Τι είναι η δυσλεξία;
Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζει τις ικανότητες που χρησιμοποιεί ένα άτομο κατά τη μάθηση, όπως για παράδειγμα στην ανάγνωση και τη γραφή. Ειδικότερα, η δυσλεξία δυσκολεύει την αντιστοίχιση των γραμμάτων με τους ήχους μεμονωμένων γραμμάτων και συνδυασμών γραμμάτων. Δεν πρόκειται για διαταραχή της όρασης.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, περίπου το 10 έως 15% των παιδιών έχουν δυσλεξία. Η πάθηση είναι συχνή και συχνά αδιάγνωστη, επομένως τα ποσοστά είναι πιθανότατα ακόμη υψηλότερα.
Συνήθως, η δυσλεξία διαγιγνώσκεται όταν αρχίζει η επίσημη εκπαίδευση στην ανάγνωση. Αυτό συμβαίνει συνήθως στην πρώτη τάξη, σε ηλικία περίπου 6 ετών.
Δεδομένου ότι η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια, δεν υπάρχει θεραπεία. Είναι όμως δυνατό να διαχειριστείτε την κατάσταση με μεθόδους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σας.
Εάν έχετε ένα παιδί με δυσλεξία, μπορείτε να διαδραματίσετε σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της κατάστασής του. Δείτε πώς μπορείτε να βοηθήσετε ένα παιδί με δυσλεξία όταν αυτό βρίσκεται εκτός του σχολείου.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε ένα παιδί με δυσλεξία στο σπίτι
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε το παιδί σας που αντιμετωπίζει δυσλεξία στο σπίτι.
Διαβάστε μαζί
Διαβάστε μαζί με το παιδί σας κάθε μέρα. Η δραστηριότητα αυτή θα προωθήσει την εγγύτητα και το δέσιμο, γεγονός που θα υποστηρίξει την ικανότητα του παιδιού σας να μαθαίνει με την πάροδο του χρόνου.
Αυτή η κοινή εμπειρία στη μάθηση ενθαρρύνει την ανάπτυξη και την εξέλιξη παράλληλα με τη βελτίωση των αναγνωστικών δεξιοτήτων του παιδιού. Θα βοηθήσει επίσης τα παιδιά να αποκτήσουν ένα αίσθημα ασφάλειας κατά τη μάθηση, ενώ παράλληλα θα ενθαρρύνει το δικό τους ανεξάρτητο διάβασμα.
Επικεντρωθείτε στις λέξεις που αναγνωρίζονται από την θέασή τους και μόνο.
Οι λέξεις που αναγνωρίζονται από την θέασή τους και μόνο είναι λέξεις που χρησιμοποιούνται συχνά στο γραπτό λόγο και στα βιβλία. Ονομάζονται “sight words” (λέξεις όρασης) επειδή η αναγνώρισή τους με την όραση είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των αναγνωστικών δεξιοτήτων.
Με την πάροδο του χρόνου, οι έμπειροι αναγνώστες αναγνωρίζουν σχεδόν όλες τις λέξεις με την όραση. Στην αρχή, όμως, οι αναγνώστες πρέπει να αποκωδικοποιούν κάθε λέξη που συναντούν. Αυτό το κάνουν χρησιμοποιώντας τεχνικές φωνητικής: ακούγοντας γράμματα, συνδυασμούς και συλλαβές. Αυτή είναι μια αργή και επίπονη διαδικασία στην αρχή, αλλά επιταχύνεται με την πάροδο του χρόνου.
Στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, οι λέξεις όρασης είναι αυτές που εμφανίζονται συχνά στον καθημερινό γραπτό λόγο. Η γενική πεποίθηση είναι ότι η ικανότητα αναγνώρισης αυτών των λέξεων με την όραση, αντί να χρειάζεται να σταματήσει κανείς και να τις ακούσει, θα επιταχύνει την πρόοδο των νέων αναγνωστών. Ο στόχος είναι οι μαθητές να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν αυτές τις λέξεις μέσα σε τρία δευτερόλεπτα.
Ορισμένες λέξεις όρασης είναι αποκωδικοποιήσιμες, δηλαδή ακολουθούν τους τυπικούς κανόνες ορθογραφίας ή τους έξι τύπους συλλαβών. Πρόκειται για λέξεις όπως “και”, “είναι” και ” πηγαίνω”. Τα παιδιά μπορούν να τις ακούσουν αρκετά εύκολα, αλλά επειδή εμφανίζονται τόσο συχνά, τα παιδιά βρίσκουν συνήθως πιο απλό να τις απομνημονεύσουν.
Παραδείγματα είναι τα εξής:
- είναι
- ήταν
- το
- είναι
- θα μπορούσε
Στα παιδιά με δυσλεξία, οι λέξεις όρασης μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωριστούν. Επειδή όμως οι λέξεις αυτές εμφανίζονται τόσο συχνά, είναι σημαντικό να μάθουν αυτές τις λέξεις.
Όπως διευκρινίζουν οι ειδικοί, τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις λέξεις όρασης ως δομικά στοιχεία για να βελτιώσουν την ευχέρεια στην ανάγνωση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι απαραίτητο να προσθέσετε τις λέξεις όρασης στο πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών σας.
Επανάληψη, επανάληψη, επανάληψη
Η επανάληψη και η ανασκόπηση δεξιοτήτων μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί με δυσλεξία. Αυτό γίνεται συχνά με τη μορφή της επαναλαμβανόμενης ανάγνωσης.
