Τα κατάγματα των πλευρών είναι ο πιο κοινός τύπος τραυματισμού που προκαλείται από τραύμα στο θώρακα.
Επιπλέον, τα κατάγματα των πλευρών συνδέονται στενά με τη γενική υγεία και τον κίνδυνο θανάτου.
Με άλλα λόγια, ένα άτομο που υφίσταται σοβαρό τραυματισμό και έχει αρκετά σπασμένα πλευρά μπορεί να διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Ποια πλευρά σπάνε πιο συχνά
Συνήθως, όλοι μας έχουμε 12 ζευγάρια πλευρών.
Οι τρεις πρώτες πλευρές σπάνε δύσκολα και συνήθως σπάνε μόνο μετά από τραύμα υψηλής ενέργειας (π.χ. τροχαίο ατύχημα).
Οι άλλες εννέα πλευρές σπάνε ευκολότερα και ευθύνονται για τα περισσότερα κατάγματα, με τις μεσαίες πλευρές να σπάνε συχνότερα.
Ορισμένες από τις πιο συνηθισμένες αιτίες των καταγμάτων των πλευρών είναι:
- Πτώσεις
- Τραυματισμοί που σχετίζονται με αθλήματα (π.χ. ποδόσφαιρο ή σκι)
- Τροχαία ατυχήματα
- Άσκηση σωματικής βίας
- Έντονος βήχας
Η συχνότητα και ο επιπολασμός των καταγμάτων των πλευρών εξαρτώνται από τον τραυματισμό και τη σοβαρότητα του τραύματος.
Τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να υποστούν κατάγματα πλευρών σε σχέση με τους ενήλικες λόγω των πιο ελαστικών πλευρών τους.
Οι ηλικιωμένοι τείνουν να είναι πιο επιρρεπείς σε κατάγματα πλευρών από ό,τι τα νεότερα άτομα, με υψηλότερη θνησιμότητα και νοσηρότητα.
Μώλωπες, σπασίματα ή κατάγματα;
Το θωρακικό τοίχωμα μπορεί να τραυματιστεί με πολλούς τρόπους.
Τις περισσότερες φορές, είναι αποτέλεσμα θλαστικού τραύματος κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος ή πτώσης.
Τα οστά του θώρακα και του στέρνου μπορεί να υποστούν σπάσιμο/κατάγματα.
Οι μύες που στηρίζουν τον θώρακα μπορεί επίσης να τραυματιστούν, να καταπονηθούν ή να υποστούν μώλωπες.
Για να κατανοήσετε τον τραυματισμό σας, μπορεί να σας βοηθήσει να γνωρίζετε τι εννοούν οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης όταν χρησιμοποιούν διάφορους όρους.
- Μώλωπες στα πλευρά
Ο όρος ” θλάση πλευρών” χρησιμοποιείται όταν τα πλευρά έχουν τραυματιστεί αλλά τα οστά δεν συμμετέχουν.
Ο πόνος μιας μελανιασμένης πλευράς προέρχεται από την καταπόνηση ή τη βλάβη στα παρακάτω:
Μαλακοί ιστοί
Χόνδροι
Μύες του θωρακικού τοιχώματος
Δεν ακούγεται τόσο σοβαρό όσο ένα σπάσιμο. Παρόλα αυτά, αυτοί οι τραυματισμοί μπορεί να είναι αρκετά επώδυνοι.
Παθοφυσιολογία
Τα κατάγματα των πλευρών μπορεί να προκληθούν είτε από άμεσο διαμπερές είτε από αμβλύ τραύμα.
Οι αθλητές μπορούν επίσης να αναπτύξουν συγκεκριμένα μοτίβα καταγμάτων πίεσης ανάλογα με το άθλημά τους.
