Τα παιδιά, ιδίως τα νήπια που μαθαίνουν να περπατούν και μοιάζουν να θέλουν να σκαρφαλώσουν παντού, συχνά πέφτουν και χτυπούν το κεφάλι τους. Μπορεί να πέφτουν τόσο συχνά που ίσως να έχετε σκεφτεί να τα βάζετε να φορούν κράνος όλη την ώρα, όχι μόνο όταν οδηγούν ποδήλατο ή πατίνι. Φυσικά, αυτό θα ήταν υπερβολικό σε όλες τις περιπτώσεις πλην των πιο ακραίων.
Είναι πολύ καλύτερο να ασφαλίσετε το σπίτι σας για τα παιδιά, να τα ενθαρρύνετε να φορούν κράνος όταν χρειάζεται και να επιβλέπετε καλά τα παιδιά σας όταν παίζουν, προκειμένου να προσπαθήσετε να αποτρέψετε τους περισσότερους τραυματισμούς στο κεφάλι. Η ασφάλεια των παιδιών σας στο αυτοκίνητο, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης κατάλληλου για την ηλικία τους παιδικού καθίσματος, ή ζωνών ασφαλείας, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη του τραυματισμού στο κεφάλι σε ένα τροχαίο ατύχημα.
Ωστόσο, ατυχήματα συμβαίνουν, γι’ αυτό είναι επίσης καλό να γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε εάν το παιδί σας έχει τραυματιστεί ή έχει χτυπήσει στο κεφάλι.
Τι μπορεί να προκαλέσει έναν τραυματισμό ή ένα χτύπημα στο κεφάλι;
Μια κρανιοεγκεφαλική κάκωση συχνά επέρχεται μετά από πτώση, αλλά μπορεί να συμβεί και μετά από οποιοδήποτε χτύπημα στο κεφάλι.
Εδώ μπορεί να συγκαταλέγονται:
- Ένας καυγάς
- Ένα τροχαίο ατύχημα
- Παιδική κακοποίηση, που περιλαμβάνει το τράνταγμα και το απότομο κούνημα του παιδιού
- Χτύπημα από μπάλα ή λόγω του σκληρού παιχνιδιού.
Ωστόσο, οι περισσότερες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις στα παιδιά προκαλούνται από πτώσεις, όπως για παράδειγμα τα βρέφη που μπορεί να κυλήσουν από το κρεβάτι, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που μπορεί να πέσουν ενώ ανεβαίνουν ή προσπαθούν να κατέβουν τις σκάλες και τα μεγαλύτερα παιδιά που συχνά πέφτουν ενώ κάνουν ποδήλατο, skateboard, ή πατίνι. Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι συχνά τραυματίζονται στο κεφάλι ενώ αθλούνται.
Ποιοι είναι οι τύποι των τραυματισμών στο κεφάλι
- Διάσειση
Πρόκειται για έναν τραυματισμό στο κεφάλι που μπορεί να προκαλέσει τη μη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου για μικρό χρονικό διάστημα. Μερικές φορές, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της συνείδησης ή της εγρήγορσης για λίγα λεπτά έως και μερικές ώρες. Ορισμένες διασείσεις είναι ήπιες και σύντομες και μπορεί να μην καταλάβετε αμέσως ότι έχει προκληθεί διάσειση.
- Θλάση εγκεφάλου
Πρόκειται για μώλωπα στον εγκέφαλο. Μια θλάση προκαλεί αιμορραγία και πρήξιμο στο εσωτερικό του εγκεφάλου γύρω από την περιοχή όπου χτυπήθηκε το κεφάλι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια θλάση μπορεί να εμφανιστεί στην αντίθετη πλευρά του κεφαλιού λόγω της πρόσκρουσης του εγκεφάλου στο κρανίο. Αυτός ο τραυματισμός μπορεί να προκληθεί από άμεσο χτύπημα στο κεφάλι, βίαιο κούνημα ενός παιδιού ή τραυματισμό τύπου μαστιγίου από τροχαίο ατύχημα. Η πρόσκρουση του εγκεφάλου στις πλευρές του κρανίου μπορεί να προκαλέσει ρήξη της εσωτερικής επένδυσης, των ιστών και των αιμοφόρων αγγείων.
- Κάταγμα κρανίου
Το κάταγμα του κρανίου είναι ένα σπάσιμο του οστού του κρανίου. Υπάρχουν 4 κύριοι τύποι καταγμάτων κρανίου:
- Γραμμικό κάταγμα κρανίου. Πρόκειται για ένα σπάσιμο του οστού που δεν μετακινεί το οστό. Το παιδί σας μπορεί να παρακολουθηθεί στενά στο νοσοκομείο για σύντομο χρονικό διάστημα. Συνήθως μπορεί να επιστρέψει στις κανονικές του δραστηριότητες σε λίγες ημέρες. Συνήθως δεν απαιτείται καμία θεραπεία.
