Δυσπεψία – Βαρυστομαχιά: Τι την προκαλεί;

Η δυσπεψία, (που αποκαλείται επίσης στομαχικές διαταραχές ή βαρυστομαχιά), είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει μια ομάδα γαστρεντερικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται μαζί.

Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν συχνότερα

• πόνο, αίσθημα καύσου ή δυσφορία στο άνω μέρος της κοιλιάς σας
• αίσθημα κορεσμού πολύ νωρίς κατά την κατανάλωση ενός γεύματος
• αίσθημα δυσάρεστου κορεσμού μετά την κατανάλωση ενός γεύματος

Η δυσπεψία μπορεί να είναι:

• περιστασιακή-συμβαίνει μια φορά στο τόσο
• χρόνια-συμβαίνει τακτικά για μερικές εβδομάδες ή μήνες
• λειτουργική – με χρόνια συμπτώματα χωρίς συγκεκριμένη αιτία

Η δυσπεψία δεν είναι ασθένεια.

Ωστόσο, η δυσπεψία μπορεί να αποτελεί ένδειξη ορισμένων παθήσεων ή καταστάσεων του πεπτικού συστήματος.

Η δυσπεψία δεν σχετίζεται πάντα με το φαγητό.

Μερικές φορές ασθένειες του πεπτικού συστήματος, όπως η νόσος του πεπτικού έλκους, η γαστρίτιδα και ο καρκίνος του στομάχου προκαλούν χρόνια δυσπεψία.

Ωστόσο, τις περισσότερες φορές οι γιατροί δεν γνωρίζουν τι προκαλεί τη χρόνια δυσπεψία.

Η χρόνια δυσπεψία χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας ή ασθένεια του πεπτικού συστήματος που θα μπορούσε να εξηγήσει τα συμπτώματα ονομάζεται λειτουργική δυσπεψία.

Η δυσπεψία είναι μια συχνή πάθηση, που επηρεάζει περίπου 1 στους 4 ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο.

Από τα άτομα με δυσπεψία που επισκέπτονται γιατρό, σχεδόν 3 στα 4 διαγιγνώσκονται με λειτουργική δυσπεψία.

Έχετε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε δυσπεψία εάν

• πίνετε
  • πολλά αλκοολούχα ποτά
  • πολύ καφέ ή πολλά ποτά που περιέχουν καφεΐνη
• τρώτε
  • πολύ γρήγορα ή πάρα πολύ κατά τη διάρκεια ενός γεύματος
  • πικάντικα, λιπαρά ή λαδερά φαγητά
  • τροφές που περιέχουν πολλά οξέα, όπως οι ντομάτες, τα προϊόντα ντομάτας και τα πορτοκάλια
• αισθάνεστε αγχωμένοι
• έχετε ορισμένα προβλήματα υγείας ή ασθένειες του πεπτικού συστήματος
• καπνίζετε
• παίρνετε ορισμένα φάρμακα

• Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσπεψίας;

Όταν έχετε δυσπεψία, μπορεί να παρουσιάσετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• πόνο, αίσθημα καύσου ή δυσφορία στο άνω μέρος της κοιλιάς σας
• αίσθημα κορεσμού πολύ σύντομα κατά την κατανάλωση ενός γεύματος
• αίσθημα δυσάρεστου κορεσμού μετά την κατανάλωση ενός γεύματος
• φούσκωμα
• ρέψιμο

Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι τα εξής

• ρέψιμο τροφής ή υγρών
• δυνατό γουργουρητό στο στομάχι σας
• ναυτία
• αέρια

Μερικές φορές, όταν έχετε δυσπεψία, μπορεί να έχετε και καούρα.

Ωστόσο, η καούρα και η δυσπεψία είναι δύο ξεχωριστές καταστάσεις.

