Οι παρανοήσεις σχετικά με την επιστήμη της Ιατρικής πληθαίνουν, ιδιαίτερα με τόσες πολλές διαφορετικές πηγές στο διαδίκτυο που βρίσκονται στη διάθεσή σας και τις αναπόδεικτες θεωρίες που κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα.
Όμως η σωστή πληροφόρηση είναι εξαιρετικά σημαντική όταν λαμβάνετε συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η διασφάλιση της ορθής γνώσης των πραγματικών δεδομένων και η αποφυγή των μύθων θα σας βοηθήσει να παραμείνετε ασφαλέστεροι και υγιέστεροι.
Μύθος 1: Αν πονάτε πραγματικά, μπορείτε να αγνοήσετε τις οδηγίες και να πάρετε περισσότερα χάπια.
Όταν πονάτε πολύ, ενδέχεται να κοιτάξετε τη δόση που αναγράφεται στη συνταγή του παυσίπονου και να σκεφτείτε: “μια επιπλέον δόση δεν μπορεί να μου κάνει κακό”.
Η πραγματικότητα
Η αλήθεια είναι ότι αν πάρετε περισσότερη δόση από αυτή που αναγράφεται στην συνταγή ή στο φυλλάδιο οδηγιών του φαρμάκου ενδέχεται να προκαλέσετε βλάβη.
Η συνιστώμενη δόση ενός μη συνταγογραφούμενου ή ενός συνταγογραφούμενου φαρμάκου δεν είναι απλώς μια συμβουλή – είναι ένας προσεκτικός υπολογισμός που βασίζεται σε χρόνια έρευνας, κλινικών δοκιμών και εφαρμογής.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι γιατροί εργάζονται σκληρά για να αναπτύξουν την κατάλληλη δόση φαρμάκου για κάθε άτομο. Η λήψη των χαπιών σας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εκτός από αυτόν που αναγράφεται στη συσκευασία μπορεί να κάνει πολύ περισσότερο κακό παρά καλό.
Γιατί;
Πρώτον, η λήψη μεγαλύτερης από την αναγραφόμενη δόση με τη μία μπορεί να σας στερήσει τα οφέλη του φαρμάκου και να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών – με αποτέλεσμα να αισθάνεστε χειρότερα ή να κινδυνεύετε σοβαρά.
Δεύτερον, μην παίρνετε τα χάπια πιο συχνά από ό,τι αναγράφεται στη συσκευασία, πιστεύοντας ότι θα νιώσετε καλύτερα γρηγορότερα.
Ποτέ μην πιστεύετε ότι η λήψη φαρμάκων σε συντομότερο χρονικό διάστημα (ειδικά όλα μαζί) θα σας βοηθήσει να γίνετε καλύτερα – τα περισσότερα φάρμακα δεν δρουν έτσι.
Η συγκεκριμένη δοσολογία σας και ο χρόνος που πρέπει να τη λαμβάνετε έχουν συνταγογραφηθεί από το γιατρό σας για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο.
Τρίτον, είναι πολύ πιθανό να προκληθεί υπερδοσολογία όταν παίρνετε περισσότερα χάπια από αυτά που σας έχουν συνταγογραφηθεί σε μικρότερο χρονικό διάστημα – κάτι που μπορεί να έχει επικίνδυνες ή απειλητικές για τη ζωή επιπτώσεις.
Μύθος 2: Μόλις νιώσετε καλύτερα, δεν χρειάζεται να συνεχίσετε να παίρνετε φάρμακα.
Εάν τα συμπτώματά σας έχουν υποχωρήσει, αλλά η φαρμακευτική αγωγή σας δεν έχει ακόμη σταματήσει, ενδέχεται να μπείτε στον πειρασμό να σταματήσετε να παίρνετε τα χάπια σας.
Η πραγματικότητα
Ο γιατρός σας συνταγογράφησε αυτό το φάρμακο επειδή το χρειάζεστε. Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι παίρνετε όλα τα φάρμακα που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
Γιατί;
Εάν σταματήσετε να παίρνετε τα φάρμακά σας νωρίς, μπορεί να αυξηθεί η πιθανότητα υποτροπής της ασθένειας.
Μύθος 3: Τα φυσικά συμπληρώματα διατροφής αποτελούν πάντα ασφαλή επιλογή.
Τα φυσικά συμπληρώματα μπορεί να φαντάζουν ασφαλέστερα και πιο υγιεινά από τα φάρμακα, ίσως λόγω της λέξης “φυσικά”.
