Το ρίγος είναι το τρέμουλο, η ανατριχίλα, και το αίσθημα κρύου που νιώθετε όταν πέφτει η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματός σας. Τα ρίγη μπορεί να είναι δυσάρεστα, αλλά βοηθούν στην επαναφορά της θερμοκρασίας του πυρήνα σας σε ένα υγιές επίπεδο. Όταν έχετε ρίγη, οι μύες σας χαλαρώνουν και συστέλλονται γρήγορα ως απάντηση σε αιτίες όπως οι χαμηλές θερμοκρασίες, οι ιοί ή οι λοιμώξεις.
Για τους περισσότερους ανθρώπους, η μέση θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος κυμαίνεται γύρω στους 37 °C. Ωστόσο, ο ατομικός μέσος όρος μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 36,1 °C και 37,2 °C.
Υπάρχουν συνηθισμένες λοιμώξεις που μπορούν να προκαλέσουν πυρετό και ρίγη, καθώς και οι παρενέργειες φαρμάκων, η αντίδραση στην άσκηση, ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργία του θυρεοειδούς), η υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα), ο υποσιτισμός (έλλειψη θρεπτικών συστατικών) ή η ανατριχίλα όταν συγκινούμαστε έντονα. Το ρίγος μπορεί να διαρκέσει από λίγες ώρες έως μερικές ημέρες.
Έκθεση στο κρύο και Ρίγος
Όταν αισθάνεστε ρίγη χωρίς πυρετό, όπως από την έκθεση σε κρύο περιβάλλον, ο εγκέφαλός σας στέλνει σήματα στο σώμα σας να κινηθεί ακούσια (τρέμει, ανατριχιάζει) για να παράγει περισσότερη θερμότητα. Αυτά τα ρίγη συνήθως υποχωρούν όταν η θερμοκρασία του σώματός σας επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα.
Μπορείτε να προλάβετε αυτά τα ρίγη με το να ντύνεστε ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, όταν αυτό είναι δυνατόν:
- Φορώντας πολλαπλές στρώσεις ρουχισμού
- Επιλέγοντας καλά μονωμένα υφάσματα που όμως αναπνέουν
- Φορώντας ζεστά και αδιάβροχα υποδήματα
Εάν αντιμετωπίζετε ρίγη στο σπίτι μια κρύα μέρα, μπορείτε πάντα να προσθέσετε επιπλέον στρώσεις (πουλόβερ, πιο χοντρές κάλτσες) και να μπείτε κάτω από μερικές κουβέρτες με ένα φλιτζάνι τσάι για να ζεσταθείτε.
Πυρετός και Ρίγος
Μπορεί να σας πιάσει πυρετός μετά από ρίγη ή κατά την έναρξη μιας λοίμωξης. Εάν ο πυρετός είναι ήπιος, 38,8 °C ή λιγότερο, μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε στο σπίτι πίνοντας υγρά (ενυδάτωση και κάθαρση της λοίμωξης) και αναπαυόμενοι.
Όταν έχετε πυρετό, δεν θέλετε να βρίσκεστε κάτω από κουβέρτες ή να χρησιμοποιείτε ανεμιστήρα ή κλιματιστικό, διότι αυτές οι ενέργειες θα μπορούσαν να επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο το ρίγος σας.
Οι κοινές λοιμώξεις που μπορεί να προκαλέσουν πυρετό και ρίγη είναι οι εξής:
- Γαστρεντερίτιδα: Φλεγμονή του πεπτικού συστήματος και μολυσματική διάρροια που συνήθως προκαλείται από ιούς (νοροϊός στους ενήλικες και ροταϊός στα παιδιά)
- Γρίπη: Λοιμώξεις από ιούς όπως η γρίπη Α και η γρίπη Β
- Παραρρινοκολπίτιδα: Μια λοίμωξη των ιγμορείων, κατά την οποία τα ιγμόρεια γεμίζουν με υγρό που προκαλείται από ιούς (σπανιότερα βακτήρια)
- Πνευμονία: Μια πνευμονική λοίμωξη που προκαλείται από πολλούς διαφορετικούς ιούς και βακτήρια, ιδιαίτερα από τον Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκο), και μύκητες
- Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα: Λοίμωξη του λαιμού που προκαλείται από βακτήρια γνωστά ως στρεπτόκοκκος της ομάδας Α.
