Οι συγγενείς ανωμαλίες μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση και τη σωματική λειτουργία ενός νεογέννητου.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα στα 33 μωρά γεννιέται με κάποια συγγενή ανωμαλία. Ορισμένες παθήσεις είναι εύκολα αντιληπτές, όπως η σχιστία του χείλους ή του ουρανίσκου.
Άλλες, όπως οι συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες, αποκαλύπτονται με ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις.
Οι συγγενείς ανωμαλίες προκαλούνται κατά την ανάπτυξη του μωρού στη μήτρα. Ορισμένες χημικές ουσίες, φάρμακα και φαρμακευτικές ουσίες – οι λεγόμενες τερατογόνες ουσίες – μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών.
Ανάμεσα στις 15 και 60 ημέρες της κύησης (κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου), αναπτύσσονται σημαντικά όργανα.
Αυτή είναι η περίοδος κατά την οποία το μωρό σας είναι πιο ευαίσθητο στις επιδράσεις των τερατογόνων και είναι δυνατόν να προκύψουν σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες.
Τα τερατογόνα δεν είναι η μόνη αιτία των συγγενών ανωμαλιών. Η κληρονομικότητα παίζει επίσης σημαντικό ρόλο.
Αν και δεν υπάρχει ασφαλής τρόπος πρόληψης των συγγενών ανωμαλιών, εσείς μπορείτε να λάβετε μέτρα για να μειώσετε την έκθεση του μωρού σας σε πολλούς επιβλαβείς περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την προγεννητική ανάπτυξη του μωρού.
Η τήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και τα τακτικά ραντεβού με τον γυναικολόγο σας πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να σας βοηθήσουν να κρατήσετε το μωρό σας υγιές.
Αποφύγετε το αλκοόλ
Το αλκοόλ αποτελεί κύρια αιτία συγγενών ανωμαλιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα αλκοόλ την οποία να μπορεί να καταναλώσει η έγκυος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά την προσπάθεια να μείνει έγκυος.
Δεν υπάρχει επίσης ασφαλής χρόνος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να πίνετε.
Όλα τα είδη αλκοόλ είναι εξίσου δυνητικά επιβλαβή, μεταξύ άλλων όλα τα είδη κρασιού και η μπύρα.
Μπορεί να χρειαστούν τέσσερις έως έξι εβδομάδες προτού μπορέσει ένα τεστ να διαπιστώσει την εγκυμοσύνη, οπότε είναι καλή ιδέα να σταματήσετε να πίνετε μόλις σταματήσετε τα αντισυλληπτικά και αρχίσετε να προσπαθείτε να συλλάβετε.
Το αλκοόλ θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων εβδομάδων.
Το εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο (Fetal alcohol syndrome FAS) μπορεί να είναι αποτέλεσμα της χρήσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι ανωμαλίες που σχετίζονται με το σύνδρομο περιλαμβάνουν:
- Καρδιακές, νεφρικές ή οστικές ανωμαλίες
- Πεπλατυσμένο πρόσωπο δευτεροπαθώς λόγω της υπανάπτυξης του μέσου προσώπου
- Διανοητική στέρηση
- Περιορισμός της ενδομήτριας ανάπτυξης ( κακή ανάπτυξη του μωρού ενώ βρίσκεται στη μήτρα)
- Προβλήματα όρασης και ακοής
- Μικροκεφαλία (μικρό κεφάλι και μειωμένη ανάπτυξη του εγκεφάλου)
- Κακός συντονισμός
Οι ερευνητές δεν έχουν προσδιορίσει ακριβώς πόσο αλκοόλ οδηγεί στο εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο, ούτε είναι πλήρως κατανοητός ο ακριβής τρόπος με τον οποίο το αλκοόλ προκαλεί το εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο.
Είναι γνωστό ότι το αλκοόλ περνάει εύκολα τον πλακούντα στο αίμα του εμβρύου. Εάν πίνετε ενώ είστε έγκυος, η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα σας και στο αίμα του μωρού σας θα είναι κατά προσέγγιση η ίδια.