Τα δεδομένα
Η λέξη “φυσικό” δεν σημαίνει πάντα “ασφαλές”. Επίσης, δεν σημαίνει ότι μπορείτε να παραλείψετε να μιλήσετε με τον γιατρό σας γι’ αυτά.
Γιατί;
Πρέπει πάντα να συζητάτε με το γιατρό σας για οτιδήποτε βάζετε στο σώμα σας.
Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Αν σας ενδιαφέρουν τα φυσικά συμπληρώματα, θα πρέπει και πάλι να μιλήσετε με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας σχετικά με το ποια από αυτά είναι ασφαλή για εσάς.
Επίσης, δεδομένου ότι τα κριτήρια για τα συμπληρώματα δεν είναι τόσο αυστηρά, η ποσότητα κάθε συστατικού μπορεί να διαφέρει από προϊόν σε προϊόν. Μπορεί να μην έχετε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να πάρετε τη σωστή ποσότητα που ταιριάζει ακριβώς σε εσάς.
Πιθανές παρενέργειες μπορεί επίσης να μην αναφέρονται στη συσκευασία. Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο παρενεργειών όταν συνδυάζονται με άλλες διαταραχές της υγείας ή φάρμακα. Μπορεί να θέσετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο, ειδικά εάν έχετε άλλες παθήσεις ή λαμβάνετε άλλα φάρμακα.
Μύθος 4: Τα αντιβιοτικά είναι η απάντηση σε κάθε ασθένεια.
Μπορεί να έχετε ακούσει την εσφαλμένη αντίληψη ότι τα αντιβιοτικά αποτελούν θεραπεία για τα πάντα – αλλά αυτό δεν είναι καθόλου αληθές.
Τα δεδομένα
Τα αντιβιοτικά είναι χρήσιμα μόνο σε ασθένειες που προκαλούνται από βακτήρια, όπως η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα.
Οι περισσότερες ασθένειες, όπως το κρυολόγημα και ο πονόλαιμος, προκαλούνται από ιούς που δεν ανταποκρίνονται καθόλου στα αντιβιοτικά.
Αυτό σημαίνει ότι τα αντιβιοτικά δεν αποδίδουν στη θεραπεία πολλών, μα πάρα πολλών άλλων ασθενειών και οι γιατροί πρέπει να εξετάζουν πολύ προσεκτικά το κατά πόσον θα σας τα συνταγογραφήσουν ή όχι.
Γιατί;
Οι διαφορετικές ασθένειες (ακόμη και οι διαφορετικοί τύποι βακτηριακών ασθενειών) απαιτούν πολύ συγκεκριμένους τύπους θεραπείας.
Οι γιατροί δεν πρέπει επίσης να συνταγογραφούν αντιβιοτικά όταν δεν είναι απαραίτητα, διότι η υπερβολική χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικές, δύσκολα θεραπεύσιμες λοιμώξεις.
Εάν έχετε μια ασθένεια που οφείλεται σε ιό, ενδεχομένως να σας συνταγογραφήσουν ένα διαφορετικό φάρμακο πλην της αντιβακτηριακής αγωγής. Για παράδειγμα, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή και το οποίο συνήθως ανακουφίζει τα συμπτώματά σας μέχρι να εξαφανιστεί ο ιός.
Μύθος 5: Είναι καλύτερο να κρατάτε τα φάρμακα πρόχειρα στο μπάνιο ή στα ντουλάπια της κουζίνας.
Μπορεί να πιστεύετε ότι το να τοποθετείτε τα φάρμακα εκεί που θα τα βλέπετε κάθε μέρα είναι ο καλύτερος τρόπος για να θυμάστε να τα παίρνετε.
Τα πραγματικά δεδομένα
Μολονότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί να θυμάστε να τα παίρνετε, δεν συνιστάται να αποθηκεύετε τα φάρμακα και τα συμπληρώματα διατροφής στο ντουλάπι του μπάνιου ή δίπλα στο νεροχύτη της κουζίνας.
Αν δεν σας έχουν πει το αντίθετο, θα πρέπει πάντα να αποθηκεύετε τα φάρμακα σε ξηρό χώρο, μακριά από τη θερμότητα και το άμεσο φως – πράγμα που γενικά σημαίνει να τα τοποθετείτε σε ασφαλές μέρος και μακριά από το οπτικό σας πεδίο.
