Το να είσαι συνεχώς συνδεδεμένος είναι πλέον ένας φυσιολογικός τρόπος ζωής.
Αν μοιάζετε με τους περισσότερους ανθρώπους, τότε αυτό που σας ξυπνάει το πρωί είναι το ξυπνητήρι του smartphone σας.
Ετοιμάζεστε βλέποντας τις ειδήσεις στην τηλεόραση και στη συνέχεια ελέγχετε τα γραπτά σας μηνύματα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ελέγχετε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, συνομιλείτε με φίλους και κάνετε scroll στο Facebook και το Instagram.
Το βράδυ, παρακολουθείτε τις αγαπημένες σας τηλεοπτικές εκπομπές, ενώ παράλληλα κάνετε διαδικτυακές αγορές και ελέγχετε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Και, την ώρα του ύπνου, χρησιμοποιείτε εφαρμογές για smartphone για διαλογισμό ή λευκό θόρυβο.
Αυτή είναι μια τυπική μέρα για πολλούς ανθρώπους.
Στην πραγματικότητα, οι κάτοικοι του Δυτικού κόσμου περνούν κατά μέσο όρο τέσσερις ώρες την ημέρα βλέποντας τηλεόραση και περίπου επτάμισι ώρες μπροστά σε ψηφιακές συσκευές.
Όπως είναι φυσικό, τόσος πολύς χρόνος στην οθόνη δημιουργεί άγχος σε πολλούς από εμάς.
Η λύση μπορεί να είναι μια ψηφιακή αποτοξίνωση, η οποία μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από την πίεση της συνεχούς σύνδεσης με τις ηλεκτρονικές συσκευές.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η πραγματοποίηση μιας ψηφιακής αποτοξίνωσης μπορεί ακόμη και να βοηθήσει στη βελτίωση του ύπνου, των σχέσεων και της διάθεσής σας.
Είστε έτοιμοι να το δοκιμάσετε;
Τι είναι η ψηφιακή αποτοξίνωση;
Ο ορισμός της ψηφιακής αποτοξίνωσης είναι να κάνετε ένα διάλειμμα από τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών ή ορισμένων μέσων για ένα χρονικό διάστημα, από λίγες ημέρες έως αρκετούς μήνες.
Αλλά οι ιδιαιτερότητες της διαδικασίας είναι διαφορετικές από άτομο σε άτομο.
Τα πράγματα που οι άνθρωποι αποφεύγουν κατά τη διάρκεια μιας ψηφιακής αποτοξίνωσης μπορεί να είναι τα εξής:
- Ο έλεγχος του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
- Το να παίζουν βιντεοπαιχνίδια.
- Το scrolling στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
- Το να στέλνουν μηνύματα μέσω γραπτών μηνυμάτων.
- Η χρήση smartphones ή tablets.
- Η παρακολούθηση των ειδήσεων ή άλλων τηλεοπτικών προγραμμάτων.
Λόγοι για μια ψηφιακή αποτοξίνωση
Για πολλούς ανθρώπους, το να είναι συνδεδεμένοι και βυθισμένοι στον ψηφιακό κόσμο είναι απλώς μέρος της καθημερινής ζωής.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Nielsen, ο μέσος ενήλικας στις ΗΠΑ ξοδεύει περίπου 11 ώρες κάθε μέρα ακούγοντας, βλέποντας, διαβάζοντας ή αλληλεπιδρώντας με τα μέσα ενημέρωσης.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να θέλετε να εγκαταλείψετε το κινητό σας τηλέφωνο και άλλες συσκευές για σύντομο χρονικό διάστημα.
Μπορεί να θέλετε να απολαύσετε χρόνο για τον εαυτό σας χωρίς τις παρεμβολές που δημιουργεί το τηλέφωνο και οι άλλες συσκευές σας.
Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να αισθάνεστε ότι η χρήση των συσκευών σας έχει γίνει υπερβολική και προσθέτει πολύ άγχος στη ζωή σας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να αισθάνεστε ότι είστε εθισμένοι στις συσκευές σας.
