Όταν πονάει το αυτί σας ή υποψιάζεστε ότι πονάει το αυτί του παιδιού σας, μπορεί να αντιμετωπίζετε λοίμωξη του αυτιού.
Οι λοιμώξεις του μέσου ωτός ονομάζονται μέση ωτίτιδα και είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος λοίμωξης του αυτιού που εμφανίζεται στους ανθρώπους.
Η δυσφορία, η ροή υγρού από το αυτί και η εξασθενημένη ακοή είναι όλα κοινά σημεία και συμπτώματα της νόσου, αλλά ενδέχεται να εμφανιστούν και λιγότερο ειδικά συμπτώματα (ευερεθιστότητα, μειωμένη όρεξη και άλλα).
Αυτές οι λοιμώξεις είναι συνήθως εύκολο να διαγνωστούν σε παιδιά που είναι σε θέση να εκφράσουν το πώς αισθάνονται, αλλά μπορεί να είναι πιο δύσκολο για τους γονείς να τις εντοπίσουν σε βρέφη και νήπια τα οποία δεν μπορούν να εκφράσουν τα συμπτώματά τους.
Συχνά και συνήθη συμπτώματα
Τα πιο συνηθισμένα σημεία και συμπτώματα της λοίμωξης του μέσου ωτός σε ενήλικες και παιδιά είναι τα ακόλουθα:
- Πόνος στο αυτί (ωταλγία), ιδιαίτερα μόνο στο ένα αυτί ή όταν ξαπλώνετε
- Απώλεια ακοής: Οι ήχοι στο πάσχον αυτί μπορεί να ακούγονται υπόκωφα, σαν να φοράτε ωτοασπίδες.
- Αίσθημα πληρότητας στο αυτί
- Αίσθημα ότι είστε γενικά αδιάθετοι
- Ροή υγρού από το αυτί (ωτόρροια)
- Ύπαρξη υγρού πίσω από το τύμπανο του αυτιού που διαπιστώνεται με ένα ηλεκτρονικό ωτοσκόπιο
Τα παιδιά συχνά εμφανίζουν λοίμωξη του μέσου ωτός κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος ή αμέσως μετά από ένα κρυολόγημα.
Συμπτώματα κρυολογήματος, όπως βήχας και ρινική καταρροή, αναμένεται να παρουσιάσουν λίγο πριν από τη λοίμωξη του ωτός.
Τα μωρά και τα νήπια προφανώς δεν μπορούν να σας πουν ότι αισθάνονται πόνο στο αυτί, οπότε θα πρέπει να γνωρίζετε τα συμπτώματα που συνήθως εμφανίζουν.
Επίσης οι γονείς πρέπει να έχουν το νου τους για την εμφάνιση των παρακάτω σημείων:
- Το παιδί τραβά ή κρατά τα αυτιά (αυτό υποδηλώνει πόνο, αν και μπορεί αυτός να μην οφείλεται πάντα σε λοίμωξη του αυτιού).
- Εμφάνιση ενδείξεων εξασθενημένης ακοής ή απώλειας ακοής με το να μην ανταποκρίνεται στους ήχους
- Πυρετός
- Ναυτία, έμετος και διάρροια
- Ταραχή, ευερεθιστότητα, υπερβολικό κλάμα, αδυναμία να ηρεμήσει
- Προβλήματα με τον ύπνο
- Μειωμένη όρεξη
- Λήθαργος, έλλειψη ενέργειας ή ενδιαφέροντος για παιχνίδι
Σπάνια Συμπτώματα Μέσης Ωτίτιδας
Η συσσώρευση πίεσης στο εσωτερικό του αυτιού μπορεί να προκαλέσει ρήξη τυμπάνου, με ξαφνική ροή κίτρινου, πράσινου ή αιματηρού υγρού από το αυτί.
Ο πόνος στο αυτί μπορεί στη συνέχεια να υποχωρήσει γρήγορα. Μπορεί να παρουσιάζεται βουητό στο αυτί και η αίσθηση περιστροφής όπως στις περιπτώσεις ιλίγγου.
Εκκριτική Ωτίτιδα
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι η συσσώρευση υγρού στο μέσο αυτί.
Μπορεί να ακολουθήσει μετά από λοίμωξη του μέσου ωτός. Σε άλλες περιπτώσεις, η συλλογή μπορεί να έχει αναπτυχθεί λόγω φραγμένης ευσταχιανής σάλπιγγας χωρίς λοίμωξη, αλλά το υγρό που συσσωρεύεται ενδέχεται να παγιδεύσει βακτήρια που μπορούν να οδηγήσουν σε λοίμωξη του αυτιού.
