Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο (Υπερικόν το διάτρητον – Hypericum perforatum) μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων ιατρικών προβλημάτων, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα σχετικά με αυτό το φυτικό συμπλήρωμα.
Το βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο είναι ένα φυσικό προϊόν.
Πρόκειται για ένα φυτικό συμπλήρωμα που δεν απαιτεί ιατρική συνταγή και μπορείτε να το αγοράσετε σε ένα κατάστημα προϊόντων υγιεινής διατροφής.
Μπορεί να ακούγεται καλό, αλλά αυτό δεν το καθιστά απαραίτητα ακίνδυνο, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2015 στο περιοδικό Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας συνέκριναν τις ανεπιθύμητες ενέργειες του βαλσαμόχορτου και του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου φλουοξετίνη (Prozac).
Η ομάδα χρησιμοποίησε πληροφορίες από τις αναφορές των γιατρών στην εθνική υπηρεσία ασφάλειας φαρμάκων της Αυστραλίας.
Μεταξύ του 2000 και του 2013, υπήρξαν 84 αναφορές ανεπιθύμητων ενεργειών όσον αφορά το βαλσαμόχορτο (ή σπαθόχορτο). Υπήρξαν ακόμη 447 αναφορές για το Prozac.
Δεδομένου ότι η αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι προαιρετική, οι ερευνητές δήλωσαν ότι είναι πιθανό οι ανεπιθύμητες ενέργειες να μην έχουν αναφερθεί πλήρως.
Οι παρενέργειες των δύο συστατικών είναι παρόμοιες.
Περιλαμβάνουν εμετό, ζάλη, άγχος, κρίσεις πανικού, επιθετικότητα και αμνησία. Υπάρχουν επίσης σοβαροί προβληματισμοί σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων.
Τα οφέλη του βαλσαμόχορτου
Το βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο (Hypericum perforatum) είναι ένα ανθοφόρο φυτό.
Τα άνθη του χρησιμοποιούνται για την παρασκευή υγρών εκχυλισμάτων, χαπιών και τσαγιών.
Η δημοφιλής αυτή φυτική θεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το βαλσαμόχορτο εδώ και αιώνες.
Μια συστηματική ανασκόπηση της Cochrane διαπίστωσε ότι το βαλσαμόχορτο (ή σπαθόχορτο) μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης.
Μια ανασκόπηση του 2016 από 35 μελέτες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το βαλσαμόχορτο μείωσε τα συμπτώματα της ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης περισσότερο από το εικονικό φάρμακο και σε παρόμοια επίπεδα με τα συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά.
Μια ανάλυση 27 μελετών του 2017 διαπίστωσε ότι το βαλσαμόχορτο (ή σπαθόχορτο) είχε παρόμοια αποτελέσματα στην ήπια έως μέτρια κατάθλιψη με τα αντικαταθλιπτικά.
Οι εν λόγω ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι λιγότεροι άνθρωποι σταμάτησαν να παίρνουν βαλσαμόχορτο, σε σύγκριση με τα αντικαταθλιπτικά.
Μια άλλη μελέτη ανέφερε ότι το βαλσαμόχορτο μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία πληγών, μελανιών, εγκαυμάτων και ελκών.
Ωστόσο, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δεν έχει εγκρίνει την ουσία για την κατάθλιψη ή οποιαδήποτε άλλη ιατρική πάθηση.
Ο FDA, στην πραγματικότητα, κατατάσσει το βαλσαμόχορτο στα συμπληρώματα διατροφής και όχι στα φάρμακα.
Ως εκ τούτου, ο εν λόγω φορέας δεν το ελέγχει για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και η Επιτροπή Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης (HMPC), έχουν εγκρίνει τη χρήση του βαλσαμόχορτου σαν παραδοσιακό φυτικό βοήθημα βραχυπρόθεσμης χρήσης για τα συμπτώματα των ήπιων διαταραχών της διάθεσης και την ανακούφιση της προσωρινής ψυχικής εξάντλησης.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι το βαλσαμόχορτο δημιουργεί πολλές δράσεις στον οργανισμό.
Είναι ένα ισχυρό αντικαταθλιπτικό και μπορεί να ανεβάσει τη διάθεση σε άτομα με ήπια έως μέτρια κατάθλιψη.
Σημειώνουν ότι το βαλσαμόχορτο δεν συνιστάται για άτομα με σοβαρή κατάθλιψη.
Οι ειδικοί δηλώνουν ότι το βαλσαμόχορτο (ή σπαθόχορτο)έχει επίσης ισχυρή αντιιική δράση που μπορεί να ευνοήσει την επούλωση και την αποκατάσταση των πληγών.
Ωστόσο, προειδοποιούν ότι το βότανο δεν αποτελεί θεραπεία ταχείας δράσης. Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες μέχρι να παρατηρήσετε κάποιο αποτέλεσμα.