Σύμφωνα με το LD Online, η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση είναι μια τεχνική για παιδιά που δυσκολεύονται να διαβάσουν. Περιλαμβάνει την ανάγνωση του ίδιου αποσπάσματος πολλές φορές για τη βελτίωση της αναγνωστικής ευχέρειας.
Σε μια μελέτη του 2016, η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση αύξησε την αναγνωστική ευχέρεια σε παιδιά με αναγνωστικές δυσκολίες. Ομοίως, μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση με συνοδεία μουσικής έχει θετική επίδραση.
Δημιουργήστε ένα χώρο/ περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τη μελέτη
Η εξασφάλιση μιας άνετης, υποστηρικτικής και μη επικριτικής ατμόσφαιρας είναι πιο χρήσιμη για τη μάθηση, ειδικά για τα παιδιά με μαθησιακές διαταραχές.
Για τους γονείς και τους κηδεμόνες, αυτό συνεπάγεται επίσης την εξάσκηση της υπομονής, καθώς όλα τα παιδιά μαθαίνουν με το δικό τους ρυθμό. Με αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργήσετε ένα περιβάλλον που θα επιτρέπει στο παιδί σας να μαθαίνει με τον τρόπο που του ταιριάζει καλύτερα.
Δημιουργήστε ένα ημερολόγιο για να τα βοηθήσετε να παρακολουθούν την πρόοδο ή τις δραστηριότητές τους
Τα οπτικά εργαλεία, όπως ένα ημερολόγιο, είναι μια εξαιρετική επιλογή για την παρακολούθηση της προόδου και των εργασιών ενός παιδιού. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να μπουν τόσο οι όποιες βελτιώσεις όσο και οι δυσκολίες σε ένα πλαίσιο.
Η χρήση ενός ημερολογίου παρέχει οπτικές ενδείξεις, οι οποίες μπορούν να ενημερώσουν το παιδί για το πώς μπορεί να προσεγγίσει τη διαδικασία της δικής του μάθησης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την προβολή καθηκόντων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη μάθηση στο ημερολόγιο.
Όταν τα μικρά μαθησιακά επιτεύγματα εκφράζονται οπτικά σε ένα ημερολόγιο, το γεγονός αυτό είναι δυνατόν να παρέχει ενθάρρυνση και ενθουσιασμό. Ομοίως, όταν οι δυσκολίες, οι προκλήσεις και τα προβλήματα παρουσιάζονται οπτικά, αυτό μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει καλύτερα πάνω σε τι πρέπει να προσπαθήσει.
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί κοιμάται αρκετά
Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας παράγοντας για την υγιή ανάπτυξη και τη μάθηση. Ωστόσο, τα παιδιά με δυσλεξία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαταραχές του ύπνου. Στα παραδείγματα περιλαμβάνονται η καθυστέρηση του ύπνου ή η υπνική άπνοια.
Ο κακός ύπνος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις μαθησιακές διαδικασίες. Επομένως, είναι σημαντικό να διασφαλίσετε ότι το παιδί ξεκουράζεται αρκετά.
Αυτό μπορεί να γίνει με τα εξής μέσα:
- καθιερώνοντας ένα πρόγραμμα ύπνου
- δημιουργώντας ένα ιδανικό περιβάλλον για τον ύπνο
- περιορίζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ηλεκτρονικά μέσα πριν από τον ύπνο
Η ιδανική διάρκεια ύπνου εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά ηλικίας 5 έως 13 ετών πρέπει να κοιμούνται 9 έως 12 ώρες κάθε 24 ώρες. Οι έφηβοι μεταξύ 13 και 18 ετών χρειάζονται τουλάχιστον 8 έως 10 ώρες ύπνου.
Επιβραβεύστε την επιτυχία και την προσπάθειά του
Οι δυσκολίες στην ανάγνωση που προκαλούνται από τη δυσλεξία μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Για παράδειγμα, η αίσθηση του παιδιού ότι δεν μπορεί να φτάσει τους συνομηλίκους του και δεν είναι σε θέση να αποδώσει τα αναμενόμενα, μπορεί να είναι αποθαρρυντική.
Από την άλλη πλευρά, η ενθάρρυνση και ο έπαινος μπορεί να έχουν θετική επίδραση στη μαθησιακή πορεία του παιδιού σας. Έτσι, αντί να εστιάζετε στις δυσκολίες του, αναδείξτε τις επιτυχίες και την προσπάθειά του όποτε είναι δυνατόν. Επιβραβεύστε τα επιτεύγματά του, όσο μικρά κι αν είναι.
Χρήση μνημονικών μηχανισμών
Ένας μνημονικός μηχανισμός είναι μια τεχνική που σας βοηθά να θυμάστε μια πληροφορία. Ονομάζεται επίσης βοήθημα μνήμης.
Παραδείγματα είναι τα εξής:
- Ορθογραφία λέξεων με τη μορφή τραγουδιών
- Απεικόνιση γραμμάτων ή λέξεων (όπως ένα γράμμα “δ” που μοιάζει με σκύλο)
- Ακρωνύμια
- Ομοιοκαταληξίες
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση ερευνών του 2017, οι μνημονικές τεχνικές μπορούν να ενισχύσουν τη μνήμη στα παιδιά με δυσλεξία. Μπορούν επίσης να βελτιώσουν τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και τη συλλογιστική διαδικασία. Η χρήση μνημονικών μηχανισμών στο σπίτι μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της μαθησιακής τους προόδου.
