Αυξημένα ηπατικά ένζυμα: Τι είναι, αιτίες, αντιμετώπιση

Τι σημαίνει να έχετε αυξημένα ηπατικά ένζυμα;

Τα υψηλά επίπεδα ηπατικών ενζύμων μπορεί να είναι προσωρινά ή μπορεί να αποτελούν ένδειξη μιας πάθησης όπως η ηπατίτιδα ή η ηπατική νόσος. Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αύξηση των ηπατικών ενζύμων.

Τι είναι τα ηπατικά ένζυμα;

Τα ηπατικά ένζυμα είναι πρωτεΐνες που επιταχύνουν τις χημικές αντιδράσεις στο σώμα σας. Αυτές οι χημικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν την παραγωγή χολής και ουσιών που βοηθούν την πήξη του αίματός σας, τη διάσπαση των τροφών και των τοξινών και την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Τα συνήθη ηπατικά ένζυμα είναι τα εξής:

• Αλκαλική φωσφατάση (ALP). Η ALP είναι ένα ένζυμο στο ήπαρ, τους χοληφόρους πόρους και τα οστά. Μπορεί να έχετε υψηλά επίπεδα του ενζύμου εάν έχετε ηπατική βλάβη ή νόσο, φραγμένο χοληδόχο πόρο ή πάθηση των οστών.
• Αλανινική τρανσαμινάση (ALT). Η ALT είναι ένα ένζυμο που βοηθά στη διάσπαση των πρωτεϊνών και βρίσκεται κυρίως στο συκώτι σας. Υψηλά επίπεδά της στο αίμα σας μπορεί να σημαίνουν ότι έχετε ηπατική βλάβη.
• Ασπαρτική τρανσαμινάση (AST). Η AST είναι ένα ακόμη ένζυμο στο συκώτι σας. Τα υψηλά επίπεδά του στο αίμα μπορεί να είναι ένδειξη βλάβης ή ασθένειας.
• γ-γλουταμυλοτρανσπεπτιδάση, γάμμα GT (GGT).

Εάν το συκώτι σας τραυματιστεί, απελευθερώνει ένζυμα στην κυκλοφορία του αίματος (συνηθέστερα ALT ή AST).

Γιατί ο γιατρός ελέγχει τα ηπατικά ένζυμα;

Ο γιατρός σας μπορεί να ελέγξει τα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων σας με μια εξέταση ηπατικής λειτουργίας (LFT). Η εξέταση ηπατικής λειτουργίας είναι ένας τύπος εξέτασης αίματος. Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μια εξέταση ηπατικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια ενός τακτικού ελέγχου εάν διατρέχετε κίνδυνο για ηπατική βλάβη ή νόσο ή εάν έχετε συμπτώματα ηπατικής βλάβης.

Τι προκαλεί αυξημένα ηπατικά ένζυμα;

Ασθένειες του ήπατος, παθήσεις, φάρμακα και λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν αυξημένα ηπατικά ένζυμα.

Οι συνήθεις αιτίες που προκαλούν αύξηση των ηπατικών ενζύμων είναι οι εξής:

• Ορισμένα φάρμακα, όπως τα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη (στατίνες) και η παρακεταμόλη.
• Λιπώδης ηπατική νόσος, τόσο αλκοολική όσο και μη αλκοολική.
• Αιμοχρωμάτωση.
• Ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, αλκοολική ηπατίτιδα και αυτοάνοση ηπατίτιδα.
• Συμπληρώματα διατροφής με βότανα και βιταμίνες, όπως το τσάι από χαπάρι, το τσάι από σύμφυτο, ο σίδηρος και η βιταμίνη Α.

Άλλες αιτίες αυξημένων ηπατικών ενζύμων είναι οι ακόλουθες:

• Ανεπάρκεια α-1 αντιθρυψίνης.
• Καρκίνος.
• Κοιλιοκάκη.
• Κίρρωση του ήπατος.
• Αιμόλυση.
• Μεταβολικό σύνδρομο.
• Μυϊκές παθήσεις, όπως η πολυμυοσίτιδα.
• Νόσος του θυρεοειδούς.
• Νόσος Wilson.
• Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα.
• Πρωτοπαθής χολική κίρρωση.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση αυξημένων ηπατικών ενζύμων;

Οι παράγοντες που σας θέτουν σε κίνδυνο να εμφανίσετε αυξημένα ηπατικά ένζυμα είναι μεταξύ άλλων oι εξής:

• Κατάχρηση αλκοόλ.
• Ορισμένα φάρμακα, βότανα και συμπληρώματα βιταμινών.
• Ο διαβήτης.
• Οικογενειακό ιστορικό ηπατικής νόσου.
• Ηπατίτιδα ή έκθεση σε ηπατίτιδα.

Πώς αντιμετωπίζονται τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα;

Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων με αυξημένα ηπατικά ένζυμα θα έχουν φυσιολογικά επίπεδα ηπατικών ενζύμων μετά από δύο έως τέσσερις εβδομάδες. Εάν τα ηπατικά σας ένζυμα παραμένουν υψηλά, ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να ζητήσει περισσότερες εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Μπορεί επίσης να σας παραπέμψει σε ειδικό για το ήπαρ (ηπατολόγο). Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το τι προκαλεί τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα.

