Συνήθως, οι διογκωμένοι, πρησμένοι λεμφαδένες δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας.
Είναι απλώς ένα σημάδι ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα καταπολεμά μια λοίμωξη ή ασθένεια.
Αν όμως είναι διογκωμένοι χωρίς προφανή αιτία, επισκεφθείτε το γιατρό σας για να αποκλείσετε κάτι πιο σοβαρό.
Τι είναι οι πρησμένοι λεμφαδένες;
Όταν δεν αισθάνεστε τόσο καλά, σαν να έχετε προσβληθεί από κάτι, μπορεί να παρατηρήσετε κάποιο πρήξιμο στις πλευρές του λαιμού σας.
Αυτά τα εξογκώματα πιθανόν να τα αισθάνεστε μαλακά και ευαίσθητα στην αφή – και μπορεί ακόμη και να πονάνε λίγο.
Οι πρησμένοι λεμφαδένες (ή αυτό που οι γιατροί αποκαλούν λεμφαδενοπάθεια) είναι συνηθισμένο φαινόμενο και στην πραγματικότητα είναι κάτι καλό.
Το πρήξιμο σε αυτούς τους λεμφαδένες σε μέγεθος μπιζελιού ή φασολιού είναι μια από τις φυσικές αντιδράσεις του σώματός σας σε ασθένεια ή λοίμωξη.
Αυτό πληροφορεί τους γιατρούς ότι το υγιές και εύρωστο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός σας εργάζεται για να απομακρύνει τη μόλυνση ή/και τους εισβολείς ιούς ή βακτήρια.
Πολλοί άνθρωποι τους αποκαλούν πρησμένους αδένες – αν και στην πραγματικότητα δεν είναι αδένες, αλλά μέρος του λεμφικού σας συστήματος.
Ένα από τα λιγότερο γνωστά συστήματα του σώματός σας, είναι υπεύθυνο για την εξισορρόπηση των επιπέδων των υγρών του οργανισμού.
Το λεμφικό σύστημα είναι ένα δίκτυο ιστών, αγγείων και οργάνων που συνεργάζονται για να μεταφέρουν ένα άχρωμο, υδαρές υγρό που ονομάζεται λέμφος πίσω στο κυκλοφορικό σας σύστημα (την κυκλοφορία του αίματος).
Περίπου 20 λίτρα πλάσματος ρέουν καθημερινά μέσω των αρτηριών και των μικρότερων αιμοφόρων αγγείων και τριχοειδών αγγείων του σώματός σας.
Αφού παραδώσουν τα θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος και παραλάβουν τα απόβλητά τους, περίπου 17 λίτρα επιστρέφουν στην κυκλοφορία μέσω των φλεβών.
Τα υπόλοιπα τρία λίτρα διαρρέουν μέσω των τριχοειδών αγγείων και εισέρχονται στους ιστούς του σώματός σας.
Το λεμφικό σύστημα συλλέγει αυτό το πλεονάζον υγρό, που τώρα ονομάζεται λέμφος, από τους ιστούς του σώματός σας και το μετακινεί μέχρι να επιστρέψει τελικά στην κυκλοφορία του αίματός σας.
Το λεμφικό σας σύστημα έχει πολλές λειτουργίες.
Οι βασικές λειτουργίες του είναι οι εξής:
- Διατηρεί τα επίπεδα των υγρών στο σώμα σας: Όπως μόλις περιγράφηκε, το λεμφικό σύστημα συλλέγει την περίσσεια του υγρού που αποστραγγίζεται από τα κύτταρα και τους ιστούς σε όλο το σώμα σας και το επιστρέφει στην κυκλοφορία του αίματος, το οποίο στη συνέχεια ανακυκλώνεται στο σώμα σας.
- Απορροφά τα λίπη από τον πεπτικό σωλήνα: Η λέμφος συμπεριλαμβάνει τα υγρά από το έντερό σας που περιέχουν λίπη και πρωτεΐνες και τα μεταφέρει πίσω στην κυκλοφορία του αίματός σας.
- Προστατεύει το σώμα σας από ξένους εισβολείς: Το λεμφικό σύστημα αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράγει και απελευθερώνει λεμφοκύτταρα (λευκά αιμοσφαίρια) και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που παρακολουθούν και στη συνέχεια καταστρέφουν τους ξένους εισβολείς – όπως βακτήρια, ιούς, παράσιτα και μύκητες – που μπορεί να εισέλθουν στο σώμα σας.
- Μεταφέρει και απομακρύνει τα απόβλητα και τα μη φυσιολογικά κύτταρα από τη λέμφο.
Οι διογκωμένοι, πρησμένοι λεμφαδένες σας δρουν σαν φίλτρα που βοηθούν το σώμα σας να απαλλαγεί από μικρόβια, κύτταρα ή άλλα ξένα υλικά που περνούν μέσα από το λεμφικό υγρό (ένα διαυγές ή ελαφρώς κιτρινωπό υγρό που αποτελείται από λευκά αιμοσφαίρια, πρωτεΐνες και λίπη).
