Η λεύκανση των δοντιών αφορά διάφορες διαδικασίες που έχουν ως στόχο να κάνουν τα φυσικά σας δόντια να φαίνονται πιο φωτεινά και λευκά. Οι μέθοδοι λεύκανσης δοντιών είναι η λείανση των λεκέδων, η λεύκανση, η θεραπεία με υπεριώδες (UV) φως και άλλα.
Κυκλοφορούν πολλά διαφορετικά προϊόντα λεύκανσης δοντιών και μπορείτε να δοκιμάσετε πολλές μεθόδους στο σπίτι. Μπορείτε επίσης να κάνετε λεύκανση των δοντιών σας στο ιατρείο του οδοντιάτρου σας.
Ορισμένες μέθοδοι λεύκανσης δοντιών μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστες παρενέργειες, ιδίως ευαισθησία των δοντιών και ερεθισμό των ούλων. Ας ρίξουμε μια ματιά στο πώς λειτουργεί η λεύκανση των δοντιών, πώς να την πραγματοποιήσετε με ασφάλεια και τι πρέπει να γνωρίζετε για τις παρενέργειές της.
Κατηγορίες λεκέδων στα δόντια
Για να λευκάνετε αποτελεσματικά τα δόντια σας, θα πρέπει να επιλέξετε μια μέθοδο λεύκανσης που να ανταποκρίνεται στον τύπο των λεκέδων που έχετε. Εάν έχετε τόσο ενδογενείς όσο και εξωγενείς λεκέδες ( που αναλύονται παρακάτω), πιθανότατα θα πρέπει να επιλέξετε μια μέθοδο λεύκανσης που να αντιμετωπίζει με ασφάλεια κάθε τύπο.
Εάν δεν είστε σίγουροι για το είδος της χρώσης που έχετε, εξετάστε το ενδεχόμενο να συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας. Αυτός μπορεί να σας συμβουλεύσει σχετικά με τον τύπο των λεκέδων στα δόντια σας και ποια μέθοδος μπορεί να αποδώσει καλύτερα.
Ενδογενείς λεκέδες
Οι λεκέδες που βρίσκονται μέσα στο σμάλτο των δοντιών σας ονομάζονται ενδογενείς λεκέδες. Οι ενδογενείς λεκέδες είναι μερικές φορές παρόντες ακόμη και πριν τα δόντια σας ξεπροβάλλουν από τα ούλα σας όταν είστε παιδί.
Αυτοί οι λεκέδες μπορεί να προκύψουν από τη χρήση αντιβιοτικών, τα υψηλά επίπεδα έκθεσης σε φθόριο και από το σμάλτο των δοντιών σας που λεπταίνει καθώς μεγαλώνετε. Η ενδογενής χρώση μπορεί μερικές φορές να είναι ακόμη και κληρονομική, σύμφωνα με έρευνα του 2014.
Εξωγενείς λεκέδες
Οι εξωγενείς λεκέδες βρίσκονται στο εξωτερικό του δοντιού σας. Αυτοί οφείλονται στην περιβαλλοντική έκθεση σε παράγοντες που αφήνουν δυσχρωμίες στο σμάλτο των δοντιών σας. Ο καφές, οι τεχνητές χρωστικές ουσίες στα τρόφιμα και το κάπνισμα μπορούν να προκαλέσουν αυτό το είδος χρώσης.
Όπως και οι ενδογενείς λεκέδες, οι εξωγενείς λεκέδες μπορούν επίσης να συνδεθούν με τη χρήση αντιβιοτικών, με βάση την παραπάνω έρευνα του 2014.
Οι επιλογές που βρίσκονται στη διάθεσή σας για τη λεύκανση των δοντιών σας
Οι επιλογές λεύκανσης δοντιών κυμαίνονται από οδοντόκρεμα με λευκαντικά συστατικά έως επαγγελματικές συνεδρίες λεύκανσης δοντιών υπό την επίβλεψη του οδοντιάτρου σας.
Ορισμένα προϊόντα λεύκανσης στοχεύουν στην ουσιαστική απομάκρυνση των εξωγενών λεκέδων από τα δόντια σας, ενώ άλλα απλώς λευκαίνουν τους ενδογενείς και εξωγενείς λεκέδες ώστε να φαίνονται πιο ανοιχτόχρωμοι.
Πολλές επιλογές αντιμετώπισης των λεκέδων που μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς ιατρική συνταγή και στο ιατρείο χρησιμοποιούν υπεροξείδιο του υδρογόνου για να διασπάσουν και να ελαχιστοποιήσουν τους λεκέδες στα δόντια σας. Το υπεροξείδιο του καρβαμιδίου, ένα άλλο οξειδωτικό συστατικό, χρησιμοποιείται επίσης συχνά.