Ωστόσο, τα έμβρυα δεν διαθέτουν το ένζυμο που απαιτείται για τον αποτελεσματικό μεταβολισμό του αλκοόλ.
Αντ’ αυτού, τα μωρά βασίζονται στα ένζυμα του πλακούντα και της μητέρας για την απομάκρυνσή του από τον οργανισμό τους.
Αυτό σημαίνει ότι το μωρό σας θα δυσκολευτεί περισσότερο από εσάς να επεξεργαστεί το αλκοόλ.
Το αλκοόλ μπορεί επίσης να προκαλέσει σημαντική βλάβη στο νευρικό σύστημα του μωρού σας.
Όχι μόνο εμποδίζει την ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων, αλλά και τα σκοτώνει (πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάζεται απόπτωση).
Σταματήστε το κάπνισμα
Είναι καλύτερο να κόψετε το κάπνισμα πριν μείνετε έγκυος- ωστόσο, για έναν μέλλοντα γονέα που εξακολουθεί να καπνίζει, δεν είναι ποτέ αργά για να το κόψει.
Ένα μωρό που γεννιέται από γονέα που καπνίζει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να παρουσιάσει:
- Σχιστία χείλους
- Σχιστία της υπερώας
- Περιορισμό ενδομήτριας ανάπτυξης
- Θνησιγένεια
- Πρόωρο τοκετό
- Σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου
- Τρόμο
Η νικοτίνη μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο και τους πνεύμονες του αναπτυσσόμενου μωρού.
Η νικοτίνη παρουσιάζει μέχρι και 15% μεγαλύτερη συγκέντρωση στο αίμα του εμβρύου απ’ ό,τι στο αίμα του γονέα που κυοφορεί.
Όσο πιο πολύ καπνίζει ένας γονέας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ενδομήτριου περιορισμού της ανάπτυξης.
Επιπλέον, ακόμη και όσοι καπνίζουν 10 τσιγάρα ή λιγότερα την ημέρα (ελαφροί καπνιστές) θέτουν τα μωρά τους σε διπλάσιο κίνδυνο για μειωμένο βάρος γέννησης.
Οι επιπτώσεις του ατμίσματος και της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου στην εγκυμοσύνη είναι επίσης δυνητικά επιβλαβείς, καθώς πολλές από τις άκαπνες συσκευές περιέχουν νικοτίνη.
Κόψτε τη μαριχουάνα (ινδική κάνναβη) ή άλλα ψυχαγωγικά ναρκωτικά
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) αποτρέπει τη χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών κατά την εγκυμοσύνη, επειδή αυτά συνδέονται με πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης και ορισμένες γενετικές ανωμαλίες.
Η μαριχουάνα είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ψυχαγωγικό ναρκωτικό.
Υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία που συνδέουν τη χρήση μαριχουάνας κατά την εγκυμοσύνη με νευροαναπτυξιακά προβλήματα στα παιδιά αργότερα.
Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα, καθώς και προβλήματα στην αφηρημένη και οπτική συλλογιστική.
Η έρευνα δείχνει ότι τα μωρά των οποίων οι γονείς έκαναν χρήση μαριχουάνας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι αγχώδη και επιθετικά μεταξύ των ηλικιών 3 και 6 ετών.
Μειώστε τον κίνδυνο λοιμώξεων
Ορισμένες λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσουν σε γενετικές ανωμαλίες.
Πολλές λοιμώξεις μπορούν να προληφθούν με το να μένετε μακριά από άτομα που είναι άρρωστα, με το συχνό πλύσιμο των χεριών και με το σχολαστικό μαγείρεμα του κρέατος.
Επιπλέον, ορισμένα εμβόλια προστατεύουν τον άνθρωπο από λοιμώξεις που μπορεί να οδηγήσουν σε συγγενείς ανωμαλίες.
Το εμβόλιο της εποχικής γρίπης συνιστάται πάντα για τις εγκύους.
- COVID-19
Αν και ο συνολικός κίνδυνος είναι χαμηλός, οι έγκυες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας από την COVID-19 σε σύγκριση με τις μη έγκυες.
