Η εξακρίβωση της αιτίας του πόνου στο σαγόνι μπορεί να είναι δύσκολη. Ο πόνος στο σαγόνι μπορεί να προέρχεται από τα δόντια, τους μύες ή τα οστά της γνάθου. Ή, μπορεί να προέρχεται από μια αναπάντεχη περιοχή, όπως τα αυτιά, τα ιγμόρεια ή ακόμη και την καρδιά.
Ο πόνος είναι ο τρόπος του σώματός σας να σηματοδοτήσει ότι κάτι δεν πάει καλά – για παράδειγμα, τρίζετε τα δόντια σας, έχετε μια λοίμωξη ή έχετε μια διαταραχή των αρθρώσεων – επομένως είναι σημαντικό να ανακαλύψετε την αιτία του πόνου στη γνάθο σας.
Αυτό το άρθρο εξετάζει τις συχνές και σπάνιες αιτίες του πόνου στη γνάθο και τις πιθανές μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας.
Πόνος στο σαγόνι: Συχνές αιτίες
Οι πιο συχνές αιτίες του πόνου στη γνάθο είναι οδοντιατρικά προβλήματα και διαταραχές που επηρεάζουν την κροταφογναθική άρθρωση, την άρθρωση που συνδέει το κάτω γνάθο με το κρανίο σας.
Διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης
Τα πιο συνηθισμένα σημεία και συμπτώματα της διαταραχής της κροταφογναθικής άρθρωσης είναι η ευαισθησία της γνάθου που μπορεί να μοιάζει με πονόδοντο, καθώς και πονοκέφαλος ή ωταλγία (πόνος στο αυτί).
Ο πόνος μπορεί να επιδεινώνεται κατά τη μάσηση της τροφής και μπορεί να ακούτε ή/και να αισθάνεστε έναν ήχο κλικ ή κρότο κατά το φαγητό. Πιθανόν να υπάρχει επίσης μειωμένο εύρος κίνησης της γνάθου. Επιπλέον, η πάθηση αυτή μπορεί να σχετίζεται με δυσκαμψία και πόνο στον αυχένα και πόνο στον ώμο που ακτινοβολεί στο χέρι.
Τρίξιμο των δοντιών (τριγμός των δοντιών ή βρουξισμός)
Το τρίξιμο των δοντιών, γνωστό και ως βρουξισμός, μπορεί να προκαλέσει πόνο στις γνάθους. Παρόλο που το τρίξιμο των δοντιών σας σχετίζεται συχνά με το στρες και το άγχος, ο βρουξισμός μπορεί επίσης να συμβεί ακούσια κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Εκτός από το στρες και το άγχος, οι έρευνες δείχνουν ότι παράγοντες όπως η υπνική άπνοια και η κληρονομικότητα μπορεί να συμβάλλουν στον βρουξισμό στον ύπνο.
Τα συμπτώματα του βρουξισμού είναι ο πόνος στη γνάθο, το πρόσωπο και τον αυχένα, οι πονοκέφαλοι και τα οδοντιατρικά προβλήματα, όπως σπασμένα και φθαρμένα δόντια.
Εκτός από το τρίξιμο των δοντιών, και άλλες καταστάσεις μυϊκής υπερκαταπόνησης, όπως το σφίξιμο των δοντιών και το υπερβολικό μάσημα τσίχλας, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στη γνάθο.
Οι πονόδοντοι
Πολλά οδοντιατρικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν πόνο στη γνάθο. Για παράδειγμα, ένα ραγισμένο δόντι μπορεί να προκαλέσει διαλείποντα, αμβλύ ή οξύ πόνο στη γνάθο που προκαλείται από το δάγκωμα ή το φαγητό.
Μια κουφάλα μπορεί να προκαλέσει συνεχή πόνο που επιδεινώνεται με το ζεστό ή το κρύο φαγητό. Άλλα οδοντιατρικά προβλήματα, όπως τα αποστήματα των δοντιών (συσσώρευση πύου στο εσωτερικό των δοντιών) και οι παθήσεις των ούλων μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στη γνάθο.
Λοίμωξη
Μια λοίμωξη στην περιοχή του κεφαλιού και του λαιμού, συγκεκριμένα μια λοίμωξη του αυτιού ή του ιγμορείου (ιγμορίτιδα), μπορεί να προκαλέσει πόνο στη γνάθο. Εκτός από τον πόνο στο σαγόνι, άλλα συμπτώματα της ιγμορίτιδας μπορεί να είναι τα εξής:
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Πονόδοντος
- Πόνος στα μάγουλα
- Ρινική συμφόρηση
Άλλα συμπτώματα μιας λοίμωξης του αυτιού μπορεί να είναι δυσχέρεια στην ακοή, ίλιγγος, ναυτία και περιστασιακά, εκροή υγρών από το αυτί.