Η πιο επίφοβη επιπλοκή των καταγμάτων πλευρών είναι το flail chest (χαλαρός ή ασταθής θώρακας), όπου τρία ή περισσότερα κατάγματα πλευρών σε δύο σημεία στις εμπλεκόμενες πλευρές, δημιουργούν ένα αιωρούμενο τμήμα πλευράς και προκαλούν αυτό το τμήμα να κινείται παράδοξα σε σχέση με το υπόλοιπο θωρακικό τοίχωμα.
Το ποσοστό θνησιµότητας του χαλαρού ή ασταθή θώρακα κυµαίνεται µεταξύ 10% και 15%.
Οι δευτερογενείς τραυματισμοί είναι δύσκολο να εντοπιστούν
Έως και το 25% όλων των καταγμάτων πλευρών δεν εντοπίζονται με ακτινογραφία αλλά με φυσική εξέταση.
Επιπλέον, η βλάβη του χόνδρου μπορεί να είναι αδύνατο να εντοπιστεί σε μία ακτινογραφία.
Άλλα διαγνωστικά εργαλεία για την απεικόνιση των καταγμάτων πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των καταγμάτων στο χόνδρο, μπορεί να είναι η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία και το υπερηχογράφημα.
Τέλος, η βλάβη του χόνδρου μπορεί να είναι αδύνατο να εντοπιστεί σε μια ακτινογραφία.
Το υπερηχογράφημα αναδεικνύεται σε πιθανό διαγνωστικό εργαλείο για την απεικόνιση των καταγμάτων πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των καταγμάτων στο χόνδρο.
Τα κατάγματα των πλευρών μπορούν να διαγνωστούν κλινικά με βάση το ιστορικό και τη φυσική εξέταση χωρίς απεικόνιση.
Ειδικές σειρές ακτινογραφιών πλευρών δεν είναι συνήθως απαραίτητες λόγω της καλοήθους κλινικής πορείας των μεμονωμένων καταγμάτων πλευρών.
Εάν υπάρχει υποψία για πολλαπλά κατάγματα πλευρών ή σημαντικό τραύμα με υποκείμενη βλάβη οργάνων, η απεικόνιση μπορεί να είναι το επόμενο βήμα.
Ωστόσο, οι ακτινογραφίες θώρακος είναι περιορισμένης ακρίβειας και μπορούν να διαγνώσουν μόνο το 50% περίπου των μεμονωμένων καταγμάτων πλευρών.
Το υπερηχογράφημα vw επιτόπου διαγνωστική εξέταση μπορεί να ανιχνεύσει αξιόπιστα τα κατάγματα πλευρών μαζί με τις επιπλοκές των καταγμάτων πλευρών, όπως ο πνευμοθώρακας.
Η αξονική τομογραφία θώρακος (CT) αποτελεί το βασικό εργαλείο για την ανίχνευση των καταγμάτων πλευρών, αν και τα κατάγματα που ανιχνεύονται μπορεί να μην είναι κλινικά σημαντικά.
Η χρησιμότητα της αξονικής τομογραφίας θώρακος κατά την αξιολόγηση έχει μεγαλύτερη σημασία στη γενική εκτίμηση του τραύματος για άλλες κακώσεις.
Σύνδεση με σοβαρότερους τραυματισμούς
Από μόνο του, ένα κάταγμα πλευρών είναι επώδυνο αλλά όχι απειλητικό για τη ζωή.
Ωστόσο, τα κατάγματα πλευρών συχνά συνδέονται στενά με άλλους σοβαρότερους τραυματισμούς.
Στις περιπτώσεις καταγμάτων πλευρών, οι γιατροί υποπτεύονται περισσότερο τα εξής:
- Αέρας και αίμα στη θωρακική κοιλότητα
- Αγγειακός τραυματισμός στα αιμοφόρα αγγεία του θώρακα
- Ενδοκοιλιακός τραυματισμός
- Πνευμονική θλάση
- Τραυματισμός των αεραγωγών
Ατελεκτασία
Ο πόνος ενός κατάγματος πλευρών δυσκολεύει την αναπνοή και μπορεί να συμβάλει στην ατελεκτασία.
