Ο συριγμός -ένας υψηλής συχνότητας, σφυριχτός ήχος που ακούγεται όταν αναπνέετε- είναι το αποτέλεσμα της κίνησης του αέρα μέσα από τους στενωμένους αεραγωγούς. Το άσθμα είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο παρατηρείται το συγκεκριμένο φαινόμενο, αλλά δεν είναι η μόνη πιθανή αιτία.
Ο συριγμός θα μπορούσε να είναι σημάδι πολλών καταστάσεων, από μικροπροβλήματα (όπως η εισπνοή κρύου αέρα) έως ορισμένα εξαιρετικά σοβαρά (όπως η ΧΑΠ ή μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση).
Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι ο συριγμός δεν είναι ποτέ φυσιολογικός. Εάν τον παρατηρήσετε όταν εισπνέετε ή εκπνέετε, και ιδιαίτερα εάν επιμένει ή επιδεινώνεται, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό για να διαπιστώσετε τι είναι αυτό που εμποδίζει τους αεραγωγούς σας.
Συχνές αιτίες του συριγμού στην αναπνοή
Η στένωση των αεραγωγών (που ονομάζεται επίσης απόφραξη) παρατηρείται συνήθως στους μικρούς βρογχικούς σωλήνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να προκαλείται από προβλήματα στους μεγαλύτερους αεραγωγούς ( όπως η τραχεία ή οι βρόγχοι) ή στις φωνητικές χορδές.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάσα δεν εισέρχεται και εξέρχεται εύκολα από τους πνεύμονες. Καθώς ο αέρας εξαναγκάζεται να περάσει μέσα από τις φραγμένες οδούς, προκύπτει ο σφυριχτός ήχος που χαρακτηρίζει τον συριγμό.
Διάφορα προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη των αεραγωγών. Τρία από τα πιο συνηθισμένα είναι το άσθμα, η ΧΑΠ και η δυσλειτουργία των φωνητικών χορδών.
Άσθμα
Στις περισσότερες περιπτώσεις ο συριγμός συνδέεται με το βρογχικό άσθμα και συνήθως εκδηλώνεται μέσα στα πλαίσια της αποκαλούμενης και “κίτρινης ζώνης” της νόσου (το μεσαίο εύρος, όταν χειροτερεύει αλλά προτού εξελιχθεί σε σοβαρό ιατρικό πρόβλημα). Σε αυτό το σημείο, ο συριγμός συχνά συνοδεύεται και από άλλα κλασικά συμπτώματα του άσθματος, όπως
- Σφίξιμο στο στήθος
- Βήχα
- Δύσπνοια
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι άσθματος και πολλοί διαφορετικοί τρόποι εκδήλωσης αυτής της χρόνιας πνευμονοπάθειας. Μελέτες όμως δείχνουν ότι πάνω από το 53% όσων έχουν συμπτώματα που αντιστοιχούν σε οποιονδήποτε τύπο άσθματος έχουν ιστορικό συριγμού.
Το άσθμα μπορεί να ρυθμιστεί ικανοποιητικά με την κατάλληλη φροντίδα. Στην περίπτωση του παιδικού άσθματος, τα παιδιά συνηθίζουν να το “ξεπερνούν”. Τα συμπτώματα σταματούν χωρίς να υπάρχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Η ΧΑΠ είναι μια εξελισσόμενη φλεγμονώδης νόσος κατά την οποία οι πνεύμονες παρουσιάζουν ολοένα και εντονότερη φλεγμονή. Αυτό οδηγεί σε συμπτώματα όπως είναι ο επίμονος βήχας, το υπερβολικό φλέγμα, το σφίξιμο στο στήθος, η δύσπνοια και ο συριγμός.
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να μην γίνονται αντιληπτά στα αρχικά στάδια της ΧΑΠ, αλλά καθίστανται πιο σοβαρά καθώς η νόσος εξελίσσεται.
Δεν υπάρχει θεραπεία για αυτήν τη μη αναστρέψιμη βλάβη των πνευμόνων. Ενώ τα συμπτώματα της ΧΑΠ μπορούν να αντιμετωπιστούν, η νόσος θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να γίνεται πιο εξαντλητική με την πάροδο του χρόνου.
Δυσλειτουργία των φωνητικών χορδών
Η δυσλειτουργία των φωνητικών χορδών , χαρακτηρίζεται από συριγμό που προκαλείται από μη φυσιολογικό κλείσιμο των φωνητικών χορδών. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η δύσπνοια και το σφίξιμο στο στήθος ή στον λαιμό.
Τα συμπτώματα της δυσλειτουργίας των φωνητικών χορδών μοιάζουν τόσο πολύ με το άσθμα που μερικές φορές αποκαλείται άσθμα των φωνητικών χορδών.
