Ο κόσμος ξανοίγεται την άνοιξη. Οι μέρες μεγαλώνουν, τα λουλούδια ξεφυτρώνουν μέσα από το έδαφος σε μια θάλασσα χρωμάτων και τα πουλιά επιστρέφουν στον ουρανό σε σμήνη.
Η Γη αναζωογονείται μετά από μια μακρά, σκοτεινή χειμερία νάρκη.
Και εμείς οι άνθρωποι ακολουθούμε το παράδειγμά της, πετώντας τα τεράστια παλτά μας και άλλα αντικείμενα που μας βοήθησαν να βγάλουμε το χειμώνα.
Κάποια πράγματα χαρίζονται, ενώ άλλα μπαίνουν στην αποθήκη μέχρι να πέσουν και πάλι οι θερμοκρασίες.
Μπορεί να μετακινήσουμε φωτογραφίες και άλλα μικροαντικείμενα για να αλλάξουμε την ατμόσφαιρα ενός χώρου.
Αυτή η διαδικασία – ευρέως γνωστή ως ανοιξιάτικη γενική καθαριότητα – δεν κάνει καλό μόνο στο χώρο μας, αλλά και στην ψυχική μας υγεία.
Η ψυχική μας υγεία επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και το φυσικό μας περιβάλλον είναι ένας από αυτούς τους τομείς που επηρεάζουν άμεσα τη συναισθηματική μας ευεξία.
Το εξωτερικό μας περιβάλλον κατά περιόδους μπορεί να αποτελεί αντανάκλαση του εσωτερικού μας κόσμου, και έτσι η ανοιξιάτικη καθαριότητα ή η “επαναφορά” του χώρου διαβίωσης μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μια νέα προοπτική και σε άλλους τομείς της ζωής μας.
Αρνητικές επιπτώσεις της ακαταστασίας και της βρωμιάς
Το να διατηρείτε το σπίτι σας καθαρό και να συμμετέχετε στη διαδικασία της καθαριότητας είναι καλό για εσάς.
Στην πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν ότι η καθαριότητα -ή η έλλειψη καθαριότητας- μπορεί να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ψυχική σας υγεία.
- Η ακαταστασία μπορεί να συμβάλει στην κατάθλιψη
Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Personality and Social Psychology Bulletin”, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που περιέγραφαν τους χώρους διαβίωσής τους ως ακατάστατους ή γεμάτους μισοτελειωμένα σχέδια είχαν περισσότερες πιθανότητες να είναι καταπονημένες και καταθλιπτικές σε σχέση με τις γυναίκες που περιέγραφαν τα σπίτια τους ως ξεκούραστα και αναπαυτικά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι γυναίκες με ακατάστατα ή φορτωμένα σπίτια είχαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης που αποτελεί την ορμόνη του άγχους.
- Η ακαταστασία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη συγκέντρωση, σύγχυση και ένταση
Εν τω μεταξύ, μια μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Princeton ανακάλυψε ότι η ακαταστασία μπορεί να δυσχεράνει την συγκέντρωση σε μια συγκεκριμένη εργασία.
Πιο συγκεκριμένα, ανακάλυψαν ότι ο οπτικός φλοιός ενός ατόμου μπορεί να κατακλυστεί από αντικείμενα που δεν σχετίζονται με μια συγκεκριμένη εργασία, καθιστώντας δυσκολότερη την εστίαση και την αποτελεσματική ολοκλήρωση των εργασιών.
Κατά κάποιο τρόπο, η ακαταστασία και η βρωμιά συνδέονται με αρνητικά συναισθήματα όπως σύγχυση, ένταση και ευερεθιστότητα, ενώ ένα οργανωμένο σπίτι συνήθως παράγει πιο θετικά συναισθήματα όπως ηρεμία και αίσθηση ευεξίας.
Για τον εγκέφαλο, η ακαταστασία αντιπροσωπεύει ημιτελείς εκκρεμότητες και αυτή η έλλειψη πληρότητας μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος σε ορισμένους ανθρώπους.
Το γεγονός αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν οι άνθρωποι έχουν σημαντικά προβλήματα που ασκούν πίεση στην καθημερινότητά τους.
Η ακαταστασία και η βρωμιά μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερο άγχος και ανησυχία, αλλά με τον καθαρισμό, την οργάνωση και τη μείωση της ακαταστασίας, οι άνθρωποι είναι σε θέση να αποκτήσουν τον έλεγχο του περιβάλλοντός τους και να δημιουργήσουν ένα πιο χαλαρωτικό περιβάλλον που τους βοηθά να επικεντρωθούν καλύτερα στα πιο πιεστικά ζητήματα της ζωής τους.
