Τι είναι το απόστημα στο δόντι;
Το απόστημα του δοντιού είναι ένας θύλακας πύου λόγω βακτηριακής λοίμωξης.
Τα αποστήματα μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορα σημεία γύρω από ένα δόντι για διαφορετικούς λόγους και επηρεάζουν το εμπλεκόμενο δόντι, αλλά και το γύρω οστό και μερικές φορές τα παρακείμενα δόντια.
Τρεις τύποι αποστημάτων μπορούν να εμφανιστούν στα δόντια:
Το οξύ ακρορριζικό απόστημα είναι μια πυώδης φλεγμονή των ιστών που περιβάλλουν τη ρίζα του δοντιού (περιρριζικά) και προκαλείται από την επέκταση μόλυνσης που υπάρχει στο ριζικό σωλήνα, δηλαδή το κεντρικό μέρος κατά μήκος της ρίζας του δοντιού από όπου διέρχονται τα αγγεία και τα νεύρα του δοντιού.
Τα μικρόβια ή οι τοξίνες τους, αφού έχουν προσβάλλει το ριζικό σωλήνα εξέρχονται από το ακρορριζικό τρήμα (η τρύπα στο κάτω άκρο της ρίζας από όπου βγαίνουν τα αγγεία και τα νεύρα του δοντιού) και μολύνουν τους γύρω ιστούς.
Το χρόνιο φατνιακό (ακρορριζικό) απόστημα είναι χρόνια φλεγμονή των περιακρορριζικών ιστών η οποία προκαλείται από παραμελημένο ακρορριζικό απόστημα ή από άλλες αιτίες όπως είναι η αποτυχία της ενδοδοντικής θεραπείας.
Το χρόνιο απόστημα χαρακτηρίζεται από συνεχή συγκέντρωση πύου που είτε παροχετεύεται προς την στοματική κοιλότητα από τρύπα που δημιουργείται στα ούλα (συρίγγιο), είτε απορροφάται από τον οργανισμό.
Το χρόνιο ακρορριζικό απόστημα τις περισσότερες φορές είναι ασυμπτωματικό και ανακαλύπτεται τυχαία σε μια ακτινογραφία της περιοχής.
Περιοδοντικό: Αυτή η λοίμωξη ξεκινά από τα οστά και τους ιστούς που στηρίζουν το δόντι.
Το περιοδοντικό απόστημα είναι συνήθως αποτέλεσμα περιοδοντίτιδας ή πάθησης των ούλων και είναι πιο συχνό στους ενήλικες.
Περιμυλικό απόστημα (περιστεφανίτιδα). Η περιστεφανίτιδα είναι μια φλεγμονή ή οίδημα του ιστού των ούλων.
Είναι πιο συχνή στα κάτω δόντια σας και συνήθως συμβαίνει γύρω από τους φρονιμίτες, το τρίτο και τελευταίο σετ γομφίων που οι περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν στα τέλη της εφηβείας τους ή στις αρχές της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους (20+).
Η περιστεφανίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί όταν οι φρονιμίτες ξεπροβάλλουν μόνο εν μέρει (διαπερνούν τα ούλα).
Η ανάπτυξη μαλακών ιστών πάνω από ένα μερικώς αναδυόμενο φρονιμίτη ονομάζεται επίπωμα ή καλύπτρα.
Τα βακτήρια μπορεί να παγιδευτούν κάτω από το επίπωμα. Αυτό επιτρέπει σε βακτήρια να εισέλθουν γύρω από το δόντι και να προκαλέσουν μόλυνση και οίδημα.
Τα υπολείμματα τροφής, τα βακτήρια ή η πλάκα, ένα βακτηριακό φιλμ που παραμένει στα δόντια μετά το φαγητό, μπορεί επίσης να παγιδευτούν κάτω από την ουλοδοντική σχισμή, μια πτυχή των ούλων γύρω από ένα δόντι.
Εάν παραμείνουν εκεί, μπορεί να ερεθίσουν τα ούλα και να οδηγήσουν σε περιστεφανίτιδα.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, το πρήξιμο και η λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί πέρα από τη γνάθο στα μάγουλα και το λαιμό.
Ποιος κινδυνεύει να εμφανίσει απόστημα στα δόντια;
Έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε λοιμώξεις των δοντιών αν:
- Καπνίζετε: Οι καπνιστές έχουν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν μολύνσεις των δοντιών από τους μη καπνιστές.
- Έχετε ξηροστομία: Τα βακτήρια ευδοκιμούν σε ένα στόμα με χαμηλή ποσότητα σάλιου.