Ενώ ο εθισμός στην τεχνολογία δεν αναγνωρίζεται επίσημα ως διαταραχή στο DSM-5, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η υπερβολική χρήση τεχνολογίας και συσκευών αντιπροσωπεύει έναν απολύτως υπαρκτό συμπεριφορικό εθισμό που μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα.
Η τεχνολογία μπορεί να είναι αγχωτική
Ενώ οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται ότι δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς τις τεχνολογικές τους συσκευές, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η χρήση της τεχνολογίας μπορεί επίσης να συμβάλει στο στρες.
Στην ετήσια έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης “Stress in America”, το ένα πέμπτο των ενηλίκων στις ΗΠΑ (περίπου 18%) ανέφερε ότι η χρήση της τεχνολογίας αποτελεί σημαντική πηγή άγχους στη ζωή τους.
Για πολλούς, αυτή η διαρκώς παρούσα ψηφιακή σύνδεση και η συνεχής ανάγκη να ελέγχουν διαρκώς τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα μηνύματα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν η αιτία για την πλειονότητα αυτού του τεχνολογικού στρες.
Μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές στη Σουηδία διαπίστωσε ότι η έντονη χρήση της τεχνολογίας μεταξύ των νέων ενηλίκων συνδέεται με προβλήματα ύπνου, καταθλιπτικά συμπτώματα και αυξημένα επίπεδα στρες.
Οι ψηφιακές συσκευές μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στον ύπνο
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η έντονη χρήση συσκευών, ιδίως πριν από τον ύπνο, μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα παιδιά που χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές κατά την ώρα του ύπνου είχαν σημαντικά χειρότερο και λιγότερο ύπνο.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης σύνδεση μεταξύ της νυχτερινής χρήσης τεχνολογίας και του αυξημένου δείκτη μάζας σώματος.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η χρήση ηλεκτρονικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατά τη διάρκεια του ύπνου έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον ύπνο και τη διάθεση.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 70% των συμμετεχόντων έλεγχε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο τηλέφωνό του ενώ βρισκόταν στο κρεβάτι, ενώ το 15% περνούσε μία ώρα ή περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενώ βρισκόταν στο κρεβάτι.
Τα αποτελέσματα διαπίστωσαν ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όταν είστε στο κρεβάτι τη νύχτα αυξάνει την πιθανότητα άγχους, αϋπνίας και μικρότερης διάρκειας ύπνου.
Σημάδια ότι ενδεχομένως χρειάζεστε μια ψηφιακή αποτοξίνωση
- Νιώθετε άγχος ή στρες αν δεν μπορείτε να βρείτε το τηλέφωνό σας
- Νιώθετε την ανάγκη να ελέγχετε το τηλέφωνό σας κάθε λίγα λεπτά
- Αισθάνεστε κατάθλιψη, άγχος ή θυμό αφού περάσετε χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- Σας απασχολεί ο αριθμός των like, των σχολίων ή των reshare στις αναρτήσεις σας στα κοινωνικά δίκτυα
- Φοβάστε ότι θα χάσετε κάτι αν δεν ελέγχετε συνεχώς τη συσκευή σας
- Πιάνετε συχνά τον εαυτό σας να ξενυχτά ή να σηκώνεται νωρίς για να παίξετε στο τηλέφωνό σας
- Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε σε ένα πράγμα χωρίς να χρειάζεται να ελέγχετε το τηλέφωνό σας
Αποτοξίνωση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Το διάλειμμα από την προβολή ή την ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η πιο δημοφιλής μορφή ψηφιακής αποτοξίνωσης.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας συνδέουν με άλλους με πολλούς ευεργετικούς τρόπους.
Ταυτόχρονα, όμως, μπορεί να έχουν και ανθυγιεινή επίδραση στους ανθρώπους.
Οι αρνητικές εμπειρίες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη και να επηρεάσουν την αυτοεκτίμηση.
Αυτό περιλαμβάνει:
- Να θυμώνετε ή να αναστατώνεστε για το περιεχόμενο που δημοσιεύεται.
- Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (διαδικτυακός λεκτικός εκφοβισμός).
- Ο φόβος ότι θα χάσετε κάτι αν δεν ελέγξετε τα μέσα.
- Αισθήματα απομόνωσης.
