Τις περισσότερες φορές, ένα εξόγκωμα στο λαιμό οφείλεται σε έναν διογκωμένο λεμφαδένα – ένα μικροσκοπικό σύμπλεγμα κυττάρων που βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει εισβολείς, όπως είναι οι ιοί.
Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, οι λεμφαδένες είναι δυνατόν να διογκωθούν. Ένα εξόγκωμα ή οζίδιο στο λαιμό μπορεί επίσης να οφείλεται σε κύστη, λίπωμα, σπυράκι ή βρογχοκήλη.
Η ανακάλυψη ενός εξογκώματος στο λαιμό σας μπορεί αμέσως να σας κάνει να αναρωτηθείτε αν πρόκειται για καρκινικό όγκο. Αν και αυτό δεν αποκλείεται, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν εξογκώματα στο λαιμό – μερικές από τις οποίες είναι ανησυχητικές, ενώ κάποιες άλλες όχι.
Αυτό το άρθρο εξετάζει τις συνήθεις αιτίες ενός εξογκώματος στο λαιμό σας, καθώς και τις αιτίες για τους διογκωμένους λεμφαδένες. Θα μάθετε επίσης πώς να ξεχωρίζετε τους διογκωμένους λεμφαδένες από άλλους τύπους ογκιδίων στο λαιμό σας, όπως είναι οι κύστεις, οι βρογχοκήλες και οι όγκοι.
Πρησμένοι λεμφαδένες
Ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τους οποίους αισθάνεστε ένα εξόγκωμα στο λαιμό σας είναι επειδή στην πραγματικότητα ψηλαφίζετε τους λεμφαδένες σας. Οι λεμφαδένες βρίσκονται στο λαιμό, το πρόσωπο, τις μασχάλες, το στήθος, την κοιλιά και τη βουβωνική χώρα.
Ένα υγρό που ονομάζεται λέμφος, το οποίο περιέχει λευκά αιμοσφαίρια (λεμφοκύτταρα) που καταπολεμούν τις λοιμώξεις, ρέει μέσω του λεμφικού συστήματος. Η λέμφος μεταφέρει επίσης βακτήρια, ιούς και άλλους μικροοργανισμούς μακριά από τους ιστούς σας, και όλα αυτά φιλτράρονται από τους λεμφαδένες σας.
Εάν υποφέρετε από μια ενεργή λοίμωξη, οι λεμφαδένες ενδέχεται να διογκωθούν καθώς δουλεύουν για να βοηθήσουν το σώμα σας να απαλλαγεί από την ασθένεια. Όταν αναρρώνετε, οι λεμφαδένες επανέρχονται στο φυσιολογικό τους μέγεθος.
Ένας διογκωμένος λεμφαδένας μοιάζει με ένα μικρό, μαλακό εξόγκωμα κάτω από το δέρμα. Αυτοί οι αδένες έχουν μέγεθος που κυμαίνεται από το μέγεθος ενός μπιζελιού έως ενός σταφυλιού, συχνά είναι ευαίσθητοι στο άγγιγμα και μπορεί να είναι ενοχλητικοί.
Η λοίμωξη είναι η πιο συνηθισμένη αιτία των πρησμένων λεμφαδένων. Ορισμένες ασθένειες που ενδέχεται να ευθύνονται είναι οι ακόλουθες:
- Οδοντιατρικές λοιμώξεις
- Κοινό κρυολόγημα
- Γρίπη
- Αμυγδαλίτιδα
- Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα
- Μονοπυρήνωση
- Κυτταρομεγαλοϊός (ένας τύπος ιού του έρπητα)
- HIV
Σπανιότερα, οι διογκωμένοι λεμφαδένες προκαλούνται από καρκίνο, ιδίως από μη-Hodgkin λέμφωμα. Ο καρκίνος μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στους λεμφαδένες και να τους οδηγήσει σε διόγκωση και σκλήρυνση. Οι λεμφαδένες μπορεί επίσης να μην κινούνται εύκολα (αυτό που οι γιατροί αποκαλούν “σταθεροί” ή “μη ευκίνητοι”).
