Θεραπεία της αρθρίτιδας

Θεραπεία της αρθρίτιδας: Η αρθρίτιδα δεν μπορεί να θεραπευτεί, παρόλα αυτά, μία αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπισή της, μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να θέσει την πάθηση υπό έλεγχο.

Οι στόχοι της αντιμετώπισης της αρθρίτιδας είναι ο έλεγχος του πόνου και των άλλων συμπτωμάτων, η ελαχιστοποίηση των βλαβών και των παραμορφώσεων στην άρθρωση, η επιβράδυνση της νόσου και η επίτευξη μίας καλής λειτουργικότητας των αρθρώσεων και εν γένει του ασθενή σε ό,τι αφορά τη σωματική δραστηριότητα.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι αρθρίτιδας, και για κάθε τύπο υπάρχουν και συγκεκριμένες αγωγές.

Οι επιλογές τις οποίες έχει στη διάθεσή του ο θεράπων γιατρός σε ό,τι αφορά τη θεραπευτική αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, μπορεί να είναι φαρμακευτικές, μπορεί να αφορούν αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενούς, μπορεί να είναι χειρουργικές κτλ.

Συχνά ο ασθενής καταλήγει σε έναν συνδυασμό θεραπευτικών προσεγγίσεων και το σχήμα που ακολουθεί ενδέχεται να χρειάζεται αλλαγή με την πάροδο του χρόνου.

Θεραπείες χωρίς συνταγογράφηση από τον γιατρό

Η καταπράυνση και η ανακούφιση από τον πόνο είναι από τους πρώτους και βασικούς στόχους μιας θεραπείας για αρθρίτιδα και σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασθενείς προχωρούν συχνά και από μόνοι τους σε λήψη φαρμάκων γι’ αυτό το σκοπό.

Παρακεταμόλη: Η παρακεταμόλη (paracetamol) είναι ασθενής αναστολέας της βιοσύνθεσης των προσταγλανδινών στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ).

Η παρακεταμόλη έχει αναλγητικές και αντιπυρετικές ιδιότητες παρόμοιες με αυτές του ακετυλοσαλικυλικού οξέος και ασθενείς αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη: Algofren, Brufen, Naprosyn, Voltaren. Χορηγούνται είτε από του στόματος, είτε τοπικά σε μορφή τζελ, είτε και σε ενέσιμη μορφή.

Σε μακροχρόνια χρήση μπορούν να προκαλέσουν γαστρικές διαταραχές, καρδιαγγειακά προβλήματα και να επιβαρύνουν το νεφρά και το συκώτι.

Δόσεις για ενήλικες:

Παρακεταμόλη: 4,000 mg
Ασπιρίνη: 4,000 mg
Ιμπουπροφένη: 3,200 mg
Ναπροξένη: 1,650 mg

Οι τοπικές κρέμες δέρματος είναι μια άλλη επιλογή. Ορισμένες κρέμες περιέχουν Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ).

Υπάρχουν κρέμες που περιέχουν καψαϊκίνη, το φυσικό συστατικό που κάνει τις πιπεριές καυτερές.

Η καψαϊκίνη (capsaicin) είναι ένας εξαιρετικά εκλεκτικός αγωνιστής του υποδοχέα βανιλλοειδών τύπου 1.

Μετά την έκθεση στην καψαϊκίνη, οι δερματικοί αλγοϋποδοχείς (οι υποδοχείς για τον πόνο) γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι σε διάφορα ερεθίσματα.

H Διαδερμική Ηλεκτρική Νευρική Διέγερση (TENS) είναι σήμερα μια από τις συνηθέστερα χρησιμοποιούμενες μεθόδους της λεγόμενης ηλεκτροαναλγησίας.

Ο μηχανισμός λειτουργίας της βασίζεται στην αναστολή της ροής του πόνου από την περιοχή του σώματος που πάσχει προς τον εγκέφαλο, όπου γίνεται αντιληπτό το ερέθισμα του πόνου.

Τα παραπάνω βασίζονται στη Θεωρία της πύλης ελέγχου του πόνου.

Συνταγογράφηση

Ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων αρθρίτιδας, μπορεί να συνταγογραφηθούν από τον θεράποντα γιατρό ένα ή περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της αρθρίτιδας είναι μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα.

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη/ αναστολείς της COX-2

Υπάρχουν πολλά και διάφορα «µη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα» (ΜΣΑΦ), για παράδειγμα η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη, η ινδοµεθακίνη, η δικλοφαινάκη και η κετοπροφαίνη.