- Κοινωνικές συγκρίσεις. Η κοινωνική σύγκριση δυσκολεύει την ικανοποίηση του ανθρώπου γι’ αυτά που έχει.
Αν περνάτε χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πιθανότατα έχετε πιάσει τον εαυτό σας να συγκρίνει τη δική σας ζωή με τους φίλους σας, την οικογένειά σας, τους εντελώς ξένους και τους διάσημους.
Μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας να σκέφτεται ότι όλοι οι άλλοι φαίνεται να ζουν μια πιο γεμάτη, πιο πλούσια ή πιο συναρπαστική ζωή με βάση αυτά που βλέπετε στις αναρτήσεις τους στο Instagram ή στο Facebook.
Η αποτοξίνωση από τις κοινωνικές σας συνδέσεις μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για να εστιάσετε σε ό,τι είναι σημαντικό στη δική σας ζωή χωρίς να συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους.
Τα οφέλη ενός διαλείμματος από την τεχνολογία
Η ψηφιακή αποτοξίνωση είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να διαπιστώσετε αν η τεχνολογία σας εμποδίζει να ζήσετε την καλύτερη δυνατή ζωή που μπορείτε.
Τα αποτελέσματα της απεξάρτησης μπορούν να είναι εκτεταμένα, από το να γίνετε πιο παραγωγικοί στη δουλειά μέχρι να εμβαθύνετε τις σχέσεις σας με την οικογένεια και τους φίλους σας.
Τα οφέλη της απομάκρυνσης από την τεχνολογία περιλαμβάνουν:
Καλύτερη εστίαση
Με τα συχνά ηχητικά σήματα και τις αναδυόμενες ειδοποιήσεις των ηλεκτρονικών συσκευών, είναι εύκολο να αποσπάται η προσοχή σας από το τι συμβαίνει γύρω σας.
Κατά τη διάρκεια μιας ψηφιακής αποτοξίνωσης, μπορεί να διαπιστώσετε ότι παρατηρείτε περισσότερα στο άμεσο περιβάλλον σας.
Ο εγκέφαλός σας μπορεί να συγκεντρωθεί πολύ καλύτερα στις εργασίες σας.
Λιγότερο άγχος
Για ορισμένους ανθρώπους, οι πολλές πληροφορίες μπορεί να είναι αγχωτικές.
Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που αναστατώνονταν πραγματικά από την παρακολούθηση ωρών ειδήσεων.
Βελτιωμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις
Η εξάλειψη των ψηφιακών αντιπερισπασμών δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για να δώσετε προσοχή στους γύρω σας.
Για παράδειγμα, χωρίς συσκευές κατά τη διάρκεια του δείπνου, αλληλεπιδράτε φυσικά και συνδέεστε περισσότερο με την οικογένειά σας.
Ή αν η μούρη σας δεν είναι χωμένη στο smartphone σας, έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε και κάποιο νέο άτομο στην ουρά του ταμείου.
Και αν τα μηνύματα δεν επιτρέπονται, είναι πιο πιθανό να σηκώσετε το τηλέφωνο για να συνομιλήσετε με έναν φίλο.
Περισσότερος έλεγχος του χρόνου σας
Έχετε νιώσει ποτέ μια ακατανίκητη ανάγκη να ελέγξετε το smartphone σας ή να μπείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Δεν είστε οι μόνοι. Κατά μέσο όρο, οι Αμερικανοί ελέγχουν τα smartphones τους 96 φορές την ημέρα και περνούν περισσότερες από δύο ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Για πολλούς ανθρώπους, ο έλεγχος του τηλεφώνου τους ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όποτε υπάρχουν λίγα ελεύθερα λεπτά είναι μια αντανακλαστική ενέργεια που δεν βασίζεται σε καμία πραγματική ανάγκη.
Το διάλειμμα από τις ψηφιακές συσκευές ή τα μέσα ενημέρωσης σας βοηθά να καταπολεμήσετε την καταναγκαστική χρήση.
Πώς να πραγματοποιήσετε μια ψηφιακή αποτοξίνωση
Αν είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε μια ψηφιακή αποτοξίνωση, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:
1: Αποφασίστε ποια συμπεριφορά σας επιθυμείτε να αλλάξετε
Πρώτον, προσδιορίστε το πρόβλημα.
