Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία δεν υπάρχει αρκετή θυρεοειδική ορμόνη στην κυκλοφορία του αίματός σας και ο μεταβολισμός σας επιβραδύνεται.
Ο υποθυρεοειδισμός εμφανίζεται όταν ο θυρεοειδής σας δεν δημιουργεί και δεν απελευθερώνει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες στο σώμα σας.
Αυτό κάνει το μεταβολισμό σας να επιβραδύνεται, επηρεάζοντας ολόκληρο τον οργανισμό σας.
Γνωστός και ως υπολειτουργία του θυρεοειδούς, ο υποθυρεοειδισμός είναι αρκετά συχνός.
Όταν τα επίπεδα του θυρεοειδούς σας είναι εξαιρετικά χαμηλά, τότε μιλάμε για μυξοίδημα.
Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή κατάσταση, αφού το μυξοίδημα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα, όπως:
- Χαμηλή θερμοκρασία σώματος.
- Αναιμία.
- Καρδιακή ανεπάρκεια.
- Σύγχυση.
- Κώμα.
Αυτός ο σοβαρός τύπος υποθυρεοειδισμού είναι απειλητικός για τη ζωή.
Σε γενικές γραμμές, ο υποθυρεοειδισμός είναι μια πολύ καλά αντιμετωπίσιμη κατάσταση.
Μπορεί να ελεγχθεί με τακτική φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση των ραντεβού με τον γιατρό σας.
Πώς λειτουργεί ο θυρεοειδής μου;
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένα μικρό όργανο σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του λαιμού σας ακριβώς κάτω από τις φωνητικές χορδές (λάρυγγας). Φανταστείτε το κέντρο του σώματος της πεταλούδας να βρίσκεται στο κέντρο του λαιμού σας, με τα φτερά να αγκαλιάζουν την τραχεία σας.
Η κύρια δουλειά του θυρεοειδούς είναι να ελέγχει το μεταβολισμό σας.
Ο μεταβολισμός είναι η διαδικασία κατά την οποία το σώμα σας μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια που χρησιμοποιεί ο οργανισμός σας για να λειτουργήσει.
Ο θυρεοειδής δημιουργεί τις ορμόνες Τ4 και Τ3 για τον έλεγχο του μεταβολισμού σας.
Αυτές οι ορμόνες δρουν σε όλο το σώμα για να δώσουν εντολή στα κύτταρα του σώματος πόση ενέργεια πρέπει να χρησιμοποιήσουν.
Ελέγχουν τη θερμοκρασία του σώματός σας και τον καρδιακό σας ρυθμό.
Όταν ο θυρεοειδής σας λειτουργεί σωστά, παράγει συνεχώς ορμόνες, τις απελευθερώνει και στη συνέχεια παράγει νέες ορμόνες για να αντικαταστήσει αυτές που έχουν χρησιμοποιηθεί.
Αυτό διατηρεί τον μεταβολισμό σας σε λειτουργία και όλα τα συστήματα του οργανισμού σας υπό έλεγχο.
Η ποσότητα των θυρεοειδικών ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος ελέγχεται από την υπόφυση, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του κρανίου κάτω από τον εγκέφαλο.
Όταν η υπόφυση αντιλαμβάνεται είτε έλλειψη θυρεοειδικών ορμονών είτε υπερβολική ποσότητα, ρυθμίζει τη δική της ορμόνη (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη ή TSH) και τη στέλνει στον θυρεοειδή για να εξισορροπήσει τις ποσότητες που αυτός παράγει.
Εάν η ποσότητα των θυρεοειδικών ορμονών είναι πολύ υψηλή (υπερθυρεοειδισμός) ή πολύ χαμηλή (υποθυρεοειδισμός), τότε επηρεάζεται ολόκληρος ο οργανισμός.
Ποιοι προσβάλλονται από υποθυρεοειδισμό;
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προσβάλει άτομα όλων των ηλικιών, φύλων και εθνικοτήτων. Είναι μια συχνή πάθηση, ιδιαίτερα μεταξύ των γυναικών άνω των 60 ετών.
Οι γυναίκες είναι γενικά πιο πιθανό να αναπτύξουν υποθυρεοειδισμό μετά την εμμηνόπαυση παρά νωρίτερα στη ζωή τους.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ υποθυρεοειδισμού και υπερθυρεοειδισμού;
Στον υποθυρεοειδισμό, ο θυρεοειδής δεν παράγει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες.
Η διαφορά μεταξύ υποθυρεοειδισμού και υπερθυρεοειδισμού είναι η ποσότητα.
Στον υποθυρεοειδισμό, ο θυρεοειδής παράγει ελάχιστες θυρεοειδικές ορμόνες.
Από την άλλη πλευρά, κάποιος με υπερθυρεοειδισμό έχει έναν θυρεοειδή που παράγει μεγάλη ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών.
Ο υπερθυρεοειδισμός συνεπάγεται υψηλότερα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών, γεγονός που κάνει τον μεταβολισμό σας να επιταχύνεται. Εάν έχετε υποθυρεοειδισμό, ο μεταβολισμός σας επιβραδύνεται.