Η ονομασία µη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα περιλαμβάνει τον όρο «µη στεροειδή» που σημαίνει ότι δεν είναι στεροειδή φάρμακα (δηλαδή κορτιζόνη) και τον όρο «αντιφλεγμονώδη» που σημαίνει ότι µειώνουν τη φλεγμονή της άρθρωσης (ή των αρθρώσεων), µε τελικό αποτέλεσμα τη µείωση του πόνου και της δυσκαμψίας.

Η ετορικοξίμπη (etoricoxib) είναι ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ).

Ανήκει στην κατηγορία των ΜΣΑΦ φαρμάκων που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς της κυκλο-οξυγενάσης 2 (cyclo-oxy-genase 2, COX-2).

Η κυκλο-οξυγενάση είναι ένα ένζυμο υπεύθυνο για την σύνθεση των προσταγλανδινών, οι οποίες είναι χημικές ενώσεις του οργανισμού και μπορούν να προκαλέσουν πόνο και φλεγμονή.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των ΜΣΑΦ περιλαμβάνουν στομαχικές διαταραχές, δυσπεψία, αίσθημα καύσου (εντοπίζεται πίσω από το στέρνο), εξάνθημα στο δέρμα, πονοκέφαλο και δυσκολία στην αναπνοή.

Τα συνήθη ΜΣΑΦ φάρμακα που συνταγογραφούνται είναι:

Η πιροξικάμη (piroxicam): είναι μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, ισχυρός αναστολέας της σύνθεσης των προσταγλανδινών και έχει αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση.
Η ινδομεθακίνη (indometacin): είναι μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, παράγωγο του ινδολίου, που έχει επίσης αναλγητικές και αντιπυρετικές ιδιότητες. Η αντιφλεγμονώδης δράση του οφείλεται στην αναστολή σύνθεσης των προσταγλανδινών και πιθανώς και σε άλλες δράσεις, όπως είναι η αναστολή της φωσφοδιεστεράσης και της μετανάστευσης των λευκοκυττάρων.
Η μελοξικάμη (meloxicam): είναι μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ) της οικογένειας των οξικαμών, με αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντιπυρετικές ιδιότητες. Δρα αναστέλλοντας τη δημιουργία στον οργανισμό προσταγλανδινών που θεωρούνται ως ουσίες που προκαλούν στην περιοχή της βλάβης τα συμπτώματα της φλεγμονής.
Η σουλινδάκη (sulindac): είναι προφάρμακο, παράγωγο του ινδενοξεικού οξέος, ισοστερές της ινδομεθακίνης. Σε κυτταρικά συστήματα και in vitro, μετατρέπεται άμεσα και αναστρέψιμα στον σουλφιδικό μεταβολίτη της, ο οποίος έχει αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντιπυρετικές δράσεις και πιστεύεται ότι οφείλεται στην αναστολή τόσο της COX-1 και COX-2 η οποία οδηγεί στην αναστολή της σύνθεσης των προσταγλανδινών, 500 περίπου φορές περισσότερο από την μητρική ένωση. Η αντιπυρετική δράση μπορεί να οφείλεται σε δράση επί του υποθαλάμου, με αποτέλεσμα μια αυξημένη περιφερειακή ροή αίματος, αγγειοδιαστολή, και επακόλουθη διάχυση της θερμότητας.
Η ναμπουμετόνη (nabumetone): είναι ένα νέο, μη όξινο, μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, το οποίο υπόκειται στην ηπατική βιομετατροπή στον κύριο ενεργό μεταβολίτη, το 6-μεθοξυ-2-ναφθυλοξικό οξύ (6-ΜΝΑ), που είναι ένας ισχυρός αναστολέας της σύνθεσης των προσταγλανδινών, πιθανότατα μέσω δεσμευτικών για την COX-2 και COX-1 υποδοχείς.

Αναλγητικά

Τα αναλγητικά είναι φάρμακα ανακούφισης από τον πόνο που δεν ανακουφίζουν από τη φλεγμονή.

Η παρακεταμόλη (paracetamol) είναι από τα πιο συνηθισμένα αναλγητικά και είναι ασθενής αναστολέας της βιοσύνθεσης των προσταγλανδινών στο ΚΝΣ.

Τα ναρκωτικά αναλγητικά φάρμακα μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν σε περιπτώσεις πιο έντονου πόνου.

Μπορούν να προκαλέσουν υπνηλία, ναυτία, δυσκοιλιότητα, ασυνήθιστα ρηχή αναπνοή και ευφορία.

Οι ηλικιωμένοι ενήλικες είναι πιο επιρρεπείς σε αυτές τις επιδράσεις. Υπάρχει επίσης κίνδυνος ανοχής στα ναρκωτικά, εξάρτησης, εθισμού και συνδρόμου στέρησης.

