Αν βιώνετε έντονες, εξουθενωτικές κράμπες πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο (περίοδο), δεν είστε η μόνη. Περισσότερες από τις μισές γυναίκες που έχουν έμμηνο ρύση έχουν ήπιο έως μέτριο πόνο για μερικές ημέρες.
Αν και είναι συνηθισμένο να έχετε κάποια ενόχληση κατά την περίοδο, θα πρέπει να είναι μια χαμηλού επιπέδου ενόχληση και όχι βασανιστικός πόνος. Οι υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις, όπως τα ινομυώματα ή η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, μπορεί να προκαλέσουν κράμπες περιόδου τόσο έντονες που να μην μπορείτε να κινηθείτε.
Οι έντονες κράμπες περιόδου και ο βασανιστικός πόνος που οφείλεται σε αυτή ενδέχεται:
- να επηρεάσουν την κινητικότητά σας
- να σας κρατήσουν μακριά από το σχολείο ή τη δουλειά
- να σας εμποδίσουν να κοιμηθείτε
- να σας οδηγήσουν στα επείγοντα περιστατικά
Αυτό το άρθρο εξετάζει τα χαρακτηριστικά των σοβαρών κρίσεων περιόδου, τις αιτίες τους, το πόσο διαρκούν οι κράμπες, τη διάγνωση, την ανακούφιση και τη θεραπεία τους.
Πόνοι περιόδου: Τι σημαίνει όταν μιλάμε για έντονες κράμπες περιόδου;
Οι έντονες κράμπες περιόδου είναι ο έντονος πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα (κοιλιά). Συνήθως είναι συνεχής και μπορεί να μοιάζει με αμβλύ πόνο ή με σφυροκόπημα (όπως οι μυϊκές συσπάσεις).
Είναι δύσκολο να βρείτε ανακούφιση από τις έντονες κράμπες, οι οποίες μπορεί να είναι εξαντλητικές. Ενδέχεται να σας δυσκολεύουν να σηκωθείτε από το κρεβάτι ή να κάνετε οτιδήποτε άλλο εκτός από το να επικεντρωθείτε στον πόνο.
Εάν οι κράμπες περιόδου είναι έντονες και εμποδίζουν την ικανότητά σας να συνεχίσετε την καθημερινή σας ζωή, μπορεί να υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα που χρειάζεται φροντίδα. Μερικές αιτίες που προκαλούν έντονες κράμπες περιόδου είναι μεταξύ άλλων:
- Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια (επώδυνες περίοδοι)
- Ενδομητρίωση
- Αδενομύωση
- Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
Ο “φυσιολογικός” έναντι του αφόρητου πόνου της περιόδου
Κάποιες ήπιες έως μέτριες κράμπες για μερικές ημέρες κατά τη διάρκεια της περιόδου σας είναι φυσιολογικές. Μπορείτε να βρείτε ανακούφιση από τον “φυσιολογικό” πόνο της περιόδου μέσω φυσικών θεραπειών ή παυσίπονων φαρμάκων που χορηγούνται χωρίς συνταγή.
Οι φυσιολογικές κράμπες περιόδου πρέπει να είναι ενοχλητικές αλλά όχι αφόρητες. Ο αφόρητος πόνος περιόδου είναι τόσο έντονος που επηρεάζει την ικανότητά σας να κινείστε ή να συμμετέχετε στις συνηθισμένες σας δραστηριότητες.
Το να βιώνετε έντονες, εξουθενωτικές κράμπες δεν είναι “φυσιολογικό” και συνεπάγεται:
- Πόνο που παρεμποδίζει την καθημερινή ζωή, το σχολείο και την εργασία
- Πόνο που δεν ανακουφίζεται με φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή
- Πόνο που διαρκεί περισσότερο από λίγες ημέρες
- Πόνο που μοιάζει διαφορετικός από το συνηθισμένο
- Κράμπες που σας δυσκολεύουν να σηκωθείτε από το κρεβάτι ή να περπατήσετε
Μπορεί επίσης να έχετε τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Πόνο στην πλάτη, στο ισχίο ή στα πόδια
- Έντονους πονοκεφάλους ή ημικρανίες
- Συμπτώματα που θυμίζουν γρίπη ( πόνος, κόπωση, ρίγη, ζαλάδα)
- Ναυτία, εμετό, διάρροια
Αιτίες των φρικτών πόνων περιόδου
Η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια (πόνος περιόδου) είναι οι κύριες αιτίες των φρικτών κραμπών. Ωστόσο, διάφορες υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις μπορούν να συμβάλουν στη δευτερογενή δυσμηνόρροια.
Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια (ΠΔ) εμφανίζεται χωρίς να υπάρχει κάποια υποκείμενη πάθηση, συνήθως λόγω των υψηλών επιπέδων της ορμόνης προσταγλανδίνης, η οποία προκαλεί τη σύσπαση της μήτρας.
- Κράμπες πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας
Οι κράμπες της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας αρχίζουν πριν ή κατά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως (αιμορραγία περιόδου), όταν τα επίπεδα των προσταγλανδινών βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα. Τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν κατά την εφηβεία και αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες απουσίας από το σχολείο ή την εργασία. Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια έχει ως αποτέλεσμα:
- το 14-51% των γυναικών με πρωτοπαθή δυσμηνόρροια να λείπουν από το σχολείο
- Μια πτώση 29-50% στη σχολική παρουσία
- Απώλεια 600 εκατομμυρίων ωρών εργασίας και σχολικής παρακολούθησης ετησίως
Δευτεροπαθής δυσμηνόρροια
Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια (ΔΔ) οφείλεται σε μια υποκείμενη ιατρική πάθηση των αναπαραγωγικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται στην παρούσα ενότητα.
Τα χαρακτηριστικά του πόνου της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας αφορούν:
- Πόνο που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου
- Μακράς διάρκειας εμμηνορροϊκές κράμπες
- Επώδυνες περιόδους σε γυναίκες άνω των 24 ετών
- Πόνο κατά το σεξ
Ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση επηρεάζει 5-10 εκατομμύρια γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Προκύπτει όταν ιστός παρόμοιος με το ενδομήτριο (το εσωτερικό της μήτρας) αναπτύσσεται εκτός της μήτρας, συνήθως στην πύελο (μεταξύ των γοφών) ή στα αναπαραγωγικά όργανα. Ο ιστός ή οι βλάβες που μοιάζουν με το ενδομήτριο αιμορραγούν αλλά δεν έχουν τρόπο να εξέλθουν από το σώμα, με αποτέλεσμα να προκαλούν πόνο.
- Ο πόνος της ενδομητρίωσης δεν συσχετίζεται πάντα με την έκταση της νόσου
Οι γυναίκες με ήπια ενδομητρίωση μπορεί να έχουν επώδυνες περιόδους, ενώ άλλες με πιο σοβαρή ενδομητρίωση μπορεί να μην έχουν. Εξαρτάται από τις ορμόνες, τη συμμετοχή των νεύρων, το βάθος των βλαβών και τους παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής. Πολλές γυναίκες δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν ενδομητρίωση μέχρι να αντιμετωπίσουν κάποιο άλλο πρόβλημα, όπως υπογονιμότητα.
Ινομυώματα
Τα ινομυώματα της μήτρας είναι μη καρκινικοί όγκοι που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας και μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:
- Βαριά αιμορραγία και θρόμβους
- Πόνο στην πλάτη
- Μακροχρόνιες κράμπες
Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, μια λοίμωξη των αναπαραγωγικών οργάνων, εμφανίζεται σε περισσότερες από 1 εκατομμύριο γυναίκες ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια, αποτελούν την πιο συνηθισμένη αιτία. Όμως και άλλες κολπικές λοιμώξεις που δεν είναι ΣΜΝ, όπως η βακτηριακή κολπίτιδα (μη ισορροπημένη κολπική χλωρίδα), μπορούν επίσης να προκαλέσουν φλεγμονώδη νόσο της πυέλου. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου μπορεί να οδηγήσει σε υπογονιμότητα και μπορεί να επιφέρει:
- Πυρετό
- Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις
- Ακανόνιστες περιόδους
- Πόνο κατά την ούρηση
- Πόνο κατά το σεξΙνομυώματα
Αδενομύωση
Η αδενομύωση είναι παρόμοια με την ενδομητρίωση, αλλά ο ιστός που μοιάζει με το ενδομήτριο δεν φεύγει από τη μήτρα. Εξαπλώνεται στο μυομήτριο (μύες της μήτρας) και προκαλεί πόνο στην κοιλιά, τους γοφούς ή στο κάτω μέρος της πλάτης.