Ως ατελεκτασία ορίζεται η μερική ή πλήρης κατάρρευση ενός πνεύμονα όταν οι αεραγωγοί δεν διαστέλλονται από τον αέρα.
Όταν αισθάνεστε πόνο στα πλευρά, είναι σύνηθες να αναπνέετε ελαφρά, με αποτέλεσμα να μην γεμίζετε τους πνεύμονες με αέρα- αυτός ο υποαερισμός μπορεί να οδηγήσει σε ατελεκτασία.
Διαφορική διάγνωση
- Θλάση πλευρών και θωρακικού τοιχώματος
- Τραυματισμός διαφράγματος
- Αιμοθώρακας
- Πνευμοθώρακας
- Κάταγμα του στέρνου
- Πνευμονική θλάση
- Καρδιακή θλάση
- Κάταγμα κλείδας
- Χαλαρός θώρακας
- Κάταγμα ωμοπλάτης
- Μεσοθωρακικό εμφύσημα
Θεραπευτικές επιλογές
Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο υποστεί τραυματισμό που οδηγεί σε κάταγμα πλευρών εκτός νοσοκομείου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο γιατρός σας να μην είναι σε θέση να διαγνώσει το κάταγμα με την ακτινογραφία.
Αντ’ αυτού, ο πόνος πάνω από τα θιγόμενα πλευρά μπορεί να είναι το μόνο σημάδι του τραυματισμού.
Η εξωνοσοκομειακή θεραπεία ενός κατάγματος πλευρών συνήθως συνίσταται στην εφαρμογή παγοκύστεων και στη συνταγογράφηση παυσίπονων φαρμάκων, καθώς και σε ασκήσεις αναπνοής.
Ο πόνος από τα κατάγματα των πλευρών μπορεί να αντιμετωπιστεί με έναν συνδυασμό από:
- Βενζοδιαζεπίνες
- Οπιοειδή
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (φάρμακα όπως το Advil)
Για απλά, μεμονωμένα κατάγματα πλευρών, η συντηρητική θεραπεία είναι συνήθως επαρκής και περιλαμβάνει κατάλληλη παυσίπονη αγωγή, ανάπαυση και πάγο.
Θα πρέπει να ενθαρρύνεται η χρήση σπιρόμετρου με κίνητρο για την πρόληψη της πνευμονικής ατελεκτασίας.
Μπορούν επίσης να εφαρμοστούν διαπλευρικοί νευρικοί αποκλεισμοί για να βοηθήσουν στον έλεγχο του πόνου.
Οι ταινίες των πλευρών δεν συνιστώνται πλέον ως θεραπεία, καθώς μπορεί να εμποδίσουν την εισπνευστική προσπάθεια.
Όταν η συντηρητική αντιμετώπιση αποτυγχάνει ή στις περιπτώσεις πιο σοβαρών καταγμάτων πλευρών, η χειρουργική σταθεροποίηση μπορεί να αποτελέσει μία εναλλακτική επιλογή.
Οι τυπικές ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μη ένωση του κατάγματος των πλευρών, η παραμόρφωση ή το ελάττωμα του θωρακικού τοιχώματος, ο ανθεκτικός πόνος από το κάταγμα των πλευρών που προκαλεί αναπνευστική ανεπάρκεια και ο χαλαρός θώρακας.
Εάν η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη, η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα και επίσης οδηγεί σε μείωση ή αποφυγή του μηχανικού αερισμού.
Επιπλέον, τυχόν άλλες υποκείμενες κακώσεις, όπως πνευμοθώρακας ή αιμοθώρακας, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται κατάλληλα με την εισαγωγή θωρακικού σωλήνα, εάν ενδείκνυται η χρήση του.
Είναι σημαντικό να παραμείνετε δραστήριοι κατά την ανάρρωση από ένα κάταγμα πλευρών.
Η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει έως και έξι εβδομάδες ή και περισσότερο.
