Η νευραλγία του τριδύμου είναι ένα σχετικά σπάνιο σύνδρομο πόνου στο πρόσωπο. Προσβάλλει ένα νεύρο στο κεφάλι που ονομάζεται τρίδυμο νεύρο, το οποίο εξασφαλίζει την αίσθηση στο πρόσωπο.
Η πάθηση προκαλεί επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικού, ακραίου, σαν ηλεκτροσόκ πόνου στην πλευρά του προσώπου. Οι περίοδοι πόνου της νευραλγίας του τριδύμου μπορεί να διαρκέσουν μήνες. Επίσης ενδέχεται η κατάσταση αυτή να οδηγήσει σε άγχος για το πότε θα επιστρέψει ο πόνος.
Αυτό το άρθρο εξετάζει τα συμπτώματα και τις αιτίες της νευραλγίας του τριδύμου. Καλύπτει επίσης τη διάγνωση και τη θεραπεία της πάθησης και τους τρόπους αντιμετώπισής της.
Τα συμπτώματα της νευραλγίας του τριδύμου
Ο έντονος πόνος στο πρόσωπο που εμφανίζεται απότομα είναι το κύριο σύμπτωμα της νευραλγίας του τριδύμου. Ο πόνος συχνά περιγράφεται ως έντονα οξύς, μαχαιρωτός ή σαν ηλεκτροπληξία.
Εκδηλώνεται ως επαναλαμβανόμενες εκρήξεις πόνου που μπορεί να διαρκέσουν λίγα δευτερόλεπτα ή έως και δύο λεπτά. Οι εκρήξεις εμφανίζονται συχνότερα μέχρι ο πόνος να είναι σχεδόν συνεχής.
Οι κύκλοι έξαρσης του πόνου μπορεί να επιμένουν για μερικές εβδομάδες ή μήνες, ακολουθούμενοι από εκτεταμένες περιόδους χωρίς πόνο που διαρκούν μήνες ή και χρόνια.
Ποιο είναι το τρίδυμο νεύρο;
Το τρίδυμο νεύρο είναι ένα κρανιακό νεύρο (δηλαδή ένα νεύρο στο κεφάλι). Ξεκινά από το αυτί και διατρέχει τις δύο πλευρές του προσώπου σε τρεις κλάδους:
- Πάνω από την οφθαλμική κόγχη: ο οφθαλμικός κλάδος
- Κατά μήκος του ζυγωματικού οστού: ο άνω γναθιαίος κλάδος
- Κατά μήκος της γνάθου: ο κάτω γναθιαίος κλάδος
Το νεύρο στέλνει αισθητηριακές πληροφορίες από το πρόσωπο στον εγκέφαλο και βοηθά στον έλεγχο των μασητικών μυών.
Η νευραλγία του τριδύμου μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε σημείο του προσώπου, αλλά είναι πιο συχνή στους κλάδους του τριδύμου νεύρου που διατρέχουν το μάγουλο και το σαγόνι. Συνήθως επηρεάζεται μόνο η μία πλευρά του προσώπου.
Ο πόνος συχνά συγχέεται με τον πονόδοντο. Ορισμένοι άνθρωποι υποβάλλονται σε επώδυνες και περιττές οδοντιατρικές επεμβάσεις πριν λάβουν ακριβή διάγνωση.
Η πορεία ενός κύκλου πόνου της νευραλγίας του τριδύμου είναι απρόβλεπτη. Το γεγονός αυτό είναι δυνατόν να οδηγήσει σε άγχος και ανησυχία για το πότε θα εκδηλωθεί η επόμενη έξαρση.
Συνήθεις εκλυτικοί παράγοντες του πόνου
Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πόνου, ορισμένες συνήθεις δραστηριότητες μπορούν να πυροδοτήσουν ένα επεισόδιο πόνου της νευραλγίας του τριδύμου.
- Το βούρτσισμα των δοντιών σας
- Το μάσημα
- Έκθεση του προσώπου σας σε κρύο αέρα
- Ελαφρύ άγγιγμα του προσώπου
- Ξύρισμα
- Χαμόγελο
- Ομιλία ή γέλιο
- Νερό που τρέχει στο πρόσωπό σας
- Άνεμος ή αεράκι στο πρόσωπό σας
Αιτίες
Νευραλγία του τριδύμου προκαλείται από συμπίεση της ρίζας του τριδύμου νεύρου. Η συμπίεση μπορεί να προκληθεί από:
- Από ανώμαλο βρόγχο μιας αρτηρίας ή φλέβας στο πρόσωπο.
- Μια κύστη ή έναν όγκο, όπως ένα ακουστικό νευρίνωμα ή ένα μηνιγγίωμα (σπάνια)
- Φλεγμονή του νεύρου από μια πάθηση όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας
Η αρχική έξαρση της νευραλγίας του τριδύμου συχνά δεν έχει προφανή αιτία. Ωστόσο, μπορεί να ξεκινήσει μετά από αυτοκινητιστικό ατύχημα, οδοντιατρική εργασία ή χτύπημα στο πρόσωπο σε μερικούς ανθρώπους.
Παράγοντες κινδύνου
Η νευραλγία του τριδύμου είναι πιο συχνή σε ορισμένες δημογραφικές ομάδες. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας, φυλής ή φύλου, είναι πιο πιθανό να επηρεάσει:
- Γυναίκες
- Άτομα άνω των 50 ετών
- Άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας
Η νευραλγία του τριδύμου δεν κληρονομείται συνήθως σε οικογένειες και δεν πιστεύεται ότι έχει γενετική συνιστώσα. Ωστόσο, περίπου το 2% των περιπτώσεων εντοπίζονται σε άτομα που έχουν στενό συγγενή με την πάθηση. Αυτό είναι γνωστό ως οικογενής νευραλγία του τριδύμου.
