Διάσειση: Συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

Ένα χτύπημα ή ένα τράνταγμα στο κεφάλι μπορεί να προκαλέσει διάσειση ή τραυματική εγκεφαλική βλάβη (traumatic brain injury – TBI) ή κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ).

Ο τραυματισμός εμποδίζει τον εγκέφαλο να λειτουργήσει κανονικά.

Τα συμπτώματα μιας διάσεισης μπορεί να διαρκούν λιγότερο από μία ημέρα ή να επιμένουν για μήνες ή και περισσότερο.

Η διάσειση είναι ένας τύπος τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης που προκαλείται από ένα χτύπημα, ένα πλήγμα ή ένα τράνταγμα στο κεφάλι ή από ένα χτύπημα στο σώμα που προκαλεί ταχεία κίνηση του κεφαλιού και του εγκεφάλου μπρος-πίσω.

Αυτή η ξαφνική κίνηση μπορεί να προκαλέσει αναπήδηση ή συστροφή του εγκεφάλου στο κρανίο, δημιουργώντας χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο και μερικές φορές τεντώνοντας και καταστρέφοντας τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Εκατομμύρια ήπιες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις συμβαίνουν στον κόσμο κάθε χρόνο, αλλά οι περισσότερες δεν απαιτούν επίσκεψη στο νοσοκομείο.

Πολλές διασείσεις που απαιτούν επείγουσα θεραπεία οφείλονται σε πτώσεις, τροχαία ατυχήματα, επιθέσεις και αθλητικούς τραυματισμούς.

Τα παιδιά, οι νεαροί ενήλικες και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο διάσεισης και μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να αναρρώσουν μετά από μια διάσειση.

Τα άτομα που έχουν υποστεί διάσειση στο παρελθόν είναι πιο πιθανό να υποστούν ξανά διάσειση.

Τα συμπτώματα της διάσεισης ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού και το άτομο που τραυματίστηκε.

Δεν είναι αλήθεια ότι η απώλεια συνείδησης παρατηρείται πάντα σε περίπτωση διάσεισης.

[ruby_related heading=”More Read” total=5 layout=1]

Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν απώλεια συνείδησης, αλλά άλλοι όχι.

Οι διασείσεις μπορεί να είναι επώδυνες, αλλά οι περισσότερες δεν είναι απειλητικές για τη ζωή.

Θα πρέπει παρόλα αυτά να συμβουλεύεστε πάντα έναν γιατρό μετά από μια πιθανή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, καθώς μπορεί να είναι απαραίτητη η ιατρική περίθαλψη.

Ακολουθεί μια ανάλυση των διαφόρων κατηγοριών συμπτωμάτων για τις διασείσεις:

• Σωματικά συμπτώματα

Μπορεί να εμφανίσετε ευαισθησία στο φως, ζάλη, κόπωση, πονοκέφαλο, ναυτία και έμετο, προβλήματα όρασης.

• Συναισθηματικά

Αίσθημα ιδιαίτερου άγχους, ευερεθιστότητας, κυκλοθυμίας ή θλίψης

• Σκέψη και μνήμη ( γνωστική λειτουργία)

Δυσκολία στην προσοχή, προβλήματα με τη βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη μνήμη, αίσθημα ατονίας

• Ύπνος

Μη κανονικές συμπεριφορές ύπνου (πολύς ή πολύ λίγος ύπνος), προβλήματα με τον ύπνο

Είναι σημαντικό να ξέρετε πώς να αναγνωρίζετε μια διάσειση στον εαυτό σας, καθώς και σε άλλους.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αμερικής (CDC), τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσετε κατά τη διάρκεια μιας διάσεισης περιλαμβάνουν:

• πονοκέφαλο
• ναυτία ή εμετό
• σύγχυση ή αίσθημα αποπροσανατολισμού
• υπνηλία ή αίσθημα νωθρότητας
• ζάλη
• διπλωπία ή θολή όραση
• ευαισθησία στο φως ή στο θόρυβο
• προβλήματα ισορροπίας

Μερικές φορές άλλοι άνθρωποι είναι σε θέση να παρατηρήσουν τα σημάδια μιας διάσεισης πιο καθαρά από ό,τι το άτομο που υπέστη διάσειση.

