλώνεται πρέπει να μεταβολιστεί και να συσσωρευτούν στο σώμα τοξικά επίπεδα μυρμηκικού οξέος. Τις πρώτες ώρες, το άτομο θα παρουσιάσει υπνηλία, θα αισθάνεται ασταθές και αναστατωμένο. Τελικά αυτά τα συμπτώματα θα κλιμακωθούν σε πονοκέφαλο, εμετό, κοιλιακό άλγος και ίλιγγο.
Οι ασθενείς μπορεί επίσης να έχουν υπεραερισμό ή να αισθάνονται δύσπνοια, ακόμη και να παρουσιάσουν σπασμούς και μόνιμη εξασθένιση της όρασης. Τα περισσότερα θύματα αναζητούν ιατρική περίθαλψη μετά από σημαντική καθυστέρηση, γεγονός που συμβάλλει στο υψηλό επίπεδο νοσηρότητας και θνησιμότητας.
Συμπτώματα από την κατανάλωση νοθευμένων ποτών
Όπως και άλλες βιομηχανικές χημικές ουσίες, η μεθανόλη είναι τοξική και δεν προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση και μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία σε περίπτωση κατανάλωσής της, ακόμη και θάνατο. Μετά την κατανάλωση, η μεθανόλη μετατρέπεται σε φορμαλδεΰδη και στη συνέχεια σε μυρμηκικό οξύ, το οποίο προκαλεί οξέωση του αίματος (μεταβολική οξέωση).
Μόλις τα επίπεδα οξέων στο αίμα αυξηθούν, πρέπει να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα για τον καθαρισμό του αίματος. Τα συμπτώματα συνήθως δεν εμφανίζονται πριν από περίπου 12 έως 24 ώρες μετά την κατανάλωση νοθευμένου αλκοόλ. Εκτός από τη δηλητηρίαση, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
– Κοιλιακό άλγος, διάρροια, ναυτία ή έμετο
– Ζάλη, πονοκέφαλο ή αδυναμία
– Δυσκολία στην αναπνοή ή δύσπνοια
– Τύφλωση, θολή όραση ή διεσταλμένες κόρες
– Επιληπτικές κρίσεις
Ο παραπλανητικός σχεδιασμός των φιαλών, η επισήμανση και οι φθηνότερες τιμές συχνά οδηγούν τους καταναλωτές να αγοράζουν και να καταναλώνουν εν αγνοία τους νοθευμένα ποτά.
Η ανεξέλεγκτη, παράνομη παραγωγή και διανομή αλκοολούχων ποτών λαμβάνει χώρα παγκοσμίως. Το φθηνότερο αλκοόλ είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τους καταναλωτές με χαμηλό εισόδημα και τα άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ. Οι τουρίστες που επισκέπτονται ξένα μπαρ, καταστήματα και σημεία διακοπών με υψηλή κατανάλωση αλκοόλ διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο.
Θεραπεία και αντιμετώπιση της δηλητηρίασης από νοθευμένο αλκοόλ
- Η δηλητηρίαση από μεθανόλη μπορεί να αντιμετωπιστεί εάν διαγνωστεί εντός 10-30 ωρών από την κατάποση του αλκοόλ
- Ενώ η μεθανόλη είναι φυσικό συστατικό και όλοι μας έχουμε μεθανόλη στο σώμα μας από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η κατανάλωση μεθανόλης από το λαθραίο αλκοόλ μπορεί να εξουδετερώσει την ικανότητά μας να μεταβολίζουμε τη μεθανόλη. Οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με δηλητηρίαση από μεθανόλη χρειάζονται άμεση ιατρική θεραπεία μέσω χορήγησης αιθανόλης ή φομεπιζόλης, σε συνδυασμό με αιμοκάθαρση για την αναστολή του μεταβολισμού της μεθανόλης.
- Εάν η φομεπιζόλη δεν είναι διαθέσιμη, χορηγήστε αιθανόλη (δηλ. οινοπνευματώδη ποτά με περιεκτικότητα σε αλκοόλη τουλάχιστον 43%). Οι ενήλικες θα χρειαστούν μια δόση φόρτισης 1,8mL οινοπνεύματος ανά kg (2,2lbs). Για έναν ενήλικα μέσου μεγέθους (περίπου 70kg) πρέπει να χορηγηθεί μια δόση φόρτισης 125mL, ακολουθούμενη από μια δόση συντήρησης 30mL/ώρα.
- Η χορήγηση διττανθρακικού νατρίου μπορεί να εξουδετερώσει το μυρμηκικό οξύ και να διατηρήσει τη σωστή ισορροπία του pH του αίματος
Πώς να αναγνωρίζετε και να αποφεύγετε το νοθευμένο αλκοόλ
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να εντοπίσετε το νοθευμένο αλκοόλ, αλλά να θυμάστε, αν έχετε αμφιβολίες, η καλύτερη συμβουλή είναι να μην το αγοράσετε ή να μην το πιείτε ποτέ:
- Βεβαιωθείτε ότι αγοράζετε αλκοολούχα ποτά από αξιόπιστο κατάστημα λιανικής πώλησης.
- Προσοχή στις επωνυμίες που δεν έχετε ακούσει ποτέ και στις τιμές που φαίνονται πολύ χαμηλές.
- Οι κακές ετικέτες και τα ορθογραφικά λάθη είναι μια πολύ καλή ένδειξη ότι το προϊόν είναι απομίμηση. Τα οινοπνευματώδη ποτά σε φιάλες των 350 ml ή μεγαλύτερες και με 30% αλκοόλ ή υψηλότερο πρέπει να έχουν σφραγίδα φόρου κατανάλωσης, η οποία υποδηλώνει ότι ο φόρος είτε έχει καταβληθεί είτε πρόκειται να καταβληθεί για το περιεχόμενο της φιάλης. Συνήθως ενσωματώνεται στην ετικέτα ή επικολλάται στο ποτήρι. Εάν δεν υπάρχει, είναι παράνομο.
- Η βότκα, το πιο συχνά νοθευμένο απόσταγμα, θα πρέπει να φαίνεται εντελώς διαυγής, χωρίς λευκά σωματίδια ή ίζημα που να είναι ορατά στη φιάλη. Αποφύγετε όποιο ποτό δεν είναι τελείως διαυγές.
- Αν κάποιο αλκοόλ έχει άσχημη γεύση ή μυρίζει άσχημα, μην το πιείτε.
- Ελέγξτε ότι το καπάκι έχει σφραγιστεί σωστά. Εάν το πώμα είναι σπασμένο, μην το πιείτε. Ακόμη και αν δεν είναι παράνομο, μπορεί να έχει παραβιαστεί.
