Όταν κάποιος διάσημος πεθαίνει ξαφνικά, είναι σύνηθες να ακούγεται στα δελτία ειδήσεων ότι ο θάνατος προκλήθηκε από “καρδιακή προσβολή” ή “καρδιακή ανακοπή”.
Οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά από τους δημοσιογράφους- ορισμένοι θα χρησιμοποιήσουν τον έναν όρο ενώ άλλοι τον άλλο, σαν να υποδηλώνουν το ίδιο πράγμα.
Δεν είναι μόνο οι δημοσιογράφοι όμως που συγχέουν αυτούς τους όρους. Οι γιατροί, επίσης, μπορεί να είναι αρκετά απρόσεκτοι στη χρήση των όρων “καρδιακή προσβολή” και “καρδιακή ανακοπή” όταν κάποιος πεθαίνει ξαφνικά.
Μια τέτοια ανακρίβεια εκ μέρους ενός γιατρού μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση τα μέλη της οικογένειας του θανόντος.
Ακόμη χειρότερα, η δημιουργία σύγχυσης σχετικά με την αιτία θανάτου μπορεί να οδηγήσει τους συγγενείς του θύματος να παραλείψουν δυνητικά σημαντικά στοιχεία που αφορούν τον κίνδυνο για τη δική τους καρδιά.
Η καρδιακή προσβολή και η καρδιακή ανακοπή είναι δύο διαφορετικά πράγματα που συχνά έχουν εντελώς διαφορετικού είδους συνέπειες σε εκείνους που επηρεάζουν (αν επιβιώσουν από το συμβάν), καθώς και στα μέλη της οικογένειας του πάσχοντος.
Τι είναι η καρδιακή προσβολή;
Η καρδιακή προσβολή είναι η συνηθισμένη ορολογία για το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Το έμφραγμα συμβαίνει όταν μια στεφανιαία αρτηρία, μία από τις αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα τον καρδιακό μυ, αποφράσσεται ξαφνικά.
Η ξαφνική απόφραξη του στεφανιαίου αγγείου στερεί από ένα τμήμα του καρδιακού μυός την ζωτικής σημασίας παροχή αίματος και ο μυς νεκρώνεται. Έτσι, η καρδιακή προσβολή ισοδυναμεί με το θάνατο ενός τμήματος του καρδιακού μυός.
Η ξαφνική απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας προκαλείται συνήθως από τη ρήξη μιας πλάκας στην αρτηρία.
Η ρήξη της πλάκας μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία κλινικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών και της ασταθούς στηθάγχης, οι οποίες ομαδοποιούνται υπό την ονομασία οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ).
Όλες οι μορφές του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου αποτελούν επείγοντα ιατρικά περιστατικά και γενικά πρέπει να αντιμετωπιστούν με φάρμακα, αγγειοπλαστική και τοποθέτηση στεντ ή χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της φυσιολογικής ροής του αίματος μέσω της φραγμένης αρτηρίας.
Εάν η ροή του αίματος μπορεί να αποκατασταθεί εντός λίγων ωρών, η μόνιμη βλάβη του καρδιακού μυός μπορεί συνήθως να ελαχιστοποιηθεί.
Η γνώση του πώς να επιβιώσετε από μια καρδιακή προσβολή είναι ζωτικής σημασίας για το λόγο αυτό.
Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για μια καρδιακή προσβολή είναι το οικογενειακό σας ιστορικό.
Εάν κάποιος στενός συγγενής σας έχει υποστεί καρδιακή προσβολή, ιδίως σε νεαρή ηλικία, ο δικός σας κίνδυνος για πρόωρη στεφανιαία νόσο (ΣΝ) μπορεί επίσης να είναι σημαντικά αυξημένος.
Στην περίπτωση αυτή, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για να μειώσετε τον δικό σας κίνδυνο για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου.
Τι είναι η καρδιακή ανακοπή;
Η καρδιακή ανακοπή, αντίθετα, προκαλείται συνήθως από μια ξαφνική καρδιακή αρρυθμία που ονομάζεται κοιλιακή μαρμαρυγή.