Οι λεμφαδένες είναι αδένες σε σχήμα φασολιού που ρυθμίζουν και καθαρίζουν τη λέμφο καθώς φιλτράρεται μέσα από αυτούς.
Οι λεμφαδένες φιλτράρουν τα κατεστραμμένα κύτταρα και τα καρκινικά κύτταρα.
Αυτοί οι λεμφαδένες παράγουν και αποθηκεύουν επίσης λεμφοκύτταρα και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που επιτίθενται και καταστρέφουν βακτήρια και άλλες επιβλαβείς ουσίες στο υγρό.
Έχετε περίπου 600 λεμφαδένες διάσπαρτους σε όλο το σώμα σας.
Ορισμένοι υφίστανται ως μεμονωμένοι λεμφαδένες – άλλοι αποτελούν στενά συνδεδεμένες ομάδες που ονομάζονται αλυσίδες.
Μερικές από τις πιο γνωστές θέσεις των λεμφαδένων είναι στη μασχάλη, τη βουβωνική χώρα και το λαιμό σας.
Οι λεμφαδένες συνδέονται με άλλους μέσω των λεμφικών αγγείων.
Και όταν σκέφτεστε τους πρησμένους λεμφαδένες, πιθανότατα σκέφτεστε το πρήξιμο στο λαιμό σας.
Αλλά και οι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα, κάτω από το πηγούνι σας και τις μασχάλες σας μπορεί να πρηστούν.
Μπορείτε ακόμη και να τους μετακινήσετε ελαφρά με τα δάχτυλά σας.
Από τι προκαλούνται οι πρησμένοι λεμφαδένες;
Η πιο συχνή αιτία διόγκωσης των λεμφαδένων στο λαιμό σας είναι μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, η οποία μπορεί να χρειαστεί 10 έως 14 ημέρες για να υποχωρήσει πλήρως.
Μόλις αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα, θα πρέπει να υποχωρήσει και το πρήξιμο, αν και μπορεί να χρειαστούν μερικές εβδομάδες περισσότερο για να υποχωρήσει εντελώς.
Άλλες περιπτώσεις βακτηρίων και ιών που μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων σας είναι οι εξής:
- Κρύωμα και γρίπη.
- Λοιμώξεις του ιγμορείου.
- Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα.
- Πληγές του δέρματος.
- Μονοπυρήνωση.
Οι λεμφαδένες σας μεγαλώνουν όταν καταφθάνουν περισσότερα κύτταρα του αίματος για να καταπολεμήσουν μια εισβολή από μία λοίμωξη.
Όλα αυτά ουσιαστικά συσσωρεύονται, προκαλώντας πίεση και πρήξιμο.
Συχνά, οι λεμφαδένες που διογκώνονται βρίσκονται κοντά στο σημείο της λοίμωξης.
(Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο με στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα μπορεί να εμφανίσει πρησμένους λεμφαδένες στο λαιμό του).
Πώς διαγιγνώσκονται οι διογκωμένοι λεμφαδένες;
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες δεν αποτελούν ασθένεια, αλλά σύμπτωμα.
Συνήθως, η διάγνωσή τους συνεπάγεται τον εντοπισμό της αιτίας που προκαλεί το πρήξιμο.
Εκτός από την τακτική φυσική εξέταση και το ιατρικό ιστορικό, ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τους πρησμένους λεμφαδένες σας ως προς τα εξής:
- Το μέγεθος και τον αριθμό των διογκωμένων λεμφαδένων.
- Την ύπαρξη πόνου ή ευαισθησίας κατά το άγγιγμα.
- Τη σύσταση (σκληρή ή ελαστική).
- Την κινητικότητα (σύμφυση των λεμφογαγγλίων μεταξύ τους, με τους υποκείμενους ιστούς ή το υπερκείμενο δέρμα).
- Τη θέση (συγκεκριμένες ασθένειες μπορεί να συνδέονται με το πού βρίσκονται οι διογκωμένοι λεμφαδένες στο σώμα σας).
- Την ύπαρξη κλυδασμού (κλυδωνισμού).
Ο γιατρός σας θα βεβαιωθεί ότι οι διογκωμένοι λεμφαδένες σας δεν οφείλονται σε κάποιο από τα φάρμακά σας.
Ορισμένα φάρμακα, όπως το φάρμακο κατά των επιληπτικών κρίσεων φαινυτοΐνη μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων.
Οι γιατροί ανησυχούν για τους διογκωμένους λεμφαδένες μόνο όταν διογκώνονται χωρίς προφανή λόγο.
Έτσι, εάν έχετε μια μεγάλη, πρησμένη περιοχή, αλλά δεν αισθάνεστε άρρωστοι και δεν είχατε πρόσφατα κρυολόγημα, γρίπη, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού ή δερματική λοίμωξη, θα χρειαστείτε περαιτέρω εξετάσεις, όπως αιματολογικές εξετάσεις, απεικονιστικές εξετάσεις ή βιοψία.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι διογκωμένοι λεμφαδένες μπορεί να υποδηλώνουν ακόμη και καρκίνο – συγκεκριμένα, λέμφωμα (καρκίνος του λεμφικού συστήματος).
