Ο διαβήτης κύησης (στην καθομιλουμένη «ζάχαρο στην εγκυμοσύνη») είναι ο διαβήτης που διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (κύηση).
Όπως και οι άλλοι τύποι διαβήτη, ο διαβήτης κύησης επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρά σας χρησιμοποιούν το σάκχαρο (γλυκόζη).
Ο διαβήτης κύησης συνεπάγεται υψηλό σάκχαρο στο αίμα που μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη σας και την υγεία του μωρού σας.
Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, αλλά είναι πιο συχνός κατά το δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο.
Μολονότι κάθε επιπλοκή της εγκυμοσύνης είναι ανησυχητική, τα νέα είναι καλά.
Οι μέλλουσες μητέρες μπορούν να ελέγξουν τον διαβήτη κύησης τρώγοντας υγιεινές τροφές, κάνοντας γυμναστική και, εάν είναι απαραίτητο, λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή.
Ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα μπορεί να διατηρήσει εσάς και το μωρό σας υγιείς και να αποτρέψει έναν δύσκολο τοκετό.
Στις γυναίκες με διαβήτη κύησης, το ζάχαρο στο αίμα συνήθως επανέρχεται στο φυσιολογικό λίγο μετά τον τοκετό.
Αλλά αν είχατε διαβήτη κύησης, έχετε υψηλότερο κίνδυνο να εκδηλώσετε στο μέλλον διαβήτη τύπου 2. Θα πρέπει να εξετάζεστε συχνότερα για μεταβολές στο ζάχαρο του αίματος.
Συμπτώματα
Ο διαβήτης κύησης συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα.
Οι περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζονται μόνο όταν εξετάζονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας κατά τη διάρκεια του ελέγχου για διαβήτη κύησης.
Ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα εάν τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα τους είναι πολύ υψηλά (υπεργλυκαιμία), όπως:
- αυξημένη δίψα
- ανάγκη για ούρηση συχνότερα από το συνηθισμένο
- ξηροστομία
- κούραση
Ωστόσο, ορισμένα από αυτά τα συμπτώματα είναι συνηθισμένα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και δεν αποτελούν απαραίτητα ένδειξη διαβήτη κύησης.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό ή τον μαιευτήρα σας αν ανησυχείτε για κάποιο από τα συμπτώματα που παρουσιάζετε.
Πότε να απευθυνθείτε στο γιατρό σας
Εάν είναι δυνατόν, αναζητήστε ιατρική φροντίδα νωρίς – όταν σκέφτεστε για πρώτη φορά να προσπαθήσετε να μείνετε έγκυος – ώστε ο γιατρός σας να ελέγξει τον κίνδυνο διαβήτη κύησης καθώς και τη συνολική σας φυσική κατάσταση.
Μόλις μείνετε έγκυος, ο γιατρός θα σας ελέγξει για διαβήτη κύησης στο πλαίσιο της προγεννητικής φροντίδας.
Εάν αναπτύξετε διαβήτη κύησης, ενδέχεται να χρειάζεστε πιο συχνά εξετάσεις.
Οι εξετάσεις αυτές είναι πιο πιθανό να πραγματοποιηθούν κατά τους τρεις τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης, όταν ο γιατρός σας θα παρακολουθεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την κατάσταση της υγείας του μωρού σας.
Αιτίες
Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη γιατί ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν διαβήτη κύησης και άλλες όχι.
Το υπερβολικό βάρος πριν από την εγκυμοσύνη συχνά παίζει ρόλο.
Κανονικά, διάφορες ορμόνες δρουν για να διατηρούν τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα υπό έλεγχο.
Αλλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα επίπεδα των ορμονών μεταβάλλονται, καθιστώντας δυσκολότερο για το σώμα σας να επεξεργαστεί αποτελεσματικά το σάκχαρο στο αίμα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του ζαχάρου στο αίμα σας.
Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν από διαβήτη κύησης
Κάθε γυναίκα μπορεί να αναπτύξει διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εάν:
- ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι πάνω από 30 – χρησιμοποιήστε τον υπολογιστή υγιούς βάρους για να υπολογίσετε τον ΔΜΣ σας
- εάν δεν ασκείστε και δε γυμνάζεστε
- εάν έχετε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- αποκτήσατε στο παρελθόν ένα μωρό που ζύγιζε 4,5 κιλά ή περισσότερο κατά τη γέννηση
- είχατε διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
- ένας από τους γονείς ή τα αδέλφια σας έχει διαβήτη
- έχετε καταγωγή από τη Νότια Ασία, την Αφρική, την Καραϊβική ή τη Μέση Ανατολή
Εάν κάποιο από τα παραπάνω ισχύει, θα πρέπει να γίνει έλεγχος για διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.
Επιπλοκές
Ο διαβήτης κύησης που δεν αντιμετωπίζεται με μεγάλη φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε εσάς και το μωρό σας, μεταξύ των οποίων και αυξημένη πιθανότητα να χρειαστεί να κάνετε καισαρική τομή για να γεννήσετε.
