Η πρησμένη κοιλιά είναι ασυνήθιστα διογκωμένη προς τα έξω.
Μπορείτε να δείτε και να μετρήσετε τη διαφορά, και μερικές φορές μπορείτε να αισθανθείτε το πρήξιμο στην κοιλιά.
Η φουσκωμένη κοιλιά μπορεί να οφείλεται σε φούσκωμα από αέρια ή μπορεί να οφείλεται σε συσσωρευμένο υγρό, ιστό ή πεπτικό περιεχόμενο. Το πρήξιμο στην κοιλιά μπορεί να είναι χρόνιο ή οξύ.
Τι είναι η πρησμένη κοιλιά;
Η πρησμένη κοιλιά είναι μετρήσιμα διογκωμένη πέρα από το φυσιολογικό της μέγεθος.
Συχνά το πρήξιμο συνοδεύεται από το αίσθημα του φουσκώματος με παγιδευμένα αέρια ή πεπτικό περιεχόμενο.
Ωστόσο, η πρησμένη κοιλιά δεν οφείλεται πάντα σε πεπτικές διαδικασίες.
Οι γιατροί διαγιγνώσκουν μια πρησμένη κοιλιά με βάση τα “πέντε f” (στα αγγλικά): μετεωρισμός – flatus (αέρια), έμβρυο – fetus (εγκυμοσύνη), κόπρανα – feces (παγιδευμένα περιττώματα), υγρό – fluid (από διάφορες αιτίες) ή λίπος – fat.
Μια πρησμένη κοιλιά μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστο σύμπτωμα ή μπορεί να είναι απλώς ένα σύμπτωμα που εσείς και ο γιατρός σας παρατηρείτε οπτικά.
Μπορεί να είναι οξεία – ένα ξαφνικό, ασύνηθες περιστατικό – ή χρόνια – κάτι που εμφανίζεται και υποχωρεί επανειλημμένα με προβλέψιμο τρόπο. Η χρόνια κοιλιακή διάταση που συνοδεύεται από ένα δυσάρεστο αίσθημα φουσκώματος συχνά σχετίζεται με κάποιο πρόβλημα του πεπτικού συστήματος.
Τι υποδηλώνει το πρήξιμο της κοιλιάς;
Η πρησμένη κοιλιά αποτελεί είτε οργανικό είτε λειτουργικό πρόβλημα.
Ένα οργανικό πρόβλημα μπορεί να εξηγηθεί με σωματικά ευρήματα, όπως μια ασθένεια.
Τα λειτουργικά προβλήματα είναι παρατηρήσιμα αλλά δεν εξηγούνται.
Οργανικά αίτια
Τα οργανικά αίτια της πρησμένης κοιλιάς μπορεί να είναι τα εξής:
- Εγκυμοσύνη.
- Η έμμηνος ρύση, η οποία προκαλεί κατακράτηση νερού.
- Σημαντική πρόσφατη αύξηση βάρους, η οποία τείνει να αποθηκεύεται ως ενδοκοιλιακό λίπος και μπορεί να εμποδίζει την πέψη.
- Απόφραξη του λεπτού ή του παχέος εντέρου, που προκαλεί συσσώρευση αερίων και αποβλήτων.
- Μερική παράλυση του στομάχου (γαστροπάρεση) που προκαλεί συσσώρευση πεπτικού περιεχομένου.
- Ορισμένες γαστρεντερικές παθήσεις προκαλούν αέρια και φούσκωμα, όπως η υπερανάπτυξη των βακτηρίων του λεπτού εντέρου (small intestinal bacterial overgrowth – SIBO), η κοιλιοκάκη, η εξωκρινής παγκρεατική ανεπάρκεια (exocrine pancreatic insufficiency – EPI) και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (IBD).
- Φλεγμονή του κοιλιακού βλεννογόνου (περιτονίτιδα).
- Συσσώρευση υγρού στην κοιλιά που προκαλείται από ηπατική νόσο (ασκίτης).
- Διεύρυνση οργάνου από φλεγμονή ή μια εξεργασία.
- Εσωτερική αιμορραγία (ενδοκοιλιακή αιμορραγία).