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες μπορούν επίσης να προκληθούν από διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Πώς θα ελέγξετε αν έχουν πρηστεί οι λεμφαδένες σας
Εάν οι λεμφαδένες σας είναι πρησμένοι, μπορείτε συχνά να τους αισθανθείτε πιέζοντας ελαφρά και κυκλώνοντας τα τρία μεσαία δάχτυλά σας σε αυτά τα σημεία:
- Πίσω από τα αυτιά και κάτω από το σαγόνι
- Και στις δύο πλευρές του αυχένα σας
- Από τη μέση της μασχάλης σας προς το πλάι του στήθους σας
- Κατά μήκος της πτυχής όπου ο μηρός συναντά τη λεκάνη
Μόνο ένας γιατρός μπορεί να καθορίσει αν ο όγκος στον λαιμό σας είναι διογκωμένος λεμφαδένας ή κάτι άλλο.
Οζίδια
Ο όζος είναι μια ανώμαλη ανάπτυξη ιστού οπουδήποτε στο σώμα. Οι περισσότερες περιπτώσεις οζιδίων δεν είναι καρκινικές.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι οι ιατροί συχνά αποκαλούν έναν όγκο στον λαιμό οζίδιο μέχρι να διαπιστώσουν τι ακριβώς είναι – πράγμα που σημαίνει ότι ένας όζος, αφού εξεταστεί, μπορεί να καταλήξει να είναι καρκινικός.
Το αν ένας όζος πρέπει να αντιμετωπιστεί εξαρτάται από το αν προκαλεί συμπτώματα, αν ή πόσο γρήγορα αναπτύσσεται και σε ποιο σημείο του σώματος εντοπίζεται.
Κύστεις
Τα εξογκώματα στο λαιμό σας μπορεί επίσης να είναι κύστεις. Οι κύστεις είναι σάκοι ιστού γεμάτοι με υγρό. Μπορούν να σχηματιστούν σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα. Μια κύστη δεν είναι συμπαγής και συνήθως έχει μαλακή αίσθηση. Οι κύστεις είναι συχνά καλοήθεις, αλλά ορισμένοι καρκίνοι μπορεί να είναι κυστικοί.
Πολλές κύστεις υποχωρούν από μόνες τους. Ωστόσο, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση τους, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε χειρουργική παροχέτευση.
Λιπώματα
Το λίπωμα είναι ένα καλοήθης όγκος γεμάτος με λίπος. Εάν αισθάνεστε ένα εξόγκωμα στο λαιμό σας, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα λίπωμα.
Τα λιπώματα δεν είναι καρκινικά. (Οι λιπώδεις όγκοι που είναι καρκινικοί είναι πολύ σπάνιοι και ονομάζονται λιποσαρκώματα.) Ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση τους μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν χειρουργικά. Άτομα που είχαν ένα λίπωμα ή έχουν οικογενειακό ιστορικό λιπωμάτων είναι πιο πιθανό να τα εμφανίσουν ξανά.
Βρογχοκήλη ή κολλοειδής οζώδης βρογχοκήλη
Ένας άλλος συνηθισμένος λόγος για τον οποίο αισθάνεστε ένα εξόγκωμα στο λαιμό σας είναι ότι έχετε βρογχοκήλη, που σημαίνει απλώς ότι ο θυρεοειδής αδένας σας είναι διογκωμένος. Οι οζώδεις βρογχοκήλες είναι εξογκώματα σε έναν διογκωμένο θυρεοειδή αδένα. Εμφανίζονται στο μπροστινό μέρος του λαιμού, συχνά μόνο στη μία πλευρά.
Δεδομένου ότι ο θυρεοειδής σας κινείται πάνω και κάτω όταν καταπίνετε, οποιαδήποτε βρογχοκήλη και ογκίδια στον θυρεοειδή θα κινούνται επίσης.