- Επιπλεγμένη λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος: Για παράδειγμα, πυελονεφρίτιδα, μια σχετικά ασυνήθιστη λοίμωξη που προκαλεί φλεγμονή στην ουρήθρα, τα νεφρά και την ουροδόχο κύστη λόγω βακτηρίων
Παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής και Ρίγος
Ορισμένα ρίγη είναι αποτέλεσμα της αντίδρασης του οργανισμού στη λήψη φαρμάκων και στην προσαρμογή ή τη διακοπή των φαρμάκων:
- Φάρμακα για το διαβήτη: Η ινσουλίνη και φάρμακα όπως οι σουλφονυλουρίες και οι μεγλιτινίδες που αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας μπορεί να προκαλέσουν ρίγη που σχετίζονται με την υπογλυκαιμία. Αυτό συμβαίνει εάν έχετε πάρει υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης και δεν την έχετε προσαρμόσει με την πρόσληψη τροφής ή το επίπεδο της σωματικής σας δραστηριότητας.
- Γενική αναισθησία για χειρουργική επέμβαση: Οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν ρίγη κατά την αφύπνιση από την αναισθησία.
- Φάρμακα χημειοθεραπείας: Τα φάρμακα που παίρνετε για να ηρεμήσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα (ανοσοθεραπεία) και η χημειοθεραπεία για την καταπολέμηση του καρκίνου μπορεί να έχουν παρενέργειες που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετό και ρίγη. Τα συμπτώματα συνήθως κορυφώνονται και υποχωρούν μετά τη θεραπεία σε διάστημα λίγων ημερών.
- Σημειώστε τις παρενέργειες των φαρμάκων για να τις συζητήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να είναι σε θέση να σας συνταγογραφήσει άλλα φάρμακα για να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τα ρίγη σας, όταν αυτά προκύπτουν ως παρενέργειες των φαρμάκων που παίρνετε.
Υποθυρεοειδισμός και Ρίγος
Ο υποθυρεοειδισμός, ή υπολειτουργία του θυρεοειδούς, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή θερμοκρασία του σώματος ως αποτέλεσμα ανεπαρκών επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών. Η έλλειψη αυτών των ορμονών προκαλεί επιβράδυνση του μεταβολισμού σας. Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί δυσανεξία στο κρύο, οπότε είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε ρίγη αν έχετε αυτή την πάθηση.
Οι παράγοντες κινδύνου ή οι αιτίες του υποθυρεοειδισμού είναι οι εξής:
- Θυρεοειδίτιδα (φλεγμονή του θυρεοειδούς)
- Θεραπεία για υπερθυρεοειδισμό (υπερδραστήριος θυρεοειδής), όπως ακτινοβολία ή χειρουργική αφαίρεση
- Ανεπάρκεια ιωδίου (ο θυρεοειδής χρησιμοποιεί ιώδιο για την παραγωγή ορμονών)
- Οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων θυρεοειδούς
- Το να είστε γυναίκα και άνω των 60 ετών (ή μετά την εμμηνόπαυση)
- Μετά τον τοκετό
Ιδιαίτερα οι γυναίκες στις δεκαετίες των 40 και των 50 θα πρέπει να ελέγχουν τον θυρεοειδή τους προτού θεωρήσουν ότι συμπτώματα όπως οι εξάψεις και τα ρίγη οφείλονται στην εμμηνόπαυση.
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που διεγείρουν τις θυρεοειδικές ορμόνες. Η L-θυροξίνη (λεβοθυροξίνη) είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο.
