“Θα πάει σινεμά με τις φίλες της! Γιατί δεν μπορώ να πάω κι εγώ;”
“Τον αγαπάς περισσότερο από μένα!”
“Μακάρι να ήμουν μοναχοπαίδι!”
Οι γονείς τα έχουν ακούσει όλα όταν περισσότερα από ένα παιδιά διαμένουν κάτω από τη στέγη τους.
Αν και τα αδέλφια μπορεί να είναι οι πιο στενοί φίλοι, είναι σπάνιο να βρεθεί ένα παιδί που να τα πηγαίνει τέλεια με όλα τα αδέλφια του.
Τα αδέλφια τσακώνονται – είναι απλά η φυσική ροή της οικογενειακής ζωής.
Οι διαφορετικές προσωπικότητες και οι ηλικίες μπορεί να παίζουν ρόλο, αλλά τα αδέλφια συχνά βλέπουν επίσης τους εαυτούς τους ως αντιπάλους, ανταγωνιζόμενα για ίσο μερίδιο των περιορισμένων οικογενειακών πόρων (όπως το μπάνιο, το τηλέφωνο ή το τελευταίο κομμάτι γλυκού) και της γονικής προσοχής.
Η αντιπαλότητα μεταξύ αδελφών είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ενηλικίωσης, αλλά μπορεί να τρελάνει τους γονείς.
Το κλειδί για την ελαχιστοποίηση των διαφορών στο σπίτι; Να ξέρετε πότε να αφήνετε τα παιδιά σας να λύσουν μόνα τους τα προβλήματά τους και πότε να επεμβαίνετε και να αναλαμβάνετε το ρόλο του διαιτητή.
Η βαθύτερη αιτία της σύγκρουσης
Τα παιδιά δεν είναι πάντα τα πιο λογικά ανθρώπινα όντα – ειδικά τα μικρότερα παιδιά.
Μερικές φορές, το παραμικρό ζήτημα μπορεί να μετατραπεί σε μεγάλη σύγκρουση και να επιβαρύνει την αδελφική σχέση μέχρις εσχάτων.
Προσοχή. Τα παιδιά πάντα διεκδικούν την προσοχή των γονέων τους. Όσο πιο απασχολημένοι είναι οι γονείς, τόσο μεγαλύτερη είναι η απαίτηση για την προσοχή τους και τόσο λιγότερο μπορούν να επικεντρωθούν σε κάθε παιδί.
Όταν υπάρχει ένα νέο μωρό, μπορεί να είναι δύσκολο για το άλλο παιδί να αποδεχτεί το γεγονός ότι χάνει τη θέση του ως το επίκεντρο της προσοχής.
Μερικές φορές, η προσοχή των γονέων επικεντρώνεται σε ένα παιδί που είναι άρρωστο ή έχει ειδικές ανάγκες (για παράδειγμα, λόγω μαθησιακών δυσκολιών).
Τα παιδιά θα συμπεριφερθούν και θα παρεκτραπούν για να τραβήξουν την προσοχή που θέλουν, αν νιώθουν ότι τα αγνοούν.
Διαμοιρασμός. Τα περισσότερα νοικοκυριά δεν έχουν απεριόριστους πόρους.
Αυτό σημαίνει ότι όλα τα αδέλφια θα πρέπει να μοιράζονται τουλάχιστον κάποια από τα υπάρχοντά τους.
Η παραχώρηση ενός παιχνιδιού ή άλλου αγαπημένου αντικειμένου σε ένα αδελφάκι μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση για τα μικρά παιδιά.
Μοναδικές προσωπικότητες.
Το μεγαλύτερο παιδί σας μπορεί να είναι ξεροκέφαλο, ενώ το μικρότερο είναι πιο ήσυχο και πιο εσωστρεφές.
Οι διαφορές στην ιδιοσυγκρασία μπορεί να οδηγήσουν σε συγκρούσεις. Οι διαφορές ηλικίας και φύλου μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αδελφικούς καβγάδες.
Ζητήματα αμεροληψίας. Τα παιδιά συμπεριφέρονται σαν μικροί δικηγόροι, απαιτώντας πάντα δικαιοσύνη και ισότητα και αγωνιζόμενα για αυτά που θεωρούν ότι είναι τα εκ γενετής δικαιώματά τους.