Είναι πιο πιθανό να χρειαστούν νοσηλεία, υποστήριξη της αναπνοής, φροντίδα σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) και να πεθάνουν από επιπλοκές.
Επιπλέον, η COVID-19 μπορεί να θέσει τις γυναίκες σε αυξημένο κίνδυνο κακής έκβασης της εγκυμοσύνης.
Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μιας εγκύου για σοβαρή ασθένεια περιλαμβάνουν:
- Προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας
- Το να είναι κανείς μεγαλύτερος των 25 ετών
- Οι ανισότητες στον τομέα της υγείας και οι κοινωνικές ανισότητες
Σύμφωνα με τους ειδικούς φορείς, εάν είστε έγκυος, μπορείτε να κάνετε το εμβόλιο κατά της COVID-19.
Από την παρακολούθηση του εμβολίου δεν έχουν διαπιστωθεί προβλήματα ασφάλειας για τις εγκύους ή τα μωρά τους.
Ορισμένα νεογέννητα είναι θετικά στο COVID-19 λίγο μετά τη γέννηση.
Δεν είναι γνωστό αν προσβλήθηκαν από τον ιό στη μήτρα, κατά τη διάρκεια της γέννησης ή μετά τη γέννησή τους.
Ευτυχώς, τα περισσότερα νεογέννητα με COVID-19 έχουν ήπια ή καθόλου συμπτώματα.
Ωστόσο, έχουν υπάρξει και ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις.
Οι γονείς που βρέθηκαν θετικοί σε COVID-19 κατά τη στιγμή του τοκετού θα πρέπει να λάβουν προφυλάξεις.
Να φοράτε μάσκα όταν βρίσκεστε σε απόσταση μικρότερη των έξι μέτρων από το μωρό σας και να πλένετε συχνά τα χέρια σας, ιδίως πριν πιάσετε το μωρό σας.
Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι το μητρικό γάλα δεν είναι πιθανό να μεταδώσει τον ιό στα μωρά.
Εάν έχετε COVID-19, φροντίστε να πλένετε τα χέρια σας σχολαστικά πριν αγγίξετε το μωρό σας και να φοράτε μάσκα όταν θηλάζετε.
Συζητήστε τα συνταγογραφούμενα φάρμακα με το γιατρό σας
Πολλά φάρμακα έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να επηρεάσουν την εγκυμοσύνη.
Ωστόσο, μόνο περίπου 30 φάρμακα είναι γνωστά τερατογόνα, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν γενετικές ανωμαλίες.
Οι πιθανές τερατογόνες επιδράσεις των φαρμάκων περιλαμβάνουν τα εξής:
- Τοξικότητα (δηλαδή, ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων που επηρεάζουν την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων)
- Θάνατος του εμβρύου
- Περιορισμός της ενδομήτριας ανάπτυξης
- Δυσμορφίες
- Νεογνικές τοξικότητες
Μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα, οι γιατροί πίστευαν ότι το έμβρυο ζούσε σε ένα προστατευμένο περιβάλλον χωριστά από τον γονέα.
Αυτή η πεποίθηση ότι τα έμβρυα ήταν προστατευμένα από τα συνταγογραφούμενα φάρμακα και άλλες δυνητικά τοξικές ουσίες κατέρρευσε μετά τις επιπτώσεις της θαλιδομίδης που οδήγησαν σε εκτεταμένη τραγωδία τη δεκαετία του 1960 (φωκομέλια).
Η θαλιδομίδη χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της πρωινής ναυτίας, αλλά οδήγησε σε σοβαρές δυσμορφίες των άκρων, δυσμορφίες του προσώπου και άλλα προβλήματα στα νεογέννητα.
Από την τραγωδία της θαλιδομίδης και μετά, οι γιατροί προσεγγίζουν με προσοχή τη συνταγογράφηση φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υπό το φόβο των τερατογόνων παρενεργειών.