Ενδομήτρια συσκευή
Ένας επαγγελματίας υγείας εισάγει μια ενδομήτρια συσκευή στη μήτρα για την αποτροπή της εγκυμοσύνης. Πολλές γυναίκες σημειώνουν ότι τα ορμονικά ενδομήτρια σπειράματα βοηθούν στην ανακούφιση από τις κράμπες. Ωστόσο, τα ορμονικά και τα χάλκινα ενδομήτρια σπειράματα μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακανόνιστες περιόδους και να επιδεινώσουν τις κράμπες.
Κράμπες χωρίς έντονη αιμορραγία
Επώδυνες κράμπες μπορεί να εμφανιστούν χωρίς έντονη αιμορραγία σε καταστάσεις όπως:
- Κύστεις των ωοθηκών
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (μπορεί να προκαλέσει απώλεια περιόδου)
- Φλεγμονώδη Νόσο της Πυέλου (οι κράμπες μπορεί να εμφανιστούν μεταξύ των εμμηνορροϊκών κύκλων)6
Οι μη γυναικολογικές παθήσεις που μπορεί επίσης να συμβάλλουν σε επώδυνες περιόδους είναι οι κάτωθι:
- Νόσος του Crohn
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
- Κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης)
Πόσο καιρό θα πρέπει να διαρκούν οι κράμπες της περιόδου;
Οι κράμπες συνήθως αρχίζουν πριν ή όταν αρχίζει η αιμορραγία και διαρκούν περίπου δύο έως τρεις ημέρες. Τα σημάδια που δείχνουν ότι οι κράμπες σας διαρκούν περισσότερο από το “κανονικό” είναι τα ακόλουθα:
- Οι κράμπες ξεκινούν αρκετές ημέρες πριν από την περίοδό σας
- Οι κράμπες δεν υποχωρούν μέχρι να τελειώσει η περίοδός σας
Ανακούφιση για τους πόνους της περιόδου όταν δεν μπορείτε να κινηθείτε
Μπορείτε να δοκιμάσετε τις παρακάτω θεραπείες για τις άσχημες κράμπες. Ρωτήστε τον θεράποντα ιατρό σας πριν πάρετε ένα νέο φάρμακο, κάποια ομοιοπαθητική θεραπεία ή θεραπεία με θερμότητα (ή κρύο).
Εάν ο πόνος επιμένει, αναζητήστε επείγουσα φροντίδα.
- Αλλάξτε θέση: Η αλλαγή θέσης μπορεί να αποφορτίσει ένα νεύρο από την πίεση.
- Παυσίπονο που χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή: Σε αυτά περιλαμβάνονται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως το Depon (παρακεταμόλη), το Algofren (ιβουπροφαίνη) ή η ναπροξένη.
- Θερμότητα: Η θερμοθεραπεία χαλαρώνει τους ιστούς και τονώνει τη ροή του αίματος. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε θερμαντικό μαξιλάρι, θερμοφόρα ή θερμικό επίθεμα μίας χρήσης. Δοκιμάστε ένα ζεστό μπάνιο όταν μπορείτε να κινηθείτε πιο ελεύθερα.
- Τοπικά φάρμακα: Εφαρμόστε τοπικά (στο δέρμα) επιθέματα, τζελ ή κρέμες πάνω στις επώδυνες περιοχές στο κάτω μέρος της πλάτης.
- Μηχανή TENS: Τα μηχανήματα διαδερμικής ηλεκτρικής διέγερσης νεύρων (TENS) χρησιμοποιούν ηλεκτρόδια για την παροχή ήπιων ηλεκτρικών παλμών για την ανακούφιση του πόνου.
Ιατρική θεραπεία για τις άσχημες κράμπες περιόδου
Οι αφόρητες κράμπες δεν αποτελούν “φυσιολογικό” κομμάτι της εμμήνου ρύσεως και είναι καλύτερο να μιλήσετε σε έναν γιατρό για τις δυνατότητες θεραπείας. Εάν αγνοήσει τα συμπτώματά σας, προτιμήστε να του ξαναμιλήσετε ή να αναζητήσετε κάποια άλλη γνώμη.
Εκτός από τις θεραπείες που αναφέρονται παραπάνω, η ιατρική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ορμόνες
- Συνταγογραφούμενα αναλγητικά
- Φυσικοθεραπεία
- Χειρουργική επέμβαση (σε ακραίες περιπτώσεις)