- Λειτουργικά αίτια
Οι λειτουργικές αιτίες για το φούσκωμα της κοιλιάς συνήθως αφορούν πεπτικά προβλήματα που προκαλούν συσσώρευση αερίων και/ή πεπτικού περιεχομένου.
Τα αίτια της πρησμένη κοιλιάς μπορεί να είναι τα εξής:
- Αέρια από λειτουργική δυσπεψία, δυσανεξία σε τρόφιμα ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
- Δυσκοιλιότητα που προκαλεί συσσώρευση κοπράνων και συσσώρευση πεπτικού περιεχομένου.
- Κατακράτηση ούρων που προκαλεί συσσώρευση ούρων.
- Διαταραχή των μυϊκών συσπάσεων που εμπλέκονται στην πέψη (εντερική ψευδοαπόφραξη), προκαλώντας ανάσχεση του πεπτικού περιεχομένου.
- Αδυναμία των κοιλιακών μυών, η οποία προκαλεί χαλάρωση του κοιλιακού περιεχομένου προς τα έξω και κάτω (σπλαχνόπτωση).
Πώς αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες υγείας την κοιλιακή διάταση;
Εάν αναζητήσετε ιατρική περίθαλψη για τη διάταση της κοιλιάς σας, ο γιατρός θα προσπαθήσει να εντοπίσει την αιτία. Θα ξεκινήσει κάνοντάς σας ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας και εξετάζοντας την κοιλιά σας για να δει πού είναι διογκωμένη.
Η θέση της προς τα έξω κύρτωσης, αν είναι ομοιόμορφη σε όλη την κοιλιακή σας χώρα ή πιο έντονη σε μια συγκεκριμένη περιοχή, τον βοηθά να προσδιορίσει ποια όργανα εμπλέκονται και να περιορίσει τον κατάλογο των πιθανών αιτιών.
Μπορεί επίσης να ψηλαφίσει την περιοχή με τα χέρια του ή να την αγγίξει και να ακούσει τον ήχο που βγάζει για να προσδιορίσει την παρουσία υγρών, αερίων ή στερεών.
Τα εσωτερικά όργανα της κοιλιάς μπορούν να ταξινομηθούν είτε ως συμπαγή είτε ως κοίλα.
Στα στερεά όργανα περιλαμβάνονται το ήπαρ, ο σπλήνας, οι νεφροί, τα επινεφρίδια, το πάγκρεας, οι ωοθήκες και η μήτρα.
Αυτά μπορεί να διογκωθούν λόγω φλεγμονής ή αναπτύξεων όπως όγκος, απόστημα ή κύστη.
Ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να αισθανθεί ότι είναι διογκωμένα ή μπορεί να χρειαστεί να εξετάσει μια εικόνα των εσωτερικών οργάνων για να το διαπιστώσει.
Ένας μεγάλος όγκος μπορεί να είναι ψηλαφητός μέσω του δέρματος.
Ο γιατρός θα επιβεβαιώσει την κατάστασή σας με απεικονιστικές εξετάσεις και στη συνέχεια θα προχωρήσει σε πρόσθετες εξετάσεις και θεραπεία ανάλογα με την κατάσταση.
Τα κοίλα όργανα της κοιλιάς περιλαμβάνουν το στομάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο, τη χοληδόχο κύστη, τους χοληφόρους πόρους, τις σάλπιγγες, τη μήτρα και την ουροδόχο κύστη.
Τα όργανα αυτά είναι ψηλαφητά μόνο αν είναι διογκωμένα. Εάν ο γιατρός σας μπορεί να ψηλαφίσει κάποιο από αυτά, θα ξέρει αμέσως πού βρίσκεται το πρόβλημα.
Όπως και τα συμπαγή όργανα, έτσι και τα κοίλα όργανα μπορούν να διογκωθούν εξαιτίας φλεγμονών ή όγκων.
Αλλά μπορούν επίσης να διογκωθούν λόγω των προϊόντων της πέψης -αέρια, πεπτικά υγρά, κόπρανα και ούρα- ή λόγω εγκυμοσύνης, στην περίπτωση της μήτρας – ή, σπάνια, λόγω εσωτερικής αιμορραγίας.
Οι απεικονιστικές εξετάσεις θα το διευκρινίσουν αυτό.