Οι βρογχοκήλες συχνά υποδηλώνουν πρόβλημα με τη λειτουργία του θυρεοειδούς, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστούν ακόμη και αν έχετε φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς.
- Οι βρογχοκήλες προκαλούνται από έλλειψη ιωδίου;
Ορισμένες βρογχοκήλες προκαλούνται από έλλειψη ιωδίου. Αυτό ήταν κάποτε συχνό φαινόμενο αλλά είναι πολύ λιγότερο συχνό σήμερα που το επιτραπέζιο αλάτι είναι εμπλουτισμένο με ιώδιο.
Οι βρογχοκήλες μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή. Για παράδειγμα, η υπερβολικά μικρή ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών (υποθυρεοειδισμός) μπορεί να αντιμετωπιστεί με Synthroid (λεβοθυροξίνη), ενώ η υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοειδισμός) μπορεί να αντιμετωπιστεί με ραδιενεργό ιώδιο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι βρογχοκήλες πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά.
Σπυρί με πύον – φλύκταινα
Μερικές φορές, τα εξογκώματα στο λαιμό σχετίζονται με λοιμώξεις. Τα σπυράκια είναι δερματικές λοιμώξεις που μπορεί να μοιάζουν και να δίνουν την αίσθηση εξογκωμάτων.
Μπορούν να σχηματιστούν οπουδήποτε στο σώμα, αλλά τείνουν να βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος. Τα σπυράκια με πύον μπορεί να είναι βαθιά, σκληρά και αρκετά μεγάλα. Ενδέχεται να βγαίνει πύον από αυτά.
Τα σπυράκια μπορούν να παροχετευθούν από έναν ιατρό. Μερικές φορές, χρειάζονται επίσης αντιβιοτικά – τα οποία είτε εφαρμόζονται στο δέρμα (τοπικά) είτε λαμβάνονται από το στόμα σε μορφή χαπιού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν ενδοφλέβια (IV) αντιβιοτικά για τη θεραπεία ενός σπυριού.
Μερικές φορές τα σπυράκια πρέπει να αποστραγγιστούν από χειρουργό (μια διαδικασία που ονομάζεται τομή και παροχέτευση).
Καρκινικοί όγκοι
Τα καρκινικά κύτταρα είναι μεταλλαγμένα κύτταρα που αναπτύσσονται γρήγορα και είναι πολύ δύσκολο να σταματήσουν. Υπάρχουν χιλιάδες τρόποι ταξινόμησης των διαφόρων τύπων όγκων.
Οι καρκινικοί όγκοι βρίσκονται συνήθως στο στήθος, στους όρχεις ή στους λεμφαδένες. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, τα εξογκώματα που είναι γεμάτα υγρό και μετακινούνται εύκολα κατά την ψηλάφησή τους με τα δάκτυλα είναι λιγότερο πιθανό να είναι καρκινικά σε σχέση με εκείνα που είναι σκληρά, ακανόνιστα, ριζωμένα και ανώδυνα.
Υπάρχουν πολλά συμπτώματα του καρκίνου- ένα ορατό εξόγκωμα μπορεί να είναι ένα από αυτά.
Πρέπει να ανησυχήσω για ένα εξόγκωμα στο λαιμό μου;
Ίσως είναι εύκολο να συμπεράνετε ότι ένα εξόγκωμα στο λαιμό είναι ένας διογκωμένος λεμφαδένας και ότι δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε – και μπορεί πράγματι να έχετε δίκιο. Για παράδειγμα, έχετε κρυολογήσει, έχετε άλλα σχετικά συμπτώματα, το αντιμετωπίζετε συχνά όταν αρρωσταίνετε και το εξόγκωμα προέκυψε γρήγορα.
Παρόλα αυτά, ο μόνος τρόπος για να ξέρετε με βεβαιότητα αν το εξόγκωμα στο λαιμό σας είναι ανησυχητικό ή όχι είναι να επισκεφθείτε έναν γιατρό.
Υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά των εξογκωμάτων του λαιμού που μπορούν να σημάνουν συναγερμό. Για παράδειγμα, δείτε πώς διαφέρει ένα καρκινικό εξόγκωμα από ένα εξόγκωμα στο λαιμό που οφείλεται σε διογκωμένο λεμφαδένα:
Πρησμένος λεμφαδένας | Καρκινικός όγκος λαιμού |
Περίπου 1-2 εκατοστά σε διάμετρο | Μπορεί να είναι 3 ή περισσότερα εκατοστά σε διάμετρο |
Ελαστικός | Σκληρός |
Κανονικό σχήμα (σαν μπίλια) | Ακανόνιστο σχήμα |
Μετακινείται όταν αγγίζεται | Δεν κινείται όταν αγγίζεται |
Πιο πιθανό να είναι επώδυνο | Πιο πιθανό να μην προκαλεί πόνο |
Εμφανίζεται ξαφνικά και στη συνέχεια βελτιώνεται | Σταδιακά αυξάνεται σε μέγεθος ή παραμένει |
Διάγνωση ενός εξογκώματος στο λαιμό
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να καθορίσει αν το εξόγκωμα στον αυχένα σας είναι πιθανό να προκαλεί ανησυχία με βάση τη φυσική εξέταση και την εξέταση άλλων συμπτωμάτων που πιθανόν αντιμετωπίζετε. Για παράδειγμα, αν έχετε μονοπυρήνωση, μπορεί επίσης να έχετε πυρετό ή πονόλαιμο.
Σε άλλες περιπτώσεις, θα χρειαστούν εξετάσεις για να οριστικοποιηθεί η διάγνωση.
Εξετάσεις
Εάν ένα εξόγκωμα δεν οφείλεται προφανώς σε διογκωμένο λεμφαδένα ή ο ιατρός παρατηρεί χαρακτηριστικά του εξογκώματος τα οποία είναι ύποπτα ή απροσδιόριστα, είναι πιθανό να γίνουν διαγνωστικές απεικονιστικές εξετάσεις.
Ένα υπερηχογράφημα, μια ακτινογραφία, μια αξονική τομογραφία (CT) ή μια μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό σας να διαπιστώσει αν ο όγκος είναι συμπαγής ή όχι ή αν είναι γεμάτος με υγρό.
Οι απεικονιστικές εξετάσεις μπορούν επίσης να μετρήσουν πόσο μεγάλος είναι ο όγκος και μερικές φορές να δείξουν αν ο όγκος επηρεάζει άλλα όργανα και ιστούς που βρίσκονται κοντά.
Εάν το εξόγκωμα δεν οφείλεται σε λοίμωξη ή δεν είναι γεμάτο με υγρό, ο γιατρός σας μπορεί να θελήσει να διενεργήσει βιοψία.
Ορισμένες φορές οι γεμάτοι με υγρό όγκοι θα πρέπει επίσης να υποβάλλονται σε βιοψία επειδή μπορεί επίσης να είναι καρκινικοί (για παράδειγμα, αν πρόκειται για κυστικό καρκίνο του θυρεοειδούς).
Για τη βιοψία, λαμβάνεται μια μικρή ποσότητα ιστού από τον όγκο. Ένα δείγμα ιστού μπορεί συνήθως να ληφθεί με τη χρήση βελόνας, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να ληφθεί χειρουργικά.
Το δείγμα αναλύεται στη συνέχεια σε εργαστήριο για να διαπιστωθεί από τι αποτελείται στην πραγματικότητα ο όγκος.
Πηγές
Swollen Lymph Nodes https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15219-swollen-lymph-nodes
A lump in the neck Brian T Maurer https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32452966/
Management of a lump in the neck N J Roland , J Fenton, R K Bhalla https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11338950/
One stop neck lump clinic: a boon for quick diagnosis and early management Tarun Sood , Mrinal Supriya , Jacob Thopil , Vishak Surendra , Barun Bhai Patel https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33689020/