Αναζητήστε αμέσως ιατρική φροντίδα

Εάν έχετε δυσπεψία και κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα, μπορεί να πάσχετε από μια πιο σοβαρή κατάσταση και θα πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως γιατρό:

• Μαύρα, πισσώδη κόπρανα
• αιματηρό εμετό (αιματέμεση)
• δυσκολία στην κατάποση ή επώδυνη κατάποση (δυσκαταποσία)
• συχνοί εμετοί
• απώλεια βάρους χωρίς να προσπαθείτε
• πόνο στο στήθος, το σαγόνι, το λαιμό ή το χέρι σας
• έντονο και συνεχή πόνο στην κοιλιά σας
• δύσπνοια
• εφίδρωση
• κιτρίνισμα των ματιών ή του δέρματός σας

Θα πρέπει επίσης να επισκεφθείτε γιατρό εάν η δυσπεψία σας διαρκεί περισσότερο από 2 εβδομάδες.

Ορισμένες από τις αιτίες της δυσπεψίας είναι οι εξής

• η κατανάλωση
  • πολλών αλκοολούχων ποτών
  • πάρα πολύ καφέ ή πολλά ποτά που περιέχουν καφεΐνη
  • πολλών ανθρακούχων ποτών
• το να τρώτε
  • πολύ γρήγορα ή πολύ κατά τη διάρκεια ενός γεύματος
  • πικάντικα, λιπαρά ή λαδερά φαγητά
  • τροφές που περιέχουν πολλά οξέα, όπως οι ντομάτες, τα προϊόντα ντομάτας και τα πορτοκάλια
• αίσθημα άγχους
• κάπνισμα
• Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία, όπως
  • ορισμένα αντιβιοτικά
  • μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Προβλήματα υγείας και παθήσεις του πεπτικού συστήματος που μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία, είναι τα εξής

• παλινδρόμηση οξέων, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• άγχος ή κατάθλιψη
• φλεγμονή της χοληδόχου κύστης
• γαστρίτιδα
• γαστροπάρεση
• λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori)
• σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• δυσανεξία στη λακτόζη
• πεπτικό έλκος
• καρκίνος του στομάχου

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν τι προκαλεί τη λειτουργική δυσπεψία.

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στη λειτουργική δυσπεψία:

• διατροφή
• γαστροπάρεση
• προβλήματα στο πρώτο τμήμα του λεπτού σας εντέρου, συμπεριλαμβανομένης της φλεγμονής και της υπερβολικής ευαισθησίας στα οξέα του στομάχου
• μόλυνση από μικροοργανισμούς όπως το H. pylori, η Salmonella , η Escherichia coli (E. coli), το Campylobacter , η Giardia ή ο νοροϊός
• Ψυχολογικά προβλήματα, ιδίως άγχος
• γονίδια-ένα χαρακτηριστικό που μεταβιβάζεται από τον γονέα στο παιδί

Πώς διαγιγνώσκουν οι γιατροί τη δυσπεψία;

Ο γιατρός σας διαγιγνώσκει τη δυσπεψία με βάση το ιατρικό σας ιστορικό, τη φυσική εξέταση, την ενδοσκόπηση του ανώτερου γαστρεντερικού (ΓΕΣ) και άλλες εξετάσεις.

• Ιατρικό ιστορικό

Ο γιατρός σας θα εξετάσει τα συμπτώματα και το ιατρικό σας ιστορικό. Θα σας ρωτήσει σχετικά με τις διατροφικές και αλκοολικές σας συνήθειες, τη χρήση μη συνταγογραφούμενων και συνταγογραφούμενων φαρμάκων και αν καπνίζετε.

• Φυσική εξέταση

Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, ο γιατρός σας μπορεί

• να διαπιστώσει αν υπάρχει φούσκωμα
• να ακούσει τους ήχους στην κοιλιά σας χρησιμοποιώντας ένα στηθοσκόπιο
• να χτυπήσει την κοιλιά σας για να διαπιστώσει ευαισθησία, πόνο και εξογκώματα
• να αναζητήσει κιτρίνισμα των ματιών ή του δέρματός σας

• Ενδοσκόπηση του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος

Ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού συστήματος για να διαγνώσει ασθένειες και καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν τη δυσπεψία σας, όπως

