Σας πιάνει συχνά η επιθυμία για ένα αναψυκτικό; Νιώθετε το γεύμα σας ατελές χωρίς ένα αναψυκτικό που να το συνοδεύει; Πίνετε αναψυκτικά κάθε μέρα, μερικές φορές περισσότερο από μία φορά την ημέρα; Αν ναι, είναι πιθανό να έχετε εθισμό στα αναψυκτικά.
Εθισμός ορίζεται ως η σωματική ή ψυχολογική εξάρτηση από μια ουσία.
Ο εθισμός στα αναψυκτικά αφορά την αισθητή ανάγκη ενός ατόμου να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αναψυκτικών.
Παρ’ όλο που ο εθισμός στα αναψυκτικά δεν αποτελεί επίσημα μια πάθηση, οι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν εθισμό στην καφεΐνη, που λαμβάνεται μέσω του αναψυκτικού, ή μπορούν να αναπτύξουν εθιστική αντίδραση στη ζάχαρη του αναψυκτικού.
Αυτό το άρθρο διερευνά τα συμπτώματα, τις αιτίες, τη διάγνωση και τη θεραπεία του εθισμού στα αναψυκτικά, καθώς και τις επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης αναψυκτικών στην υγεία σας.
Εθισμός στα αναψυκτικά, ποιά είναι τα σημάδια;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ορισμένα από τα σημάδια και τα συμπτώματα του εθισμού στη σόδα μπορεί να είναι παρόμοια με τα συμπτώματα του εθισμού στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά. Μολονότι μπορεί να μην εμφανίζετε μέθη ή διαταραχή της συνείδησης, μπορεί να έχετε συμπτώματα όπως:
- Επιθυμία: Μπορεί να έχετε επίμονη επιθυμία για αναψυκτικό στην οποία είναι δύσκολο να αντισταθείτε.
- Έλλειψη ελέγχου: Ενδέχεται να έχετε μειωμένο έλεγχο της κατανάλωσης του αναψυκτικού σας. Για παράδειγμα, μπορεί να καταναλώνετε αναψυκτικά σε μεγαλύτερες ποσότητες από ό,τι αρχικά σκοπεύατε.
- Ανοχή: Μπορεί να αναπτύξετε ανοχή στα αναψυκτικά, επομένως μπορεί να αισθάνεστε την ανάγκη να καταναλώνετε όλο και περισσότερα αναψυκτικά για να επιτύχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Σύνδρομο στέρησης: Μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα στέρησης, όπως ευερεθιστότητα και δυσκολία συγκέντρωσης, ή σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο και τρόμο, αν δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε την επιθυμία σας για αναψυκτικό.
Αιτίες του εθισμού στα αναψυκτικά
Όπως συμβαίνει με κάθε εθισμό, τα αίτια ξεκινούν με τη χρήση της ουσίας και την ανάπτυξη μιας σωματικής ή ψυχολογικής ανάγκης για περισσότερη κατανάλωσή της.
Αυτές είναι μερικές από τις πιθανές αιτίες του εθισμού στα αναψυκτικά:
- Εθιστικά συστατικά: Τα αναψυκτικά περιέχουν συστατικά όπως η καφεΐνη και η ζάχαρη που μπορεί να προκαλέσουν εθισμό. Για παράδειγμα, όπως και οι εθιστικές ουσίες, όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, έτσι και η καφεΐνη προκαλεί την απελευθέρωση της ορμόνης ντοπαμίνης που προκαλεί ευεξία στον εγκέφαλο, κάνοντάς σας να επιθυμείτε περισσότερη ποσότητα.
- Συνήθειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής: Μπορεί να συνδέετε τα αναψυκτικά με ορισμένα γεύματα, όπως το fast food ή το take out, και το γεύμα μπορεί να σας φαίνεται ελλιπές αν δεν έχετε ένα αναψυκτικό.
- Προσωπικές προτιμήσεις: Μπορεί να σας αρέσει η ανθρακούχα, πικάντικη γεύση των αεριούχων ποτών και να σας έχει γίνει συνήθεια να τα επιλέγετε έναντι του νερού ή άλλων εναλλακτικών προτάσεων.
Επιπτώσεις του εθισμού στα αναψυκτικά
Ο εθισμός στα αναψυκτικά είναι επιβλαβής, επειδή η κατανάλωση αναψυκτικών έχει συνδεθεί με διάφορες σοβαρές παθήσεις της υγείας, όπως:
- Διαβήτη
- Διαταραχές πρόσληψης τροφής
- Γαστρεντερικά προβλήματα
- Καρδιακές παθήσεις
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλή χοληστερόλη
- Πέτρες στα νεφρά
- Μεταβολικό σύνδρομο
- Παχυσαρκία
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Φθορά των δοντιών
Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2013 διαπίστωσε ότι όσοι πίνουν τακτικά αναψυκτικά είναι παχύτεροι σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν. Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ότι η μεγαλύτερη κατανάλωση αναψυκτικών συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Μια άλλη μελέτη του 2013 σημειώνει ότι η κατανάλωση αναψυκτικών συνδέεται με το σχηματισμό πέτρας στα νεφρά.
Πώς να πίνετε λιγότερα αναψυκτικά
Αν νομίζετε ότι καταναλώνετε πάρα πολλά αναψυκτικά ή ότι μπορεί να έχετε εθισμό στα αναψυκτικά, είναι καλή ιδέα να προσπαθήσετε να μειώσετε την κατανάλωσή τους. Αυτές είναι μερικές συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε την κατανάλωση αναψυκτικών:
Επιλέξτε την πορεία σας: Μπορείτε να κόψετε τα αναψυκτικά μονομιάς ή, αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα στέρησης, κάντε το σταδιακά. Για παράδειγμα, μπορείτε να μειώσετε σταδιακά τον αριθμό των αναψυκτικών που καταναλώνετε μέσα στην ημέρα. Μπορεί να είναι χρήσιμο να θέσετε στόχους όπως δύο αναψυκτικά την ημέρα αυτή την εβδομάδα- ένα αναψυκτικό την ημέρα την επόμενη εβδομάδα- μισό αναψυκτικό την ημέρα την μεθεπόμενη εβδομάδα κ.ο.κ.
Δοκιμάστε πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις: Προτείνεται να αντικαταστήσετε τα αναψυκτικά με μια πιο υγιεινή εναλλακτική λύση, όπως το ανθρακούχο νερό. Αναζητήστε μη ζαχαρούχες επιλογές που δεν έχουν πρόσθετη ζάχαρη ή υποκατάστατα ζάχαρης. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να πίνετε μη ανθρακούχο ή ανθρακούχο νερό αρωματισμένο με φρούτα.
Πιείτε άφθονο νερό: Θα πρέπει να κάνετε μια συμφωνία με τον εαυτό σας να πίνετε τουλάχιστον τόσο νερό όσο και αναψυκτικό, κάθε φορά που πίνετε αναψυκτικό. Έτσι, αν πίνετε 100 ml αναψυκτικού, θα πρέπει να πίνετε μαζί με αυτό τουλάχιστον 100 ml νερό. Το νερό μπορεί να σας βοηθήσει να ξεδιψάσετε και να χορτάσετε, και μπορεί να διαπιστώσετε ότι δεν χρειάζεστε τόσο πολύ αναψυκτικό όσο νομίζατε.