- Κάταγμα του κρανίου με καθίζηση. Σε αυτό το κάταγμα, μέρος του κρανίου είναι βυθισμένο στο σημείο όπου έχει σπάσει το οστό. Αυτό μπορεί να συμβεί με ή χωρίς τομή στο κρανίο. Εάν το εσωτερικό μέρος του κρανίου πιέζεται προς τον εγκέφαλο, αυτός ο τύπος κατάγματος κρανίου χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για να διορθωθεί.
- Διαστατικό κάταγμα κρανίου. Πρόκειται για ένα κάταγμα που εμφανίζεται κατά μήκος των ραφών στο κρανίο. Αυτές είναι οι οδοντωτές γραμμές μεταξύ των οστών του κρανίου που ενώνονται (συγχωνεύονται) καθώς το παιδί μεγαλώνει. Σε αυτόν τον τύπο κατάγματος, οι φυσιολογικές γραμμές ραφής φαρδαίνουν. Αυτά τα κατάγματα παρατηρούνται συχνότερα σε νεογέννητα και βρέφη.
- Βασικό κάταγμα κρανίου. Πρόκειται για σπάσιμο του οστού στη βάση του κρανίου. Μπορεί να πρόκειται για ένα σοβαρό είδος κατάγματος του κρανίου. Τα παιδιά με αυτόν τον τύπο κατάγματος έχουν συχνά μώλωπες γύρω από τα μάτια τους και μια μελανιά πίσω από το αυτί τους. Μπορεί επίσης να έχουν διαυγές υγρό που τρέχει από τη μύτη ή τα αυτιά τους. Αυτό οφείλεται σε ρήγμα σε τμήμα του καλύμματος του εγκεφάλου. Ένα παιδί με αυτό το κάταγμα μπορεί να χρειαστεί να παρακολουθηθεί από κοντά στο νοσοκομείο.
Συμπτώματα
Ένα από τα πιο τρομακτικά πράγματα σχετικά με τους τραυματισμούς στο κεφάλι είναι ότι μερικές φορές, αυτό που φαίνεται να είναι ένας μικρός τραυματισμός στο κεφάλι – όπως μια πτώση από μικρό ύψος – μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα από μια πτώση από ένα παράθυρο του δεύτερου ορόφου.
Αυτό καθιστά πολύ σημαντική τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών σχετικά με την κρανιοεγκεφαλική κάκωση και τα συμπτώματα του παιδιού σας αμέσως μετά την πρόκληση της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζετε αν το παιδί σας:
- Αρχίζει να κάνει εμετό μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, ειδικά αν αναπτύσσει επίμονο εμετό, ο οποίος συνήθως ορίζεται ως εμετός πάνω από τρεις ή τέσσερις φορές
- Μπορεί να ανοίξει πλήρως τα μάτια του μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση
- Εμφανίζει άλλα συμπτώματα μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, όπως έντονο ή επιδεινούμενο πονοκέφαλο, δύσκαμπτο αυχένα ή φωτοφοβία (ευαισθησία στο φως) κ.λπ.
- Παθαίνει επιληπτική κρίση αμέσως μετά τον τραυματισμό ή αργότερα την ίδια ημέρα
- Είχε μια αλλαγή στη συμπεριφορά αμέσως μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, όπως να γίνει ευερέθιστο, ληθαργικό, να μην θυμάται τον τραυματισμό ή άλλα πράγματα (αμνησία) ή να έχει κακή ισορροπία κ.λπ.
- Είχε οποιαδήποτε απώλεια συνείδησης αμέσως μετά τον τραυματισμό στο κεφάλι
Σε γενικές γραμμές, η απώλεια συνείδησης, η επιληπτική κρίση, ο επίμονος εμετός ή οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά μετά από μια κρανιοεγκεφαλική κάκωση απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Θα πρέπει επίσης συνήθως να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα εάν ένα βρέφος κάτω των έξι μηνών έχει πέσει, ακόμη και αν δεν έχει απώλεια συνείδησης ή άλλα συμπτώματα.
