Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται μερικές φορές για να περιγράψει μια ψυχολογική κατάσταση που είναι επίσημα γνωστή ως διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών.
Κάποτε αναφερόταν ως ψυχαναγκαστικός ή παθολογικός τζόγος, αλλά σήμερα η διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών είναι ο μόνος συμπεριφορικός εθισμός που περιλαμβάνεται στο “Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, Πέμπτη Έκδοση” (DSM-5).
Στο παρελθόν, ο παθολογικός τζόγος είχε ταξινομηθεί ως “διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων”. Στο DSM-5, ο παθολογικός τζόγος μετονομάστηκε σε διαταραχή τυχερών παιχνιδιών και μεταφέρθηκε σε μια νέα κατηγορία, “εθισμός και συναφείς διαταραχές ” .
Δεν έχουν πρόβλημα όλοι οι άνθρωποι που παίζουν τυχερά παιχνίδια και στην πράξη, υπάρχουν διάφοροι τύποι παικτών, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών και των κοινωνικών παικτών. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά που τα άτομα με εθισμό στα τυχερά παιχνίδια τείνουν να έχουν κοινά. Η γνώση των ενδείξεων μπορεί να βοηθήσει ώστε εσείς ή κάποιος που αγαπάτε να λάβετε βοήθεια και να μπείτε στο δρόμο της αποθεραπείας.
Ενδείξεις εθισμού στα τυχερά παιχνίδια
Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια περιλαμβάνει δυσπροσαρμοστικά πρότυπα συμπεριφοράς ως προς τα τυχερά παιχνίδια στα οποία το άτομο επιμένει παρά τις αρνητικές τους συνέπειες. Αυτό ταιριάζει με τα πρότυπα συμπεριφοράς που παρατηρούνται σε άλλους εθισμούς.
Τα σημάδια του παθολογικού τζόγου είναι τα εξής:
- Το κυνήγι της χασούρας (συνέχιση του τζόγου για να κερδίσετε πίσω τα χρήματα που χάσατε προηγουμένως)
- Η δυσκολία στον έλεγχο της συμπεριφοράς του τζόγου και οι ανεπιτυχείς προσπάθειες για διακοπή της συνήθειας
- Τα οικονομικά προβλήματα που οφείλονται στον τζόγο, ο τζόγος με ολοένα και μεγαλύτερα χρηματικά ποσά για την επίτευξη της επιθυμητής διέγερσης και η κλοπή χρημάτων για τη χρηματοδότηση του τζόγου
- Αρνητικές συνέπειες, όπως διατάραξη της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής και ψέματα σχετικά με την ένταση της ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια
- Επικέντρωση στα τυχερά παιχνίδια
Τα χρήματα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εμπειρία των τυχερών παιχνιδιών. Τα άτομα με εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, όπως και άλλοι άνθρωποι, αποδίδουν πολλά διαφορετικά θετικά χαρακτηριστικά στα χρήματα, όπως ισχύ, άνεση, ασφάλεια και ελευθερία.
Σε αντίθεση με τους ανθρώπους που δεν πάσχουν από εθισμό, αδυνατούν να αναγνωρίσουν ότι ο τζόγος τους θέτει σε κίνδυνο να χάσουν όλα τα παραπάνω προτερήματα και ότι ο τζόγος είναι μια τυχαία διαδικασία, κατά την οποία οι πιθανότητες είναι εις βάρος τους, επομένως είναι πιο πιθανό να χάσουν παρά να κερδίσουν.
Παράγοντες κινδύνου για τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια
Η διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού γενετικών, περιβαλλοντικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται ακόμη υπό έρευνα. Ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:
- Ηλικία: Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, αλλά η μέση ηλικία είναι γύρω στα 36 έτη.
- Κληρονομικότητα: Το οικογενειακό ιστορικό έχει διαπιστωθεί ότι παίζει ρόλο στον παθολογικό τζόγο, με τους συγγενείς πρώτου βαθμού των ψυχαναγκαστικών παικτών να έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν εθισμό στα τυχερά παιχνίδια σε σχέση με όσους δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό.