Τα σημάδια της διάσεισης που παρατηρούνται από άλλους είναι τα εξής:

• προβλήματα μνήμης
• αποχαυνωμένο βλέμμα
• ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση, τη συμπεριφορά ή την προσωπικότητα
• απώλεια των αισθήσεων
• αργά αντανακλαστικά και αντιδράσεις

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν αμέσως ή να καθυστερήσουν για ώρες ή ημέρες μετά τον τραυματισμό. Είναι σημαντικό να ελέγχετε συστηματικά κάποιον που μπορεί να έχει πάθει διάσειση για να παρακολουθείτε τυχόν αλλαγές στη συμπτωματολογία.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάρρωσης μετά από μια διάσειση, μπορεί να εξακολουθείτε να εμφανίζετε δυσάρεστα συμπτώματα.

Μεταξύ αυτών είναι τα ακόλουθα:

• ευερεθιστότητα
• ευαισθησία στο φως ή στο θόρυβο
• δυσκολία συγκέντρωσης
• ήπιοι πονοκέφαλοι

Τα συμπτώματα της διάσεισης μπορεί να διαφέρουν όταν πρόκειται για μωρά. Αυτά μπορεί να μην είναι τόσο αισθητά στην αρχή.

Τα μωρά δεν παρουσιάζουν συγκεχυμένη ομιλία, δυσκολίες στο περπάτημα και άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα που μπορεί να παρατηρηθούν σε παιδιά και ενήλικες με διάσειση.

Ορισμένα συνήθη σημάδια διάσεισης στα μωρά είναι μεταξύ άλλων τα εξής:

• ένα ορατό χτύπημα ή μώλωπας στο κεφάλι του μωρού
• κλάμα όταν κινείτε το κεφάλι ή τον αυχένα του μωρού
• εμετός
• ευερεθιστότητα
• υπνηλία
• επιληπτικές κρίσεις
• διεσταλμένες κόρες των ματιών

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η διάσειση μπορεί να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη στα βρέφη.

Αν και τα περισσότερα μωρά αναρρώνουν από τη διάσειση, είναι σημαντικό να τα εξετάζει γιατρός. Ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια εάν το μωρό σας είναι αναίσθητο.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορεί να εμφανίζουν σαφέστερα συμπεριφορικά σημάδια διάσεισης και να είναι σε θέση να εκφράσουν τα συμπτώματά τους μόνα τους.

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2020 τα κοινά συμπτώματα που αναφέρθηκαν σε παιδιά ηλικίας 5-11 ετών με διάσειση ήταν τα εξής:

• δυσκολία στον ύπνο
• προβλήματα όρασης ( όπως πόνος στα μάτια και διπλωπία)
• πονοκέφαλος
• ζάλη

Άλλα σημάδια που πρέπει να αναζητήσετε σε μικρότερα παιδιά είναι τα ακόλουθα:

• υπερβολικό κλάμα
• βλέμμα που κοιτάζει στο κενό
• αλλαγές στη συμπεριφορά
• δυσκολία συγκέντρωσης

Επειδή ο εγκέφαλος των παιδιών βρίσκεται ακόμη σε ανάπτυξη, κινδυνεύουν ιδιαιτέρως από κακώσεις, ιδίως αν αθλούνται.

Είναι σημαντικό τα παιδιά να αξιολογούνται αμέσως μετά από μια πιθανή κάκωση και να τους παρέχονται οι απαραίτητες διευκολύνσεις στο σχολείο κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής τους.

Τα παιδιά που αναρρώνουν από διάσειση μπορεί να χρειαστούν κάποιο χρονικό διάστημα εκτός αθλητικών ομάδων και μαθημάτων.

Μπορεί επίσης να χρειαστούν επιπλέον διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή παρατάσεις στις εργασίες.

Για να διαγνώσει μια διάσειση, ο γιατρός σας πιθανόν να σας κάνει μια σειρά από ερωτήσεις.

Φροντίστε να αναφέρετε αν χάσατε τις αισθήσεις σας και να αναφέρετε τυχόν άλλα συμπτώματα.

Ο γιατρός θα θέλει επίσης να μάθει πώς συνέβη ο τραυματισμός και πού χτυπήσατε το κεφάλι σας.

Μπορεί επίσης να σας γίνουν ερωτήσεις για να ελεγχθεί η μνήμη σας και να σας ζητηθεί να κάνετε ορισμένες δραστηριότητες για να φανεί πόσο καλά λειτουργεί ο εγκέφαλός σας.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να κάνει ερωτήσεις στους φίλους ή την οικογένειά σας σχετικά με τα συμπτώματά σας και τον τραυματισμό.