- Έχετε κακή οδοντική υγιεινή: Το τακτικό βούρτσισμα, η χρήση οδοντικού νήματος και ο οδοντιατρικός καθαρισμός μειώνουν τα βακτήρια.
- Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα: Οι ασθένειες ή τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν την ανοσολογική σας αντίδραση, καθιστώντας δυσκολότερη την καταπολέμηση των μικροβίων.
Ποιες είναι οι επιπλοκές του οδοντικού αποστήματος;
Αν δεν αντιμετωπιστεί, μια μόλυνση στο δόντι μπορεί να εξαπλωθεί στη γνάθο, στους μαλακούς ιστούς του προσώπου και του λαιμού, και όχι μόνο.
To απόστημα του δοντιού ενέχει κινδύνους εφόσον παραμεληθεί και προχωρήσει χωρίς θεραπεία.
Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να μεταδοθεί στην καρδιά (ενδοκαρδίτιδα) και στον εγκέφαλο (βακτηριακή μηνιγγίτιδα)
Οι επιπλοκές μπορεί να είναι οι ακόλουθες:
Τα οδοντοδερματικά συρίγγια οφείλονται σε χρόνιες οδοντικές λοιμώξεις.
Η συριγγώδης οδός αναπτύσσεται καθώς η χρόνια φλεγμονή διαβρώνει το φατνιακό οστό, διαπερνά το περιόστεο και εξαπλώνεται στους γύρω μαλακούς ιστούς.
Συχνά δεν γίνεται διάγνωση, επειδή συνήθως υπάρχει μια χρόνια ασυμπτωματική οδοντιατρική λοίμωξη και η δερματική βλάβη θεωρείται λανθασμένα ότι προκύπτει τοπικά.
Η οξεία πυώδης οστεομυελίτιδα ήταν συχνή πριν από την εποχή της αντιβιοτικής θεραπείας.
Η οστεομυελίτιδα είναι μια φλεγμονή της μυελικής κοιλότητας και του παρακείμενου φλοιού του οστού.
Η κάτω γνάθος προσβάλλεται συχνότερα από την άνω γνάθο, επειδή η άνω γνάθος έχει καλύτερη αιμάτωση.
Η οστεομυελίτιδα Garré είναι μια χρόνια μη πυώδης σκληρυντική οστεομυελίτιδα που χαρακτηρίζεται από ένα τοπικό, σκληρό οίδημα της κάτω γνάθου και συνήθως σχετίζεται με τερηδόνα του κάτω πρώτου γομφίου.
Η ακτινογραφία μπορεί να αποκαλύψει μια εστιακή περιοχή οστικού πολλαπλασιασμού με περιακρορριζική αντίδραση που έχει εμφάνιση φλοιού κρεμμυδιού ή ελάσματος.
Η θρόμβωση του σηραγγώδους κόλπου (CST) μπορεί να αποτελεί επιπλοκή.
Περίπου το 10% των ασθενών με θρόμβωση του σηραγγώδους κόλπου έχουν οδοντογενή αιτία. Η εξάπλωση της λοίμωξης από οδοντικά αποστήματα στον σηραγγώδη κόλπο πιστεύεται ότι πραγματοποιείται μέσω του πτερυγοειδούς φλεβικού πλέγματος που δεν έχει βαλβίδες μέσω της οπισθογναθικής φλέβας.
Οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν πονοκέφαλο, μονόπλευρο οπισθοκογχικό πόνο, περικογχικό οίδημα, πυρετό, πρόπτωση, οίδημα του επιπεφυκότος και βλεφαρόπτωση.
Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτικά, αντιπηκτικά και, περιστασιακά, χειρουργική επέμβαση.
Η Λουδοβίκειος κυνάγχη είναι μια ταχέως εξαπλούμενη κυτταρίτιδα των αμφοτερόπλευρων υπογλώσσιων, υπογναθικών και υπογενείδιων χώρων.
Τα αποστήματα του δεύτερου και τρίτου γομφίου της κάτω γνάθου αντιπροσωπεύουν το 75% των περιπτώσεων. Η Λουδοβίκειος κυνάγχη εκδηλώνεται ως οίδημα του πυθμένα του στόματος με ανύψωση και οπίσθια μετατόπιση της γλώσσας.
Μια ταχέως εξαπλούμενη γαγγραινώδης κυτταρίτιδα παράγει ένα παχύρρευστο οίδημα της υπερυοειδούς περιοχής του λαιμού.
Η λοίμωξη αρχίζει μονομερώς αλλά γρήγορα εξαπλώνεται και περιλαμβάνει ολόκληρο τον αυχένα.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που παρουσιάζονται περιλαμβάνουν πόνο στο στόμα, τον αυχένα και τα δόντια, οίδημα του αυχένα, οδυνοφαγία, σάλια, δυσφαγία, δυσφωνία, τριγμό και διόγκωση της γλώσσας.