Επιπλοκές που μπορούν να επηρεάσουν το μωρό σας
Εάν έχετε διαβήτη κύησης, το μωρό σας μπορεί να διατρέχει αυξημένο κίνδυνο για:
- Υπερβολικό βάρος κατά τη γέννηση. Το υψηλότερο από το φυσιολογικό σάκχαρο στο αίμα των μητέρων μπορεί να προκαλέσει υπερβολική ανάπτυξη των μωρών τους.
Τα πολύ μεγάλα μωρά – εκείνα που ζυγίζουν 4,5 κιλά ή περισσότερο – είναι πιο πιθανό να εγκλωβιστούν στο κανάλι του τοκετού, να υποστούν τραυματισμούς κατά τη γέννηση ή να χρειαστούν καισαρική τομή. - Πρόωρος τοκετός. Το υψηλό ζάχαρο στο αίμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο των γυναικών για πρόωρο τοκετό.
Ή μπορεί να χρειαστεί πρόωρος τοκετός επειδή το μωρό είναι μεγάλο. - Σοβαρές δυσκολίες στην αναπνοή. Τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα από μητέρες με διαβήτη κύησης μπορεί να εμφανίσουν σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας – μια κατάσταση που δυσχεραίνει την αναπνοή.
- Χαμηλό σάκχαρο στο αίμα (υπογλυκαιμία). Μερικές φορές τα μωρά μητέρων με διαβήτη κύησης έχουν χαμηλό σάκχαρο στο αίμα (υπογλυκαιμία) λίγο μετά τη γέννηση.
Σοβαρά περιστατικά υπογλυκαιμίας μπορεί να προκαλέσουν επιληπτικές κρίσεις στο μωρό.
Η άμεση σίτιση και μερικές φορές η ενδοφλέβια χορήγηση διαλύματος γλυκόζης μπορούν να επαναφέρουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα του μωρού σε φυσιολογικά επίπεδα. - Παχυσαρκία και διαβήτης τύπου 2 αργότερα στη ζωή. Τα μωρά μητέρων που έχουν διαβήτη κύησης έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους.
- Θνησιγένεια. Ο μη θεραπευμένος διαβήτης κύησης μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο του μωρού είτε πριν είτε λίγο μετά τη γέννηση. Η θνησιγένεια είναι σπανιότατη επιπλοκή.
Επιπλοκές που μπορεί να επηρεάσουν τη μητέρα
Ο διαβήτης κύησης μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο:
- Υψηλής αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας. Ο διαβήτης κύησης αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, καθώς και προεκλαμψίας – μιας σοβαρής επιπλοκής της εγκυμοσύνης που προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλα συμπτώματα που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή τόσο της μητέρας όσο και του μωρού.
- Να υποβληθείτε σε καισαρική τομή.
- Μελλοντικού διαβήτη. Εάν έχετε διαβήτη κύησης, είναι πιο πιθανό να τον εμφανίσετε ξανά κατά τη διάρκεια μιας μελλοντικής εγκυμοσύνης. Έχετε επίσης υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον.
Διαγνωστικός έλεγχος για διαβήτη κύησης
Κατά τη διάρκεια του πρώτου ραντεβού προγεννητικού ελέγχου περίπου την 8η έως 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης σας, ο γιατρός σας θα σας κάνει κάποιες ερωτήσεις για να διαπιστώσει αν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο διαβήτη κύησης.
Εάν έχετε έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για διαβήτη κύησης, θα πρέπει να σας γίνει προληπτική εξέταση.
Η εξέταση ονομάζεται από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (Oral glucose tolerance test – OGTT), η οποία διαρκεί περίπου 2 ώρες.
Περιλαμβάνει μια εξέταση αίματος το πρωί, όταν δεν έχετε φάει ή πιει καθόλου φαγητό ή ποτό για 8 έως 10 ώρες (αν και συνήθως μπορείτε να πιείτε νερό, αλλά επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν δεν είστε σίγουροι).
Στη συνέχεια, σας χορηγείται ένα ποτό γλυκόζης.
Αφού ξεκουραστείτε για 2 ώρες, λαμβάνεται άλλο ένα δείγμα αίματος για να διαπιστωθεί ο τρόπος με τον οποίο το σώμα σας διαχειρίζεται τη γλυκόζη.
Η OGTT γίνεται όταν είστε μεταξύ 24 και 28 εβδομάδων κύησης. Εάν είχατε διαβήτη κύησης στο παρελθόν, θα σας γίνει μια OGTT νωρίτερα στην εγκυμοσύνη σας, αμέσως μετά το πρώτο ραντεβού, και στη συνέχεια μια άλλη OGTT στις 24 έως 28 εβδομάδες, εάν η πρώτη εξέταση είναι φυσιολογική.