Τραυματισμός
Οι τραυματισμοί στη γνάθο ή το πρόσωπο, όπως μια εξαρθρωμένη ή σπασμένη γνάθος, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικό πόνο.
Πόνος στο σαγόνι: Σπάνιες αιτίες
Παρά το γεγονός ότι ο πόνος στη γνάθο συνδέεται συνήθως με πρόβλημα της κροταφογναθικής άρθρωσης, με λοιμώξεις ή με οδοντιατρικά προβλήματα, υπάρχουν και άλλες πιο σπάνιες αιτίες που πρέπει να εξετάσει ο γιατρός.
Καρδιακή προσβολή
Ο πόνος στο σαγόνι μπορεί να σηματοδοτεί καρδιακή προσβολή, μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.
Εκτός από ένα αίσθημα συντριβής ή βάρους στο κέντρο ή την αριστερή πλευρά του θώρακα που μπορεί να μετακινηθεί στη γνάθο, το λαιμό ή τον ώμο, άλλα πιθανά συμπτώματα της καρδιακής προσβολής είναι η δυσκολία στην αναπνοή, η εφίδρωση, η ζάλη, η ναυτία και ο έμετος καθώς επίσης και η αδυναμία.
Εάν εσείς ή κάποιος που βρίσκεται μαζί σας μοιάζει να έχει πάθει καρδιακή προσβολή, μεταβείτε αμέσως στα επείγοντα ή καλέστε το 166.
Αυτοάνοσες καταστάσεις
Οι αυτοάνοσες καταστάσεις προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε υγιή κύτταρα. Ορισμένες παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjögren και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, μπορεί να προκαλέσουν πόνο στις γνάθους με συμπτώματα που μιμούνται τη διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης.
Νευραλγία του τριδύμου
Η νευραλγία του τριδύμου είναι μια εξαιρετικά επώδυνη πάθηση που επηρεάζει το τρίδυμο νεύρο, το οποίο σας βοηθά να ανιχνεύετε τις αισθήσεις του προσώπου και να κινείτε το σαγόνι σας. Η πάθηση συνήθως οφείλεται σε ένα αιμοφόρο αγγείο που πιέζει το τρίδυμο νεύρο, αλλά είναι δυνατόν το νεύρο αυτό να επηρεαστεί από έναν τραυματισμό ή μια άλλη πάθηση.
Η νευραλγία του τριδύμου προκαλεί μονόπλευρες κρίσεις απότομου πόνου που μοιάζει με ηλεκτρικό σοκ στα χείλη, τα μάτια, τη μύτη, το σαγόνι, το μέτωπο και το τριχωτό της κεφαλής. Ο πόνος γενικά πυροδοτείται από το φαγητό, την ομιλία ή την έκθεση του προσώπου σας σε κρύο αέρα.
Οστεονέκρωση της γνάθου
Η οστεονέκρωση επέρχεται όταν διακόπτεται η παροχή αίματος σε ένα οστό και το οστό αρχίζει να νεκρώνεται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο. Στα αίτια της οστεονέκρωσης συγκαταλέγονται η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, τα κορτικοστεροειδή και τα διφωσφονικά φάρμακα, η ακτινοθεραπεία στο κεφάλι και τον αυχένα και ο τραυματισμός.
Διάγνωση
Προκειμένου να εκτιμήσει την αιτία του πόνου στο σαγόνι σας, ο γιατρός θα σας κάνει πρώτα διάφορες ερωτήσεις σχετικά με τον πόνο σας, όπως πότε ξεκίνησε, πόσο έντονος είναι και αν ο πόνος είναι διακοπτόμενος ή συνεχής.
Θα σας ρωτήσει επίσης αν υπήρξε πρόσφατο τραύμα στη γνάθο και αν έχετε συνήθειες που μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο σαγόνι. Η χρονική στιγμή του πόνου στη γνάθο, όπως το αν εμφανίζεται το πρωί κατά το ξύπνημα, μπορεί επίσης να βοηθήσει τον γιατρό να κάνει διάγνωση.
Φυσική εξέταση
Μετά από ένα λεπτομερές ιστορικό, ο γιατρός σας θα ξεκινήσει τη φυσική εξέταση και θα εξετάσει προσεκτικά το στόμα, τα δόντια, την κροταφογναθική άρθρωση, τον αυχένα και τους ώμους σας.
Εάν υποπτεύεται διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης, ο γιατρός σας μπορεί να μετρήσει το εύρος της κίνησης του ανοίγματος της γνάθου σας. Ενώ το φυσιολογικό άνοιγμα είναι 40 έως 55 χιλιοστά, τα άτομα με διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης συχνά έχουν άνοιγμα της γνάθου μικρότερο από 30 χιλιοστά.
Οι ασθενείς με διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης μπορεί επίσης να έχουν μυϊκή ευαισθησία γύρω από την κροταφογναθική άρθρωση, καθώς και κρότο στις αρθρώσεις (αίσθηση τριξίματος) ή ήχο κλικ όταν η γνάθος ανοίγει και κλείνει.