Ο ασθενής ενδέχεται να σκύβει προς τα εμπρός προκειμένου να διατηρήσει τη βατότητα των αεραγωγών.
Η λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί στον οπισθοφαρυγγικό χώρο και στο μεσοθωράκιο. Πρόκειται για λοίμωξη απειλητική για τη ζωή.
Η Λουδοβίκειος κυνάγχη είναι ασυνήθιστη στα παιδιά.
Η φλεγμονή του γναθιαίου κόλπου μπορεί να προκύψει από άμεση επέκταση μιας οδοντογενούς λοίμωξης ή από τη διάτρηση του πυθμένα του ιγμορείου κατά την εξαγωγή.
Υπάρχουν αναφορές περιπτώσεων οδοντογενούς κογχικού αποστήματος δευτερογενούς εξάπλωσης της λοίμωξης στον γναθοειδή κόλπο. Αυτοί οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν οίδημα προσώπου, οφθαλμικό πόνο, οφθαλμοπληγία και πρόπτωση.
Τι προκαλεί απόστημα στο δόντι;
Οτιδήποτε δημιουργεί ένα άνοιγμα για να εισέλθουν βακτήρια στο δόντι ή στους γύρω ιστούς μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του δοντιού.
Οι αιτίες που είναι υπεύθυνες για απόστημα στο δόντι περιλαμβάνουν:
- Σοβαρή τερηδόνα: Μια κοιλότητα ή τερηδόνα είναι η καταστροφή των σκληρών επιφανειών του δοντιού. Αυτό συμβαίνει όταν τα βακτήρια διασπούν τα σάκχαρα στα τρόφιμα και τα ποτά, δημιουργώντας οξύ που επιτίθεται στο σμάλτο του δοντιού.
- Σπασμένα, θρυμματισμένα ή ραγισμένα δόντια: Τα βακτήρια μπορούν να εισχωρήσουν σε οποιοδήποτε άνοιγμα σε ένα δόντι και να εξαπλωθούν στον πολφό.
- Παθήσεις των ούλων (περιοδοντίτιδα): Η νόσος των ούλων είναι μια μόλυνση και φλεγμονή των ιστών γύρω από τα δόντια. Καθώς η νόσος των ούλων εξελίσσεται, τα βακτήρια αποκτούν πρόσβαση σε εν τω βάθει ιστούς.
- Τραυματισμός του δοντιού: Ο τραυματισμός ενός δοντιού μπορεί να τραυματίσει τον εσωτερικό πολφό, ακόμη και αν δεν υπάρχει ορατή ρωγμή. Ο τραυματισμός το καθιστά ευάλωτο στη μόλυνση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της μόλυνσης των δοντιών;
Εάν το δόντι σας έχει μολυνθεί, ο πόνος σας μπορεί να είναι:
- Σφύζων ή σαν σφυροκόπημα.
- Οξύς ή διαπεραστικός.
- Συνεχής ή μόνο όταν μασάτε.
- Να ακτινοβολεί στη γνάθο, τον αυχένα ή το αυτί.
Άλλα στοματικά συμπτώματα της λοίμωξης περιλαμβάνουν:
- Ευαισθησία των δοντιών στο ζεστό ή το κρύο.
- Πικρή γεύση στο στόμα.
- Αναπνοή που μυρίζει άσχημα.
- Ερυθρότητα και πρήξιμο των ούλων.
- Χαλάρωση του δοντιού.
- Πρησμένη περιοχή στην άνω ή κάτω γνάθο.
- Ανοιχτή, ρέουσα πληγή στο πλάι του ούλου.
Επιπλέον, μπορεί να εμφανίσετε πιο γενικευμένα συμπτώματα όπως:
- Πυρετό.
- Πρησμένους αδένες στο λαιμό.
- Γενική δυσφορία, ανησυχία ή αίσθημα κακουχίας.
Πώς γίνεται η διάγνωση ενός δοντιού με απόστημα;
Εκτός από την εξέταση του δοντιού και των γύρω ιστών για ενδείξεις μόλυνσης, ο οδοντίατρός σας μπορεί:
- Να συστήσει μια ακτινογραφία. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πηγών οδοντικής νόσου που μπορεί να έχουν οδηγήσει στη μόλυνση.
Ο οδοντίατρός σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ακτινογραφίες για να διαπιστώσει εάν η λοίμωξη έχει εξαπλωθεί και ενδεχομένως επηρεάζει άλλες περιοχές. - Να συστήσει αξονική τομογραφία. Εάν η λοίμωξη έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές εντός του λαιμού, η εξέταση αυτή θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της έκτασης της λοίμωξης.