Μια άλλη αιτία της κοιλιακής διάτασης είναι η συσσώρευση υγρού στο τοίχωμα της κοιλιακής κοιλότητας, που ονομάζεται περιτόναιο.
Αυτοί οι ιστοί μπορεί να φλεγμαίνουν από λοίμωξη (περιτονίτιδα) ή να γεμίσουν με υγρό ως αποτέλεσμα μιας κατάστασης που ονομάζεται ασκίτης.
Συνήθως ο ασκίτης ο οποίος αποτελεί παρενέργεια της ουλοποίησης του ήπατος (κίρρωση), εμφανίζεται όταν η πίεση στα αιμοφόρα αγγεία του ήπατος (πυλαία υπέρταση) ωθεί το υγρό που εξαγγειώνεται στην κοιλιακή κοιλότητα.
Οι επαγγελματίες υγείας μπορούν συχνά να εντοπίσουν το υγρό στο περιτόναιο με φυσική εξέταση, αλλά το κοιλιακό υπερηχογράφημα είναι πιο ευαίσθητο.
Πώς μπορεί να αποκατασταθεί μια διογκωμένη κοιλιά;
Εάν η διογκωμένη κοιλιά σας έχει οργανική αιτία, η θεραπεία θα είναι πολύ συγκεκριμένη για την αιτία αυτή.
Αυτό ίσως να σημαίνει τη διαχείριση μιας νόσου, μιας λοίμωξης, μιας ανάπτυξης, μιας απόφραξης ή ενός τραυματισμού.
Μια οξεία περίπτωση θα υποχωρήσει όταν αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία. Μια χρόνια περίπτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί συμπληρωματικά με διουρητικά (για τα υγρά), καθαρτικά (για τη δυσκοιλιότητα) ή κάψουλες ενεργού άνθρακα (για τα αέρια).
Εάν πάσχετε από λειτουργική κοιλιακή διάταση και η αιτία είναι άγνωστη, μπορεί να χρειαστεί κάποια διαδικασία δοκιμής και λάθους για τη αντιμετώπισή της.
Ο γιατρός σας ενδεχομένως να σας συστήσει ένα τεστ αναπνοής υδρογόνου για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε την αιτία των υπερβολικών εντερικών αερίων.
Μπορεί επίσης να σας συστήσει να δοκιμάσετε διαιτητικές αλλαγές, προβιοτικά ή ένζυμα για τη βελτίωση της πεπτικής σας λειτουργίας.
Εάν υποπτεύεται ως αιτία τη μυϊκή αδυναμία, μπορεί να σας προτείνει ασκήσεις για την κοιλιά ή το πυελικό έδαφος.
Τι μπορώ να κάνω στο σπίτι για να προλάβω το πρήξιμο της κοιλιάς;
Η πρόληψη είναι ευκολότερη αν γνωρίζετε την αιτία. Εάν παρατηρήσετε ότι το πρήξιμο εμφανίζεται μετά το φαγητό, ίσως μπορέσετε να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες για να το αποτρέψετε.
Για παράδειγμα:
- Εντοπίστε την ευαισθησία σας στα τρόφιμα και κάντε ανάλογες αλλαγές στη διατροφή σας.
- Τρώτε μικρότερες ποσότητες και πιο αργά. Περιμένετε περισσότερο χρόνο μεταξύ των γευμάτων.
- Πίνετε περισσότερο νερό και τρώτε περισσότερες φυτικές ίνες για να αποτρέψετε τη συσσώρευση αποβλήτων.
- Δοκιμάστε να πάρετε πεπτικά ένζυμα και προβιοτικά πριν από τα γεύματα.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω για το πρήξιμο της κοιλιάς μου;
Αναζητήστε ιατρική φροντίδα εάν το πρήξιμο στην κοιλιά σας:
- Συνεχίζει να επιδεινώνεται και δεν υποχωρεί.
- Συνοδεύεται από έντονο κοιλιακό πόνο.
- Συνοδεύεται από συμπτώματα μιας ασθένειας, όπως πυρετός, εμετός ή αιμορραγία.
- Είναι χρόνιο πρόβλημα και δεν γνωρίζετε την αιτία.