Διάγνωση
Η νευραλγία τριδύμου διαγιγνώσκεται συνήθως από νευρολόγο. Η απεικόνιση του εγκεφάλου, όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI), χρησιμοποιείται συχνά για τον αποκλεισμό άλλων αιτιών.
Οι καταστάσεις με τις οποίες μπορεί να συγχέεται η νευραλγία του τριδύμου περιλαμβάνουν:
- Οξύς έρπης ζωστήρας (έρπης ζωστήρας)
- Μεθερπητική νευραλγία
- Τραύμα στο τρίδυμο νεύρο
- Δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης
- Πόνος που σχετίζεται με τα δόντια
- Διαταραχή πονοκεφάλου, όπως πρωτοπαθής οξύς πονοκέφαλος ή αθροιστική κεφαλαλγία
Θεραπεία
Η νευραλγία του τριδύμου αντιμετωπίζεται συνήθως με ένα φάρμακο κατά των σπασμών που ονομάζεται Tegretol (καρβαμαζεπίνη). Αν και συχνά είναι αποτελεσματικό, έχει παρενέργειες, οι οποίες επιδεινώνονται με τις μεγαλύτερες δόσεις.
Οι παρενέργειες είναι οι εξής:
- Υπνηλία
- Ζάλη
- Ναυτία
- Εμετός
Ορισμένοι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να λάβουν την καρβαμαζεπίνη λόγω πιο σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Αυτές μπορεί να είναι οι ακόλουθες:
- Σημαντική μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων (κύτταρα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις) μετά τη λήψη καρβαμαζεπίνης
- Απλαστική αναιμία, μια διαταραχή που επηρεάζει το μυελό των οστών σας, όπου παράγονται τα κύτταρα του αίματος (σπάνια)
- Σύνδρομο Stevens-Johnson, επίσης γνωστό ως τοξική επιδερμική νεκρόλυση, μια δυνητικά θανατηφόρα δερματική διαταραχή
- Τα άτομα ασιατικής καταγωγής, ειδικότερα, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για το σύνδρομο Stevens-Johnson. Ο γιατρός σας μπορεί να σας εξετάσει για την ύπαρξη ενός γενετικού δείκτη πριν σας συνταγογραφήσει καρβαμαζεπίνη.
Εάν δεν μπορείτε να πάρετε καρβαμαζεπίνη, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει άλλα φάρμακα. Σε αυτά συγκαταλέγονται:
- Trileptal (οξκαρβαζεπίνη), το οποίο είναι παρόμοιο στη δομή με την καρβαμαζεπίνη και μπορεί να έχει λιγότερες παρενέργειες
- Βακλοφαίνη, ένα μυοχαλαρωτικό
- Lamictal (λαμοτριγίνη), ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων και της διπολικής διαταραχής
Εξειδικευμένες διαδικασίες
Εάν εξακολουθείτε να πάσχετε από νευραλγία του τριδύμου παρά τη φαρμακευτική θεραπεία ή εάν δεν μπορείτε να ανεχθείτε τις παρενέργειες των φαρμάκων, ο νευρολόγος σας μπορεί να σας παραπέμψει για χειρουργική επέμβαση.
Οι χειρουργικές θεραπείες για τη νευραλγία του τριδύμου είναι:
- Μικροαγγειακή αποσυμπίεση: Μια ανοικτή χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός κομματιού του κρανίου (κρανιοτομή) για να βρεθεί και να μετακινηθεί το αιμοφόρο αγγείο που συμπιέζει το τρίδυμο νεύρο. Αυτή είναι η πιο αποτελεσματική επιλογή, αλλά και η πιο επεμβατική.
- Διαδερμική ριζοτομή με ραδιοσυχνότητες: Ο χειρουργός στέλνει θερμαινόμενο ρεύμα μέσω μιας κοίλης βελόνας που εισάγεται στο τρίδυμο νεύρο. Αυτό καταστρέφει τις νευρικές ίνες και καταστέλλει τα σήματα πόνου.
- Διαδερμική συμπίεση με μπαλόνι: Ο χειρουργός εισάγει ένα μπαλόνι μέσω μιας βελόνας που εισάγεται στο μάγουλο. Το μπαλόνι φουσκώνει για να συμπιέσει το νεύρο, τραυματίζοντας τις ίνες που προκαλούν πόνο.
- Διαδερμική ριζοτομή με γλυκερόλη: Η γλυκερόλη, ένα διαυγές και παχύρρευστο υγρό, εγχέεται στο τρίδυμο νεύρο. Αυτό βλάπτει το νεύρο ώστε να παρεμποδιστεί η μετάδοση των σημάτων πόνου.
- Στερεοτακτικές ακτινοχειρουργικές επεμβάσεις: Το Gamma Knife, το Cyberknife και ο γραμμικός επιταχυντής (LINAC) είναι μη επεμβατικές διαδικασίες. Εφαρμόζουν μια μεμονωμένη, εξαιρετικά συμπυκνωμένη δόση ιονίζουσας ακτινοβολίας στη ρίζα του τριδύμου νεύρου.
- Νευροδιαμόρφωση: Στη διέγερση περιφερικών νεύρων, τη διέγερση του κινητικού φλοιού και τη βαθιά εγκεφαλική διέγερση, τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται κάτω από το κρανίο στον ιστό κοντά στο νεύρο. Η ηλεκτρική διέγερση παρέχεται στα μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τις αισθήσεις στο πρόσωπο. Αυτό ανακουφίζει από τον πόνο της νευραλγίας του τριδύμου.