• γαστρίτιδα
• πεπτικό έλκος
• καρκίνος του στομάχου

Ο γιατρός μπορεί να συστήσει μια ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού συστήματος για άτομα με δυσπεψία που είναι άνω των 55 ετών ή για άτομα με δυσπεψία οποιασδήποτε ηλικίας που έχουν

• οικογενειακό ιστορικό καρκίνου
• δυσκολία στην κατάποση
• ενδείξεις αιμορραγίας στο πεπτικό σύστημα
• συχνό εμετό
• απώλεια βάρους

Κατά τη διάρκεια μιας ενδοσκόπησης ανώτερου πεπτικού, ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μικροσκοπικά εργαλεία που περνούν μέσα από το ενδοσκόπιο για να πάρει μικρά κομμάτια ιστού από το βλεννογόνο του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου σας.

Αυτή η διαδικασία ονομάζεται βιοψία ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα.

Ένας γιατρός θα εξετάσει τα δείγματα ιστού για να αναζητήσει ασθένειες και παθήσεις του πεπτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori).

Απεικονιστικές εξετάσεις. Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία (CT), ή υπερηχογράφημα για να αναζητήσει ασθένειες και καταστάσεις στο πεπτικό σας σύστημα που μπορεί να προκαλούν τη δυσπεψία σας.

Εξέταση H. pylori. Ο γιατρός σας μπορεί να ανιχνεύσει μια λοίμωξη από H. pylori χρησιμοποιώντας εξετάσεις αίματος, κοπράνων ή αναπνοής ή πραγματοποιώντας βιοψία στο ανώτερο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα.

Εξέταση αίματος. Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να σας πάρει δείγμα αίματος και να στείλει το δείγμα σε εργαστήριο για να διερευνήσει για σημεία λοίμωξης από H. pylori.

Εξέταση κοπράνων. Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει εξετάσεις κοπράνων για να αναζητήσει σημάδια λοίμωξης από H. pylori. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει μια εξέταση κοπράνων για να διαπιστώσει εάν η θεραπεία έχει αποδώσει προκειμένου να απαλλαγείτε από το H. pylori.

Τεστ αναπνοής ουρίας (13C Urea Breath Test). Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα τεστ αναπνοής ουρίας για να διαπιστώσει λοίμωξη από H. pylori.

Θα καταπιείτε μια κάψουλα, ένα υγρό ή μια κρέμα που περιέχει ουρία – ένα προϊόν αποβλήτων που παράγει το σώμα καθώς διασπά τις πρωτεΐνες.

Η ουρία είναι “επισημασμένη” με ένα ειδικό άτομο άνθρακα. Εάν υπάρχει H. pylori, τα βακτήρια θα μετατρέψουν την ουρία σε διοξείδιο του άνθρακα.

Μετά από λίγα λεπτά, θα εκπνεύσετε σε ένα δοχείο, εκπνέοντας διοξείδιο του άνθρακα.

Ένας επαγγελματίας υγείας θα ελέγξει την εκπνεόμενη αναπνοή σας για επισημασμένο διοξείδιο του άνθρακα.

Εάν η εξέταση ανιχνεύσει τα επισημασμένα άτομα άνθρακα, ο επαγγελματίας υγείας θα επιβεβαιώσει τη μόλυνση από H. pylori στο πεπτικό σας σύστημα.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει αυτή την εξέταση για να διαπιστώσει εάν η θεραπεία έχει αποδώσει προκειμένου να απαλλαγείτε από το H. pylori.

Πώς αντιμετωπίζουν οι γιατροί τη δυσπεψία;

Η θεραπεία της δυσπεψίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί και μπορεί να συμπεριλαμβάνει

• φάρμακα χωρίς συνταγή και συνταγογραφούμενα φάρμακα
• αλλαγές στο τι τρώτε και πίνετε
• ψυχολογικές θεραπείες

Μη συνταγογραφούμενα και συνταγογραφούμενα φάρμακα

Μπορείτε να αγοράσετε πολλά φάρμακα για τη θεραπεία της δυσπεψίας χωρίς ιατρική συνταγή, όπως αντιόξινα, αναστολείς Η2 ή αναστολείς αντλίας πρωτονίων.