Πώς η αποσυμφόρηση του φυσικού σας χώρου μπορεί να βοηθήσει την ψυχική σας υγεία
Η ανοιξιάτικη γενική καθαριότητα είναι ήδη μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική.
Σε πρόσφατη έρευνα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Καθαρισμού, το 78% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι οι ίδιοι ή κάποιος στο νοικοκυριό τους κάνει ανοιξιάτικη γενική καθαριότητα τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Μόνο το 8% των ανθρώπων δήλωσαν ότι στο νοικοκυριό τους δεν πραγματοποιείται ποτέ καθαριότητα.
Πρόκειται για μία αύξηση σε σχέση με το 2021, όταν η έρευνα επικεντρώθηκε σε ανθρώπους που έχουν εγκλωβιστεί στην πανδημία.
Σε εκείνη την περίπτωση, το 69% των ανθρώπων ανέφεραν ότι στο νοικοκυριό τους πραγματοποιείται ετήσια γενική καθαριότητα.
Στην έρευνα οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αποκλειστικά για τους φυσικούς και χωροταξικούς λόγους που δικαιολογούν την τακτοποίηση, αλλά υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ψυχικών οφελών που δεν πρέπει να αγνοήσετε.
Υπάρχει ένα συμβολικό επίπεδο στην ανοιξιάτικη καθαριότητα, καθώς οι περισσότεροι εκμεταλλεύονται αυτή την ευκαιρία για να κάνουν ένα εκ βάθρων καθάρισμα και να απαλλαγούν από πράγματα που δεν τους εξυπηρετούν πλέον, γεγονός που βοηθά επίσης να ελαφρύνουν και να φωτίσουν τον ψυχισμό τους καθώς μπαίνουν στην ανοιξιάτικη περίοδο.
Η απομάκρυνση αυτών των αχρησιμοποίητων αντικειμένων μπορεί να σας κάνει να αισθανθείτε ότι έφυγε ένα βάρος από τους ώμους σας και να σας βάλει σε μια εξαιρετική διάθεση για να προσεγγίσετε άλλα καθήκοντα που έχετε αναβάλει ή που σας προκαλούν φόβο.
Η ανοιξιάτικη γενική καθαριότητα μπορεί επίσης να μειώσει άμεσα το άγχος σας – μόνο εν μέρει επειδή τα ρούχα δεν σκεπάζουν πλέον την αγαπημένη σας πολυθρόνα.
Συχνά, η διαταραχή συσσώρευσης* -ή ακόμα και πολύ πιο ήπια, το ότι απλά κρατάμε πράγματα όπως ρούχα που δεν μας ταιριάζουν- συνδέεται άμεσα με το άγχος.
*Η διαταραχή της συσσώρευσης είναι μια επίμονη δυσκολία απόρριψης ή αποχωρισμού από τα υπάρχοντα, λόγω μιας αντιληπτής ανάγκης να τα σώσουμε. Το άτομο με διαταραχή συσσώρευσης βιώνει άγχος στη σκέψη ότι θα ξεφορτωθεί κάποια αντικείμενα. Παρατηρείται υπερβολική συσσώρευση αντικειμένων, ανεξάρτητα από την πραγματική τους αξία.
Πολύ συχνά, αυτά τα “πράγματα” λειτουργούν ως ένα κάλυμμα ασφαλείας. Όταν είμαστε σε θέση να απαλλαγούμε από τα “πράγματα”, αυτό λειτουργεί απελευθερωτικά και λυτρωτικά. Ενισχύει το ότι δεν χρειαζόμαστε καλύμματα ασφαλείας.
Είμαστε σε θέση να ευημερήσουμε χωρίς το βάρος των υλικών αγαθών.
Μπορεί επίσης να φέρει μια αίσθηση ελέγχου στη ζωή σας. Η αναδιοργάνωση και η επιλογή του τι φεύγει και τι μένει και πού στο σπίτι σας, σας δίνει την αίσθηση ότι είστε υπεύθυνοι για τη ζωή σας.
Παρόλο που το να βρίσκεστε εκτός ελέγχου μπορεί να προκαλέσει άγχος, αυτές οι ενέργειες μπορούν να το τιθασεύσουν.