Είστε πάντα συνδεδεμένοι με το smartphone σας; Σας αγχώνουν οι ειδήσεις; Ξοδεύετε πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Προσδιορίστε ποιες δραστηριότητες θέλετε να μειώσετε ή να εξαλείψετε.
2: Δημιουργήστε στόχους
Θέστε έναν στόχο για τον εαυτό σας με βάση το αν θα θέλατε να μειώσετε ή να καταργήσετε τη χρήση μιας συγκεκριμένης συσκευής ή ενός τύπου μέσων ενημέρωσης.
Συγκεκριμενοποιήστε τον. Θα είναι όλη την ημέρα ή μόνο σε συγκεκριμένες ώρες;
Για παράδειγμα, μπορείτε να αποφασίσετε να αφιερώνετε μόνο 15 λεπτά την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να βάζετε το τηλέφωνό σας σε διαφορετικό δωμάτιο τη νύχτα ή να καθιερώσετε την Κυριακή ως ημέρα χωρίς τεχνολογία.
3: Δεσμευτείτε χρονικά
Χρειάζεται χρόνος για να απαλλαγείτε από τις ισχυρές ψηφιακές συνήθειες.
Προγραμματίστε να αφιερώσετε τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Θέλετε να φτάσετε στο σημείο όπου θα νιώθετε ότι έχετε εγκαταλείψει τη συνήθεια.
4: Συγκεντρώστε υποστήριξη
Είναι καλό να έχετε έναν σύντροφο, ένα μέλος της οικογένειας ή έναν στενό φίλο που θα σας ενθαρρύνει και θα αναλάβει να λογοδοτείτε σε αυτόν.
Μοιραστείτε τους στόχους σας με άτομα που σας υποστηρίζουν.
Μπορείτε ακόμη και να τους ζητήσετε ιδέες για το πώς να σταματήσετε την εν λόγω συμπεριφορά σας.
5: Αξιολογήστε την πρόοδό σας
Λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ψηφιακής αποτοξίνωσής σας, ελέγξτε τον εαυτό σας για το πώς πάει.
Προσέξτε να μην αντικαταστήσετε τη μία ψηφιακή συνήθεια με μία άλλη.
Για παράδειγμα, αν περνάτε περισσότερο χρόνο στο Instagram τώρα που βγήκατε από το Facebook, ίσως πρέπει να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να καταργήσετε εντελώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
6: Εξετάστε το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμων αλλαγών
Παρατηρήστε τα οφέλη και τα εμπόδια που βιώσατε κατά τη διάρκεια της ψηφιακής αποτοξίνωσης.
Τι συνέβη όταν σταματήσατε να παρακολουθείτε τις ειδήσεις για τρεις ώρες συνεχόμενα;
Πώς αισθανθήκατε όταν δεν χρησιμοποιούσατε το Facebook ή το Instagram;
Ήταν ευκολότερο απ’ ό,τι νομίζατε ή δύσκολο να το κάνετε;
Στη συνέχεια, αποφασίστε αν θα θέλατε να διατηρήσετε κάποια πτυχή της αλλαγής προχωρώντας μπροστά.
Για παράδειγμα, κάνοντας κανόνα του σπιτιού ότι κανείς δεν χρησιμοποιεί ψηφιακά μέσα κατά τη διάρκεια του οικογενειακού δείπνου.
Ή να ασχοληθείτε με την αλλαγή περισσότερων ψηφιακών συνηθειών τώρα που ολοκληρώσατε με επιτυχία την πρώτη σας ψηφιακή αποτοξίνωση.
Η ψηφιακή αποτοξίνωση σημαίνει να αναλάβετε την ευθύνη για το πώς ξοδεύετε το χρόνο και την ενέργειά σας και σε τι αφιερώνετε την προσοχή σας.
Σας βοηθά να συνειδητοποιήσετε τι θέλετε περισσότερο και τι λιγότερο, ώστε να μπορέσετε να διακόψετε τις μη χρήσιμες συνήθειες και να δημιουργήσετε νέες, πιο ουσιαστικές.