Χαρακτηριστικό τέτοιο αναλγητικό είναι η κωδεΐνη. Η κωδεΐνη (codeine) είναι ένα οπιοειδές αναλγητικό, το οποίο ασκεί αγωνιστική επίδραση σε συγκεκριμένους, υποδοχείς οπιοειδών στο ΚΝΣ και σε άλλους ιστούς.

Στα αποτελέσματα της δράσης της κωδεΐνης συμπεριλαμβάνονται η αναλγησία, η δυσκοιλιότητα από μειωμένη κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα, η καταστολή του αντανακλαστικού του βήχα, η αναπνευστική καταστολή από μειωμένη ανταπόκριση του αναπνευστικού κέντρου στο CO2, η ναυτία και ο έμετος, οι αλλαγές στη διάθεση, συμπεριλαμβανομένων της ευφορίας και δυσφορίας, η καταστολή, η νοητική θόλωση, η μύση και η αλλοίωση της δράσης του ενδοκρινικού και του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή μειώνουν γρήγορα το πρήξιμο και τη φλεγμονή. Συνήθως συνταγογραφούνται για φλεγμονώδεις τύπους αρθρίτιδας όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, λύκο, ρευματική πολυμυαλγία και αγγειίτιδα.

Έχουν τη δυνατότητα εμφάνισης σοβαρών παρενεργειών όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις ή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο θεράπων γιατρός σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνταγογραφήσει βραχυπρόθεσμα, υψηλής δόσης ενδοφλέβια στεροειδή.

Τοπικές ενέσεις στεροειδών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση της φλεγμονής σε μια συγκεκριμένη, επώδυνη άρθρωση.

Τρεις ενέσεις στεροειδών ετησίως σε μια άρθρωση είναι το μέγιστο που επιτρέπεται από τους ειδικούς λόγω του κινδύνου πρόκλησης μόνιμης βλάβης στα στοιχεία της άρθρωσης.

Τροποποιητικοί της νόσου παράγοντες (DMARDs)

Τα DMARDs συνιστώνται σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στα ΜΣΑΦ ή έχουν επιθετική νόσο (δηλ. εξέλιξη των παραμορφώσεων ή ακτινολογικές ενδείξεις διαβρωτικής νόσου) και δεν μπορούν, για κάποιο λόγο, να θεραπευθούν με αντι-TNF παράγοντες (αναστολείς του παράγοντα νέκρωσης όγκων α).

Τα τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα καταστέλλουν την υπερλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος ή/και των φλεγμονωδών συστημάτων.

Χρειάζονται μερικές εβδομάδες ή μήνες για να δράσουν και δεν προσφέρουν άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί μόνο ένα τροποποιητικό της νόσου αντιρευματικό φάρμακο, ενώ σε άλλες μπορεί να ενδείκνυται ένας συνδυασμός των παραπάνω φαρμάκων.

Συχνά, χρειάζεται να δοκιμαστούν διάφοροι συνδυασμοί φαρμάκων μέχρι να βρεθεί ο συνδυασμός που έχει τα καλύτερα αποτελέσματα και τις λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ένας ασθενής που δεν ανταποκρίνεται σε ένα DMARD μπορεί να λάβει ένα συνδυασμό τους, όπως για παράδειγμα μεθοτρεξάτη μαζί με ένα άλλο φάρμακο.

Τα τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι η μεθοτρεξάτη, η σουλφασαλαζίνη, η υδροξυχλωροκίνη και η λεφλουνομίδη.

DMARDs που χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά είναι τα άλατα χρυσού, η αζαθειοπρίνη και η κυκλοσπορίνη.

Η μεθοτρεξάτη (methotrexate) έχει παρόμοια δομή με το φυλλικό οξύ και δρα ως ανταγωνιστής του φυλλικού οξέος, δηλ. ως αντιμεταβολίτης.

Συγκεκριμένα αναστέλλει την διυδροφυλλινική αναγωγάση, το ένζυμο που μετατρέπει το φυλλικό οξύ στον δραστικό του μεταβολίτη, το τετραϋδροφυλλικό οξύ (συνένζυμο).

Η αναστολή αυτή οδηγεί σε ελάττωση της σύνθεσης θυμιδιλικού οξέος, σερίνης, μεθειονίνης, αδεδίνης, γουανίνης με απώτερο αποτέλεσμα την ελάττωση της σύνθεσης DNA, RNA και προοδευτικά τον θάνατο του κυττάρου.

Η μεθοτρεξάτη χρησιμοποιήθηκε αρχικά στη χημειοθεραπεία του καρκίνου.

Όταν χορηγείται σε μικρότερες δόσεις για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ή άλλες ρευματικές νόσους, η μεθοτρεξάτη περιορίζει τη φλεγμονή και μειώνει τις βλάβες στις αρθρώσεις. Χορηγείται εβδομαδιαίως (την ίδια ημέρα κάθε φορά) ως χάπι, σιρόπι ή ενέσιμη.