Πόσο βαλσαμόχορτο πρέπει να πάρετε;
Η δοσολογία ποικίλλει λόγω της μη τυποποιημένης παραγωγής.
Ένα φυσιολογικό εύρος δόσεων θα μπορούσε να είναι κάπου μεταξύ 300 και 1200 mg την ημέρα. Συνήθως λαμβάνεται σε χωριστές δόσεις (300 mg τρεις φορές την ημέρα ή 600 mg δύο φορές την ημέρα).
Οι επιδράσεις του βαλσαμόχορτου στον οργανισμό δεν είναι πλήρως κατανοητές.
Ορισμένα από τα ενεργά συστατικά του συμπληρώματος, όπως η υπερικίνη, η υπερφορίνη και η αδιυπερφορίνη, μπορεί να είναι υπεύθυνα για τα φαρμακευτικά οφέλη του.
Τα συστατικά αυτά φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα των χημικών αγγελιοφόρων στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νοραδρεναλίνη.
Αυτά στη συνέχεια δρουν έτσι ώστε να ανυψώσουν και να ρυθμίσουν τη διάθεσή σας.
Το μειονέκτημα του βαλσαμόχορτου
Το “φυσικό” δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να προκαλέσει βλάβη.
Οι κυριότερες επιφυλάξεις σχετικά με το βότανο επικεντρώνονται στη μεταβολική οδό, γνωστή ως κυτόχρωμα 450.
Αυτή η οδός αποτελείται από τα ένζυμα που χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας για να απομακρύνει τα φάρμακα και τις χημικές ουσίες που προσλαμβάνονται από την κυκλοφορία του αίματος.
Αυτά τα ένζυμα είναι υπεύθυνα για τη διάσπαση των πάντων, από το ποτήρι κρασί που μπορεί να έχετε πιει με το δείπνο μέχρι τις βιταμίνες που λαμβάνετε καθημερινά για να διατηρήσετε α οστά σας γερά.
Και άλλες ουσίες μπορούν να επηρεάσουν αυτά τα ένζυμα.
Αν έχετε ακούσει ποτέ ότι ο χυμός γκρέιπφρουτ μπορεί να επηρεάσει τα φάρμακά σας, τότε γνωρίζετε αυτή τη διαδικασία που ονομάζουμε ενζυμική επαγωγή.
Το βαλσαμόχορτο, όπως και ο χυμός γκρέιπφρουτ, ωθεί τον οργανισμό να παράγει περισσότερα από αυτά τα ένζυμα προκειμένου να καθαρίσει τη χημική ουσία από την κυκλοφορία του αίματος γρηγορότερα.
Το γεγονός αυτό μπορεί να στερήσει από άλλα φάρμακα τη δύναμή τους.
Το βαλσαμόχορτο μπορεί να δρα παρόμοια με τη φλουοξετίνη.
Εφόσον αναστέλλει την επαναπρόσληψη της σεροτονίνης, αυτό θα εξηγούσε τις ανάλογες παρενέργειες.
Επίσης, αλληλεπιδρά με πολλά κοινά φαρμακευτικά προϊόντα.
Όταν συνδυάζεται με SSRIs [εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης] και αναστολείς ΜΑΟ [μονοαμινοξειδάση], μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αρτηριακή πίεση και θα μπορούσε να προκαλέσει αυτό που είναι γνωστό ως σύνδρομο σεροτονίνης. Αυτό περιλαμβάνει σύγχυση, πυρετό, διέγερση, ταχυκαρδία, ρίγος, εφίδρωση, διάρροια και μυϊκούς σπασμούς.
Σύμφωνα με το National Center for Complementary and Integrative Health στις ΗΠΑ, εκτός από τα αντικαταθλιπτικά, το βαλσαμόχορτο αλληλεπιδρά με τα από του στόματος αντισυλληπτικά, τα φάρμακα κατά των σπασμών και τα αντιπηκτικά.
Μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με φάρμακα κατά της απόρριψης μοσχευμάτων, φάρμακα για την καρδιά και ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για καρδιακές παθήσεις, τον HIV και τον καρκίνο.
Μια μελέτη του 2011 έδειξε ότι το φυτικό αυτό συμπλήρωμα μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα του Xanax, ενός αγχολυτικού φαρμάκου.
Οι έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να αποφεύγουν το βαλσαμόχορτο.
Το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και τα άτομα που είναι ευαίσθητα στο ηλιακό φως, καθώς το βότανο μπορεί να εντείνει την επίδραση του ήλιου.
Αυτές οι παρενέργειες ώθησαν την Κλινική Mayo στη Μινεσότα να συστήσει στους ανθρώπους να μην χρησιμοποιούν το βαλσαμόχορτο εάν λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα.
