Πόση τηλεόραση είναι καλή για το παιδί; Πρέπει να στέλνουν μηνύματα όλη μέρα; Έχει σημασία το εκπαιδευτικό περιεχόμενο; Ίσως ανησυχείτε για το τι έχει γίνει πια συνήθεια και τι λένε οι έρευνες ότι είναι το καλύτερο.
Ποιες είναι οι παρενέργειες του υπερβολικού χρόνου μπροστά στην οθόνη για τα παιδιά;
Παρόλο που ίσως είναι δελεαστικό να επιτρέπετε στο παιδί σας να περνάει πολύ ώρα μπροστά στην οθόνη όποτε το επιθυμεί, ενδέχεται να υπάρξουν παρενέργειες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής, οι παρενέργειες του υπερβολικού χρόνου μπροστά στην οθόνη είναι οι εξής:
- προβλήματα ύπνου
- κακή εικόνα του εαυτού και προβλήματα με την εικόνα του σώματος
- ανάγνωση λιγότερων βιβλίων
- μείωση του χρόνου που περνούν έξω
- χαμηλότεροι βαθμοί στο σχολείο
- δυσκολία να διατηρήσει ένα μέτριο βάρος
- περιορισμένα ενδιαφέροντα
- διαταραχές της διάθεσης ή της προσοχής
Μέσος χρόνος παρακολούθησης της οθόνης για παιδιά διαφορετικών ηλικιών
Έχοντας κατά νου τους πιθανούς κινδύνους, πιθανόν να αναρωτιέστε πόσος χρόνος στην οθόνη είναι καλός και πόσο συνηθίζουν να αφιερώνουν άλλα παιδιά. Αν και υπάρχουν πολλές απόψεις, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ο λιγότερος χρόνος στην οθόνη είναι καλύτερος, ειδικά για τα βρέφη και τα νήπια.
Για παιδιά κάτω των 2 ετών κατά τον ΠΟΥ δεν συνιστάται αφιέρωση χρόνου μπροστά στην οθόνη, ενώ σύμφωνα με την American Academy of Child and Adolescent Psychiatry η αφιέρωση χρόνου μπροστά από οθόνη σε αυτή την ηλικία επιτρέπεται μόνο για εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τον φροντιστή ή κηδεμόνα.
Για παιδιά 2-5 ετών, ο ΠΟΥ συνιστά 1 ώρα ή λιγότερο την ημέρα ενώ η AACAP επιτρέπει ένα επιπλέον τρίωρο τα σαββατοκύριακα
Τέλος για τα παιδιά άνω των 6 ετών ο ΠΟΥ δεν έχει συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες ενώ με τη σειρά της η ΑΑCAP ενθαρρύνει τη χρήση της οθόνης σε υγιή πλαίσια καθώς και την προτίμηση άλλων τρόπων διασκέδασης/ δραστηριοποίησης για τα παιδιά.
Αν ανησυχείτε ότι το παιδί σας αφιερώνει περισσότερο χρόνο στην οθόνη, δεν είστε οι μόνοι. Στον σημερινό τεχνολογικά φορτισμένο κόσμο, πολλά παιδιά (και ενήλικες!) περνούν πολύ περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη από ό,τι συνιστάται.
Είναι αποδεκτή η βιντεοκλήση με συγγενείς για μικρά παιδιά;
Ακόμη και για τα πολύ μικρά παιδιά, οι περισσότερες συστάσεις επιτρέπουν κάποιο χρόνο μπροστά στην οθόνη για βιντεοκλήσεις.
Για παράδειγμα, να καλούν τους παππούδες και τις γιαγιάδες που ζουν μακριά ή έναν γονέα που λείπει από την πόλη για δουλειά. Αυτός μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για τις οικογένειες να διατηρούν επαφή από απόσταση.
[ruby_related heading=”Μπορεί να σας ενδιαφέρει” total=3 layout=3]
Ωστόσο, μία έρευνα του 2018 δείχνει ότι τα παιδιά δυσκολεύονται να κατανοήσουν την εμπειρία χωρίς έναν ενήλικα από την πλευρά τους να τους υποδείξει και να τους εξηγήσει. Βεβαιωθείτε ότι κάποιος κρατάει πάντα το παιδί αγκαλιά και ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κατά τη διάρκεια αυτών των κλήσεων.
Για τα παιδιά σχολικής ηλικίας, παρακάτω μπορείτε να δείτε τον μέσο όρο του χρόνου που αφιερώνεται στην οθόνη κάθε μέρα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ:
Μέσος όρος των ωρών που περνούν καθημερινά μπροστά σε μια οθόνη:
- 8-10 ετών – 6 ώρες
- 11-14 ετών – 9 ώρες
- 15-18 ετών – 7,5 ώρες
Αν ο χρόνος που περνάει το παιδί μπροστά στην οθόνη είναι μεγαλύτερος από όσο νομίζετε ότι θα έπρεπε, ίσως χρειαστεί να εξετάσετε το είδος των ερεθισμάτων που προσφέρετε στα παιδιά σας. Ασχολούνται με διαδραστικές εκπομπές και δραστηριότητες;
Συμβουλές για τον καθορισμό ορίων και περιορισμών του χρόνου χρήσης της οθόνης
Δεν είστε σίγουροι από πού να ξεκινήσετε με τα όρια και τους περιορισμούς που αφορούν τον χρόνο μπροστά στην οθόνη; Μια πολύ καλή ιδέα είναι να ξεκινήσετε διάλογο με τα παιδιά σας σχετικά με το πώς τα κάνουν να αισθάνονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο διαδικτυακός κόσμος.