Ωστόσο, εάν η δυσπεψία σας διαρκεί για περισσότερο από 2 εβδομάδες, θα πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα για την καταστολή των οξέων που είναι ισχυρότερα από αυτά που μπορείτε να αγοράσετε, αντιβιοτικά, προκινητικά ή ψυχολογικά φάρμακα.

Αντιόξινα. Οι γιατροί συχνά συνιστούν αρχικά αντιόξινα – φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή και εξουδετερώνουν τα οξέα στο στομάχι σας.

Τα αντιόξινα περιλαμβάνουν

• ανθρακικό ασβέστιο
• λοπεραμίδη
• σιμεθικόνη
• διττανθρακικό νάτριο

Αντιβιοτικά. Για τη θεραπεία της λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori), ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά – φάρμακα που σκοτώνουν τα βακτήρια.

Θα σας συνταγογραφήσει τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα:

• Αμοξικιλλίνη
• Κλαριθρομυκίνη
• Μετρονιδαζόλη (Flagyl)
• τετρακυκλίνη
• τινιδαζόλη

Αναστολείς Η2. Οι αναστολείς Η2 είναι φάρμακα που μειώνουν την ποσότητα του οξέος που παράγει το στομάχι σας.

Οι αναστολείς Η2 παρέχουν βραχυπρόθεσμη ή προσωρινή ανακούφιση σε πολλούς ανθρώπους με δυσπεψία.

Μπορείτε να αγοράσετε έναν αναστολέα Η2 ή ο γιατρός σας μπορεί να σας τον συνταγογραφήσει. Οι αναστολείς Η2 είναι οι εξής

• σιμετιδίνη
• φαμοτιδίνη
• Νιζατιδίνη
• Ρανιτιδίνη

Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs). Τα PPIs είναι πιο αποτελεσματικά στη θεραπεία της δυσπεψίας εάν έχετε ταυτόχρονα και καούρα.

Μπορείτε να αγοράσετε κάποια PPIs ή ο γιατρός σας μπορεί να σας τα συνταγογραφήσει. Στα PPIs ανήκουν τα εξής

• εσομεπραζόλη (Nexium)
• λανσοπραζόλη
• ομεπραζόλη
• Παντοπραζόλη
• ραμπεπραζόλη

Προκινητικά. Τα προκινητικά βοηθούν το στομάχι σας να αδειάσει γρηγορότερα.

Αλλαγές στο τι τρώτε και πίνετε

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να αποφεύγετε ορισμένα τρόφιμα και ποτά που μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματά σας, όπως

• αλκοολούχα ποτά
• ανθρακούχα ποτά
• τρόφιμα ή ποτά που περιέχουν καφεΐνη
• τρόφιμα που περιέχουν πολλά οξέα, όπως οι ντομάτες, τα προϊόντα ντομάτας και τα πορτοκάλια
• πικάντικα, λιπαρά ή λαδερά τρόφιμα

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει ένα είδος ψυχολογικής θεραπείας που ονομάζεται “talk therapy” για να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το άγχος και την κατάθλιψη που μπορεί να προκαλούν τη δυσπεψία σας.

Εάν το άγχος προκαλεί τη δυσπεψία σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τρόπους που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε το άγχος σας, όπως διαλογισμό, ασκήσεις χαλάρωσης, ή συμβουλευτική.

Η θεραπεία συζήτησης μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να μάθετε πώς να μειώσετε το άγχος σας.

Εκτός από το να κάνετε αλλαγές στο τι τρώτε και πίνετε, μπορείτε να βοηθήσετε στην πρόληψη της δυσπεψίας κάνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, όπως

• αποφυγή της άσκησης αμέσως μετά το φαγητό
• να μασάτε προσεκτικά και πλήρως το φαγητό
• χάνοντας βάρος
• να μην τρώτε σνακ αργά το βράδυ
• να μην παίρνετε πολλά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• να κόψετε το κάπνισμα
• να προσπαθήσετε να μειώσετε το άγχος στη ζωή σας

να περιμένετε 2 έως 3 ώρες μετά το φαγητό πριν ξαπλώσετε