Γιατί;
Όταν τα φάρμακα βρίσκονται έξω σε κοινόχρηστους χώρους μπορεί να υποστούν βλάβη τόσο από την υγρασία όσο και από το φως, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο δρουν.
Αποθηκεύστε τα στο αρχικό δοχείο ασφαλείας ή σε ένα κουτί με χάπια που δεν μπορεί να ανοιχτεί από μικρά χεράκια. Και να φυλάσσετε πάντα τα φάρμακα και τα συμπληρώματα διατροφής σε μέρη που δεν μπορούν να τα φτάσουν τα παιδιά και τα κατοικίδια ζώα.
Μύθος 6: Δεν έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο καταπίνετε ένα χάπι, αρκεί να φτάσει εκεί που πρέπει.
Ενδεχομένως να πιστεύετε ότι το να αλλάξετε τον τρόπο που παίρνετε τα χάπια σας (ή το τι τρώτε ή πίνετε με αυτά) είναι πιο βολικό ή λειτουργεί καλύτερα από τον τρόπο που προτείνει η συσκευασία.
Τα δεδομένα
Πρέπει να δίνετε προσοχή στον τρόπο λήψης των χαπιών και να τα παίρνετε πάντα ακριβώς σύμφωνα με την ένδειξη της συσκευασίας και τη συνταγή.
Το μέγεθος και η ποσότητα των χαπιών είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε το χάπι να διαλύεται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στον οργανισμό σας, πιθανότατα όχι με τη μία.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεφλουδίζετε ή να σπάτε την εξωτερική επίστρωση. Μην κόβετε τα χάπια σε κομμάτια ή μην τα συνθλίβετε, εκτός εάν αναφέρεται στις οδηγίες της συσκευασίας ότι μπορείτε να το κάνετε.
Γιατί;
Η εσκεμμένη αλλαγή του μεγέθους ή της σύνθεσης του χαπιού μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας τα χωνεύει και μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο δρουν στον οργανισμό σας.
Εάν έχετε πρόβλημα με την κατάποση ολόκληρων χαπιών, μιλήστε με το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν.
Τα περισσότερα χάπια πρέπει επίσης να λαμβάνονται πάντα με νερό για να βοηθηθούν να διαλυθούν σωστά στον οργανισμό σας. Μην παίρνετε τα χάπια σε συνδυασμό με αλκοόλ, καθώς αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβές. Το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας απορροφά τα φάρμακα.
Αντί να πιείτε μια γουλιά και μετά να “κατεβάσετε” το χάπι, καταπιείτε αρκετό νερό για να μην διαλυθεί το χάπι πριν φτάσει στο στομάχι σας. Έτσι θα αποφύγετε τον ερεθισμό του λαιμού σας.
Και να ελέγχετε πάντα τις οδηγίες λήψης για να δείτε αν η συνταγή σας λέει να παίρνετε το φάρμακο με γεμάτο στομάχι ή με άδειο.
Μύθος 7: Μόνο τα επώνυμα φάρμακα είναι αποτελεσματικά. Τα γενόσημα δεν είναι το ίδιο δραστικά.
Τα γενόσημα φάρμακα περιέχουν το ίδιο δραστικό συστατικό. Γι’ αυτό και λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως τα φάρμακα που φέρουν επώνυμη ονομασία.
Ένα γενόσημο φάρμακο υποχρεούται να είναι το ίδιο με ένα επώνυμο φάρμακο όσον αφορά τη δοσολογία, την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα, τη δύναμη, τη σταθερότητα και την ποιότητα, καθώς και τον τρόπο λήψης του. Τα γενόσημα φάρμακα ενέχουν επίσης τους ίδιους κινδύνους και παρέχουν τα ίδια οφέλη με τα αντίστοιχα φάρμακα που φέρουν επώνυμη ονομασία.
Τα γενόσημα φάρμακα συνήθως κοστίζουν λιγότερο από τα αντίστοιχα επώνυμα, επειδή δεν χρειάζεται να επαναληφθούν οι μελέτες σε ζώα και οι κλινικές μελέτες (σε ανθρώπους) που απαιτούνταν για τα επώνυμα φάρμακα προκειμένου να αποδειχθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους.
Επιπλέον, συχνά εγκρίνονται πολλά γενόσημα φάρμακα για το ίδιο προϊόν- αυτό δημιουργεί ανταγωνισμό στην αγορά, με αποτέλεσμα να μειώνονται συνήθως οι τιμές.