Ακολουθούν μερικοί γενικοί κανόνες και κατευθυντήριες οδηγίες που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες:
- Χρησιμοποιήστε τον γονικό έλεγχο, όταν είναι απαραίτητο, για να περιορίσετε το περιεχόμενο που μπορούν να παρακολουθήσουν τα μικρότερα παιδιά.
- Συνεργαστείτε με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους για να θέσουν τα δικά τους όρια όσον αφορά τον υγιή χρόνο μπροστά στην οθόνη.
- Κλείστε όλες τις οθόνες μισή με μία ώρα πριν από τον ύπνο.
- Περιορίστε τις ηλεκτρονικές συσκευές στο τραπέζι του δείπνου ή κατά τη διάρκεια οικογενειακών δραστηριοτήτων.
- Οι δουλειές του σπιτιού, η εργασία και άλλες δραστηριότητες πρέπει ίσως να ολοκληρωθούν πρώτα.
- Βοηθήστε τα να καταλάβουν γιατί ο λιγότερος χρόνος μπροστά στην οθόνη μπορεί να είναι πιο υγιής, ψυχικά και σωματικά.
- Να είστε ειλικρινείς μαζί τους σχετικά με το πόσο δύσκολο μπορεί να είναι αυτό και να επαινέσετε την ικανότητά τους να το ακολουθήσουν.
- Βεβαιωθείτε ότι οι άλλοι άνθρωποι που ασχολούνται με τα παιδιά (εκπαιδευτικοί, φροντιστές κτλ) γνωρίζουν και συμφωνούν με αυτά τα όρια.
Είναι επίσης σημαντικό να καταλάβετε πόση κοινωνικοποίηση συντελείται στο διαδίκτυο στις μέρες μας.
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, θα πρέπει να γνωρίζουν πώς να προσανατολιστούν στα κοινωνικά πρότυπα που δημιουργεί η γενιά τους, πολλά από τα οποία εξαρτώνται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον εικονικό κόσμο.
Αν η μείωση του χρόνου στην οθόνη είναι αγχωτική για το παιδί σας, προσπαθήστε να καταλάβετε τι είναι αυτό που μπορεί να νιώθει ότι χάνει και εξετάστε αν υπάρχουν άλλοι τρόποι για να καλύψει αυτή την ανάγκη.
Μην ξεχνάτε να αποτελείτε και εσείς πρότυπο καλής συμπεριφοράς όσον αφορά τον χρόνο που αφιερώνετε στην οθόνη
Αν διαπιστώσετε ότι και εσείς δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε τον χρόνο παρακολούθησης της οθόνης, υπάρχουν πολλές δωρεάν εφαρμογές που σας επιτρέπουν να παρακολουθείτε τη χρήση σας και να περιορίζετε την πρόσβαση σε εφαρμογές που θεωρείτε ότι απορροφούν πολύ από τον χρόνο σας.
Αυτές οι εφαρμογές μπορούν επίσης να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για τους εφήβους που μαθαίνουν να διαμορφώνουν οι ίδιοι μια καλή ισορροπία ως προς τον χρόνο που αφιερώνουν στην οθόνη.
Πόσο εθιστικές μπορεί να είναι οι ψηφιακές οθόνες για τα μικρά παιδιά;
Το πρόβλημα με τις κινητές συσκευές είναι ότι σε τραβάνε και όπως όλοι γνωρίζουμε είναι εύκολο να σπαταλάς χρόνο σερφάροντας στο διαδίκτυο.
Είναι επίσης φορητές και πανταχού παρούσες σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε χωρίς αυτές.
Ως ενήλικες, καταλαβαίνουμε κάποια από τα μειονεκτήματα και παίρνουμε μία συνειδητή απόφαση να αφήσουμε το τηλέφωνο κάτω, αλλά για τα παιδιά 2 ή 3 ετών, τα οποία δεν έχουν καμία κατανόηση αυτών των ανησυχιών, αν έχουν εκτεθεί στο τηλέφωνο/tablet από τη βρεφική ηλικία, γίνεται ο κανόνας τους και θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο με αυτό.
Θα πρέπει επίσης να είμαστε προσεκτικοί όταν βασιζόμαστε στη χρήση των οθονών για να αποσπάσουμε την προσοχή του παιδιού από ένα πρόβλημα αντί να το αφήσουμε να το καταλάβει και να μάθει να το επιλύει μόνο του.