Μεταξύ αυτών των δύο καταστάσεων συμβαίνουν πολλά αντίθετα πράγματα. Εάν έχετε υποθυρεοειδισμό, μπορεί να δυσκολεύεστε να αντιμετωπίσετε το κρύο.
Εάν έχετε υπερθυρεοειδισμό, μπορεί να μην μπορείτε να διαχειριστείτε τη ζέστη.
Πρόκειται για τα αντίθετα άκρα της λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Ιδανικά, θα πρέπει να βρίσκεστε στη μέση.
Οι θεραπείες και για τις δύο αυτές παθήσεις αποσκοπούν στο να φτάσει η λειτουργία του θυρεοειδούς σας όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτό το μεσαίο σημείο.
Τι προκαλεί τον υποθυρεοειδισμό;
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να έχει πρωτογενή ή δευτερογενή αιτία. Πρωτογενής αιτία είναι μια πάθηση που επηρεάζει άμεσα τον θυρεοειδή και τον αναγκάζει να παράγει χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών.
Μια δευτερογενής αιτία είναι κάτι που προκαλεί ανεπάρκεια της υπόφυσης, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή δεν μπορεί να στείλει θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) στον θυρεοειδή για να εξισορροπήσει τις θυρεοειδικές ορμόνες.
Τα πρωτογενή αίτια του υποθυρεοειδισμού είναι πολύ πιο συχνά. Η πιο συχνή από αυτές τις πρωτογενείς αιτίες είναι μια αυτοάνοση πάθηση που ονομάζεται νόσος του Hashimoto.
Ονομάζεται επίσης θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα, και πρόκειται για κληρονομική πάθηση (κληρονομείται στην οικογένεια).
Στη νόσο Hashimoto, το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται και καταστρέφει τον θυρεοειδή.
Αυτό εμποδίζει τον θυρεοειδή να παράγει και να απελευθερώνει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες.
Οι άλλες κύριες αιτίες του υποθυρεοειδισμού είναι μεταξύ άλλων οι εξής:
- Θυρεοειδίτιδα (φλεγμονή του θυρεοειδούς).
- Θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού (ακτινοβολία και χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς).
- Ανεπάρκεια ιωδίου (δεν έχετε αρκετό ιώδιο – ένα μέταλλο που χρησιμοποιεί ο θυρεοειδής σας για να παράγει ορμόνες – στον οργανισμό σας).
- Κληρονομικές παθήσεις
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θυρεοειδίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί μετά από μια εγκυμοσύνη (θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό) ή μετά από μια ιογενή ασθένεια.
Τι προκαλεί υποθυρεοειδισμό στην εγκυμοσύνη;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι γυναίκες με υποθυρεοειδισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πάσχουν από τη νόσο Hashimoto.
Αυτή η αυτοάνοση ασθένεια αναγκάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να επιτεθεί και να βλάψει τον θυρεοειδή.
Όταν συμβαίνει αυτό, ο θυρεοειδής δεν μπορεί να παράγει και να απελευθερώσει αρκετά υψηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών, επηρεάζοντας έτσι όλον τον οργανισμό.
Οι έγκυες γυναίκες με υποθυρεοειδισμό μπορεί να αισθάνονται πολύ κουρασμένες, να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τις χαμηλές θερμοκρασίες και να εμφανίζουν μυϊκές κράμπες.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες είναι σημαντικές για την ανάπτυξη του μωρού σας όσο βρίσκεται στη μήτρα.
Αυτές οι ορμόνες βοηθούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του εμβρύου.
Εάν έχετε υποθυρεοειδισμό, είναι σημαντικό να ελέγχετε τα επίπεδα του θυρεοειδούς σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Εάν το μωρό σας δεν λαμβάνει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του, ο εγκέφαλος μπορεί να μην αναπτυχθεί σωστά και να υπάρξουν προβλήματα αργότερα.
Ο υποθυρεοειδισμός που δεν αντιμετωπίζεται ή δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως αποβολή ή πρόωρο τοκετό.
Τα αντισυλληπτικά επηρεάζουν τον θυρεοειδή μου;
Όταν παίρνετε αντισυλληπτικά χάπια, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη που περιέχονται στα χάπια αυτά ενδέχεται να επηρεάσουν τις πρωτεΐνες που συνδέονται με τον θυρεοειδή σας.
Εάν έχετε υποθυρεοειδισμό, η δόση των φαρμάκων σας θα πρέπει να αυξηθεί όσο χρησιμοποιείτε αντισυλληπτικά χάπια.
Μόλις σταματήσετε να χρησιμοποιείτε αντισυλληπτικά χάπια, η δόση θα πρέπει να μειωθεί.
Ποια είναι τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού;
Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού συνήθως εκδηλώνονται αργά με την πάροδο του χρόνου – μερικές φορές σε βάθος ετών.
Μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
- Αίσθημα κόπωσης (κόπωση).
