Για αρκετούς ανθρώπους, το άγχος δίνει την αίσθηση ότι η καρδιά τους είναι έτοιμη να εκραγεί στο στήθος τους. Για άλλους, το άγχος εκδηλώνεται στο δέρμα ως εξάνθημα ή ίσως υπάρχουν άνθρωποι που παρατηρούν ότι τα μαλλιά τους πέφτουν περισσότερο από το κανονικό.
Το στρες είναι κομμάτι της ζωής μας – αλλά δεν είναι πάντα κάτι κακό. Μερικές φορές, σας δίνει το κίνητρο που χρειάζεστε για να προλάβετε μια προθεσμία ή να δώσετε τον καλύτερό σας εαυτό.
Αλλά το μη διαχειρίσιμο ή το παρατεταμένο στρες μπορεί να επιφέρει χάος στο σώμα σας, με αποτέλεσμα απροσδόκητους πόνους, δυσφορία και άλλα συμπτώματα.
Καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες έναντι του χρόνιου στρες
Παρόλο που μπορεί να αισθάνεστε ότι το στρες εκδηλώνεται μόνο στο μυαλό σας, έχει σίγουρα επιπτώσεις και στο υπόλοιπο σώμα σας. Το άγχος δεν είναι απαραίτητο να προκαλεί ορισμένες παθήσεις, αλλά μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα αυτών των παθήσεων.
Όταν τα σωματικά συμπτώματα επιδεινώνονται, μπορεί, με τη σειρά τους, να αυξήσουν το επίπεδο άγχους ενός ατόμου, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
Καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες. Οι καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες είναι συχνά αυτό που πολλοί από εμάς βιώνουμε. Ίσως χάσατε το λεωφορείο για τη δουλειά, ξεχάσατε να πληρώσετε το λογαριασμό του φυσικού αερίου ή περιμένετε με αγωνία ένα δείπνο που ετοιμάζετε για τους φίλους σας.
Αυτό που συμβαίνει στο σώμα είναι ότι οι μύες μας αρχίζουν να σφίγγουν, η καρδιά μας αρχίζει να χτυπά πιο γρήγορα και περισσότερο οξυγόνο πηγαίνει στους πνεύμονές μας, και όλα αυτά για να μας βοηθήσουν να προετοιμαστούμε για τον στρεσογόνο παράγοντα. Το ευχάριστο είναι ότι συχνά, οι στρεσογόνοι παράγοντες είναι ήσσονος σημασίας. Αφού παρέλθει ο στρεσογόνος παράγοντας, το σώμα μας επιστρέφει στη φυσιολογική του κατάσταση ηρεμίας.
Χρόνιο στρες. Το μακροχρόνιο στρες μπορεί να προκληθεί από τους ίδιους καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες, αλλά η διαφορά είναι ότι αυτοί καθίστανται μόνιμοι και αρχίζουν να συσσωρεύονται ο ένας πάνω στον άλλο με την πάροδο του χρόνου.
Οι χρόνιοι στρεσογόνοι παράγοντες είναι πράγματα όπως τα οικονομικά προβλήματα και οι συγκρούσεις με τα μέλη της οικογένειας. Αυτά τα συνεχιζόμενα προβλήματα μπορεί να έχουν μόνιμες και βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική σας υγεία.
Το χρόνιο ή μακροχρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα, από την αύξηση του σωματικού βάρους μέχρι τον κακό ύπνο και τα προβλήματα που σχετίζονται με το έντερο.
Το σώμα σας παγιδεύεται σε μία κατάσταση υπερδιέγερσης και δεν μπορεί να ηρεμήσει. Έτσι, το σώμα σας κατακλύζεται συνεχώς από κορτιζόλη. Αυτό προκαλεί φλεγμονή, και η φλεγμονή είναι αυτή που σας κάνει ευάλωτους σε χρόνιες ασθένειες.
