Τι προκαλεί την ακμή;
Η βλάβη λόγω ακμής (σπυράκι) αναπτύσσεται όταν βακτήρια, έλαια και νεκρό δέρμα γεμίζουν και φουσκώνουν τους πόρους, τα μικροσκοπικά ανοίγματα στο δέρμα σας μέσω των οποίων το λάδι και ο ιδρώτας βγαίνουν στην επιφάνεια.
Περίπου 40.000 κύτταρα αποβάλλονται από το δέρμα σας κάθε ώρα, αλλά, μερικές φορές, αυτά τα νεκρά κύτταρα φράζουν έναν πόρο. Μερικές φορές οι φραγμένοι πόροι είναι μικροί και έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση “λευκών ή μαύρων στιγμάτων” (whiteheads ή blackheads). Μερικές φορές αυτοί οι πόροι φλεγμαίνουν και οδηγούν σε άλλου είδους ακμή.
Αν έχετε ακμή, δεν είστε οι μόνοι! Η ακμή είναι η πιο συχνή δερματική πάθηση στον κόσμο. Περίπου το 80% των ανθρώπων ηλικίας μεταξύ 11 και 30 ετών θα την εμφανίσουν. Οι έφηβοι εμφανίζουν ακμή εξαιτίας της αλλαγής των ορμονών τους. Όσον αφορά τους ενήλικες, φταίει το στρες, το περιβάλλον, ο εμμηνορροϊκός κύκλος, τα προϊόντα με βάση τα έλαια και τα αντισυλληπτικά χάπια, αν και οι ορμόνες ενδέχεται να παίζουν και πάλι ρόλο.
Ποιοι είναι οι τύποι ακμής και με τι μοιάζουν;
Η ακμή παρουσιάζει πολλές διαφορετικές μορφές. Τα λευκά και τα μαύρα στίγματα είναι χαρακτηριστικά και έχουν την τάση να επουλώνονται ομαλά τις περισσότερες φορές. Κατόπιν υπάρχουν οι τύποι που μπορεί να οδηγήσουν σε ουλές:
- Βλατίδες: Ροζ έως κόκκινα εξογκώματα που πονάνε όταν τα αγγίζετε.
- Φλύκταινες: Αλλοιώσεις γεμάτες πύον. Είναι κόκκινες στη βάση και λευκές ή κίτρινες στην κορυφή.
- Οζίδια: Στερεές αλλοιώσεις. Είναι μεγαλύτερες από τις βλατίδες και τις φλύκταινες και μπορεί να πονάνε περισσότερο επειδή εκτείνονται βαθύτερα στο δέρμα.
- Κύστεις: Οι κύστεις βρίσκονται βαθιά μέσα στο δέρμα. Είναι επώδυνες, γεμάτες πύον και είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τη δημιουργία ουλών.
Με ποιον τρόπο προκαλεί ουλές (σημάδια της ακμής) η ακμή;
Το δέρμα σας είναι το μεγαλύτερο όργανό σας. Έχει τρία κύρια στρώματα. Αυτά είναι, ξεκινώντας από το εξωτερικό, η επιδερμίδα, το χόριο και το υπόδερμα. Τα στρώματα αυτά προστατεύουν το ευαίσθητο εσωτερικό σας από τα στοιχεία της φύσης, από τις υπεριώδεις ακτίνες και τα βακτήρια, και βοηθούν επίσης στην παραγωγή βιταμίνης D χάρη στο ηλιακό φως. Κάθε περιοχή με σμηγματογόνους αδένες είναι επιρρεπής στην ακμή – ειδικά το πρόσωπο, η πλάτη και το στήθος.
Οι ουλές από την ακμή είναι το αποτέλεσμα της φλεγμονής των στιγμάτων της ακμής. Ο πόρος με την ακμή διογκώνεται και επέρχεται διάσπαση στο τοίχωμα του πόρου. Ορισμένες βλάβες ακμής είναι μικρές και οι ουλές που δημιουργούνται είναι ρηχές και επουλώνονται γρήγορα. Μερικές φορές το περιεχόμενο των βλαβών διαρρέει στον περιβάλλοντα ιστό και προκαλεί βαθύτερες ουλές. Η αντίδραση του δέρματος συνίσταται στην επιδιόρθωση της ουλής με το σχηματισμό νέων ινών κολλαγόνου.
Οι ουλές από την ακμή έχουν δύο κύριες μορφές: είτε μια ουλή αναπτύσσεται όταν υπάρχει απώλεια ιστού, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια εσοχή στην επιφάνεια του δέρματος, είτε η ουλή που αναπτύσσεται είναι υπερυψωμένη στην επιφάνεια του δέρματος.