Οι ευσταχιανή σάλπιγγα συνδέει το μέσο αυτί με το πίσω μέρος του λαιμού.
Οι σάλπιγγες βοηθούν τα αυτιά να αποχετεύουν το υγρό. Διατηρούν επίσης την πίεση του αέρα στο εσωτερικό των αυτιών στο σωστό επίπεδο.
Όταν καταπίνετε ή χασμουριέστε, οι σάλπιγγες ανοίγουν για λίγο για να εισέλθει αέρας ώστε η πίεση στο μέσο αυτί να είναι ίση με την πίεση έξω από το αυτί.
Μερικές φορές στο μέσο αυτί εγκλωβίζεται υγρό ή αρνητική πίεση.
Η πίεση έξω από το αυτί γίνεται πολύ υψηλή.
Αυτό προκαλεί πόνο στο αυτί και μερικές φορές προβλήματα ακοής.
Το οίδημα από κρυολόγημα, αλλεργίες ή λοίμωξη του ιγμορείου μπορεί να εμποδίσει το άνοιγμα των ευσταχιανών σαλπίγγων.
Αυτό οδηγεί σε μεταβολές της πίεσης.
Μπορεί να συγκεντρωθεί υγρό στο μέσο αυτί.
Η πίεση και το υγρό μπορεί να προκαλέσουν πόνο.
Μπορεί επίσης να έχετε πόνο στο αυτί από τις αλλαγές στην πίεση ενώ πετάτε με αεροπλάνο, οδηγείτε σε βουνά ή κατεβαίνετε βουνά ή κάνετε καταδύσεις.
Το υγρό στο αυτί μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη (οξεία μέση ωτίτιδα).
Τα μικρά παιδιά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ωτίτιδας, επειδή οι ευσταχιανές σάλπιγγες τους είναι βραχύτερες και αποφράσσονται ευκολότερα από τις σάλπιγγες των μεγαλύτερων παιδιών και των ενηλίκων.
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι ασυμπτωματική, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται τα εξής:
- Αίσθημα πληρότητας στο αυτί (ότι το αυτί είναι γεμάτο)
- Ήπια βαρυκοΐα, (ο ασθενής αναγκάζεται να αυξάνει την ένταση της τηλεόρασης ή να ρωτάει να διευκρινίσει κάτι ο συνομιλητής γιατί δεν άκουσε καλά)
- Τριγμοί κατά την κατάποση
- Εμβοές και αυτοφωνία (η ικανότητα δηλαδή του ασθενούς να ακούει τη δική του φωνή (αλλά και την αναπνοή του)
Χρόνια μέση ωτίτιδα
Πρόκειται για λοίμωξη του μέσου ωτός που δεν υποχωρεί ή εκδηλώνεται επανειλημμένα, επί μήνες ή χρόνια.
Το αυτί ενδέχεται να παρουσιάζει ροή υγρού (να βγαίνει υγρό από τον ακουστικό πόρο).
Συχνά μπορεί να συνοδεύεται από διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης και απώλεια ακοής.
Συνήθως η χρόνια μέση ωτίτιδα δεν είναι επώδυνη.
Η χρόνια μέση ωτίτιδα αφορά μια ομάδα χρόνιων φλεγμονωδών παθήσεων του μέσου ωτός, που συχνά προσβάλλουν τα παιδιά.
Η χρόνια πυώδης μέση ωτίτιδα χαρακτηρίζεται από επίμονη εκροή από το μέσο αυτί μέσω της διάτρητης τυμπανικής μεμβράνης.
Η πάθηση παρατηρείται συχνά σε ασθενείς με ιστορικό οξείας μέσης ωτίτιδας με ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης και παρουσιάζει ανώδυνη ωτόρροια και βαρηκοΐα αγωγιμότητας.
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τον εντοπισμό βλάβης στην τυμπανική μεμβράνη κατά την ωτοσκόπηση.
Η θεραπεία συνίσταται σε συντηρητικά μέτρα (π.χ. αντιβιοτικές σταγόνες) και τυμπανοπλαστική εάν η συντηρητική αντιμετώπιση αποτύχει.
Συνήθη συμπτώματα της Χρόνιας Μέσης Ωτίτιδας είναι τα εξής:
- Βαρηκοΐα
- Ροή υγρού από το αυτί
- Ροή υγρού και πρήξιμο πίσω από το αυτί
- Διαταραχές στην ισορροπία επειδή επηρεάζεται ο λαβύρινθος
- Αδυναμία στο πρόσωπο
- Βύθιος πόνος στο αυτί
- Κεφαλαλγίες
- Αίσθημα σύγχυσης και θολούρας
- Κόπωση
- Καθυστέρηση ομιλίας στα μικρά παιδιά
Επιπλοκές
Το τύμπανο μπορεί να διαρραγεί λόγω της πίεσης του συσσωρευμένου υγρού και του πύου στο αυτί.
Στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη) δημιουργείται μια τρύπα ή ένα μικρό σχίσιμο.
Αυτό σχεδόν πάντα επουλώνεται από μόνο του μέσα σε λίγες εβδομάδες χωρίς να χρειάζεται ιατρική θεραπεία.
Η αίσθηση περιστροφής που μπορεί να έχετε με τη ρήξη τυμπάνου μπορεί να προκαλέσει ναυτία ή εμετό.
Θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό για να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
Εάν το τύμπανο δεν επουλωθεί, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση (τυμπανοπλαστική).
Οι λοιμώξεις του μέσου ωτός μπορεί να προκαλέσουν απώλεια αγωγιμότητας, εμποδίζοντας τη μετάδοση του ήχου από το εξωτερικό αυτί στο εσωτερικό αυτί.
Στα παιδιά, οι επανειλημμένες λοιμώξεις των αυτιών με απώλεια αγωγιμότητας μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας και να προκαλέσουν αδυναμία να εντοπίσουν από πού προέρχονται οι ήχοι.
Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται περισσότερο να διακρίνουν και να κατανοήσουν λέξεις όταν βρίσκονται σε θορυβώδεις χώρους, όπως η τάξη του σχολείου.
Τέτοιες λοιμώξεις μπορεί να ευθύνονται για διαταραχές της επεξεργασίας των ήχων.
Η μόνιμη απώλεια ακοής είναι σπάνια, αλλά μπορεί να προκύψει μετά από παρατεταμένες και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.
Η χρόνια μέση ωτίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε λαβυρινθίτιδα και βλάβη στις ευαίσθητες δομές στο αυτί που βοηθούν στην ακοή και στη διατήρηση της ισορροπίας.
Στο μέσο αυτί μπορεί επίσης να αναπτυχθούν κύστεις ή καλοήθεις όγκοι δερματικού ιστού (χολοστεάτωμα).
Το χολοστεάτωμα είναι μια κύστη επενδεδυμένη με δέρμα που ξεκινά από το όριο του τυμπάνου και εισβάλλει στο μέσο αυτί και το μαστοειδές οστό .
Το χολοστεάτωμα αναπτύσσεται επιθετικά. Λόγω του ότι συγκεντρώνει βακτήρια, πολύ συχνά μολύνεται.
Αυτή η μόλυνση μπορεί να μην υποχωρήσει μέχρι να αφαιρεθεί το χολοστεάτωμα.
Το χολοστεάτωμα έχει την ικανότητα να τρώει τα οστά.
Η διάβρωση του οστού μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ακοής λόγω καταστροφής των οσταρίων (μικρών οστών) (σφύρα, άκμονας, αναβολέας) που μεταφέρουν τον ήχο στο μέσο αυτί.
Αν και σπάνια, η βακτηριακή μέση ωτίτιδα εξαπλώνεται μερικές φορές στο μαστοειδές οστό (μαστοειδίτιδα) ή στο έσω ους.
Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στον εγκέφαλο και να προκαλέσει μηνιγγίτιδα ή απόστημα.
Πότε να επισκεφτείτε το γιατρό σας
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής προκρίνει την προσέγγιση της αντιμετώπισης του πόνου και της αναμονής δύο έως τριών ημερών για να δούμε αν θα υποχωρήσει, όπως συνήθως συμβαίνει.
Θα πρέπει να ενημερωθείτε από τον θεράποντα γιατρό σας σχετικά με το πότε το παιδί πρέπει να εξεταστεί.
Ο πόνος στο αυτί που επιδεινώνεται ή δεν βελτιώνεται, ο πυρετός και η εκροή αίματος ή πύου -ειδικά σε ένα μωρό ηλικίας κάτω των 6 μηνών- απαιτούν ιατρική εξέταση.
Οι ενήλικες θα πρέπει να επικοινωνούν με τον γιατρό τους όταν αντιμετωπίζουν πόνο στο αυτί ή άλλα συμπτώματα για να μάθουν αν θα πρέπει να περιμένουν ή να προσέλθουν για εξέταση.
Οι ενήλικες με μέση ωτίτιδα θα πρέπει να αξιολογούνται από ΩΡΛ για να αποκλειστεί ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα, ο οποίος αποτελεί σπάνια αιτία μέσης ωτίτιδας στους ενήλικες.