Στην κοιλιακή μαρμαρυγή, τα ηλεκτρικά σήματα εντός της καρδιάς γίνονται ξαφνικά εντελώς χαοτικά.
Δεδομένου ότι αυτά τα ηλεκτρικά σήματα ελέγχουν το χρόνο και την οργάνωση του καρδιακού παλμού, όταν τα σήματα αυτά οδηγηθούν στο απόλυτο χάος, η καρδιά ξαφνικά σταματά να χτυπά.
Δηλαδή, παθαίνει “καρδιακή ανακοπή“. Η πιο συνηθισμένη έκβαση μιας καρδιακής ανακοπής είναι ο αιφνίδιος θάνατος.
Η αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής είναι η άμεση έναρξη καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) για την υποστήριξη της κυκλοφορίας του παθόντα και, το συντομότερο δυνατό, η χορήγηση ενός ισχυρού ηλεκτρικού σοκ στην καρδιά με μια συσκευή που ονομάζεται απινιδωτής.
Το ισχυρό ηλεκτροσόκ επιτρέπει στο ηλεκτρικό σήμα της καρδιάς να αναδιοργανωθεί και η καρδιά να αρχίσει να χτυπά ξανά.
Δυστυχώς, λόγω του ότι ο θάνατος επέρχεται εντός λίγων λεπτών από την καρδιακή ανακοπή, αν δεν υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια, η μεγάλη πλειονότητα των ατόμων που παθαίνουν καρδιακή ανακοπή δεν καταφέρνουν να ανανήψουν επιτυχώς.
Η καρδιακή ανακοπή είναι πολύ πιο συχνή σε άτομα που έχουν διάφορα είδη υποκείμενων καρδιακών παθήσεων – συνηθέστερα, προηγούμενη καρδιακή προσβολή ή οποιαδήποτε κατάσταση που προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια.
Για την ακρίβεια, ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου μπορεί να είναι σημαντικά αυξημένος σε άτομα με υποκείμενη καρδιακή νόσο, σε βαθμό που πολλοί από αυτούς θα πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο τοποθέτησης εμφυτεύσιμου απινιδωτή, μιας συσκευής που αναζωογονεί αυτόματα τα άτομα που παθαίνουν καρδιακή ανακοπή.
Άλλες αιτίες καρδιακής ανακοπής περιλαμβάνουν ορισμένες κληρονομικές καρδιακές ανωμαλίες που συνήθως αυξάνουν τον κίνδυνο κοιλιακής μαρμαρυγής (η πιο συχνή από αυτές είναι η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια) και η χρήση διαφόρων παράνομων ναρκωτικών (ιδίως κοκαΐνης).
Προειδοποιητικά σημάδια καρδιακής ανακοπής vs καρδιακής προσβολής
Τα συμπτώματα μιας επερχόμενης καρδιακής προσβολής ξεκινούν συνήθως αργά και εξελίσσονται κατά τη διάρκεια των ωρών, ημερών ή ακόμη και εβδομάδων που προηγούνται του περιστατικού της καρδιακής προσβολής.
Τα προειδοποιητικά σημάδια μιας καρδιακής προσβολής περιλαμβάνουν:
- Δυσφορία στο στήθος στο κέντρο του θώρακα που διαρκεί περισσότερο από μερικά λεπτά. Η δυσφορία μπορεί να περιγραφεί ως πίεση, σφίξιμο, πληρότητα ή πόνος. Μπορεί να ξεκινήσει ήπια και να υποχωρήσει και στη συνέχεια να επανέλθει.
- Πόνος ή δυσφορία στο άνω μέρος του σώματος, ιδιαίτερα στο ένα ή και στα δύο χέρια, στην πλάτη, στον αυχένα, στο σαγόνι ή στο στομάχι. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να εμφανίσουν πόνο στην πλάτη ή στο σαγόνι.