Αυτός ο τύπος ουλής ακμής, στην πραγματικότητα, είναι ένα σημάδι ότι το δέρμα σας κάνει τη δουλειά του – αλλά, ίσως, υπερβολικά καλά. Το δέρμα σας δημιουργεί κολλαγόνο (“επιδιορθωτικός ιστός”) για να βοηθήσει στην επούλωση της πληγής – της ακμής – αλλά, αν παράγει πάρα πολύ κολλαγόνο, σχηματίζονται υπερυψωμένες (ανάγλυφες) ουλές.
Έχετε υπόψη σας ότι επειδή έχετε ακμή, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποκτήσετε ουλές. Και αν αποκτήσετε (ένας στους πέντε ανθρώπους με ακμή θα έχει και ουλές), τα ευχάριστα νέα είναι ότι δεν είναι όλες οι ουλές της ακμής μόνιμες! Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες. Ορισμένες θεραπείες σχεδόν αφαιρούν τις ουλές, ενώ άλλες βοηθούν το δέρμα να επουλωθεί μόνο του με το δικό του κολλαγόνο.
Ποιοι είναι οι τύποι των ουλών λόγω ακμής και με τι μοιάζουν;
Εάν έχετε ουλές ακμής, είναι πιθανό να έχετε περισσότερους από έναν από τους ακόλουθους τύπους. Σπάνια κάποιος έχει μόνο κυβοειδείς ουλές, ή μόνο χηλοειδείς ουλές κ.λπ. Καθεμία από αυτές τις ουλές μπορεί να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό βαθμό επιτυχίας.
Ατροφικές ή Εμπιεστικές ουλές:
Οξυγώνιες (ice pick – παγοκόφτης): Ο παγοκόφτης έχει ένα φαρδύ στέλεχος που στενεύει προς την άκρη. Αυτός ο τύπος ουλής ακμής μοιάζει με το συγκεκριμένο εργαλείο ως προς το ότι πρόκειται για μια τρύπα που είναι φαρδιά στην κορυφή και στενεύει σε ένα σημείο καθώς εισχωρεί βαθύτερα στο δέρμα. Μια τέτοια εγχάραξη είναι συνηθισμένη και επίσης αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες ουλές για να επουλωθούν. Θα τις βρείτε στο μέτωπο και στο πάνω μέρος των μάγουλων, όπου το δέρμα σας είναι πιο λεπτό.
Κυματοειδείς (rolling): Αυτές οι ουλές βρίσκονται συνήθως στο κάτω μέρος των μάγουλων και του σαγονιού, όπου το δέρμα σας είναι πιο παχύ. Οι εσοχές έχουν κεκλιμένες άκρες που κάνουν το δέρμα να φαίνεται ανομοιόμορφο και κυματιστό.
Κυβοειδείς (Boxcar – βαγόνι εμπορικής αμαξοστοιχίας): Οι συγκεκριμένες ουλές είναι εγκοπές που έχουν πιο αιχμηρές άκρες. Αυτές οι άκρες εισχωρούν βαθιά μέσα στο δέρμα. Αυτές οι ουλές είναι συχνές στο κάτω μέρος των μάγουλων και του σαγονιού.
Υπερτροφικές ή χηλοειδείς ουλές: Αυτές οι αλλοιώσεις ουλώδους ιστού αναδύονται από το δέρμα. Προκαλούνται όταν οι ινώδεις ιστοί, το κολλαγόνο, στην περιοχή του δέρματος υπεραναπτύσσονται. Αυτές οι ουλές εντοπίζονται συνήθως στο στήθος, την πλάτη και τους ώμους και τη γραμμή του σαγονιού και μπορεί να είναι κνησμώδεις (να προκαλούν φαγούρα), ευαίσθητες ή επώδυνες.
Με ποιες μεθόδους θεραπείας στο σπίτι μπορείτε να απομακρύνετε τα σημάδια της ακμής;
Οι κρέμες που χορηγούνται χωρίς συνταγή είναι οι καλύτερες. Συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας σχετικά με το ποια είναι η καλύτερη για τον τύπο του δέρματός σας και τον τύπο των ουλών σας. Υπάρχουν διάφορες αποτελεσματικές κρέμες στην αγορά. Περιλαμβάνουν τις ακόλουθες χημικές ουσίες ή συνδυασμό αυτών:
- Άλφα υδροξυοξέα.
- Γαλακτικό οξύ.
- Ρετινοειδή.
- Σαλικυλικό οξύ.
Μπορείτε επίσης να επιλέξετε να καλύψετε τις ουλές με γένια ή με μακιγιάζ. Υπάρχουν πολλά προϊόντα μακιγιάζ που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή.