Μπορεί να συνδυαστεί με άλλα DMARDs ή βιολογικούς παράγοντες αν η χορήγησή της δεν αρκεί για να περιορίσει τα συμπτώματα της νόσου.

Τροποποιητές της βιολογικής απόκρισης

Οι τροποποιητές της βιολογικής απόκρισης (ΤΒΑ) είναι ουσίες που διεγείρουν την απόκριση του σώματος προς μία λοίμωξη ή κάποια νόσο.

Το σώμα παράγει φυσιολογικά μικρές ποσότητες αυτών των ουσιών.

Συνθετικά έχουν παραχθεί παρόμοιες ουσίες σε μεγάλες ποσότητες στο εργαστήριο.

Χρησιμοποιούνται κατά του καρκίνου, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλων νόσων.

Στους τροποποιητές της βιολογικής απόκρισης που χρησιμοποιούνται στη βιολογική θεραπεία, περιλαμβάνονται τα μονοκλωνικά αντισώματα, η ιντερφερόνη, η ιντερλευκίνη-2 (IL-2) και διάφοροι τύποι παραγόντων διέγερσης αποικίας [colony- stimulating factors] όπως οι CSF, GM-CSF, G-CSF).

Οι αναστολείς του παράγοντα νέκρωσης όγκων α (TNF-α) παρεμβαίνουν στην φλεγμονώδη αντίδραση.

Μεταξύ αυτών είναι η ετανερσέπτη (etanercept) η οποία είναι ένας ανταγωνιστικός αναστολέας της σύνδεσης του παράγοντα νέκρωσης των όγκων με τους υποδοχείς του στην επιφάνεια των κυττάρων και με αυτό τον τρόπο αναστέλλει τη βιολογική του δραστικότητα, η ινφλιξιμάμπη (infliximab) η οποία είναι ένα χιμαιρικό μονοκλωνικό αντίσωμα ανθρώπου-ποντικού που συνδέεται με μεγάλη χημική συγγένεια και με τους διαλυτούς και με τους διαμεμβρανικούς τύπους του TNFα και η γκολιμουμάμπη (golimumab) η οποία είναι ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που σχηματίζει υψηλής συγγένειας, σταθερά σύμπλοκα και με τους διαλυτούς και με τους διαμεμβρανικούς βιοενεργούς τύπους του ανθρώπινου TNF-α, το οποίο παρεμποδίζει τη δέσμευση του TNF-α στους υποδοχείς του.

Ένας άλλος τύπος αυτών των φαρμάκων είναι η αμπατασέπτη (abatacept) η οποία είναι είναι ένας εκλεκτικός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας που τροποποιεί εκλεκτικά ένα βασικό μήνυμα συνδιέγερσης, το οποίο απαιτείται για την πλήρη ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων, που εκφράζουν τα CD28.

Επίσης η ριτουξιμάμπη (rituximab) είναι χιμαιρικό αντίσωμα ποντικού/ανθρώπου το οποίο συνδέεται ειδικά με το διαμεμβρανικό αντιγόνο, CD20, μία μη-γλυκοζυλιωμένη φωσφοπρωτεΐνη, που εντοπίζεται στα προ-B και ώριμα Β λεμφοκύτταρα.

Το αντιγόνο εκφράζεται σε ποσοστό >95% επί του συνόλου των μη-Hodgkin λεμφωμάτων Β κυτταρικής σειράς.

Τέλος η πεγλοτικάση (pegloticase) είναι ένα βιολογικό φάρμακο που διασπά το ουρικό οξύ και χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της ουρικής αρθρίτιδας.

Άλλα φάρμακα

Εκτός από αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που ρυθμίζουν τα επίπεδα ουρικού οξέος για την πρόληψη του σχηματισμού κρυστάλλων.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η αλλοπουρινόλη (allopurinol) η οποία αναστέλλει την ξανθινοξειδάση, το ένζυμο που καταλύει την μετατροπή της υποξανθίνης σε ξανθίνη και τελικά σε ουρικό οξύ και η φεβουξοστάτη η οποία είναι ένα παράγωγο 2-αρυλικής θειαζόλης που επιτυγχάνει τη θεραπευτική του επίδραση μειώνοντας το ουρικό οξύ ορού μέσω επιλεκτικής αναστολής της ξανθίνης.

Η φεβουξοστάτη μειώνοντας την παραγωγή ουρικού οξέος, μπορεί να μειώσει το ουρικό οξύ στο αίμα και να το διατηρήσει σε χαμηλά επίπεδα, διακόπτοντας τον σχηματισμό κρυστάλλων.