Τα συμπτώματα μιας ήπιας κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης μπορεί να είναι τα εξής:
- Ανυψωμένη, πρησμένη περιοχή από χτύπημα ή μώλωπα
- Μικρό, ρηχό κοψιματάκι στο τριχωτό της κεφαλής
- Πονοκέφαλος
- Ευαισθησία στο θόρυβο και το φως
- Ευερεθιστότητα ή μη φυσιολογική συμπεριφορά
- Σύγχυση
- Ζαλάδα ή ίλιγγος
- Προβλήματα ισορροπίας
- Ναυτία
- Προβλήματα μνήμης ή συγκέντρωσης
- Αλλαγή στις συνήθειες του ύπνου
- Θολή ή διπλή όραση
- Μάτια που φαίνονται κουρασμένα
- Κουδούνισμα στα αυτιά (εμβοές)
- Αλλαγές στη γεύση
Τα συμπτώματα της μέτριας έως σοβαρής κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης μπορεί να είναι οποιοδήποτε από τα παραπάνω συν:
- Κόπωση ή δυσκολία να μείνει κανείς ξύπνιος
- Απώλεια συνείδησης
- Έντονος πονοκέφαλος που δεν υποχωρεί
- Επαναλαμβανόμενη ναυτία και εμετός
- Απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης
- Συγκεχυμένη ομιλία
- Προβλήματα στο περπάτημα
- Αδυναμία σε μια πλευρά ή περιοχή του σώματος
- Ιδρώτας
- Χλωμό χρώμα του δέρματος
- Επιληπτικές κρίσεις ή σπασμοί
- Αίμα ή διαυγές υγρό που τρέχει από τα αυτιά ή τη μύτη
- Η κόρη του ματιού φαίνεται μεγαλύτερη στο ένα μάτι
- Βαθύ σχίσιμο στο τριχωτό της κεφαλής
- Απώλεια συνείδησης και μη δυνατότητα αφύπνισης (κώμα)
- Απώλεια της σκέψης και της αντίληψης του περιβάλλοντος (φυτική κατάσταση)
- Σύνδρομο εγκλωβισμού, μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο έχει συνείδηση και μπορεί να σκεφτεί αλλά δεν μπορεί να μιλήσει ή να κινηθεί
Ελαφροί τραυματισμοί στο κεφάλι
Ευτυχώς, οι περισσότερες παιδικές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι ήπιες και το παιδί δεν θα έχει απώλεια συνείδησης ή άλλα σοβαρά συμπτώματα. Τα παιδιά αυτά συνήθως κλαίνε όταν χτυπούν για πρώτη φορά το κεφάλι τους, αλλά γρήγορα ηρεμούν και επιστρέφουν στη φυσιολογική τους συμπεριφορά.
Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά δεν χρειάζονται διακομιδή στα επείγοντα ή αξονική τομογραφία. Αντ’ αυτού, οι γονείς μπορούν συνήθως να φροντίσουν και να παρακολουθήσουν το παιδί τους στο σπίτι, κάτι που μπορεί να σημαίνει:
- Πρώτες βοήθειες για τυχόν περιοχές που αιμορραγούν
- Πάγο ή μια κρύα συσκευασία στις πρησμένες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής για 15 έως 20 λεπτά ή για όσο χρόνο το παιδί σας το ανέχεται
- Παρακολούθηση του παιδιού για 12 έως 24 ώρες για συμπτώματα πιο σοβαρής κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, όπως είναι ο επίμονος εμετός, ο έντονος ή επιδεινούμενος πονοκέφαλος, οι επιληπτικές κρίσεις, η κακή ισορροπία ή οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά του
- Παροχή μιας κατάλληλης για την ηλικία δόσης παρακεταμόλης (Depon) ή ιβουπροφαίνης (Algofren) για ήπιο πόνο στον πονοκέφαλο
- Ξεκούραση
- Φροντίστε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν, ακόμη και μετά από μια πολύ ήπια κρανιοεγκεφαλική κάκωση, το παιδί σας αρχίσει αργότερα να εμφανίζει συμπτώματα μιας πιο σοβαρής κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης.
Μύθοι για τους μικροτραυματισμούς και τα ελαφρά χτυπήματα στο κεφάλι
Μερικοί κοινοί μύθοι σχετικά με τους τραυματισμούς στο κεφάλι είναι οι εξής:
Μύθος: Δεν πρέπει να αφήνετε ένα παιδί να κοιμηθεί μετά από μια μικρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Πραγματικότητα: Εάν φοβάστε πολύ να αφήσετε το παιδί σας να κοιμηθεί, τότε θα πρέπει συνήθως να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για τον τραυματισμό του κεφαλιού του παιδιού σας. Τα περισσότερα παιδιά με ήπιες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που δεν έχουν σοβαρά συμπτώματα μπορούν να κοιμηθούν αν είναι ώρα για ύπνο. Απλώς ελέγξτε τα τακτικά (κάθε λίγες ώρες) για να βεβαιωθείτε ότι κοιμούνται άνετα, αλλά συνήθως δεν χρειάζεται να τα ξυπνήσετε, εκτός αν σας το έχει πει ο γιατρός σας. Στα περισσότερα μικρά παιδιά, αν τα κρατάτε ξύπνια όταν είναι ώρα για ύπνο, τότε πιθανότατα θα γίνουν ευερέθιστα, γεγονός που θα δυσχεράνει την παρακολούθησή τους.
Μύθος: Αν δεν έχετε πρήξιμο στο κρανίο (καρούμπαλο) μετά από τραυματισμό στο κεφάλι, τότε αυτό σημαίνει ότι το πρήξιμο πήγε ” προς τα μέσα” και έχετε κάταγμα στο κρανίο.
Γεγονός: Τα περισσότερα παιδιά χωρίς οίδημα στο τριχωτό της κεφαλής δεν έχουν κάταγμα κρανίου.
Μύθος: Εάν δεν έχετε απώλεια συνείδησης, τότε δεν πρόκειται για σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Γεγονός: Ενώ το παιδί σας είναι πιο πιθανό να έχει υποστεί σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση αν έχει απώλεια συνείδησης, το παιδί σας σπάνια μπορεί να αναπτύξει πιο σοβαρά συμπτώματα κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης ενώ αρχικά έχει λίγα ή καθόλου συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της μη απώλειας συνείδησης.