Αν και τα αίτια της δυσλειτουργίας των φωνητικών χορδών δεν είναι ακόμη απολύτως σαφή, φαίνεται ότι σχετίζονται με την οπισθορρινική καταρροή, τις επιπλοκές του άσθματος και τη λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση (κατά την οποία το οξύ του στομάχου ταξιδεύει στον οισοφάγο και ερεθίζει το λάρυγγα). Εκτιμάται ακόμη ότι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στη δυσλειτουργία των φωνητικών χορδών σε ορισμένους ασθενείς.
Η δυσλειτουργία των φωνητικών χορδών μπορεί να αντιμετωπιστεί με λογοθεραπεία ή αναπνευστικές ασκήσεις ή με την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών, όπως η παλινδρόμηση οξέος, με αποτέλεσμα ο συριγμός και τα υπόλοιπα συμπτώματα να υποχωρήσουν.
Συριγμός: Λιγότερο συνηθισμένες αιτίες
Διάφοροι τύποι λοιμώξεων, αλλεργικές αντιδράσεις και άλλα προβλήματα υγείας μπορούν να προκαλέσουν πνευμονική απόφραξη που οδηγεί σε συριγμό. Μεταξύ αυτών των λιγότερο συχνών αιτιών του συριγμού συγκαταλέγονται:
Δομικές ανωμαλίες. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι διογκωμένες αμυγδαλές ή οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις που, όταν μολυνθούν, μπορούν να εμποδίσουν την αναπνοή στα παιδιά. Σε μελέτες, το 36% των παιδιών με χρόνιο συριγμό είχαν κάποιου είδους δομική ανωμαλία. Τα ανατομικά προβλήματα μπορεί επίσης να αφορούν μια κύστη ή έναν όγκο στον πνεύμονα.
Βρογχόσπασμος. Πρόκειται για μια αιφνίδια στένωση των αεραγωγών που είναι συνηθισμένη στο άσθμα και μπορεί επίσης να προκληθεί από άλλες ασθένειες, από την άσκηση, από την ξαφνική πρόσληψη κρύου αέρα, από την έκθεση σε καπνό, από την αναισθησία και από άλλες καταστάσεις.
Αλλεργίες. Ο συριγμός που εμφανίζεται μετά την κατανάλωση ορισμένων τροφών, μετά από το τσίμπημα ενός εντόμου ή μετά την έκθεση σε κάποιο άλλο αλλεργιογόνο είναι σημάδι αλλεργικής αντίδρασης. Η αναφυλαξία είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική εμφάνιση συριγμού. Πρόκειται για μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση θεραπεία.
Ξένο σώμα. Αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό, όπως κέρματα, χάντρες ή μικρές καραμέλες, μπορεί να σφηνωθούν στην τραχεία και να προκαλέσουν συριγμό.
Παραϊνφλουένζα. Η παραϊνφλουένζα, που δεν σχετίζεται με την εποχική γρίπη, αφορά ουσιαστικά μια ομάδα ιών που προκαλούν λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Ορισμένες από αυτές έχουν ως αποτέλεσμα τον συριγμό, συμπεριλαμβανομένης της βρογχίτιδας, της βρογχιολίτιδας και της πνευμονίας.
Κυστική ίνωση. Η κυστική ίνωση είναι μια συγγενής πάθηση που έχει ως αποτέλεσμα την κακή ανάπτυξη στην παιδική ηλικία, προβλήματα βάρους, βήχα και δύσπνοια. Περίπου το 61% των παιδιών με κυστική ίνωση εμφανίζουν συριγμό που σχετίζεται με υποκείμενα αναπνευστικά προβλήματα κατά τα πρώτα έξι χρόνια της ζωής τους.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Παρόλο που η ΓΟΠ μπορεί να αποτελέσει αιτία επιδείνωσης του άσθματος, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υποτροπιάζουσα πνευμονία ή ουλές στους πνεύμονες – που είναι λιγότερο συχνές αιτίες συριγμού.
Πνευμονική εμβολή. Η πνευμονική εμβολή είναι ένας θρόμβος αίματος στους πνεύμονες. Ο συριγμός μπορεί να είναι ένα από τα πολλά συμπτώματα, αλλά οι ασθενείς έχουν συχνότερα οξεία δύσπνοια και πόνο στο στήθος.
Παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής
Ορισμένες αιτίες του συριγμού δεν μπορούν να ελεγχθούν. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί τροποποιήσιμοι παράγοντες που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο για καταστάσεις που προκαλούν δυσκολία στην αναπνοή. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Το κάπνισμα τσιγάρων
- Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα
- Η έκθεση σε χημικές ουσίες
- Η ατμοσφαιρική ρύπανση των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων
Μερικές φορές ο αυτόματος συριγμός και άλλα αναπνευστικά προβλήματα που προκαλούνται από αυτούς τους παράγοντες περνούν μόλις απομακρυνθεί ο ερεθιστικός παράγοντας.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι παράγοντες αυτοί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες, όπως καρκίνο ή ΧΑΠ οι οποίες απαιτούν θεραπεία.