Αυτό μπορεί να μειώσει τα επεισόδια ουρικής αρθρίτιδας.

Διατηρώντας επίσης χαμηλά τα επίπεδα του ουρικού οξέος για μεγάλο χρονικό διάστημα, περιορίζονται και τα επεισόδια τόφων.

Η ντουλοξετίνη συνταγογραφείται για την αντιμετώπιση της ινομυαλγίας αλλά και για την αντιμετώπιση χρόνιων μυοσκελετικών πόνων που προέρχονται από την οστεοαρθρίτιδα αλλά και άλλες αιτίες.

Η ντουλοξετίνη (duloxetine) είναι ένας συνδυασμένος αναστολέας της επαναπρόσληψης σεροτονίνης (5-ΗΤ) και νορεπινεφρίνης (ΝΕ).

Επίσης, αναστέλλει, ασθενώς, την επαναπρόσληψη της ντοπαμίνης και δεν έχει σημαντική συγγένεια με τους ισταμινεργικούς, τους ντοπαμινεργικούς, τους χολινεργικούς και τους αδρενεργικούς υποδοχείς.

Σύμφωνα με έρευνες, το 20 με 30% των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα θα εμφανίσουν και ινομυαλγία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ντουλοξετίνη ή κάποιο άλλο φάρμακο για την ινομυαλγία όπως το Lyrica, μπορεί να συνταγογραφηθεί παράλληλα με την αγωγή για την αρθρίτιδα.

Χειρουργικές επεμβάσεις και εξειδικευμένες διαδικασίες

Η ιξωδοαναπλήρωση (έγχυση με υαλουρονικό οξύ) μειώνει την κατανάλωση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων σε ασθενείς με συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα.

Απαιτούνται πολλαπλές συνεδρίες ιξωδοαναπλήρωσης (εγχύσεις υαλουρονικού οξέος) προκειμένου να διατηρήσουν χαμηλό το επίπεδο της κατανάλωσης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

Η μεγάλη κατανάλωση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο γαστρεντερολογικών και καρδιαγγειακών επιπλοκών, ενώ αντίθετα η χρήση υαλουρονικού οξέος είναι καλά ανεκτή και σχετίζεται με πολύ μικρό ποσοστό ανεπιθύμητων ενεργειών.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις χρησιμοποιούνται αρκετά συχνά σαν ένα θεραπευτικό όπλο για τη θεραπεία παθήσεων ή τραυματισμών που προκαλούν πόνο στην άρθρωση.

Χρησιμοποιούνται κυρίως, για την αντιμετώπιση μηχανικών προβλημάτων, δηλαδή καταστάσεων που πρέπει να διορθωθεί η διαταραγμένη ανατομία της άρθρωσης.

Επίσης, χρησιμοποιούνται όταν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν είναι αρκετή για να αντιρροπήσει την ομαλή λειτουργικότητα της άρθρωσης.

Οι πιο συχνές επεμβάσεις και ο ενδεδειγμένος τρόπος πραγματοποίησης, είναι οι παρακάτω:

Η αρθρόδεση χρησιμοποιείται ως θεραπεία για το άλγος, το μη ανταποκρινόμενο σε άλλες θεραπείες.
Η αρθροπλαστική είναι μια χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης των κατεστραμμένων επιφανειών της άρθρωσης με ειδική πρόθεση. Αποκαθιστά τη λειτουργικότητα της άρθρωσης και απαλλάσσει τον ασθενή από τον πόνο, επιτρέποντάς του να επιστρέψει στις φυσιολογικές καθημερινές του δραστηριότητες και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του. Η πιο νέα και αποτελεσματική μέθοδος ολικής αρθροπλαστικής είναι η Ελάχιστα Επεμβατική M.I.S. (Minimal Invasive Surgery), που προσφέρει σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους πολύ καλύτερο αποτέλεσμα σε πολύ μικρότερο χρόνο.

Οι τομές είναι πολύ μικρότερες συγκριτικά με την κλασική αρθροπλαστική, με αποτέλεσμα να μην τραυματίζονται τα ανατομικά στοιχεία της περιοχής της άρθρωσης και να ελαχιστοποιείται η απώλεια αίματος.

Ο ασθενής βιώνει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και επιστρέφει στις δραστηριότητες του γρηγορότερα και με άμεση ανάκτηση της κινητικότητας της άρθρωσης ήδη από την ημέρα του χειρουργείου.