Αυτές οι χημικές ουσίες μπορεί να είναι επιθετικές και ερεθιστικές για το σώμα σας σε υψηλότερες δόσεις. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να χρησιμοποιείτε τα προϊόντα λεύκανσης δοντιών σύμφωνα με τις οδηγίες.
Μιλήστε με τον οδοντίατρό σας για τυχόν ευαισθησία που μπορεί να παρουσιάσετε μετά τη χρήση λευκαντικών θεραπειών στο σπίτι ή όταν τις κάνετε στο οδοντιατρείο. Εάν ένα προϊόν προκαλεί πόνο στα δόντια ή ερυθρότητα ή αιμορραγία στα ούλα σας, σταματήστε τη χρήση του και συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας.
Προϊόντα λεύκανσης των δοντιών
Τα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα λεύκανσης είναι η λευκαντική οδοντόκρεμα και το στοματικό διάλυμα.
Αυτά τα προϊόντα μπορεί να περιέχουν μαγειρική σόδα, η οποία λειτουργεί ως ήπιο λειαντικό για να απομακρύνει τους λεκέδες. Ορισμένες λευκαντικές οδοντόκρεμες περιέχουν επίσης ξυλάνθρακα, ο οποίος έχει επίσης λειαντικές ιδιότητες. Τα λευκαντικά σκευάσματα μπορεί επίσης να περιέχουν χαμηλές συγκεντρώσεις καρβαμιδίου και υπεροξειδίου του υδρογόνου.
Ορισμένα λειαντικά μπορούν να βλάψουν το σμάλτο των δοντιών σας εάν χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ή σε βάθος χρόνου.
Το σμάλτο είναι το σκληρό εξωτερικό των δοντιών σας. Σε αντίθεση με άλλα μέρη ενός δοντιού, το σμάλτο δεν αποτελείται από ζωντανά κύτταρα, επομένως δεν επιδιορθώνεται από μόνο του όταν έχει υποστεί φθορά.
Τα προϊόντα λεύκανσης συνήθως περιέχουν επίσης φθόριο για την ενίσχυση του σμάλτου των δοντιών και την πρόληψη εμφάνισης μελλοντικών λεκέδων.
Σετ λεύκανσης δοντιών για το σπίτι
Τα κιτ λεύκανσης για το σπίτι μπορεί να έχουν τη μορφή τζελ ή πάστας που εφαρμόζεται στα δόντια σας με βούρτσα ή με τη μορφή αυτοκόλλητων ταινιών.
Ορισμένα κιτ λεύκανσης στο σπίτι συνεπάγονται την κάλυψη των δοντιών σας με έναν λευκαντικό παράγοντα πριν τοποθετήσετε ένα προστατευτικό στόματος στα δόντια σας. Ορισμένα κιτ για το σπίτι διαθέτουν μια λάμπα θερμότητας, μπλε φως ή υπεριώδες φως μέσα στο προστατευτικό στόματος για να “ακτινοβολήσει” τη λευκαντική πάστα. Ωστόσο, μια μικρή μελέτη του 2021 υποδεικνύει ότι δεν είναι σαφές εάν αυτό αυξάνει πραγματικά την αποτελεσματικότητα του τζελ.
Ένα προστατευτικό στόματος μπορεί να κρατήσει τον λευκαντικό παράγοντα στα δόντια σας για να αυξήσει την απορρόφησή του και να περιορίσει την ποσότητα του λευκαντικού διαλύματος που έρχεται σε επαφή με τα ούλα σας. Η Αμερικάνικη Οδοντιατρική Εταιρεία έχει εγκρίνει τζελ με 10 % καρβαμίδιο για χρήση στο σπίτι σε προστατευτικά στόματος κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με έρευνα του 2019.
Τα ενεργά συστατικά στα κιτ λεύκανσης που έχουν εγκριθεί για χρήση στο σπίτι είναι σε χαμηλότερη συγκέντρωση από αυτή που θα βρίσκατε σε ένα οδοντιατρείο. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε το κιτ κάθε μέρα για αρκετές εβδομάδες για να δείτε εμφανή αποτελέσματα. Τα περισσότερα κιτ λεύκανσης στο σπίτι διατυμπανίζουν ότι τα αποτελέσματα θα επιτευχθούν μέσα σε 2 έως 4 εβδομάδες.
Λεύκανση δοντιών στο οδοντιατρείο
Κατά τη λεύκανση των δοντιών στο οδοντιατρείο χρησιμοποιούνται υψηλότερες συγκεντρώσεις δραστικών συστατικών για την επίτευξη ορατών αποτελεσμάτων πιο γρήγορα.
Η λεύκανση δοντιών στο ιατρείο μπορεί να απαιτεί αρκετές συνεδρίες προκειμένου να αποκτήσετε δόντια όσο λευκά θα θέλατε, σύμφωνα με έρευνα του 2014. Αυτές οι συνεδρίες μπορεί να είναι ακριβές και συχνά δεν καλύπτονται από την ασφάλεια επειδή δεν αποτελούν μέρος ενός συνηθισμένου οδοντιατρικού καθαρισμού.