- Δύσπνοια, η οποία μπορεί να εμφανιστεί είτε μαζί με δυσφορία στο στήθος είτε χωρίς αυτή.
- Άλλα σημάδια είναι ο κρύος ιδρώτας, η ναυτία και η ζαλάδα. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να παρουσιάσουν δύσπνοια, ναυτία ή έμετο.
Η καρδιακή ανακοπή, από την άλλη πλευρά, επέρχεται ξαφνικά και συχνά χτυπάει χωρίς προειδοποίηση. Το πρώτο σημάδι της καρδιακής ανακοπής μπορεί να είναι η απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) και/ή η απώλεια σφυγμού.
Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν προειδοποιητικά σημάδια λίγο πριν από την καρδιακή ανακοπή, όπως:
- Κόπωση
- Ζάλη
- Δύσπνοια
- Ναυτία
- Πόνο στο στήθος
- Αίσθημα παλμών της καρδιάς (γρήγορος ή καλπάζων καρδιακός παλμός)
Μια σημαντική διαφοροποίηση
Εάν ένας στενός συγγενής πεθάνει ξαφνικά, είναι σημαντικό εσείς και τα μέλη της οικογένειάς σας να προσπαθήσετε να μάθετε την ακριβή αιτία θανάτου.
Αυτή η αιτία θανάτου μπορεί να επηρεάσει το δικό σας προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου και εκείνο των οικείων σας.
Λάβετε υπόψη ότι ακόμη και οι γιατροί μπορεί να χρησιμοποιούν τους όρους “καρδιακή προσβολή” και “καρδιακή ανακοπή” κατά τρόπο αδόκιμο μετά τον ξαφνικό θάνατο ενός ανθρώπου.
Εάν ένα τέτοιο συμβάν έχει επηρεάσει την οικογένειά σας, θα πρέπει να λάβετε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αιτία του θανάτου και να επιμείνετε να σας μιλήσει ο γιατρός με ακρίβεια για το τι πραγματικά συνέβη.
Το στρες μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή;
Το στρες μπορεί να προκαλέσει αύξηση της αρτηριακής πίεσης, της φλεγμονής και των επιπέδων χοληστερόλης.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν τις πιθανότητές σας να πάθετε καρδιακή προσβολή και, στη συνέχεια, καρδιακή ανακοπή.
Το άγχος ή το έντονο στρες μπορεί επίσης να προκαλέσει μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς και την απελευθέρωση ορμονών του στρες (όπως η αδρεναλίνη), που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής.
Πώς μπορεί να προληφθεί η καρδιακή ανακοπή;
Δυστυχώς, είναι πιθανό να μην μπορείτε να αποτρέψετε την καρδιακή ανακοπή.
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο διακόπτοντας το κάπνισμα (αν καπνίζετε) και κάνοντας τακτικά εξετάσεις για καρδιακές παθήσεις, ειδικά αν έχετε σχετικό οικογενειακό ιστορικό.
Εάν έχετε εμφανίσει καρδιακή ανεπάρκεια στο παρελθόν, μιλήστε με το γιατρό σας για το εάν ένας εμφυτεύσιμος απινιδωτής είναι κατάλληλος για εσάς.
Μπορεί να συμβεί καρδιακή ανακοπή ενώ κοιμάστε;
Ναι, η καρδιακή ανακοπή μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Η καρδιακή ανακοπή ενδέχεται να είναι πιο πιθανή κατά τις νυχτερινές ώρες, καθώς ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται και περιέρχεται σε κατάσταση ηρεμίας.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να βιώσουν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Σε ποια ηλικία σημειώνονται οι περισσότερες καρδιακές προσβολές;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η μέση ηλικία για την πρώτη καρδιακή προσβολή στους άνδρες είναι τα 65 έτη, ενώ η μέση ηλικία στις γυναίκες είναι τα 72 έτη.
Το 4% έως 10% όλων των καρδιακών προσβολών συμβαίνουν πριν από την ηλικία των 45 ετών, εκ των οποίων οι περισσότερες αφορούν τους άνδρες.