Μπορεί να ληφθούν και να αξιολογηθούν εικόνες του εγκεφάλου σας με τη χρήση αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας.

Οι διασείσεις είναι μια συχνή επιπλοκή των αθλημάτων που διεξάγονται με επαφή.

Παλαιότερα επιτρεπόταν στους παίκτες να επιστρέφουν στο παιχνίδι μετά από μια κρανιοεγκεφαλική κάκωση με ελάχιστη παρέμβαση του αθλητιατρικού τιμ, αλλά τώρα χρησιμοποιούνται τυποποιημένα εργαλεία αξιολόγησης για την προσεκτική παρακολούθηση των σημείων τραυματισμού, ώστε να βοηθήσουν στην πρόληψη δευτερογενών τραυματισμών από άλλη πρόσκρουση.

Είναι σημαντικό να αναφέρετε πάντα μια πιθανή διάσειση στον προπονητή σας, ακόμη και αν ανησυχείτε μήπως σας στείλει στον πάγκο.

Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να γίνουν πολύ σοβαρές αν δεν αντιμετωπιστούν αμέσως και να οδηγήσουν σε επιπλοκές της υγείας που διαρκούν εφ’ όρου ζωής.

Η θεραπεία της διάσεισης εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας.

Οι περισσότερες διασείσεις μπορούν να θεραπευτούν στο σπίτι ή με συντηρητικές μεθόδους ιατρικής αντιμετώπισης.

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς συνταγή.
• Την κατανάλωση άφθονου νερού. Η διάσειση μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετό, τα οποία οδηγούν σε αφυδάτωση.
• Αρκετή ξεκούραση.
• Διάλειμμα από τον αθλητισμό και άλλες έντονες δραστηριότητες.
• Να μην οδηγείτε αμέσως ένα όχημα. Αυτό αφορά τα αυτοκίνητα και τα ποδήλατα ή οτιδήποτε απαιτεί οδήγηση. Η ισορροπία, η εστίαση και ο συντονισμός σας μπορεί να επηρεαστούν μετά από μια διάσειση.
• Αποφυγή του αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Το αλκοόλ μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωση και να έχει δυσμενείς αλληλεπιδράσεις με ορισμένα φάρμακα. Μιλήστε με το γιατρό σας για το αν και πότε επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ.
• Ξεκούραση του εγκεφάλου. Ελαχιστοποιήστε τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών ( όπως τηλεόραση, κινητό τηλέφωνο, υπολογιστή) για να δώσετε χρόνο στον εγκέφαλό σας να επουλωθεί. Τα έντονα φώτα και οι θόρυβοι μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διάσεισης και της ανάρρωσης.

Μπορεί να αξιολογηθείτε για τη διενέργεια χειρουργικής επέμβασης ή άλλων ιατρικών διαδικασιών εάν έχετε:

• αιμορραγία στον εγκέφαλο
• οίδημα του εγκεφάλου
• άλλον σοβαρό τραυματισμό στον εγκέφαλο

Μπορείτε να λάβετε ορισμένα μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο διάσεισης ή να την αποτρέψετε στα παιδιά σας:

• Φοράτε ζώνη ασφαλείας κάθε φορά που βρίσκεστε σε μηχανοκίνητο όχημα.
• Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας χρησιμοποιούν το κατάλληλο κάθισμα ασφαλείας, παιδικό κάθισμα ή ζώνη ασφαλείας.
• Μην οδηγείτε ποτέ υπό την επήρεια ναρκωτικών ή αλκοόλ.
• Φοράτε κράνος για δραστηριότητες όπως η οδήγηση ποδηλάτου ή μοτοσικλέτας, τα αθλήματα επαφής, το σκι, η ιππασία και το snowboard.
• Μειώστε τον κίνδυνο πτώσης εξαλείφοντας την ακαταστασία στο σπίτι σας, αφαιρώντας τα ολισθηρά χαλιά και εγκαθιστώντας μπάρες χειρολαβής στο μπάνιο, αν χρειάζεται, ειδικά για τους ηλικιωμένους.
• Ποτέ μην εργάζεστε σε σκάλα αν αισθάνεστε ζαλισμένοι. Το αλκοόλ μπορεί να σας προκαλέσει ζάλη. Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να σας ζαλίσουν ή να επηρεάσουν την ισορροπία σας.

Ελέγχετε την όρασή σας τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.

Η κακή όραση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πτώσεων και άλλων τύπων ατυχημάτων.