Ένα μικρότερο αδελφάκι μπορεί να παραπονιέται ότι η μεγαλύτερη αδελφή τους μπορεί να πάει σε μια συναυλία και εκείνο πρέπει να μείνει σπίτι, ενώ η μεγαλύτερη αδελφή γκρινιάζει ότι πρέπει να προσέχει τη μικρή αδελφή της αντί να βγει με τους φίλους της.
Τα αισθήματα άδικης μεταχείρισης και η ζήλια των αδελφών μπορεί να οδηγήσουν σε δυσαρέσκεια.
Προς αναζήτηση μιας καλής οικογενειακής ισορροπίας
Μπορεί οι φωνές να σας τρελαίνουν, αλλά αποφύγετε να μπείτε στη μέση ενός καυγά, εκτός αν ένα παιδί κινδυνεύει να πάθει κακό.
Προσπαθήστε να αφήσετε τα παιδιά σας να λύσουν μόνα τους τα προβλήματά τους.
Το να επεμβαίνετε δεν θα διδάξει στα παιδιά σας πώς να χειρίζονται τις συγκρούσεις και μπορεί να σας κάνει να φαίνεται ότι ευνοείτε το ένα παιδί έναντι του άλλου – ειδικά αν τιμωρείτε πάντα το ίδιο παιδί.
Ορισμένες διαφωνίες είναι πιο εύκολο να τις λύσουν τα παιδιά μόνα τους από ό,τι άλλες.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για την επίλυση της σύγκρουσης όταν οι αδελφικοί καβγάδες κλιμακώνονται σε σημείο που δεν μπορείτε πλέον να μείνετε έξω από αυτούς:
Χωρίστε τα. Βγάλτε τα παιδιά σας από το ρινγκ και αφήστε τα να ηρεμήσουν στις δικές τους γωνιές – στα δωμάτιά τους.
Μερικές φορές, το μόνο που χρειάζονται τα παιδιά είναι λίγος χώρος και χρόνος μακριά το ένα από το άλλο.
Διδάξτε τη διαπραγμάτευση και τον συμβιβασμό. Δείξτε στα παιδιά σας πώς να επιλύουν τις διαφορές τους με τρόπο που να ικανοποιεί και τα δύο εμπλεκόμενα αδέλφια.
Αρχικά, ζητήστε τους να σταματήσουν να φωνάζουν και να αρχίσουν να επικοινωνούν. Δώστε σε κάθε παιδί την ευκαιρία να εκφράσει τη δική του πλευρά της υπόθεσης.
Ακούστε και μην είστε επικριτικοί. Προσπαθήστε να αποσαφηνίσετε το πρόβλημα και ζητήστε από τα παιδιά σας να βρουν μια λύση που να ικανοποιεί όλους τους εμπλεκόμενους.
Αν δεν μπορούν να βρουν καμία ιδέα για την επίλυση του προβλήματος, παρουσιάστε μια λύση.
Για παράδειγμα, αν τα παιδιά τσακώνονται για ένα καινούργιο παιχνίδι, προτείνετε να συντάξετε ένα πρόγραμμα που θα δίνει σε κάθε παιδί ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για να παίξει με το παιχνίδι.
Επιβάλετε κανόνες. Βεβαιωθείτε ότι όλα τα παιδιά σας τηρούν τους ίδιους κανόνες, οι οποίοι θα πρέπει να περιλαμβάνουν την απαγόρευση χτυπημάτων, χαρακτηρισμών ή καταστροφής της περιουσίας του άλλου.
Αφήστε τα παιδιά σας να έχουν λόγο στον τρόπο θέσπισης και επιβολής των κανόνων.
Μπορεί να αποφασίσουν ότι η τιμωρία για το χτύπημα είναι να χάσουν το προνόμιο της τηλεόρασης για ένα βράδυ.
Αφήνοντας τα παιδιά σας να παίξουν ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων θα τα κάνετε να νιώσουν ότι έχουν τουλάχιστον λίγο έλεγχο στη ζωή τους.
Όταν τα παιδιά σας ακολουθούν τους κανόνες, επαινέστε τα γι’ αυτό.