Η οστεοτομία είναι μια επέμβαση με την οποία ο χειρουργός διαχωρίζει το οστό (προκαλεί δηλαδή, τεχνικά κάταγμα).
Στη συνέχεια επανατοποθετεί τα κομμάτια με τέτοιο τρόπο ώστε, να διορθωθεί μια παραμόρφωση, να αλλάξει το σχήμα ενός οστού, να ανακουφίσει τον ασθενή από τον πόνο της άρθρωσης ή να βελτιώσει τη μηχανική φόρτιση της
Ολική αρθροπλαστική
Επαναληπτική ολική αρθροπλαστική
Εκτομή
Υμενεκτομή
Μερική αντικατάσταση γόνατος

Γιατροσόφια, εμπειρικές θεραπείες και τρόπος ζωής

Η τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει τον πόνο και να βελτιώσει τη σωματική λειτουργία, τη μυϊκή δύναμη και την ποιότητα ζωής για τα άτομα με αρθρίτιδα και συνιστάται έντονα για άτομα που πάσχουν από αυτήν.

Παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο για κάποιον με τόσο πόνο και κόπωση να βρει κίνητρο για σωματική άσκηση, η επιλογή της σωστής και της κατάλληλης άσκησης μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Η κατανάλωση μιας θρεπτικής διατροφής είναι σημαντική για τη διατήρηση του ιδανικού βάρους και για την υγεία των οστών.

Η μείωση του στρες μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου και της δυσκαμψίας που σχετίζονται με την αρθρίτιδα.

Το να βρίσκεται κανείς συνεχώς υπό πίεση μπορεί να αυξήσει την αντίληψη του πόνου.

Μια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι το ψυχολογικό στρες συσχετίστηκε με εξάρσεις και υποτροπή σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Οι εμπειρικές θεραπείες και τα γιατροσόφια για τον έλεγχο του πόνου και της δυσκαμψίας μπορούν να κρατήσουν αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα αρκετά μακριά ώστε να μη παρεμβαίνουνε στην καθημερινότητά μας.

Η κρυοθεραπεία, η θερμοθεραπεία ή η θεραπεία με χλιαρό νερό, ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

Βοηθητικές συσκευές / όργανα

Οι βοηθητικές συσκευές μπορούν να προστατεύσουν τις αρθρώσεις και να διευκολύνουν την καθημερινότητα του ασθενούς.

Τα μπαστούνια βάδισης, οι περπατούρες, οι λαβές αποτελούν βοηθητικές συσκευές.

Συμπληρωματικές και Εναλλακτικές αγωγές

Οι ασθενείς που επιθυμούν πιο φυσικές ή εναλλακτικές μεθόδους ή επιθυμούν να δοκιμάσουν και κάποιες συμπληρωματικές θεραπείες, πρέπει να το συζητήσουν με τον θεράποντα γιατρό.

Δεν είναι δεδομένο ότι όλες οι εναλλακτικές θεραπείες είναι αποτελεσματικές ή ακόμα και ασφαλείς για τον ασθενή.

Για την περίπτωση της αρθρίτιδας υπάρχουν κάποια δεδομένα αλλά και αρκετά ερωτηματικά που απαιτούν περαιτέρω μελέτη και έρευνα πάνω στο θέμα.

Βελονισμός: Οιμελέτες δεν έχουν δείξει σαφή στοιχεία ευεργετικής επίδρασης για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Αλλά μπορεί να βοηθήσει ορισμένους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος να διαχειριστούν τον πόνο τους.
βιοανάδρασής και χαλάρωσης: Ορισμένες μικρές μελέτες είναι ελπιδοφόρες για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Μαγνήτες: Οι στατικοί μαγνήτες δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν καμία επίδραση στην οστεοαρθρίτιδα. Η θεραπεία ηλεκτρομαγνητικού πεδίου εξακολουθεί να διερευνάται.

Θεραπεία μασάζ: Μόνο λίγες μελέτες έχουν γίνει για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του μασάζ, οπότε δεν είναι δυνατόν να δοθεί μια οριστική απάντηση στο ερώτημα αν είναι χρήσιμο ή αποτελεσματικό. Ο μασέρ πρέπει να φροντίσει να μην ασκήσει πίεση και να μη στρεσάρει τις αρθρώσεις.
Διαλογισμός: Τέσσερις μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι ο διαλογισμός είναι χρήσιμος στη διαχείριση των συμπτωμάτων του πόνου και στην παροχή βοήθειας στους ασθενείς να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους.
Τάι Τσι: Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το tai chi είναι ευεργετικό για την ευημερία σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα και ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Γιόγκα: Η γιόγκα θεωρητικά πρέπει να είναι μια ευεργετική μορφή άσκησης για άτομα με αρθρίτιδα, αλλά μπορεί να χρειαστούν τροποποιήσεις για να μειωθεί η πίεση των αρθρώσεων.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαιο): Μια ανασκόπηση των μελετών του 2017 διαπίστωσε κάποιες ευνοϊκές επιπτώσεις στον πόνο για τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Γλυκοζαμίνη και χονδροϊτίνη: Μετά από πολλές μελέτες, φαίνεται ότι η χονδροϊτίνη δεν βοηθά τον πόνο στην οστεοαρθρίτιδα, και δεν είναι σαφές αν η γλυκοζαμίνη έχει κάποια επίδραση.

Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί με τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και με τα φυτικά προϊόντα που πωλούνται για την ανακούφιση της αρθρίτιδας.

Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο παρουσίας σοβαρών παρενεργειών ή και ανεπιθύμητων αλληλεπιδράσεων με τις φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνουν, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αυτά τα προϊόντα περιέχουν στην πραγματικότητα φαρμακευτικές ουσίες.

Μπορεί η διατροφή να βοηθήσει στη θεραπεία της αρθρίτιδας;

Η έρευνα δείχνει ότι μια αντιφλεγμονώδης διατροφή μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας και ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Μια υγιεινή διατροφή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, που μειώνει το ζόρισμα και την καταπόνηση των αρθρώσεων.

Η ουρική αρθρίτιδα, μια μορφή μεταβολικής αρθρίτιδας, μπορεί να ανακουφιστεί αποφεύγοντας τις πουρίνες (όπως αλκοόλ και θαλασσινά) που μπορούν να προκαλέσουν εξάρσεις της ουρικής αρθρίτιδας.

Συχνές Ερωτήσεις

Πώς αντιμετωπίζεται η αρθρίτιδα;

Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τον τύπο αρθρίτιδας.

Οι υπάρχουσες επιλογές περιλαμβάνουν ξεκούραση, άσκηση, απώλεια βάρους, θεραπεία με ψυχρά ή θερμά επιθέματα, συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, από του στόματος και ενέσιμα στεροειδή, τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs) και χειρουργική επέμβαση.

Μπορεί να θεραπευτεί η αρθρίτιδα;

Οι περισσότερες μορφές αρθρίτιδας είναι χρόνιες και μπορούν να αντιμετωπιστούν αλλά να μην θεραπευτούν.

Ορισμένες μορφές σηπτικής αρθρίτιδας αποδράμουν μόλις αντιμετωπιστεί και θεραπευτεί η λοίμωξη.

Περίπου οι μισές από όλες τις περιπτώσεις νεανικής ιδιοπαθούς αρθρίτιδας θεραπεύονται και αποδράμουν πριν από την ενηλικίωση.

Ποια μη συνταγογραφούμενα φάρμακα βοηθούν στην ανακούφιση της αρθρίτιδας;

Οι επιλογές για τη διαχείριση του πόνου περιλαμβάνουν την παρακεταμόλη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως ιβουπροφαίνη και ναπροξένη.

Τα ΜΣΑΦ και οι φαρμακούχες αλοιφές που περιέχουν καμφορά, καψαϊκίνη ή μενθόλη μπορεί να παρέχουν προσωρινή ανακούφιση από ήπιο πόνο αρθρίτιδας.

Ποια συνταγογραφούμενα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της αρθρίτιδας;

Για μέτρια έως σοβαρή οστεοαρθρίτιδα, οι επιλογές περιλαμβάνουν ειδικούς αναστολείς COX-2 όπως σελεκοξίμπη και από του στόματος οπιοειδή όπως τραμαδόλη (tramadol) η οποία είναι ένα κεντρικώς δρων οπιοειδές αναλγητικό.

Είναι μη εκλεκτικός αμιγής αγωνιστής των μ, δ, και κ οπιοειδών υποδοχέων με υψηλότερη συγγένεια για τους μ υποδοχείς.

Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να συνταγογραφηθούν τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs) όπως μεθοτρεξάτη, από του στόματος κορτικοστεροειδή όπως πρεδνιζόνη, ή βιολογικά φάρμακα όπως ριτουξιμάμπη.

Πότε χρησιμοποιούνται τα DMARDs για τη θεραπεία της αρθρίτιδας;

Τα τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα που (DMARDs) χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλων μορφών αυτοάνοσης αρθρίτιδας.

Τα DMARDs ξεκινούν να χορηγούνται νωρίς στην ασθένεια και μπορούν να επιτύχουν ύφεση της νόσου περίπου στο 50% των περιπτώσεων.

Τα συμβατικά DMARD περιλαμβάνουν τη μεθοτρεξάτη, την σουλφασαλαζίνη, την λεφλουνομίδη και την υδροξυχλωρικίνη.

Πότε χρησιμοποιούνται οι τροποποιητές της βιολογικές απόκρισης για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας;

Οι τροποποιητές της βιολογικής απόκρισης, επίσης γνωστοί ως βιολογικά DMARDS, συνήθως ξεκινούν όταν η μεθοτρεξάτη ή άλλα συμβατικά DMARDs δεν παρέχουν ανακούφιση μετά από τρεις μήνες.

