Οι ερευνητές έχουν προειδοποιήσει για την αύξηση των ποσοστών καρκίνου μεταξύ των ατόμων κάτω των 50 ετών χαρακτηρίζοντάς την ως ” ανερχόμενη παγκόσμια επιδημία “, αλλά δεν είναι σαφές τι προκαλεί την αύξηση των διαγνώσεων καρκίνου.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι καρκίνοι του γαστρεντερικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του παχέος εντέρου, είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι τύποι καρκίνου πρώιμης εμφάνισης, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open.
Μια θεωρία υποστηρίζει ότι η διατροφή -συγκεκριμένα η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα- είναι εν μέρει υπεύθυνη για την αύξηση των καρκίνων που σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα.
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούνται ως επί το πλείστον από ουσίες που εξάγονται από τα τρόφιμα, με πρόσθετα όπως είναι τα τεχνητά χρώματα και τα συντηρητικά. Σε αυτά τα προϊόντα συμπεριλαμβάνονται τα χοτ ντογκ, τα έτοιμα ράμεν, τα μπισκότα και τα αναψυκτικά. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν το 73% της αμερικανικής παραγωγής τροφίμων.
Μια ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να προκαλέσει συστηματική φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη και μπορεί να αλλάξει τον εντερικό μικροβιόκοσμο, άρα να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η διατροφή έχει μεγάλη σημασία. Η υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει άφθονα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και που περιορίζει ή αποφεύγει τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα και τα ζαχαρούχα αναψυκτικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου.
Γιατί είναι δυνατόν τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου;
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι συχνά οικονομικά προσιτά, εύχρηστα και νόστιμα. Αλλά η υπερ-επεξεργασμένη διατροφή συνεπάγεται δύο πιθανά προβλήματα: υπερβολικές θερμίδες και ανεπαρκείς φυτικές ίνες.
Σε μια μελέτη του 2019, 20 εθελοντές τέθηκαν σε μια δίαιτα μόνο με υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα ή με πλήρη τρόφιμα για δύο εβδομάδες και στη συνέχεια θα μεταπηδούσαν στην άλλη δίαιτα για άλλες δύο εβδομάδες. Οι δύο δίαιτες περιείχαν περίπου το ίδιο διατροφικό προφίλ.
Τα άτομα που ακολουθούσαν την διατροφή με τις υπερ-επεξεργασμένες τροφές έτρωγαν περίπου 500 θερμίδες περισσότερες κάθε μέρα και πήραν δύο κιλά. Οι επιστήμονες δεν είναι απολύτως σίγουροι γιατί οι υπερ-επεξεργασμένες τροφές μπορεί να οδηγήσουν σε υπερκατανάλωση τροφής, αλλά ορισμένοι έχουν διατυπώσει τη θεωρία ότι μπορεί να διαταράσσουν τη σηματοδότηση μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου που ρυθμίζει την όρεξη.
Τουλάχιστον 13 καρκίνοι έχουν συσχετιστεί με τους ανθρώπους που έχουν δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) που χαρακτηρίζεται υπέρβαρος ή παχύσαρκος (ΔΜΣ 25 ή μεγαλύτερος).
Το γεγονός αυτό έχει να κάνει με το αυξημένο σωματικό λίπος, τον έλεγχο της ινσουλίνης, τις ορμόνες, τη φλεγμονή και, ενδεχομένως, και με ορισμένους μηχανισμούς του μικροβιώματος.
Τα διατροφικά μοντέλα που είναι φορτωμένα με υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα συνήθως περιέχουν λιγότερες φυτικές ίνες. Αλλά η επεξεργασία δεν σημαίνει ότι τα τρόφιμα είναι λιγότερο θρεπτικά. Για παράδειγμα, το συσκευασμένο χούμους, τα κονσερβοποιημένα φασόλια και το πέστο κατατάσσονται όλα στις υπερ-επεξεργασμένες τροφές.
Δεδομένου ότι οι φυτικές ίνες έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν από ορισμένους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου, η διατροφή που περιέχει λίγες φυτικές ίνες θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου.
Η αντικατάσταση των ολικής αλέσεως δημητριακών από τα επεξεργασμένα δημητριακά, η προσθήκη ξηρών καρπών στο γιαούρτι ή η κατανάλωση ολόκληρων φρούτων αντί για χυμό είναι μερικοί τρόποι για να πάρετε περισσότερες φυτικές ίνες.
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να μην είναι ο μόνος ένοχος για τον υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου. Τα κόκκινα κρέατα και τα επεξεργασμένα κρέατα, όπως το μπέικον και τα λουκάνικα, συνδέονται επίσης με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, ιδίως του παχέος εντέρου.
Τα νιτρικά άλατα, μια χημική ουσία που προστίθεται σε πολλά επεξεργασμένα κρέατα ως συντηρητικό, μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου στα ζώα. Τα νιτρικά συνδέονται επίσης με την ανάπτυξη καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος, του προστάτη και του μαστού στους ανθρώπους.
Μπορεί η βελτίωση της διατροφής σας να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου;
Είναι αδύνατο να εγγυηθεί κανείς ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θα αποτρέψουν τον καρκίνο. Αλλά αν είστε κάτω των 50 ετών, η καλύτερη πρόληψη του καρκίνου είναι να αναλάβετε την ευθύνη για την υγεία σας και να αντιμετωπίσετε τυχόν ελεγχόμενους παράγοντες κινδύνου.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνετε τις συνιστώμενες εξετάσεις για τον καρκίνο, να καταναλώνετε μια ισορροπημένη διατροφή, να ασκείστε τακτικά, να μην καπνίζετε και να πίνετε αλκοόλ μόνο με μέτρο, εφόσον πίνετε. Ορισμένα εμβόλια μπορούν επίσης να προστατεύσουν από τους ιούς που προκαλούν καρκίνο, όπως ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) και ο ιός της ηπατίτιδας Β (HBV).
Πολλοί οργανισμοί πρόληψης του καρκίνου συνιστούν δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες, δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και μη αμυλούχα λαχανικά και χαμηλές σε πρόσθετη ζάχαρη, επεξεργασμένα κρέατα και επεξεργασμένα δημητριακά.
Το προφίλ κινδύνου εμφάνισης καρκίνου για κάθε άτομο είναι διαφορετικό και πολύπλοκο, αλλά μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η υγιεινή διατροφή μπορεί να μειώσει την παχυσαρκία, η οποία συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα σημαντικών χρόνιων προβλημάτων υγείας και καρκίνου.
Αν και ο περιορισμός των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, των κόκκινων κρεάτων και των επεξεργασμένων κρεάτων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου, το κλειδί είναι να εξετάζετε αυτές τις αλλαγές στο πλαίσιο ολόκληρου του διατροφικού σας μοντέλου.