Οι κανόνες μπορεί να είναι διαφορετικοί ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, όπως και τα προνόμια και οι συνέπειες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Μην ευνοείτε κάποιο από τα παιδιά. Ακόμη και αν το ένα από τα παιδιά σας μπλέκει συνεχώς σε μπελάδες και το άλλο είναι ένας άγγελος, μην παίρνετε θέση και μην συγκρίνετε τα παιδιά σας (για παράδειγμα, “Γιατί δεν μπορείς να είσαι περισσότερο σαν την αδελφή σου;”).
Αυτό θα κάνει τα παιδιά σας να δυσανασχετούν περισσότερο μεταξύ τους.
Το να παρέχετε σε ένα παιδί προνομιακή μεταχείριση μπορεί επίσης να βλάψει τις σχέσεις ανάμεσα σε εσάς και τα παιδιά σας.
Μην εξισώνετε τα πάντα. Δεν υπάρχει τέλεια ισότητα σε μια οικογένεια. Ένα μεγαλύτερο παιδί αναπόφευκτα θα έχει τη δυνατότητα να κάνει κάποια πράγματα που τα μικρότερα αδέρφια του δεν μπορούν.
Αντί να προσπαθείτε να κάνετε τα παιδιά σας να μοιάζουν ισότιμα, αντιμετωπίστε το κάθε παιδί ως ένα μοναδικό και ξεχωριστό άτομο.
Δώστε στα παιδιά τα δικαιώματα στα δικά τους υπάρχοντα. Το μοίρασμα είναι σημαντικό, αλλά τα παιδιά δεν πρέπει να αναγκάζονται να μοιράζονται τα πάντα.
Όλα τα παιδιά σας θα πρέπει να έχουν κάτι ξεχωριστό που να είναι εντελώς δικό τους.
Πραγματοποιήστε οικογενειακές συναντήσεις. Συγκεντρωθείτε με όλη την οικογένεια μία φορά την εβδομάδα για να λύσετε τυχόν προβλήματα.
Δώστε σε κάθε μέλος της οικογένειας την ευκαιρία να εκφράσει τα παράπονά του και, στη συνέχεια, βρείτε από κοινού λύσεις.
Δώστε σε κάθε παιδί ξεχωριστή προσοχή. Μπορεί να είναι δύσκολο να περνάτε χρόνο μόνοι σας με κάθε παιδί, ειδικά όταν έχετε μεγάλη οικογένεια.
Αλλά ένας από τους λόγους για τους οποίους τα αδέλφια δυσανασχετούν μεταξύ τους είναι ότι αισθάνονται ότι δεν λαμβάνουν αρκετή από την προσοχή σας.
Για να δώσετε στα παιδιά σας να καταλάβουν ότι εκτιμάτε το καθένα από αυτά, αφιερώστε χρόνο για κάθε παιδί ξεχωριστά.
Ξεχωρίστε ειδικές μέρες που θα πηγαίνετε την κόρη σας για ψώνια ή τον γιο σας για σινεμά – μόνο οι δυο σας.
Ακόμη και 10 έως 15 λεπτά της προσοχής σας κάθε μέρα μπορούν να κάνουν το παιδί σας να νιώσει ξεχωριστό.
Όταν οι καυγάδες μεταξύ αδελφών ξεφεύγουν από τον έλεγχο
Είναι απολύτως φυσιολογικό τα αδέλφια να τσακώνονται κατά καιρούς.
Όταν όμως οι καυγάδες κλιμακώνονται σε σημείο που το ένα παιδί γίνεται συναισθηματικά ή σωματικά θύμα, πρέπει να σταματήσουν.
Τα επαναλαμβανόμενα χτυπήματα, δαγκώματα ή “βασανιστικές” συμπεριφορές (για παράδειγμα, το αδιάκοπο γαργάλημα, το πείραγμα ή η υποτίμηση) αποτελούν μορφές κακοποίησης των αδελφών και δικαιολογούν την παρέμβασή σας.
Αν δεν μπορείτε να σταματήσετε τη βία μόνοι σας, μιλήστε με τον παιδίατρο του παιδιού σας ή με έναν πάροχο ψυχικής υγείας για να λάβετε άμεση βοήθεια.