Μεταξύ αυτών βρίσκουμε τα εξής

Η σεκουκινουμάμπη (secukinumab) είναι ένας πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα IgG1/κ, το οποίο δεσμεύεται εκλεκτικά και εξουδετερώνει την προφλεγμονώδη κυτταροκίνη ιντερλευκίνη-17A (IL-17A).
Η ετανερσέπτη (etanercept) είναι ένας ανταγωνιστικός αναστολέας της σύνδεσης του παράγοντα νέκρωσης των όγκων με τους υποδοχείς του στην επιφάνεια των κυττάρων και με αυτό τον τρόπο αναστέλλει τη βιολογική του δραστικότητα.
Η αδαλιμουμάμπη τροποποιεί επίσης τις βιολογικές ανταποκρίσεις που επάγονται ή ρυθμίζονται από τον TNF, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στα επίπεδα των μορίων προσκόλλησης που ευθύνονται για τη μετακίνηση των λευκοκυττάρων
Η αμπατασέπτη (abatacept) είναι ένας εκλεκτικός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας που τροποποιεί εκλεκτικά ένα βασικό μήνυμα συνδιέγερσης, το οποίο απαιτείται για την πλήρη ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων, που εκφράζουν τα CD28.
Η ινφλιξιμάμπη (infliximab) είναι ένα χιμαιρικό μονοκλωνικό αντίσωμα ανθρώπου-ποντικού που συνδέεται με μεγάλη χημική συγγένεια και με τους διαλυτούς και με τους διαμεμβρανικούς τύπους του TNFα (παράγοντα νέκρωσης των όγκων άλφα), αλλά όχι με τη λεμφοτοξίνη α (TNFβ).
Η ριτουξιμάμπη (rituximab) είναι χιμαιρικό αντίσωμα ποντικού/ανθρώπου το οποίο συνδέεται ειδικά με το διαμεμβρανικό αντιγόνο, CD20, μία μη-γλυκοζυλιωμένη φωσφοπρωτεΐνη, που εντοπίζεται στα προ-B και ώριμα Β λεμφοκύτταρα.
Η ουστεκινουμάμπη (ustekinumab) είναι ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό IgG1κ αντίσωμα που συνδέεται με ειδικότητα με την κοινή πρωτεϊνική υπομονάδα p40 των ανθρώπινων κυτταροκινών ιντερλευκίνη (IL)-12 και IL-23. Η ουστεκινουμάμπη αναστέλλει τη βιοδραστικότητα των ανθρώπινων IL-12 και IL-23 εμποδίζοντας την p40 να συνδεθεί με τον πρωτεϊνικό υποδοχέα IL-12Rβ1 που εκφράζεται στην επιφάνεια των ανοσοκυττάρων. Η μη φυσιολογική ρύθμιση των IL-12 και IL-23 έχει συσχετιστεί με ανοσο-διαμεσολαβούμενες ασθένειες, όπως η ψωρίαση, η ψωριασική αρθρίτιδα και η νόσος του Crohn.
Η ιξεκιζουμάμπη (ixekizumab) είναι ένα IgG4 μονοκλωνικό αντίσωμα που συνδέεται με υψηλή συγγένεια (<3 pM) και ειδικότητα στην ιντερλευκίνη 17A (τόσο στην IL-17A όσο και στην IL-17A/F). Οι αυξημένες συγκεντρώσεις της IL-17A θεωρείται ότι εμπλέκονται στην παθογένεια της ψωρίασης μέσω της προαγωγής του πολλαπλασιασμού και της ενεργοποίησης των κερατινοκυττάρων, καθώς και στην παθογένεια της ψωριασικής αρθρίτιδας. Η αδρανοποίηση της IL-17A από την ιξεκιζουμάμπη αναστέλλει αυτές τις δράσεις.
Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για την αρθρίτιδα;

Εάν ο πόνος ή η απώλεια της κινητικότητας των αρθρώσεων μειώνει την ικανότητά του ασθενούς να λειτουργεί σε καθημερινό επίπεδο, μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης.

Οι επιλογές περιλαμβάνουν την αρθροσκόπηση, την αρθρεκτομή, την οστεοτομία (κοπή και αναδιαμόρφωση του οστού της άρθρωσης) και την ολική αντικατάσταση των αρθρώσεων.

Ποιες φυσικές θεραπείες είναι αποτελεσματικές στη θεραπεία της αρθρίτιδας;

Ο Βελονισμός και θεραπεία μασάζ μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας.

Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, το γάμμα-λινολενικό οξύ (GLA), και το βότανο Tripterygium wilfordii είναι δυνητικά χρήσιμα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.