Τέλος, είναι σύνηθες ο γιατρός να κάνει μια εξέταση των κρανιακών νεύρων για να βεβαιωθεί ότι ο πόνος που βιώνετε δεν σχετίζεται με κάποιο ερεθισμένο ή συμπιεσμένο νεύρο (για παράδειγμα, νευραλγία του τριδύμου).
Διαφορετικά μέρη αυτής της νευρολογικής εξέτασης εξετάζουν διαφορετικά νεύρα του κεφαλιού και του προσώπου. Για να εξετάσει το τρίδυμο νεύρο, ο γιατρός μπορεί να αγγίξει απαλά το πρόσωπό σας.
Εργαστηριακές εξετάσεις και τεστ
Οι αιματολογικές εξετάσεις δεν είναι συχνά απαραίτητες για την αξιολόγηση του πόνου στη γνάθο, εκτός εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ή θέλει να αποκλείσει κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Η εξέταση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) ή η εξέταση αντισωμάτων του κυκλικού κιτρουλλινοποιημένου πεπτιδίου (CCP) μπορεί να εξακριβώσει την ύπαρξη αυτοάνοσων καταστάσεων.
Επιπλέον, μπορεί να ζητηθεί ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα και μια εξέταση καρδιακών βιοδεικτών (παλαιότερα γνωστή ως εξέταση καρδιακών ενζύμων) για να αποκλειστεί μια καρδιακή προσβολή.
Απεικονιστικές εξετάσεις
Ανάλογα με τα ευρήματα από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση, οι απεικονιστικές εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν στην παροχή επιπλέον πληροφοριών ή στην επιβεβαίωση της διάγνωσης. Για ορισμένες αιτίες πόνου στη γνάθο, όπως η διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης, ένα οδοντιατρικό πρόβλημα ή ένα κάταγμα ή εξάρθρωση της γνάθου, συνήθως αρκεί μια απλή ακτινογραφία ή μια πανοραμική ακτινογραφία.
Για πιο σύνθετες περιπτώσεις διάγνωσης, όπως για τον έλεγχο για οστεονέκρωση της γνάθου ή λοίμωξη των ιγμορείων, μπορεί να ζητηθεί αξονική τομογραφία (CT).
Οι μαγνητικές τομογραφίες (MRI) χρησιμοποιούνται συχνά για την πιο ενδελεχή αξιολόγηση της διαταραχής της κροταφογναθικής άρθρωσης σε άτομα με χρόνιο ή έντονο πόνο. Μια μαγνητική τομογραφία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση του τριδύμου νεύρου στην νευραλγία του τριδύμου.
Θεραπεία
Η θεραπεία του πόνου στο σαγόνι εξαρτάται από την αιτία του, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει αγωγές όπως φαρμακευτική αγωγή, αυτοφροντίδα ή χειρουργική επέμβαση.
Φάρμακα
Για ορισμένες περιπτώσεις συνταγογραφούνται συγκεκριμένα φάρμακα. Για παράδειγμα, ένα αντιβιοτικό θα συνταγογραφηθεί για μια λοίμωξη του ιγμορείου ή του αυτιού, ενώ το αντισπασμωδικό καρβαμαζεπίνη ή οξκαρβαζεπίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της νευραλγίας του τριδύμου.
Εάν έχετε διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης, μπορεί να συνταγογραφηθεί ένας συνδυασμός φαρμάκων (για παράδειγμα, ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες και/ή ένα μυοχαλαρωτικό).
Αλλαγές στην καθημερινότητα
Εάν γνωρίζετε ότι ο πόνος σας είναι αποτέλεσμα ενός δευτερεύοντος προβλήματος, όπως ο βρουξισμός στον ύπνο (τρίξιμο των δοντιών τη νύχτα), υπάρχουν μερικά απλά μέτρα που μπορείτε να λάβετε μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος:
- Να τρώτε μαλακές τροφές ή να κόβετε τις τροφές σε μικρά κομμάτια για να ξεκουράζετε το σαγόνι σας από το έντονο μάσημα
- Εφαρμόστε υγρή θερμότητα στην περιοχή
- Πάρτε αναλγητικά φάρμακα χωρίς συνταγή
- Βρείτε τρόπους για να καταλαβαίνετε ότι σφίγγετε τη γνάθο σας ή ότι τρίζετε τα δόντια σας- το να κρατάτε τα πάνω και τα κάτω δόντια σας σε απόσταση μεταξύ τους θα σας βοηθήσει
- Φορέστε προστατευτικό στόματος- αυτά μπορείτε είτε να τα αγοράσετε από ένα φαρμακείο και να τα διαμορφώσετε ώστε να ταιριάζουν στα δόντια σας, είτε να τα φτιάξετε κατά παραγγελία στο οδοντιατρείο σας