- Να αισθάνεστε μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα στα χέρια σας.
- Να έχετε δυσκοιλιότητα.
- Να παίρνετε βάρος.
- Να αισθάνεστε πόνο σε όλο το σώμα σας (μπορεί να υπάρχει μυϊκή αδυναμία).
- Να έχετε υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
- Να νιώθετε κατάθλιψη.
- Να μην μπορείτε να ανεχθείτε τις χαμηλές θερμοκρασίες.
- Να έχετε ξηρό, τραχύ δέρμα και μαλλιά.
- Να έχετε μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον.
- Να έχετε συχνές και βαριές έμμηνες ρύσεις.
- Να βλέπετε φυσικές αλλαγές στο πρόσωπό σας ( όπως πτώση των βλεφάρων, καθώς και πρήξιμο στα μάτια και το πρόσωπο).
- Η φωνή σας να γίνεται χαμηλότερη και πιο βραχνή.
- Να είστε πιο ξεχασιάρηδες (” πνευματική θολούρα”).
Θα με οδηγήσει ο υποθυρεοειδισμός σε αύξηση του σωματικού μου βάρους;
Εάν ο υποθυρεοειδισμός σας δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να πάρετε κιλά.
Μόλις αντιμετωπίσετε την πάθηση, το βάρος θα πρέπει να αρχίσει να μειώνεται.
Ωστόσο, θα εξακολουθείτε να πρέπει να προσέχετε τις θερμίδες σας και να ασκείστε για να χάσετε βάρος.
Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με την απώλεια βάρους και τους τρόπους διαμόρφωσης μιας δίαιτας που σας εξυπηρετεί.
Εδώ και πολύ καιρό έχει γίνει αντιληπτό ότι υπάρχει μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ της νόσου του θυρεοειδούς, του σωματικού βάρους και του μεταβολισμού.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν το μεταβολισμό τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους.
Ο μεταβολισμός προσδιορίζεται με τη μέτρηση της ποσότητας του οξυγόνου που χρησιμοποιεί το σώμα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Εάν η μέτρηση γίνεται σε κατάσταση ηρεμίας, είναι γνωστή ως βασικός μεταβολικός ρυθμός (BMR).
Στην πραγματικότητα, η μέτρηση του BMR ήταν μία από τις πρώτες εξετάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της κατάστασης του θυρεοειδούς ενός ασθενούς.
Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς των οποίων οι θυρεοειδείς αδένες δεν λειτουργούσαν είχαν χαμηλό BMR, ενώ εκείνοι με υπερδραστήριους θυρεοειδείς αδένες είχαν υψηλό BMR.
Μεταγενέστερες μελέτες συνέδεσαν αυτές τις παρατηρήσεις με μετρήσεις των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών και έδειξαν ότι τα χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών σχετίζονταν με χαμηλό BMR και τα υψηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών με υψηλό BMR.
Οι περισσότεροι γιατροί δεν χρησιμοποιούν πλέον το BMR λόγω της πολυπλοκότητας της εξέτασης και επειδή το BMR υπόκειται σε πολλές άλλες επιδράσεις εκτός από την κατάσταση του θυρεοειδούς.
Δεδομένου ότι ο βασικός μεταβολικός ρυθμός (BMR) σε ένα άτομο με υποθυρεοειδισμό είναι μειωμένος, ένας υπολειτουργικός θυρεοειδής συνδέεται γενικά με κάποια αύξηση του σωματικού βάρους.
Η αύξηση του βάρους είναι συχνά μεγαλύτερη στα άτομα με πιο σοβαρό υποθυρεοειδισμό.
Ωστόσο, η μείωση του BMR λόγω υποθυρεοειδισμού είναι συνήθως πολύ λιγότερο δραματική από την έντονη αύξηση που παρατηρείται στον υπερθυρεοειδισμό, οδηγώντας σε μικρότερες μεταβολές του βάρους λόγω υπολειτουργίας του θυρεοειδούς.
Η αιτία της αύξησης του βάρους σε ένα υποθυρεοειδικό άτομο είναι επίσης πολύπλοκη και δεν σχετίζεται πάντα με την υπερβολική συσσώρευση λίπους.
Το μεγαλύτερο μέρος του επιπλέον βάρους που αποκτούν τα υποθυρεοειδικά άτομα οφείλεται στην υπερβολική συσσώρευση αλατιού και νερού.
Η μαζική αύξηση βάρους σπάνια σχετίζεται με τον υποθυρεοειδισμό.
Σε γενικές γραμμές, 5-10 κιλά σωματικού βάρους μπορεί να οφείλονται στον θυρεοειδή, ανάλογα με τη σοβαρότητα του υποθυρεοειδισμού.
Τέλος, εάν η αύξηση του σωματικού βάρους είναι το μόνο σύμπτωμα του υποθυρεοειδισμού που υπάρχει, είναι λιγότερο πιθανό η αύξηση του σωματικού βάρους να οφείλεται αποκλειστικά στον θυρεοειδή.