- Ψυχική υγεία: Περισσότερο από το 95% των ατόμων με διαταραχή τυχερών παιχνιδιών πληρούν επίσης τα κριτήρια για μια ψυχιατρική διαταραχή, μεταξύ των οποίων είναι οι διαταραχές της διάθεσης, οι αγχώδεις διαταραχές, οι διαταραχές χρήσης αλκοόλ και ναρκωτικών και οι διαταραχές προσωπικότητας. Τα ποσοστά της διαταραχής κατανάλωσης αλκοόλ είναι περίπου 5 έως 6 φορές μεγαλύτερα μεταξύ των ατόμων με διαταραχή τυχερών παιχνιδιών.
- Στρατιωτική ιδιότητα (ιδίως σε χώρες όπως η Αμερική, η Αγγλία και η Γαλλία με έντονο πολεμικό υπόβαθρο): Μελέτες δείχνουν ότι οι βετεράνοι έχουν υψηλότερα ποσοστά διαταραχής τυχερών παιχνιδιών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, και τα ποσοστά αυτά είναι ακόμη υψηλότερα εάν παρουσιάζουν επίσης συνοδές καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως μετατραυματική διαταραχή, διαταραχή χρήσης ουσιών και αυτοκτονικότητα.
- Προσωπικότητα: Διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας έχουν συνδεθεί με τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, όπως η παρορμητικότητα και η υψηλή ανταγωνιστικότητα.
- Φύλο: Η διαταραχή του τζόγου είναι παρούσα στο 4,2% των ανδρών σε σύγκριση με το 2,9% των γυναικών.
Γνωστικές στρεβλώσεις σε περιπτώσεις εθισμού στα τυχερά παιχνίδια
Ο τζόγος είναι ένας αναποτελεσματικός και αναξιόπιστος τρόπος απόκτησης χρημάτων. Προκειμένου κάποιος να εθιστεί στα τυχερά παιχνίδια, οι αντιλήψεις ή οι νοητικές του διεργασίες πρέπει να διαστρεβλωθούν σε σημείο που να του διαφεύγει αυτή η θεμελιώδης αλήθεια.
Ορισμένοι ερευνητές ταξινομούν τις γνωστικές στρεβλώσεις της παθολογίας των τυχερών παιχνιδιών σε τρεις κατηγορίες: λανθασμένη κατανόηση των πιθανοτήτων, ψευδαίσθηση της ικανότητας ελέγχου και δεισιδαιμονίες.
- Απόδοση των επιτυχιών: Η πεποίθηση ότι τα κέρδη προκύπτουν ως αποτέλεσμα των προσπαθειών τους και όχι τυχαία
- Κυνήγι της χασούρας: Η πεποίθηση ότι στη πραγματικότητα δεν έχουν χαθεί χρήματα από τον τζόγο, αλλά ότι αυτά μπορούν να “ξανακερδηθούν” με επιπλέον τζόγο
- Πίστη σε κάτι «μαγικό»: Πίστη των παικτών ότι ορισμένες σκέψεις θα επιφέρουν μια νίκη, ότι τα τυχαία αποτελέσματα μπορούν να προβλεφθούν ή ότι είναι ιδιαίτεροι και θα ανταμειφθούν με μια νίκη
- “Παραλίγο”, “Στο τσάφ”: Η ελάττωση του αριθμού των χαμένων προσπαθειών στο μυαλό τους με τη σκέψη ότι “σχεδόν” κέρδισαν, γεγονός που δικαιολογεί περαιτέρω προσπάθειες για νίκη- οι παρ’ ολίγον αποτυχίες μπορεί να είναι εξίσου διεγερτικές, ή και περισσότερο διεγερτικές, από τις πραγματικές νίκες
- Προσωποποίηση μιας συσκευής τυχερών παιχνιδιών: Απόδοση ανθρώπινων χαρακτηριστικών σε άψυχα αντικείμενα που αποτελούν μέρος της διαδικασίας τυχερών παιχνιδιών – για παράδειγμα, η σκέψη ότι ένα συγκεκριμένο μηχάνημα τους τιμωρεί, τους ανταμείβει ή τους κοροϊδεύει.
- Επιλεκτική μνήμη: Η ανάμνηση των κερδών και η λησμονιά ή η αποσιώπηση των απωλειών.