Ποιες ιατρικές θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές για τη βελτίωση των ουλών ακμής;
Υπάρχουν πολλές αισθητικές επεμβάσεις από τις οποίες μπορείτε να διαλέξετε. Εσείς και ο δερματολόγος σας θα συζητήσετε τις καλύτερες επιλογές για τα σημάδια της ακμής σας. Δεν είναι σπάνιο ένας ασθενής να επαναλαμβάνει τις διαδικασίες ή να χρειάζεται δύο ή περισσότερους τύπους θεραπευτικών επεμβάσεων για την αποκατάσταση του δέρματός του.
Διαδικασίες ανάπλασης:
Χημικά πίλινγκ: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί ειδικές χημικές ουσίες για την αφαίρεση του ανώτερου στρώματος του παλιού δέρματος. Συνήθως κάθε φορά που αφαιρείται το ανώτερο στρώμα, το νέο δέρμα που αναπτύσσεται είναι πιο λείο και έχει λιγότερες ουλές.
Δερμοαπόξεση: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί ένα ειδικό εργαλείο που παράγει τριβή για να αφαιρέσει τα ανώτερα στρώματα του δέρματος, όπως ένα τριβείο αφαιρεί τα ανώτερα στρώματα από μια σανίδα ξύλου.
Μικροδερμοαπόξεση: Η μικροδερμοαπόξεση, που μοιάζει με τη δερμοαπόξεση, χρησιμοποιεί ένα ειδικό μηχάνημα για την αφαίρεση του ανώτερου στρώματος του δέρματος.
Επιφανειακή αποκατάσταση με λέιζερ: Ένα λέιζερ παρέχει θερμότητα στο σημαδεμένο κολλαγόνο κάτω από το δέρμα. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται στην αντίδραση επούλωσης πληγών του σώματος για τη δημιουργία νέου, υγιούς κολλαγόνου. Με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνεται η ανάπτυξη νέου δέρματος για την αντικατάστασή του. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι επιφανειακής αποκατάστασης με λέιζερ: το αφαιρετικό και το μη αφαιρετικό. Ο δερματολόγος σας θα καθορίσει ποιος τύπος είναι καλύτερος για τον τύπο του δέρματός σας και τη φύση των ουλών της ακμής σας.
Άλλες επεμβάσεις:
- Στεροειδείς ενέσεις: Σε αυτή τη θεραπεία, τα στεροειδή εγχέονται σε μια υπερυψωμένη ουλή. Τα στεροειδή μαλακώνουν τον ινώδη ιστό, προκαλώντας την επιπεδοποίηση της ουλής.
- Δερματικά υλικά πλήρωσης: Με τη θεραπεία αυτή, εγχέεται μια ουσία κάτω από μια βαθουλωμένη ουλή που ανυψώνει το δέρμα προς τα πάνω.
- Microneedling: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί μικρές βελόνες για να τραυματίσει σκόπιμα το δέρμα σας για να διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου που μπορεί να εξομαλύνει τις ουλές. Το microneedling μπορεί να γίνει μόνο του ή με θερμότητα (π.χ. ραδιοσυχνότητα microneedling). Η ραδιοσυχνότητα Microneedling έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στη βελτίωση της υφής από ουλές ακμής και μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία περαιτέρω ακμής.
- Εκτομή: Με αυτή την τεχνική, ο δερματολόγος κόβει το δέρμα, αφαιρεί την ουλή της ακμής και στη συνέχεια χρησιμοποιεί ράμματα για να κλείσει την πληγή.
- Υποτομή: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί μια βελόνα για να διαλύσει τις ινώδεις ζώνες που τραβούν τον ιστό της ουλής προς τα κάτω στα χαμηλότερα επίπεδα του δέρματός σας. Το δέρμα απελευθερώνεται έτσι ώστε να επιστρέψει στην επιφάνεια και να μπορέσει να στρώσει ομαλά με φυσικό τρόπο.
- Μεταμόσχευση: Με αυτή τη θεραπεία, η ουλή αφαιρείται όπως σε μια εκτομή και στη συνέχεια ένα μόσχευμα δέρματος που λαμβάνεται από άλλη περιοχή του σώματος, συνήθως πίσω από το αυτί σας, γεμίζει την περιοχή όπου αφαιρέθηκε η ουλή.
- Κρυοχειρουργική: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί υγρό άζωτο για να καταψύξει τον υπερυψωμένο ιστό της ουλής. Ο ουλώδης ιστός νεκρώνεται και στη συνέχεια πέφτει.