Άλλες λιγότερο συχνές αιτίες πρησμένων λεμφαδένων είναι ο τραυματισμός, το AIDS και ο καρκίνος που έχει εξαπλωθεί από τους λεμφαδένες σε άλλο μέρος του σώματός σας.
Πώς αντιμετωπίζονται οι διογκωμένοι λεμφαδένες;
Εάν οι διογκωμένοι λεμφαδένες βρίσκονται μόνο σε μια περιοχή του σώματός σας, αυτό ονομάζεται τοπική λεμφαδενοπάθεια.
Και τις περισσότερες φορές, πρόκειται για έναν ιό – οπότε δεν χρειάζεται πραγματικά καμία θεραπεία και απλώς θα ολοκληρώσει τον κύκλο του.
Οι λεμφαδένες θα συρρικνωθούν σταδιακά και πάλι στο φυσιολογικό τους μέγεθος.
Στην περίπτωση ορισμένων λοιμώξεων (όπως η επιπεφυκίτιδα ή η δερματοφυτίαση), ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα αντιικό ή αντιβιοτικό για να τις αντιμετωπίσει.
Όταν οι διογκωμένοι λεμφαδένες βρίσκονται σε δύο ή περισσότερες περιοχές (γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια), αυτό συνήθως υποδεικνύει μια πιο σοβαρή συστηματική (δηλαδή σε όλο το σώμα σας) νόσο:
- Αυτοάνοσα νοσήματα (όπως ο λύκος ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα).
- Τοξοπλάσμωση.
- Σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις (όπως ο HIV ή η σύφιλη).
- Βακτηριακές λοιμώξεις (όπως η νόσος του Lyme ή ο τυφοειδής πυρετός).
- Ιογενείς λοιμώξεις (όπως ιλαρά ή Epstein-Barr).
- Καρκίνοι (όπως λέμφωμα ή λευχαιμία).
Αυτές οι καταστάσεις απαιτούν πιο επιθετικές θεραπείες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες σας μπορεί να μην επανέλθουν στο φυσιολογικό τους μέγεθος παρά μόνο μετά το τέλος της θεραπείας σας.
Πώς να καταπραΰνετε τον πόνο από πρησμένους λεμφαδένες
Μπορεί να αισθάνεστε ότι πονάτε λίγο και ότι είστε ευαίσθητοι.
Δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε μια ζεστή κομπρέσα και φάρμακα κατά του πόνου που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως η ιβουπροφαίνη και η παρακεταμόλη.
Αυτές οι θεραπείες δεν θα συρρικνώσουν τους λεμφαδένες, αλλά θα σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε προσωρινά από τον πόνο σας, μέχρι το σώμα σας να καταπολεμήσει επιτυχώς τη λοίμωξη ή την ασθένεια.
Είναι οι διογκωμένοι λεμφαδένες μεταδοτικοί;
Όχι, οι πρησμένοι λεμφαδένες από μόνοι τους δεν είναι μεταδοτικοί.
Δεν μπορείτε να τους κολλήσετε.
Αλλά αν προκλήθηκαν από μεταδοτικό ιό (όπως το κρυολόγημα και η γρίπη), μπορείτε να τον μεταδώσετε στην οικογένειά σας και στους γύρω σας.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω για τους πρησμένους λεμφαδένες;
Οι περισσότεροι διογκωμένοι λεμφαδένες δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας και θα υποχωρήσουν καθώς η λοίμωξη υποχωρεί.
Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν ότι συμβαίνει κάτι πιο σοβαρό:
- Λεμφαδένες που έχουν διάμετρο 2,5+ εκατοστά.
- Λεμφαδένες που είναι πολύ επώδυνοι, σκληροί, στερεωμένοι στο δέρμα ή αναπτύσσονται γρήγορα.
- Λεμφαδένες που εκκρίνουν πύον ή άλλες ουσίες.
- Συμπτώματα όπως απώλεια βάρους, νυχτερινός ιδρώτας, πυρετός μακράς διάρκειας, κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή.
- Πρησμένοι λεμφαδένες κοντά στην κλείδα σας ή στο κάτω μέρος του λαιμού σας (αυτό συχνά υποδεικνύει καρκίνο).
- Κόκκινο ή ερεθισμένο δέρμα γύρω από τους διογκωμένους λεμφαδένες σας.
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες είναι ποτέ θανατηφόροι;
Όχι, οι διογκωμένοι λεμφαδένες δεν είναι θανατηφόροι.
Από μόνοι τους, είναι απλώς ένα σημάδι ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα καταπολεμά μια λοίμωξη ή ασθένεια.
Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, οι διογκωμένοι λεμφαδένες μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος του λεμφικού συστήματος (λέμφωμα), ο οποίος μπορεί δυνητικά να αποβεί μοιραίος.