Τι μπορεί να προκαλέσει το άγχος στο σώμα σας;
Το άγχος μπορεί να επιφέρει κάποια περίεργα αποτελέσματα στο σώμα σας, επηρεάζοντάς το σε διάφορα μέρη. Δείτε πώς μπορεί να επηρεάσει το στρες το σώμα σας:
1. Μύες και αρθρώσεις
Το άγχος μπορεί να προκαλέσει πόνο, σφίξιμο ή ευαισθησία στους μύες σας, καθώς και σπασμούς που προκαλούν πόνο. Μπορεί να οδηγήσει σε αναζωπύρωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας, της ινομυαλγίας και άλλων παθήσεων, διότι το άγχος μειώνει το κατώτατο όριο του πόνου.
Το κατώτατο όριο του πόνου ή πιο επιστημονικά η ουδός του πόνου είναι το σημείο κατά μήκος μιας καμπύλης αυξανόμενης αντίληψης ενός ερεθίσματος στο οποίο αρχίζει να γίνεται αισθητός ο πόνος. Πρόκειται για ένα εντελώς υποκειμενικό φαινόμενο.
Πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ του ερεθίσματος (ένα εξωτερικό στοιχείο που μπορεί να μετρηθεί άμεσα, όπως με ένα θερμόμετρο) και της επακόλουθης αντίληψης του πόνου από το άτομο (ένα εσωτερικό, υποκειμενικό στοιχείο που μπορεί μερικές φορές να μετρηθεί έμμεσα, όπως με μια οπτική αναλογική κλίμακα).
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση (APA), όταν βιώνετε άγχος, οι μύες σας συσπώνται. Όταν αυτό το άγχος φύγει, οι μύες σας απελευθερώνουν την ένταση.
2. Καρδιά και πνεύμονες
Είτε το πιστεύετε είτε όχι, το άγχος μπορεί να επηρεάσει την καρδιά σας. Μια κατάσταση όπως η προσπάθεια να προλάβετε μια προθεσμία στη δουλειά, για παράδειγμα, μπορεί να κάνει τους καρδιακούς σας παλμούς να αυξηθούν.
Και η υπερβολική ποσότητα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, μπορεί να επιδεινώσει τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, των ανωμαλιών του καρδιακού ρυθμού, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του εγκεφαλικού επεισοδίου και του άσθματος. Παράλληλα με τις πνευμονικές παθήσεις, το στρες μπορεί επίσης να προκαλέσει δύσπνοια και γρήγορη αναπνοή.
Εάν έχετε πόνο ή σφίξιμο στο στήθος σας ή ταχυπαλμία, επισκεφθείτε γιατρό το συντομότερο δυνατό για να αποκλείσετε μια σοβαρή πάθηση.
3. Δέρμα και μαλλιά
Ούτε το δέρμα και τα μαλλιά σας έχουν ανοσία στις επιπτώσεις του στρες. Αν έχετε κάποια δερματική πάθηση όπως έκζεμα, ροδόχρου ακμή ή ψωρίαση, το στρες μπορεί να την επιδεινώσει. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κνίδωση και φαγούρα, υπερβολική εφίδρωση και τριχόπτωση.
4. Κοιλιακή χώρα/ Πεπτικό σύστημα
Είχατε ποτέ στομαχόπονο από το άγχος; Το άγχος μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στο πεπτικό σας σύστημα – από τα απλούστερα συμπτώματα όπως ο πόνος, τα αέρια, η διάρροια και η δυσκοιλιότητα μέχρι πιο σύνθετες καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ).
Όταν είστε αγχωμένοι, μπορεί να έχετε την τάση να τρώτε περισσότερο ή λιγότερο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινή διατροφή. Αν το στρες είναι αρκετά έντονο, μπορεί να κάνετε ακόμα και εμετό.
5. Ώμοι, κεφάλι και σαγόνι
Οι επιπτώσεις του στρες στο σώμα σας μπορούν να διακινούνται μέσω του τριγώνου της έντασης, το οποίο περιλαμβάνει τους ώμους, το κεφάλι και το σαγόνι σας.
Το άγχος μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους έντασης, σφίξιμο στον αυχένα και το σαγόνι, καθώς και κόμπους και σπασμούς στον αυχένα και τους ώμους σας.
6. Ανοσοποιητικό σύστημα
Χρειάζεστε ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμήσετε τις ασθένειες, αλλά το άγχος αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού σας.