- Χτυπήστε και πιέστε τα δόντια σας. Ένα δόντι με απόστημα είναι συχνά ευαίσθητο στο άγγιγμα ή στην πίεση.
- Θερμικές εξετάσεις. Αυτές οι εξετάσεις θα βοηθήσουν τον οδοντίατρό σας να προσδιορίσει την υγεία των πολφικών σας ιστών.
Μία μόλυνση του δοντιού θα υποχωρήσει από μόνη της;
Η μόλυνση των δοντιών δεν θα υποχωρήσει μόνη της.
Ο πονόδοντός σας μπορεί να σταματήσει εάν η λοίμωξη προκαλέσει το θάνατο του πολφού στο εσωτερικό του δοντιού σας.
Ο πόνος σταματά επειδή το νεύρο δεν λειτουργεί πλέον, οπότε ενδεχομένως να μην μπορείτε να τον αισθανθείτε.
Ωστόσο, τα βακτήρια θα συνεχίσουν να εξαπλώνονται και να καταστρέφουν τους γύρω ιστούς.
Εάν έχετε συμπτώματα μόλυνσης των δοντιών σας, επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας ακόμη και αν δεν έχετε πλέον πόνο.
Πώς αντιμετωπίζεται ένα απόστημα στο δόντι;
Στόχοι της θεραπείας είναι η εξάλειψη της λοίμωξης και η πρόληψη των επιπλοκών.
Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
Τομή και παροχέτευση: Ο οδοντίατρός σας πραγματοποιεί μια μικρή τομή στο απόστημα για την αποστράγγιση του πύου.
Μερικές φορές τοποθετείται μια μικρή λαστιχένια παροχέτευση για να διατηρηθεί η περιοχή ανοιχτή για την αποστράγγιση.
Απονεύρωση: Η επιλογή αυτή βοηθά στην εξάλειψη της μόλυνσης και στη διάσωση του δοντιού σας. Αυτή η συνηθισμένη διαδικασία αφαιρεί τον μολυσμένο εσωτερικό πολφό του δοντιού και γεμίζει τον χώρο με υλικό για να αποτρέψει άλλη μόλυνση.
Ο εσωτερικός πολφός είναι σημαντικός όταν το δόντι αναπτύσσεται, αλλά μόλις ωριμάσει, το δόντι μπορεί να επιβιώσει χωρίς τον πολφό.
Μετά την επέμβαση, το δόντι σας θα πρέπει να επανέλθει στο φυσιολογικό, αν και μπορεί να χρειαστείτε μια θήκη για να προστατεύσετε τη ρίζα. Εάν φροντίζετε σωστά το αποκαταστημένο δόντι, μπορεί να αντέξει μια ζωή.
Εξαγωγή δοντιού: Ο οδοντίατρός σας μπορεί να χρειαστεί να τραβήξει ή να εξαγάγει το δόντι επιτρέποντας την αποστράγγιση του πύου από την περιοχή.
Αντιβιοτικά: Εάν η λοίμωξη περιορίζεται στην περιοχή του αποστήματος, πολλές φορές δεν χρειάζεστε αντιβιοτικά, αλλά μερικές φορές ο οδοντίατρός σας μπορεί να σας τα συστήσει για να σας βοηθήσει με την οδοντιατρική σας θεραπεία.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι, ενώ τα φάρμακα αυτά μπορεί να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των εναπομεινάντων βακτηρίων, δεν θα εξαλείψουν την αιτία της λοίμωξης, δηλαδή το προσβεβλημένο δόντι.
Μπορεί να προληφθεί ένα απόστημα στο δόντι;
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης αποστήματος στα δόντια σας, επισκεπτόμενοι τακτικά τον οδοντίατρό σας και κάνοντας τακτικές οδοντιατρικές εξετάσεις και καθαρισμούς.
Είναι επίσης σημαντικό να επισκέπτεστε τον οδοντίατρό σας εάν ένα δόντι χαλαρώσει ή σπάσει.
Η στοματική υγιεινή είναι πολύ σημαντική για την υγεία των δοντιών.
Στο σπίτι, βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα μία φορά την ημέρα.
Πώς μπορώ να ανακουφιστώ από τον πόνο μιας λοίμωξης των δοντιών;
Ο πόνος στα δόντια είναι ένα σημάδι ότι πρέπει να επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας. Όσο περιμένετε το ραντεβού σας, τα ζεστά ξεπλύματα με αλατόνερο και τα παυσίπονα μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο.