- Προλήψεις: Πίστη ότι τα γούρια, ορισμένα είδη ένδυσης, οι τρόποι που κάθονται κ.λπ. μπορούν να προκαλέσουν μια νίκη ή μια ήττα
- Συστήματα: Η πεποίθηση ότι με την εκμάθηση ή την κατανόηση ενός συγκεκριμένου συστήματος (ένα μοτίβο στοιχηματισμού με συγκεκριμένο τρόπο), το πλεονέκτημα της μπάνκας μπορεί να υπερνικηθεί. Στην πραγματικότητα, η αυξημένη αυτοματοποίηση των μηχανημάτων τυχερών παιχνιδιών έχει εξασφαλίσει ότι οι νίκες είναι πλέον πραγματικά τυχαίες, οπότε είναι αδύνατο να προβλεφθεί μια νίκη, και, φυσικά, η απόδοση εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό υπέρ της “μπάνκας”.
Εκλυτικοί παράγοντες εθισμού στα τυχερά παιχνίδια και Εναύσματα
Αν και τα εναύσματα δεν είναι τα ίδια για όλους, υπάρχουν αρκετά κοινά που μπορούν να παρέμβουν στο δρόμο προς την ανάκαμψη για κάποιον που αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα τυχερά παιχνίδια, όπως:
- Περιβαλλοντικά ερεθίσματα: Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, μέρη και πράγματα που μπορούν να σας βάλουν στον πειρασμό να επιστρέψετε στον τζόγο, συμπεριλαμβανομένων των καταστημάτων που πωλούν ξυστά και λαχεία, των μπαρ και των κλαμπ με κουλοχέρηδες, των διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών και των ιστοσελίδων στοιχηματισμού, καθώς και των φίλων με τους οποίους συνηθίζατε να παίζετε τυχερά παιχνίδια.
- Οικονομικά προβλήματα: Για πολλούς, ο τζόγος μπορεί να φαντάζει ως μια γρήγορη λύση για τυχόν χρέη ή οικονομικά προβλήματα.
- Αρνητικά συναισθήματα: Πολλοί άνθρωποι παίζουν τυχερά παιχνίδια για να αντιμετωπίσουν αρνητικά συναισθήματα όπως θυμό, απογοήτευση, άγχος, μοναξιά, πλήξη ή απογοήτευση.
- Χρήση ουσιών: Η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει την κρίση και να μειώσει τον έλεγχο των παρορμήσεων, καθιστώντας δύσκολη την αντίσταση στον τζόγο.
Αντιπαραθέσεις σχετικά με τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια
Όπως συμβαίνει και με άλλους συμπεριφορικούς εθισμούς, ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια είναι μια αμφισβητούμενη έννοια.
Πολλοί ειδικοί διαφωνούν με την άποψη ότι ο τζόγος μπορεί να αποτελεί εθισμό, θεωρώντας ότι πρέπει να υπάρχει μια ψυχοδραστική ουσία που να προκαλεί συμπτώματα, όπως σωματική ανοχή και στέρηση, ώστε μια δραστηριότητα να αποτελεί πραγματικό εθισμό.
Τα τυχερά παιχνίδια, ωστόσο, είναι μακράν ο πιο αντιπροσωπευτικός συμπεριφορικός εθισμός στην ερευνητική βιβλιογραφία και στις θεραπευτικές υπηρεσίες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο παθολογικός τζόγος έχει τη μεγαλύτερη εγκυρότητα μεταξύ των συμπεριφορικών εθισμών σε επίπεδο ερευνών.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην οικονομική συνεισφορά της βιομηχανίας των τυχερών παιχνιδιών στον τομέα της έρευνας και της θεραπείας, η συμβολή της οποίας είναι μικροσκοπική σε σύγκριση με τα τεράστια κέρδη που αποκομίζει, αλλά υπερβαίνει κατά πολύ τη χρηματοδότηση της έρευνας ή της θεραπείας οποιουδήποτε άλλου συμπεριφορικού εθισμού.
Αυτή η χρηματοδότηση έχει αυξήσει σημαντικά την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα προβλήματα του τζόγου και τις υπηρεσίες θεραπείας, αλλά υπάρχει πιθανή σύγκρουση συμφερόντων όταν η χρηματοδότηση προέρχεται από μια πηγή που αποκομίζει κέρδη από τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια.
