Μήπως πιάνετε την αλατιέρα κάθε φορά που το φαγητό βρίσκεται στο τραπέζι; Αν ναι, μπορεί να θέτετε σε κίνδυνο μακροπρόθεσμα την υγεία σας με κάθε πρόσθετη δόση.
Η υπερκατανάλωση νατρίου, το οποίο περιέχεται στο αλάτι, αποτελεί καθοριστική παράμετρο πίσω από απειλητικά για τη ζωή προβλήματα υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι προσλαμβάνουν πολύ περισσότερο αλάτι και νάτριο από ό,τι χρειάζονται.
Σας κάνει κακό το αλάτι;
Είστε έτοιμοι για μια μεγάλη έκπληξη; Η βασική απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι όχι. Το αλάτι πραγματικά δεν είναι ανθυγιεινό, εκτός αν καταναλώνετε πάρα πολύ.
Πόσο είναι το πολύ; Θα φτάσουμε και σε αυτό. Αλλά πρώτα, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο γιατί το αλάτι μπορεί να κάνει καλό.
Δύο ανόργανα συστατικά – το νάτριο (40%) και το χλώριο (60%) – αποτελούν τα δομικά στοιχεία του αλατιού. Θεωρήστε τα ως τον βασιλιά και τη βασίλισσα των ηλεκτρολυτών που εργάζονται για να κρατούν το σώμα σας σε λειτουργία. Τα χρειάζεστε για να επιβιώσετε.
Το νάτριο και το χλώριο είναι στοιχεία που σας βοηθούν να διατηρείτε τα επίπεδα των υγρών και να μετατρέπετε τα θρεπτικά συστατικά σε ενέργεια. Υποστηρίζουν επίσης τον καρδιακό ρυθμό, τη λειτουργία του εγκεφάλου και τον έλεγχο των μυών.
Αλλά η κατανάλωση υπερβολικού νατρίου μπορεί να είναι … θανατηφόρα. Μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή σας πίεση και να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια, τα οποία αποτελούν κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Τι συμβαίνει όταν τρώτε πολύ αλάτι;
Μια διατροφή με πολύ αλάτι και νάτριο σας κάνει να κατακρατάτε υγρά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο βραχυπρόθεσμα.
Αλλά πολύ πιο ανησυχητικός είναι ο αντίκτυπός του στο σώμα σας με την πάροδο του χρόνου. Η περίσσεια αλατιού και νατρίου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία των νεφρών σας, εκτός του ότι ανεβάζει την αρτηριακή σας πίεση.
Τα σημάδια που δείχνουν ότι η κατανάλωση αλατιού είναι πολύ υψηλή είναι τα εξής:
- Πρήξιμο
Το νάτριο τραβάει το νερό. Αν τρώτε πολλά αλμυρά τρόφιμα, θα παρουσιάσετε κατακράτηση υγρών (όταν το νάτριο συγκρατεί νερό στο σώμα σας). Το αποτέλεσμα; Νιώθετε πρησμένοι και φαίνεστε πιο φουσκωμένοι, ειδικά γύρω από την κοιλιά και τα μάτια σας. Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια σας.
- Αυξημένη δίψα
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα υψηλότερα επίπεδα νατρίου δεν προκαλούν απαραίτητα μεγαλύτερη δίψα. Αλλά παρόλα αυτά, μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς παρά να κατεβάζουν περισσότερα υγρά μετά την κατανάλωση αλμυρών τροφών.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
Το νάτριο βρίσκεται κυρίως στο αίμα σας, όπου τραβάει τα υγρά. Αν καταναλώνετε πολύ νάτριο, περισσότερο νερό εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματός σας. Ο μεγαλύτερος όγκος αίματος πιέζει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, προκαλώντας υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
- Κακή ποιότητα ύπνου
Η κατανάλωση υπερβολικού νατρίου (ειδικά το βράδυ) μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σας. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης και οι ξαφνικές παρορμήσεις για να πιείτε νερό ή να ουρήσετε μπορούν να διακόψουν τον ύπνο σας.