Η πιο επιθετική λεύκανση στο οδοντιατρείο περιλαμβάνει το ξέπλυμα των δοντιών σας με ένα ισχυρό διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου για 20 έως 30 λεπτά. Η θεραπεία με λέιζερ ενίοτε εντάσσεται στις συνεδρίες λεύκανσης δοντιών στο ιατρείο, αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν ισχυρές έρευνες που να αποδεικνύουν ότι αυτό έχει κάποιο ιδιαίτερο όφελος για τη λεύκανση.
Παρενέργειες από τη λεύκανση των δοντιών
Η πιο συνηθισμένη παρενέργεια της λεύκανσης των δοντιών είναι η προσωρινή ευαισθησία των δοντιών. Ο ερεθισμός του στόματος και των ούλων είναι επίσης συχνός. Ειδικά το υπεροξείδιο του υδρογόνου μπορεί να προκαλέσει αυτή την αντίδραση.
Όταν κάνετε λεύκανση των δοντιών σας στο οδοντιατρείο, ο ιστός των ούλων σας θα προστατεύεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας για να μειωθεί αυτή η παρενέργεια.
Μπορεί επίσης να παρουσιάσετε αυξημένη ευαισθησία των δοντιών μετά τη λεύκανση με ένα σετ στο σπίτι ή στο οδοντιατρείο. Η ευαισθησία των δοντιών μπορεί να εμφανιστεί όταν καταναλώνετε ιδιαίτερα ζεστά ή κρύα τρόφιμα και ποτά. Μπορεί επίσης να την αισθάνεστε σαν έναν οξύ πόνο στο δόντι σας, μερικές φορές από το πουθενά. Αυτή η ευαισθησία θα πρέπει να είναι προσωρινή.
Η επανειλημμένη λεύκανση των δοντιών σας ή η χρήση κιτ λεύκανσης δοντιών για περισσότερο από τη συνιστώμενη διάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη στο σμάλτο των δοντιών σας, σύμφωνα με έρευνα του 2019.
Ποιοι πρέπει (και μπορούν) να λευκαίνουν τα δόντια τους;
Οι εικόνες των πεντακάθαρων δοντιών στην τηλεόραση ή στα περιοδικά έχουν δημιουργήσει την εντύπωση ότι ένα πεντακάθαρο, τέλειο χαμόγελο είναι ο κανόνας. Όμως, ανεξάρτητα από το πώς είναι τα δόντια σας, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ντρέπεστε ποτέ για το χαμόγελό σας. Θα πρέπει να δώσετε προτεραιότητα στην υγεία των δοντιών σας περισσότερο από την εμφάνισή τους.
Το κιτρίνισμα των δοντιών μπορεί να συμβεί λόγω:
- γήρανσης
- γενετικής προδιάθεσης
- χρήσης συγκεκριμένων φαρμάκων (όπως η τετρακυκλίνη)
- συνηθειών (συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης καφέ ή αναψυκτικών και του καπνίσματος)
Η πρόσβαση σε θεραπείες λεύκανσης δοντιών μπορεί επίσης να εξαρτάται από τον προϋπολογισμό σας.
Τα άτομα που έχουν οδοντικά εμφυτεύματα ή θήκες δεν είναι υποψήφια για λεύκανση των δοντιών. Η λεύκανση των δοντιών έχει αποτέλεσμα μόνο στα φυσικά δόντια. Πολλοί νεότεροι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια επιδιώκουν την τοποθέτηση επικαλύψεων για να επιτύχουν ένα απόλυτα λευκό χαμόγελο, αλλά αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία των δοντιών σας μακροπρόθεσμα.
Εάν νιώθετε αμήχανα για το χαμόγελό σας εξαιτίας του κιτρινίσματος των δοντιών σας και έχετε τα φυσικά σας δόντια, ίσως να θέλετε να δοκιμάσετε διάφορες μεθόδους λεύκανσης των δοντιών. Αλλά τελικά αυτό είναι μια προσωπική αισθητική επιλογή και όχι μια ιατρική αναγκαιότητα.
Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας για το ποιες επιλογές λεύκανσης μπορεί να είναι καλύτερες για εσάς. Να διαβάζετε πάντα τις οδηγίες στα οικιακά σετ και να χρησιμοποιείτε τα προϊόντα σύμφωνα με τις οδηγίες.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα άτομα με οδοντικά εμφυτεύματα, καπλαμάδες, θήκες ή γέφυρες ενδέχεται να μην είναι υποψήφια για λεύκανση δοντιών, ανάλογα με τη θέση αυτών των οδοντιατρικών κατασκευών. Εάν βρίσκονται στο πίσω μέρος του στόματος, ένα άτομο μπορεί και πάλι να λάβει λεύκανση. Εάν βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του στόματος, η λεύκανση δεν συνιστάται.