Ευτυχώς, πολλοί τερατογόνοι παράγοντες δεν συνταγογραφούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ακολουθούν ορισμένα γνωστά φάρμακα που είναι τερατογόνα:
- Αναστολείς του ΜΕΑ
- Καρβαμαζεπίνη
- Κυκλοφωσφαμίδη
- Διαιθυλική στυλοβεστρόλη
- Ισοτρετινοΐνη
- Λίθιο
- Φαινυτοΐνη
- Τετρακυκλίνη
- Βαρφαρίνη
Συμπληρώματα με φολικό οξύ
Το φολικό οξύ είναι ένας τύπος βιταμίνης Β. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ανάγκη για φολικό οξύ αυξάνεται πέντε έως δέκα φορές, επειδή η βιταμίνη αυτή μεταφέρεται στο έμβρυο.
Η ανεπάρκεια φολικού οξέος μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ακόμη και ένα άτομο που τρέφεται καλά μπορεί να την εμφανίσει.
Σημειωτέον, τα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ.
Δεδομένου ότι οι μισές από όλες τις εγκυμοσύνες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι απρογραμμάτιστες και η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος μπορεί να επηρεάσει το έμβρυο από νωρίς -πριν καν η γυναίκα μάθει ότι είναι έγκυος-, οι ειδικοί συνιστούν σε κάθε άτομο που μπορεί να συλλάβει (μεταξύ 15 και 45 ετών) να λαμβάνει 400 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος ημερησίως.
Οι περισσότερες προγεννητικές βιταμίνες περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή (600 έως 1000 μικρογραμμάρια).
Οι ακόλουθοι παράγοντες αυξάνουν την ανάγκη του γονέα για φυλλικό οξύ:
- Σπασμολυτικά φάρμακα
- Θηλασμός
- Συνυπάρχουσα αναιμία
- Λοίμωξη
- Κακή διατροφή
Η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές γενετικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της δισχιδούς ράχης και της ανεγκεφαλίας.
Και οι δύο αυτές καταστάσεις είναι ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα.
Στην περίπτωση της δισχιδούς ράχης, τα οστά της σπονδυλικής στήλης δεν σχηματίζονται σωστά γύρω από τον νωτιαίο μυελό.
Στην περίπτωση της ανεγκεφαλίας, τμήματα του κεφαλιού και του εγκεφάλου δεν σχηματίζονται σωστά.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η συμπληρωματική χορήγηση φυλλικού οξέος κατά τη σύλληψη, η οποία συνεχίζεται κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα κατά περίπου 70%.
Παρακολουθήστε στενά τα χρόνια προβλήματα υγείας
Ο μη ελεγχόμενος διαβήτης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και η παχυσαρκία πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών καθώς και άλλων σοβαρών παθήσεων.
Εάν ο διαβήτης ελέγχεται ανεπαρκώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα υψηλότερα σάκχαρα στο αίμα ενδέχεται να επηρεάσουν τόσο το έμβρυο όσο και τη μητέρα.
Τα μωρά που γεννιούνται από γονείς με διαβήτη είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερα και έχουν μεγαλύτερα όργανα, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία του τοκετού πολύ πιο δύσκολη.
Τα μωρά αυτά εμφανίζουν επίσης χαμηλά σάκχαρα στο αίμα μετά τη γέννηση.
Επιπλέον, τα μωρά που γεννιούνται από γονείς με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θνησιγένειας και τα έμβρυα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής.
Οι συγκεκριμένες καταστάσεις που βιώνουν τα μωρά που γεννιούνται από γονείς με διαβήτη μπορεί να είναι οι εξής:
Μπλε και στικτό δέρμα, γρήγορο καρδιακό ρυθμό και γρήγορη αναπνοή (σημάδια πνευμονικής και καρδιακής ανεπάρκειας)
- Συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες
- Ίκτερο
- Λήθαργο
- Κακή σίτιση
- Πρήξιμο
- Τρόμο
Οι γυναίκες με διαβήτη θα πρέπει να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ένα υγιές βάρος πριν από τη σύλληψη.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να προσπαθούν να περιορίσουν την αύξηση του σωματικού τους βάρους, καθώς και να ασκούνται, να παρακολουθούν το σάκχαρο στο αίμα τους και να παίρνουν φάρμακα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
Ομοίως, οι γυναίκες με παχυσαρκία θα πρέπει να προσπαθούν να χάσουν βάρος πριν από τη σύλληψη.