Πώς να διατηρήσετε το συκώτι σας υγιές

Ακολουθούν ορισμένα πράγματα που πρέπει να θυμάστε για να διατηρήσετε το συκώτι σας υγιές:

• Μην πίνετε αλκοόλ. Το αλκοόλ από οποιοδήποτε είδος ποτού (κρασί, μπύρα, σκληρά ποτά) μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο συκώτι. Το αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει πολύ τις ασθένειες του ήπατος, όπως η ηπατίτιδα.
• Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος.
• Ελέγξτε το σάκχαρο στο αίμα σας εάν έχετε διαβήτη.
• Διατηρήστε τη χοληστερόλη και τα λίπη του αίματος εντός του συνιστώμενου εύρους τιμών. Ζητήστε συμβουλές για το σκοπό αυτό από τον γιατρό σας.
• Μην κάνετε χρήση ναρκωτικών όπως η ηρωίνη, η μεθαμφεταμίνη ή η κοκαΐνη. Εάν κάνετε ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε καθαρό εξοπλισμό κάθε φορά. Εάν χρειάζεστε βοήθεια για να σταματήσετε ή να μειώσετε τη χρήση ναρκωτικών, απευθυνθείτε στον γιατρό σας και σε ειδικούς.
• Ρωτήστε τον γιατρό σας σχετικά με τον εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Α και Β.
• Μην μοιράζεστε προσωπικά αντικείμενα όπως ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες που μπορεί να έχουν αίμα πάνω τους.
• Ακολουθήστε τις αυστηρές οδηγίες για την ασφάλεια των τροφίμων. Βεβαιωθείτε ότι το νερό που πίνετε και τα τρόφιμα που τρώτε είναι καθαρά, ειδικά όταν ταξιδεύετε σε άλλες χώρες. Οι περισσότερες περιπτώσεις μόλυνσης από ηπατίτιδα Α οφείλονται σε κακή καθαριότητα κατά την προετοιμασία των τροφίμων.
• Εάν παίρνετε φάρμακα, βεβαιωθείτε ότι ο γιατρός σας τα γνωρίζει. Ενημερώστε επίσης τον γιατρό σας για τυχόν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, συμπληρώματα και φυσικές ή φυτικές θεραπείες που χρησιμοποιείτε. Ορισμένα φάρμακα που λαμβάνονται ταυτόχρονα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο συκώτι σας, ακόμη και αν μπορείτε να τα αγοράσετε χωρίς ιατρική συνταγή.
• Να κάνετε ασφαλές σεξ (να χρησιμοποιείτε προφυλακτικά και να μειώσετε τον αριθμό των συντρόφων σας).

Πώς να διατηρήσετε το συκώτι σας υγιές όταν έχετε ηπατίτιδα

• Μην πίνετε αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω διόγκωση και ερεθισμό του ήπατός σας και η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες κίρρωσης. Κανείς δεν γνωρίζει αν υπάρχει ασφαλής ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ για τους ασθενείς με ηπατική νόσο.
• Κάντε εξετάσεις για ηπατίτιδα Α. Μια εξέταση αίματος μπορεί να δείξει αν έχετε ήδη ανοσία στην ηπατίτιδα Α. Αν έχετε ηπατίτιδα Β ή C και δεν έχετε ανοσία στην ηπατίτιδα Α, θα πρέπει να εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Α. Αν έχετε ηπατίτιδα Β ή C ή οποιαδήποτε άλλη χρόνια ηπατική νόσο, έχετε περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσετε σοβαρά αν κολλήσετε ηπατίτιδα Α.
• Εάν έχετε ηπατίτιδα C, θα πρέπει επίσης να εξεταστείτε για ηπατίτιδα Β. Η εξέταση μπορεί να δείξει εάν έχετε εκτεθεί ποτέ σε ηπατίτιδα Β. Εάν δεν έχετε ήδη ανοσία στην ηπατίτιδα Β, θα πρέπει να εμβολιαστείτε για ηπατίτιδα Β. Εκτός από την ηπατίτιδα C, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους μπορεί να χρειαστείτε εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Β, όπως:
  • ανήκετε σε ομάδα που κινδυνεύει από ηπατίτιδα Β (όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης)
  • έχετε συμμετάσχει σε σεξουαλική δραστηριότητα υψηλού κινδύνου
  • υπάρχει πιθανότητα να χρησιμοποιείτε ή να μοιράζεστε βελόνες για χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών
• Αν έχετε ηπατίτιδα Β, θα πρέπει επίσης να εξεταστείτε για ηπατίτιδα C. Η εξέταση μπορεί να δείξει αν έχετε εκτεθεί ποτέ ή αν έχετε χρόνια ηπατίτιδα C. Δεν υπάρχει εμβόλιο που να προστατεύει από την ηπατίτιδα C, αλλά θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να μην εκτίθεστε στην ηπατίτιδα C – για παράδειγμα, να μην μοιράζεστε ποτέ βελόνες με κανέναν.
• Να είστε προσεκτικοί με τα φάρμακα. Η περιστασιακή χρήση χαμηλής δόσης ακεταμινοφαίνης είναι αποδεκτή. Ένας γενικός κανόνας είναι να λαμβάνετε τη μισή δόση από τη συνιστώμενη στο μπουκάλι. Όχι περισσότερα από 500 mg τη φορά και όχι περισσότερα από 2.000 mg (4 δισκία) σε διάστημα 24 ωρών. Είναι επίσης ΟΚ να πάρετε ιβουπροφαίνη εάν δεν έχετε κίρρωση. Η κανονική ασπιρίνη είναι επίσης μια χαρά εφόσον δεν σας προκαλεί ενοχλήσεις στο στομάχι.