Αντίθετα με τη συμβατική επιστημονική άποψη, το αυξημένο σωματικό λίπος σχετίζεται με χαμηλότερη οστική πυκνότητα (BMD), ιδίως στους άνδρες, σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων από ένα μεγάλο, εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα.
Πολλές προηγούμενες έρευνες έχουν υποδείξει ότι η παχυσαρκία προστατεύει από τα κατάγματα και την απώλεια της BMD για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένων των ευνοϊκών επιδράσεων της επιβάρυνσης του σκελετού με βάρος και των ορμονικών παραγόντων που συνδέονται με το σωματικό λίπος.
Όμως τα νέα ευρήματα θα πρέπει να οδηγήσουν σε επανεξέταση της σχέσης μεταξύ παχυσαρκίας και του κινδύνου καταγμάτων, σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη των οποίων δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού εντύπου Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.
” Μολονότι ο υψηλότερος ΔΜΣ [δείκτης μάζας σώματος] συνδέεται γενικά με υψηλότερη οστική πυκνότητα, η μελέτη μας καταδεικνύει ότι η άλιπη και η λιπώδης μάζα επηρεάζουν διαφορετικά την οστική πυκνότητα και ότι η παχυσαρκία δεν αποτελεί εγγύηση κατά της οστεοπόρωσης”, δήλωσε ο Rajesh K. Jain, MD, του Πανεπιστημίου του Σικάγο, στο Ιλινόι.
Ο Jain και μια συνάδελφός του, η Tamara Vokes, MD, χρησιμοποίησαν πολυπαραγοντική μοντελοποίηση για να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ της BMD και της σύστασης του σώματος 10.814 ανδρών και γυναικών ηλικίας 20-59 ετών από την Εθνική Έρευνα Υγείας και Διατροφής (NHANES) 2011-2018. Όλοι υποβλήθηκαν σε σαρώσεις DXA (εξέταση για την πυκνότητα των οστών).
Οι συμμετέχοντες στρωματοποιήθηκαν σε τεταρτημόρια συγκεκριμένου φύλου με βάση τον δείκτη άλιπης μάζας (LMI- άλιπη μάζα διαιρεμένη με το ύψος στο τετράγωνο) και τον δείκτη λιπώδους μάζας (FMI- λιπώδης μάζα διαιρεμένη με το ύψος στο τετράγωνο).
Η άλιπη μάζα είχε ισχυρή θετική συσχέτιση με την οστική πυκνότητα, ενώ η λιπώδης μάζα είχε μέτρια αρνητική επίδραση, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Η σύνθεση του σώματος δεν αποτελεί κλινική εξέταση ρουτίνας, σημειώνουν οι Jain και Vokes.
Προηγούμενες μελέτες σχετικά με την επίδραση της σύστασης του σώματος στην οστική πυκνότητα ήταν περιορισμένες λόγω του μικρού αριθμού ασθενών, της έλλειψης φυλετικής ή εθνοτικής ποικιλομορφίας και της χρήσης εκτιμήσεων και όχι πραγματικών μετρήσεων του λίπους και του άλιπου ιστού.
Το NHANES έχει σχεδιαστεί για να αντικατοπτρίζει τον πληθυσμό των ΗΠΑ.
Οι ερευνητές λένε ότι όσον αφορά τους ασθενείς με παχυσαρκία, τα ευρήματα “δεν θα πρέπει να αποτρέπουν τους κλινικούς γιατρούς από την αξιολόγηση της οστικής πυκνότητας, ιδίως εάν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου”.
Χρήσιμα κλινικά κριτήρια για τη σύσταση του σώματος
Οι κλινικοί γιατροί δεν έχουν κάποιον καθιερωμένο τρόπο μέτρησης της σύστασης του σώματος σε περιβάλλον γραφείου.
Ως αποτέλεσμα, ο Jain συνέστησε στους κλινικούς γιατρούς να εξετάζουν παράγοντες που συσχετίζονται με το αυξημένο σωματικό λίπος, όπως η παρουσία διαβήτη, ή με τη χαμηλή άλιπη μάζα, όπως η κακή επίδοση σε μετρήσεις σωματικής δραστηριότητας, όπως η δύναμη λαβής, όταν αποφασίζουν αν θα προβούν σε έλεγχο οστεοπόρωσης.
Οι ασθενείς με παχυσαρκία θα πρέπει να υποβάλλονται στον συνιστώμενο έλεγχο οστικής πυκνότητας, ιδίως εάν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως μεγαλύτερη ηλικία, προηγούμενο κάταγμα, χρήση στεροειδών ή οικογενειακό ιστορικό κατάγματος, πρόσθεσε.
Αν και κάποιο επιπλέον βάρος μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στη φόρτιση, το υπερβολικό επιπλέον βάρος μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικά προβλήματα και να περιορίσει την κίνηση, σύμφωνα με τον Rodrigo J. Valderrábano, MD, ιατρικό διευθυντή κλινικής έρευνας του ερευνητικού προγράμματος για την υγεία των ανδρών, τη γήρανση και τον μεταβολισμό, στο νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.
“Υπάρχει μια γενική αίσθηση ότι το επιπλέον βάρος είναι καλό για τα οστά σας μόνο αν μπορείτε να το μεταφέρετε”, δήλωσε ο Valderrábano, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε γιατί το λίπος επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες, σημείωσε ο Jain.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι τιμές της τεστοστερόνης και της οιστραδιόλης δεν εξηγούσαν πλήρως τη διαφορά.
Οι αδιποκίνες που απελευθερώνονται από τα λιποκύτταρα μπορεί να είναι σημαντικές στην ενίσχυση της οστικής απώλειας, αλλά δεν μετρήθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης, δήλωσε ο Peter R. Ebeling, MD, πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Έρευνας για τα Οστά και τα Μέταλλα.
Η κατανομή των καταγμάτων στην παχυσαρκία υποδηλώνει ότι ένας υψηλός ΔΜΣ μπορεί να επηρεάζει κατά προτίμηση το φλοιώδες οστό αντί του δοκιδώδους οστού, αλλά απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθεί η διαφορά, δήλωσε ο Ebeling.
Ο Ebeling, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, συμφώνησε ότι η θετική σχέση μεταξύ του ΔΜΣ και του δείκτη οστικής πυκνότητας έχει οδηγήσει σε λανθασμένη βεβαιότητα ότι τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να προστατεύονται από τα κατάγματα ευθραυστότητας.
“Το μήνυμα που πρέπει να πάρουν οι κλινικοί γιατροί είναι ότι δεν πρέπει να παραμελούμε την υγεία των οστών στους ασθενείς μας με παχυσαρκία, άνδρες και γυναίκες”, δήλωσε.