Σας καθιστά πιο επιρρεπή στο να κολλήσετε κρυολόγημα ή γρίπη, για παράδειγμα. Μπορεί επίσης να επιδεινώσει τις αυτοάνοσες παθήσεις, όπως ο λύκος και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
Φροντίστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα ενισχύοντάς το με υγιεινή διατροφή και άσκηση. Το πιο σημαντικό είναι ότι η εκπαίδευση του ανοσοποιητικού σας συστήματος μέσω της μείωσης του άγχους μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική για τη διατήρηση της υγείας σας.
7. Αναπαραγωγική υγεία
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί η περίοδός σας μπορεί μερικές φορές να χάσει ένα μήνα ή να καθυστερήσει μια εβδομάδα; Μπορεί να υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό, αλλά το άγχος μπορεί οπωσδήποτε να είναι ένας παράγοντας.
Όπως είναι αναμενόμενο, αυτό θα μπορούσε να σας οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο άγχους – όπου ανησυχείτε ή δεν είστε σίγουρη πότε θα έρθει η επόμενη περίοδός σας. Η συνεχής απουσία περιόδου λόγω άγχους θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ορμονική ανισορροπία ή σε μια κατάσταση που ονομάζεται δευτεροπαθής αμηνόρροια.
8. Ύπνος
Το άγχος μπορεί επίσης να είναι ένας λόγος για τον οποίο στριφογυρίζετε στο κρεβάτι όλη τη νύχτα. Μια συνεχής κατάσταση ανησυχίας θέτει το μυαλό (και το σώμα) σας σε κατάσταση έντασης – ίσως το άγχος εκδηλώνεται με τη μορφή υπερβολικής σκέψης ή με το να περνάτε τις πρώτες πρωινές ώρες της νύχτας ξύπνιοι και να παίζετε βιντεοπαιχνίδια ή να κάνετε scrolling στο τηλέφωνό σας.
Ακόμη χειρότερα, μπορεί να αρχίσετε να αγχώνεστε για το γεγονός ότι δεν κοιμάστε – και έτσι ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Με την πάροδο του χρόνου, οι ξάγρυπνες νύχτες λόγω άγχους μπορούν πραγματικά να κάνουν κακό στην υγεία σας, ειδικά αν δεν κοιμάστε 7 με 9 ώρες καθημερινά. Θα μπορούσε ακόμη και να οδηγήσει σε μόνιμες διαταραχές του ύπνου, όπως η αϋπνία.
9. Αύξηση του σωματικού βάρους
Λόγω της φυσικής ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, το άγχος σας μπορεί επίσης να επηρεάσει το βάρος σας. Η κορτιζόλη είναι εν μέρει υπεύθυνη για τη διαχείριση του μεταβολισμού σας και όταν απελευθερώνεται υπερβολική ποσότητα, προκαλεί τη διακοπή ορισμένων σωματικών λειτουργιών και την επιβράδυνση του μεταβολισμού σας.
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι για να ελέγξετε τα επίπεδα κορτιζόλης σας και να τα επαναφέρετε στο σημείο που λειτουργούν υπέρ σας και όχι εναντίον σας.
10. Ψυχική υγεία
Το άγχος μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης και να μειώσει τον ενθουσιασμό σας για δραστηριότητες που συνήθως απολαμβάνετε – από τα καθημερινά χόμπι σας μέχρι το να περνάτε χρόνο με τα αγαπημένα σας πρόσωπα.
Αν το άγχος σας γίνεται τόσο διαρκές που μετατρέπεται σε ατελείωτη έγνοια, μπορεί να υποφέρετε ακόμη και από αγχώδη διαταραχή.
Οι άνθρωποι τείνουν επίσης να τρώνε άσχημα και να ασκούνται λιγότερο όταν είναι αγχωμένοι, γεγονός που κάνει τα συμπτώματα της ψυχικής υγείας πιο έντονα.
Το να αισθάνεστε πεσμένοι εξαιτίας του άγχους δεν αποτελεί ένδειξη προσωπικής αποτυχίας. Συμβαίνει στους περισσότερους από εμάς, οπότε μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια.