Υπογλυκαιμία και Ρίγος
Τα ρίγη εμφανίζονται στα ήπια και μέτρια στάδια της υπογλυκαιμίας. Η υπογλυκαιμία είναι μια κατάσταση κατά την οποία η γλυκόζη (σάκχαρο) στο αίμα σας είναι χαμηλότερη από το φυσιολογικό, συνήθως κάτω από 70 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl). Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με διαβήτη όταν συνεχίζουν να λαμβάνουν τις συνήθεις δόσεις ινσουλίνης, σουλφονυλουρίας ή μεγλιτινίδης και ταυτόχρονα:
- Δεν τρώνε αρκετούς υδατάνθρακες
- Παραλείπουν γεύματα ή δεν τρώνε αρκετά συχνά
- Αυξάνουν τη σωματική τους δραστηριότητα
- Καταναλώνουν πολύ αλκοόλ χωρίς να τρώνε αρκετά
- Αρρωσταίνουν από γρίπη ή άλλες ασθένειες
Προσέξτε για σημάδια υπογλυκαιμίας κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ορισμένα συμπτώματα υπογλυκαιμίας κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι:
- Να έχετε εφιάλτες
- Να ιδρώνετε πολύ με αποτέλεσμα να μουσκεύετε τις πιτζάμες ή τα κλινοσκεπάσματά σας
- Να είστε κουρασμένοι, ευερέθιστοι ή μπερδεμένοι όταν ξυπνάτε
- Η μη διαβητική υπογλυκαιμία είναι επίσης πιθανή, αλλά είναι πολύ λιγότερο συχνή.
Η θεραπεία της υπογλυκαιμίας ταχείας έναρξης περιλαμβάνει την αύξηση του σακχάρου στο αίμα σας με την κατανάλωση γλυκόζης (υδατάνθρακες). Συχνά επεισόδια θα πρέπει να συζητούνται με έναν γιατρό ή έναν διαβητολόγο (ακόμα καλύτερα).
Κακή διατροφή και Ρίγος
Το να αισθάνεστε συνέχεια ή τις περισσότερες φορές κρύο είναι σύμπτωμα υποσιτισμού. Ο υποσιτισμός συμβαίνει όταν ο οργανισμός σας στερείται θρεπτικών συστατικών και δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά. Έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και η έλλειψη μιας βιταμίνης μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό.
Ο υποσιτισμός έχει πολλές αιτίες, μεταξύ των οποίων:
- Η μη κατανάλωση αρκετών θρεπτικών συστατικών
- Μη κατανάλωση αρκετής τροφής
- Μη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από την τροφή
Χωρίς τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, το σώμα σας δεν μπορεί να διατηρήσει μια υγιή και ικανοποιητική θερμοκρασία σώματος, με αποτέλεσμα να εμφανίζετε ρίγη.
Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχετε ρίγη από υποσιτισμό, αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Μπορεί να είναι απαραίτητο να συζητήσετε την κατάστασή σας με τον γιατρό σας, ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Ανατριχίλα λόγω συγκίνησης, συναισθηματικής φόρτισης ή ευχαρίστησης
Το Frisson, επίσης γνωστό ως μουσικό ρίγος ή αισθητικό ρίγος, είναι η αίσθηση που συνηθίζουμε να αποκαλούμε ανατριχίλα όταν βιώνουμε μια συγκίνηση. Η αντίδρασή του είναι παρόμοια με εκείνη του κρυολογήματος, αλλά χωρίς να υπάρχει έκθεση σε κάποιο φυσικό εκλυτικό αίτιο.
Το frisson είναι μια βραχυπρόθεσμη, συνηθισμένη αντίδραση και υπάρχουν πολλοί τρόποι περιγραφής της φυσικής απόκρισης, όπως:
- Οι ώμοι ανατριχιάζουν ή σηκώνονται στο λαιμό σας
- Αίσθημα μυρμηγκιάσματος στους ώμους και τα χέρια σας
- Μικρές τρίχες που στέκονται όρθιες
- Ανατριχίλα στη σπονδυλική σας στήλη
Έρευνες δείχνουν ότι είμαστε πιο επιρρεπείς στο ακουστικό ρίγος όταν προέρχεται από ένα κινητό ερέθισμα ή έναυσμα, όπως:
- Ορισμένες μουσικές μελωδίες, ιδίως με ξαφνικές αλλαγές στην ένταση ή τη φωνή
- Ορισμένα βουητά ζωυφίων, όπως κουνούπι, μέλισσα ή μύγα, ειδικά βουητά κοντά στο αυτί ή το λαιμό