Η χρήση ενός αγαπημένου τραγουδιού για την απόσπαση της προσοχής ενός μικρού παιδιού που μόλις έπεσε και γρατζούνισε το γόνατό του μπορεί να είναι αποδεκτή, αλλά το να παρηγορήσει ο γονέας το παιδί και να το αγκαλιάσει και να του μιλήσει είναι καλύτερο.
Η χρήση της οθόνης για να αποσπάσετε την προσοχή των μικρών παιδιών που δυσκολεύονται να μοιραστούν ένα παιχνίδι δεν θα τα βοηθήσει να μάθουν πώς να μοιράζονται και να συναλλάσσονται στο μέλλον, αν και μπορεί να είναι μια γρήγορη λύση βραχυπρόθεσμα.
Πώς να αξιοποιήσετε στο έπακρο τον χρόνο που αφιερώνουν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη
Να θυμάστε ότι δεν είναι εξίσου ωφέλιμος όλος ο χρόνος που αφιερώνεται στην οθόνη. Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια στον υπολογιστή και τα βιντεοπαιχνίδια προσφέρουν οφέλη που δεν προσφέρει η παθητική περιήγηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Εξετάστε τις δωρεάν και εκπαιδευτικές πηγές για να συνεχίσετε τη διαδικασία της μάθησης κατά τη διάρκεια του χρόνου που περνάει το παιδί σας στην οθόνη.
Για να αξιοποιήσετε στο έπακρο τον χρόνο που περνάει το παιδί σας στην οθόνη, μπορείτε να κάνετε τα εξής:
- Να ελέγξετε μόνοι σας το περιεχόμενο για να βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλο.
- Να ενθαρρύνετε τις εκπαιδευτικές εκπομπές και τα προγράμματα χωρίς διαφημίσεις.
- Παρακολουθήστε τις εκπομπές μαζί με τα παιδιά σας και συζητήστε με αυτά το τι βλέπουν.
- Περιορίστε τον χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
- Μιλήστε με τα παιδιά σας για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια στο διαδίκτυο.
- Ενθαρρύνετε και υποδείξτε τη χρήση της τεχνολογίας που προάγει την ανθρώπινη διασύνδεση και τη δημιουργικότητα.
- Μια άλλη διασκεδαστική εναλλακτική λύση για τον χρόνο στην οθόνη; Ηχογραφημένα βιβλία και παιδικά podcasts! Ρωτήστε το παιδί σας τι το ενδιαφέρει και επισκεφθείτε την τοπική σας βιβλιοθήκη για να επιλέξετε κάποιο σχετικό υλικό ακρόασης ή ανάγνωσης που μπορεί να εξερευνήσει.
Αν και υπάρχουν ορισμένες προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές, δεν υπάρχει η τέλεια απάντηση σε ό,τι αφορά τον χρόνο που πρέπει να αφιερώνουν τα παιδιά σας μπροστά στην οθόνη.
Η ποσότητα και το είδος του χρόνου που επιτρέπεται στα παιδιά να αφιερώνουν στην οθόνη διαφέρει από οικογένεια σε οικογένεια. Μπορεί επίσης να διαφέρει από μέρα σε μέρα και από παιδί σε παιδί.
Εάν πρόκειται να περιορίσετε τον χρόνο μπροστά στην οθόνη, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι συντάσσεστε με τους υπόλοιπους ενήλικες που συμμετέχουν στη ζωή του παιδιού σας. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε τι βλέπει και τι κάνει το παιδί σας κατά τη διάρκεια του χρόνου που περνάει στην οθόνη.
Μόλις καθοριστούν αυτές οι παράμετροι, βάλτε τα δυνατά σας για να τις τηρήσετε και ενθαρρύνετε τον χρόνο μπροστά στην οθόνη ως έναν τρόπο συνέχισης της παιδαγωγικής διαδικασίας του παιδιού σας.
Να θυμάστε ότι το δικό σας παράδειγμα, το να πιάνετε ένα βιβλίο ή να βγαίνετε έξω για μια βόλτα, μπορεί να συμβάλει πολύ στην προώθηση καλών συνηθειών από την πλευρά του παιδιού σας.
Πηγές
Screen Time and Children https://www.aacap.org/AACAP/Families_and_Youth/Facts_for_Families/FFF-Guide/Children-And-Watching-TV-054.aspx
Screen Time vs. Lean Time Infographic https://www.cdc.gov/nccdphp/dnpao/multimedia/infographics/getmoving.html#:~:text=About%20Screen%20Time,which%20are%20spent%20watching%20TV
To grow up healthy, children need to sit less and play more https://www.who.int/news/item/24-04-2019-to-grow-up-healthy-children-need-to-sit-less-and-play-more
Screen Time for Kids: Guidelines, Boundary Setting, and Educational Recommendations https://www.healthline.com/health/parenting/screen-time-for-kids
What Does Too Much Screen Time Do to Children’s Brains? https://healthmatters.nyp.org/what-does-too-much-screen-time-do-to-childrens-brains/