Πόσο νάτριο είναι πολύ;
Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνιστά να καταναλώνουν οι υγιείς ενήλικες λιγότερο από 2.300 χιλιοστόγραμμα νατρίου την ημέρα. Για μέτρο σύγκρισης, αυτό ισοδυναμεί με περίπου ένα κουταλάκι του γλυκού επιτραπέζιο αλάτι.
Αν φάτε περισσότερο από αυτό σε μια μέρα, δεν πρόκειται να σας βλάψει. Αλλά αν ξεπερνάτε διαρκώς τη συνιστώμενη ποσότητα, τρώτε πάρα πολύ – και αυτό μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας.
Και για τους περισσότερους ανθρώπους, το υπερβολικό νάτριο αποτελεί πρόβλημα.
Οι ερευνητές λένε ότι η υψηλή πρόσληψη νατρίου είναι μια κοινή ανησυχία για την υγεία παγκοσμίως. (Οι αμερικανοί π.χ. καταναλώνουν κατά μέσο όρο 3.400 mg νατρίου την ημέρα. Αυτό είναι περίπου 48% πάνω από τη συνιστώμενη ποσότητα).
Ο ΠΟΥ συνιστά στους ενήλικες να καταναλώνουν λιγότερο από 5 γραμμάρια αλάτι την ημέρα για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ ( 52, 98 %) ανέφεραν πρόσληψη αλατιού πάνω από τα συνιστώμενα από τον ΠΟΥ ανώτατα επίπεδα. Σε όλες σχεδόν τις χώρες ( 52, 98 %), οι άνδρες καταναλώνουν περισσότερο αλάτι από τις γυναίκες, που κυμαίνεται μεταξύ 5,39 και 18,51 g για τους άνδρες και 4,27 και 16,14 g για τις γυναίκες. Γενικά, οι χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης έχουν τη χαμηλότερη μέση πρόσληψη αλατιού, ενώ οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας έχουν τον υψηλότερο μέσο όρο.
Πώς να ξεπλύνετε το αλάτι από τον οργανισμό σας
Χρειάζεται να απαλλάξετε το σύστημά σας από την περίσσεια νατρίου μετά από υπερβολική κατανάλωση αλμυρού φαγητού; Ακολουθούν τρεις τρόποι για να τα καταφέρετε.
Ιδρώστε. Το σώμα σας απομακρύνει φυσιολογικά το νάτριο μέσω του ιδρώτα. (Γι’ αυτό και ο ιδρώτας έχει λίγο αλμυρή γεύση.) Μια έντονη προπόνηση με πολύ ιδρώτα ή η παραμονή στη σάουνα μπορεί να απομακρύνει την περίσσεια νατρίου.
Ενυδάτωση. Το σώμα σας αποβάλλει επίσης την περίσσεια νατρίου μέσω των νεφρών και των ούρων σας. Η κατανάλωση αρκετού νερού μπορεί να βοηθήσει να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία.
Τρώτε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο. Το κάλιο αντισταθμίζει ορισμένες από τις επιδράσεις του νατρίου στο σώμα σας. Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο είναι μεταξύ άλλων τα αβοκάντο, οι μπανάνες, οι πατάτες, το σπανάκι, οι ντομάτες και τα πορτοκάλια.
Μπορεί το πολύ λίγο νάτριο να αποτελέσει πρόβλημα;
Χρειάζεστε τουλάχιστον 1.500 mg νατρίου την ημέρα. Η πτώση κάτω από αυτό το όριο μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αρτηριακή πίεση και σε διαταραχές των ηλεκτρολυτών.
Τα σημάδια του πολύ λίγου νατρίου είναι τα εξής:
- Ζαλάδα.
- Πονοκέφαλος.
- Έλλειψη ενέργειας.
- Μυϊκή κόπωση.
- Ναυτία.
Αλλά και πάλι, το πολύ λίγο νάτριο συνήθως δεν αποτελεί πρόβλημα δεδομένων των διατροφικών συνηθειών των σύγχρονων ανθρώπων.