Αυτό το αίσθημα οργάνωσης και ελέγχου της ζωής σας μπορεί να είναι ιδιαίτερα κρίσιμο μετά από τη βίωση πολλών ετών μιας πανδημίας κατά την οποία τόσα πολλά έμοιαζαν να επαφίενται στην τύχη, .
Η ίδια η πράξη της καθαριότητας μπορεί να προσφέρει έναν επαναλαμβανόμενο ρυθμό που μιμείται τις πρακτικές συνειδητότητας και σας ηρεμεί.
Πώς να ενσωματώσετε την καθαριότητα στη ζωή σας
Είτε παλεύετε με την κατάθλιψη, είτε έχετε ένα νέο μωρό, είτε απλά έχετε μια χαοτική ζωή, η έννοια της καθαριότητας και του ξεσκαρταρίσματος μπορεί να μοιάζει με ένα δύσκολο έργο που είναι απλά πέρα από τις δυνατότητές σας αυτή τη στιγμή.
Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι ταλανίζονται για το αν το καθάρισμα θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα ή όχι.
Αλλά, γνωρίζοντας ότι ένα πιο καθαρό περιβάλλον θα συμβάλει στη βελτίωση της διάθεσής σας και θα κάνει τη ζωή σας πιο ειρηνική, ίσως αξίζει να το επιδιώξετε.
Ακολουθούν μερικές ιδέες για το πώς μπορείτε να εντάξετε την γενική καθαριότητα στη ζωή σας.
- Αρχίστε κάνοντας μικρά βήματα
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναβάλλουν την καθαριότητα επειδή το εγχείρημα μοιάζει πολύ δύσκολο για να το αντιμετωπίσουν.
Αντί όμως να περιμένετε να βάλετε σε τάξη ολόκληρο το σπίτι μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, ξεκινήστε από τα μικρά και κάντε λίγο κάθε μέρα.
Με άλλα λόγια, δεσμευτείτε να κάνετε ένα πράγμα σχετικά με το σπίτι ή το διαμέρισμά σας κάθε μέρα και πριν το καταλάβετε, το περιβάλλον σας θα είναι πολύ πιο καθαρό και τακτοποιημένο και λιγότερο αγχωτικό σε χρόνο μηδέν.
- Ορίστε ένα χρονικό όριο
Μια άλλη επιλογή για να ξεκινήσετε μια ρουτίνα καθαριότητας είναι να βάλετε ένα χρονοδιακόπτη και να δείτε πόση καθαριότητα μπορείτε να κάνετε σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Για παράδειγμα, εξοικονομήστε 15, 20 ή ακόμη και 30 λεπτά για να καθαρίσετε, ρυθμίστε ένα χρονόμετρο και, στη συνέχεια, ξεκινήστε από τον κύριο χώρο του σπιτιού σας.
Ξεκινήστε μαζεύοντας τα πράγματα που βρίσκονται στο πάτωμα ή στο τραπεζάκι του καφέ και βάλτε τα στη θέση τους.
Όταν σταματήσει το χρονόμετρο, έχετε τελειώσει για σήμερα.
Αν προτιμάτε, μπορείτε να ξεκινήσετε από ένα υπνοδωμάτιο, αντί για το καθιστικό.
Με αυτόν τον τρόπο, η καθαριότητα σας θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα πιο ήρεμο περιβάλλον που θα σας διευκολύνει να κοιμηθείτε καλύτερα το βράδυ.
Όταν η καθαριότητα μετατρέπεται σε καταναγκασμό
Μολονότι δεν υπάρχει τίποτα το κακό στο να είστε μανιακός με την καθαριότητα και την τάξη και να ψάχνετε στην καθαριότητα έναν τρόπο για να ηρεμήσετε τα νεύρα σας και να αποφορτιστείτε, αυτό γίνεται πρόβλημα όταν η καθαριότητα και η ανάγκη σας για τάξη στο σπίτι σας αρχίζουν να γίνονται εμμονή.
Για παράδειγμα, αν δεν βγαίνετε με τους φίλους σας ή αν ακυρώνετε σχέδια επειδή δεν έχετε τελειώσει όλες τις εργασίες καθαριότητας της ημέρας ή της εβδομάδας, τότε αυτό θα μπορούσε να αποτελεί μία ένδειξη ότι η επιθυμία σας για ένα καθαρό και νοικοκυρεμένο σπίτι έχει γίνει ψυχαναγκασμός.
