Η αντιμετώπιση του πόνου είναι μακράν ο πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο πολλά εκατομμύρια ανθρώπων χρησιμοποιούν προϊόντα που περιέχουν κανναβινοειδή, τα κύρια ενεργά συστατικά της μαριχουάνας.
Ωστόσο, υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι ένα εικονικό φάρμακο κάνναβης – μια ουσία που έχει σχεδιαστεί για να μιμείται την αυθεντική ουσία ως προς την εμφάνιση, τη μυρωδιά, τη γεύση και την αίσθηση – παρέχει ανακούφιση από τον πόνο σε επίπεδο παραπλήσιο με ένα προϊόν με βάση την κάνναβη, σύμφωνα με μια νέα ανασκόπηση στο JAMA Network Open. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό;
Τι αφορούσε αυτή η έρευνα;
Αυτή η μετα-ανάλυση 20 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών εξέτασε την επίδραση της θετικής προβολής από τα μέσα ενημέρωσης στις προσδοκίες των ασθενών για ανακούφιση από τον πόνο με τη χρήση προϊόντων κάνναβης. Οι μελέτες περιελάμβαναν συνολικά 1.459 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία είχαν νευροπαθητικό πόνο ή πόνο από σκλήρυνση κατά πλάκας.
Οι δραστικές θεραπείες που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτές τις μελέτες περιλάμβαναν τα δύο κύρια κανναβινοειδή της μαριχουάνας, τη δέλτα-9-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) ή την κανναβιδιόλη (CBD), και τα συνταγογραφούμενα στην Αμερική φάρμακα ναβιλόνη (Cesamet), δροναβινόλη (Marinol, Syndros) και ναβιξιμόλη (Sativex). Τα προϊόντα – και τα εικονικά φάρμακα – χορηγήθηκαν σε μορφή χαπιού, σπρέι, ελαίου ή καπνού και ατμού.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που έλαβαν ενεργή θεραπεία και οι συμμετέχοντες που έλαβαν εικονικό φάρμακο ανέφεραν παρόμοια επίπεδα ανακούφισης από τον πόνο.
Τα ευρήματα αυτής της άρτιας μελέτης δεν προκαλούν έκπληξη. Με εξαίρεση τα οπιοειδή, τα περισσότερα φάρμακα που ανακουφίζουν από τον πόνο είναι ελάχιστα πιο αποτελεσματικά από ένα εικονικό φάρμακο.
Μάλιστα, σε κλινικές δοκιμές συνηθισμένων φαρμάκων κατά του πόνου, όπως η ασπιρίνη και η ιβουπροφαίνη, τα εικονικά φάρμακα παρέχουν περίπου τόση ανακούφιση από τον πόνο όση και τα πραγματικά φάρμακα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα ενεργά φάρμακα δεν έχουν κάποια φυσική επίδραση. Αντίθετα, οι επιδράσεις ενός εικονικού φαρμάκου ανταγωνίζονται ή μιμούνται αυτές τις επιδράσεις των πραγματικών φαρμάκων. Απλά λειτουργούν μέσω διαφορετικών νευροβιολογικών οδών.
Πώς επηρεάζει ένα εικονικό φάρμακο τον εγκέφαλο;
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, γνωρίζουμε ότι αν δώσετε σε κάποιον ένα εικονικό φάρμακο, απελευθερώνονται στον εγκέφαλο διαφορετικοί νευροδιαβιβαστές και ενεργοποιούνται συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου.
Αυτοί οι νευροδιαβιβαστές είναι μεταξύ άλλων τα ενδοκανναβινοειδή, τα οποία είναι δομικά παρόμοια με τις δραστικές ενώσεις της κάνναβης. Ωστόσο, το τι ακριβώς προκαλεί την απελευθέρωση αυτών των χημικών ουσιών παραμένει ένα μυστήριο.
Η κλασική θεωρία για την εξήγηση του φαινομένου του εικονικού φαρμάκου είναι η προσδοκία: πιστεύετε ότι η θεραπεία που λαμβάνετε θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα και αυτό εξελίσσεται σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Η μελέτη υποδηλώνει ” πραγματική βελτίωση ” με τη χρήση ιατρικής κάνναβης, λέει ένας από τους συν-συγγραφείς της
Μετά την έναρξη της θεραπείας με ιατρική κάνναβη, οι ασθενείς ανέφεραν σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με την αρχική τους κατάσταση και στους οκτώ τομείς του ερωτηματολογίου και, ως επί το πλείστον, οι βελτιώσεις αυτές παρέμειναν σταθερές, σύμφωνα με τους συγγραφείς.
Μετά τον έλεγχο των πιθανών παραμέτρων που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση – συμπεριλαμβανομένου του αριθμού άλλων φαρμάκων που έπαιρνε το άτομο, του αριθμού των συνυπάρχουσων ασθενειών που αναφέρθηκαν, της ηλικίας, του φύλου και της εργασιακής κατάστασης – η θεραπεία με ιατρική κάνναβη συσχετίστηκε με βελτίωση περίπου 6 έως 18 μονάδων, ανάλογα με τον εκάστοτε τομέα.
Η συνταγογραφούμενη χρήση ιατρικής κάνναβης φαίνεται να συνδέεται με μακροπρόθεσμα οφέλη σε μια σειρά από διαφορετικές μετρήσεις της ποιότητας ζωής που σχετίζονται με την υγεία. Αυτό υποδηλώνει πραγματική βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας και της καθημερινής λειτουργίας, η οποία είναι κρίσιμη για τους ασθενείς με χρόνιες ασθένειες, υποστηρίζει ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
Μήπως η προβολή από τα μέσα ενημέρωσης αυξάνει τις προσδοκίες για την ιατρική κάνναβη;
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της νέας μετα-ανάλυσης, η πλούσια θετική προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης πιθανότατα συνέβαλε στις προσδοκίες και μπορεί να εξηγήσει τα αποτελέσματά τους.
Σε μια ξεχωριστή ανάλυση 136 ειδήσεων στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και στα ιστολόγια, διαπιστώθηκε ότι οι μελέτες για την κάνναβη έλαβαν μεγαλύτερη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης σε σχέση με άλλες δημοσιευμένες μελέτες, ανεξάρτητα από το μέγεθος της απόκρισης στο εικονικό φάρμακο ή τη θεραπευτική δράση της κάνναβης.
Αλλά ενώ η διαφημιστική εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης μπορεί να παίζει ρόλο εδώ, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα μη διαφημισμένα φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη προκαλούν επίσης ισχυρή απόκριση στο εικονικό φάρμακο.
Η απόκριση στο εικονικό φάρμακο μπορεί επίσης να εμφανιστεί όταν οι άνθρωποι λαμβάνουν φροντίδα και προσοχή από έναν επαγγελματία ιατρό στο πλαίσιο της θεραπείας, γεγονός που προκαλεί συνειδητά και ασυνείδητα συναισθήματα για το γεγονός ότι θα νιώσουν καλύτερα.
Οι θεραπείες που περιλαμβάνουν μεγαλύτερη τελετουργία – όπως η λήψη μιας ένεσης ή το κάπνισμα της μαριχουάνας – έχουν την τάση να αυξάνουν επίσης το φαινόμενο placebo περισσότερο από ό,τι η απλή κατάποση ενός χαπιού.
Assessment of Medical Cannabis and Health-Related Quality of Life https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2804653#:~:text=This%20study%20suggests%20a%20favorable,high%2Dquality%20trials%20are%20required.
